άτομο

Νέα ελληνικά (el)

↓ πτώσεις	ενικός		πληθυντικός
ονομαστική	το	άτομο	τα	άτομα
γενική	του	ατόμου	των	ατόμων
αιτιατική	το	άτομο	τα	άτομα
κλητική		άτομο		άτομα
Κατηγορία όπως «άτομο» - Παράρτημα:Ουσιαστικά

Ετυμολογία

άτομο < (διαχρονικό δάνειο) αρχαία ελληνική ἄτομον, ουδέτερο του επιθέτου ἄτομος < ἀ- στερητικό + τέμνω (αυτός που δεν μπορεί να διαιρεθεί)

• για τον μεμονωμένο άνθρωπο < σημασιολογικό δάνειο από τη γαλλική individue
• για τον όρος της χημείας > λόγιο ενδογενές δάνειο: σημασιολογικό δάνειο από τη γαλλική atome ^[1]

Προφορά

ΔΦΑ : /ˈa.to.mo/

τυπογραφικός συλλαβισμός : ά‐το‐μο

Ουσιαστικό

άτομο ουδέτερο

1. ένας μεμονωμένος άνθρωπος, ένα πρόσωπο

   ↪ οι συνέπειες ενός φαινομένου για το άτομο και την κοινωνία

   ≠ αντώνυμα: σύνολο, συλλογικότητα, κοινωνία

2. (ειρωνικά)

   Ρε το άτομο!, τι μας είπε πάλι!

3. (χημεία) η ελάχιστη μονάδα ενός χημικού στοιχείου

   ↪ το μόριο του νερού αποτελείται από δύο άτομα υδρογόνου και ένα άτομο οξυγόνου

Συγγενικά

• ατομικός & συγγενικά ατομικ-
• ατομισμός
• ατομιστής
• ατομιστικός
• ατομοκίνητος
• ατομοκρατία

Μεταφράσεις

    πρόσωπο

αγγλικά : individual (en) γαλλικά : individu (fr) ισπανικά : individuo (es)

    άτομο (φυσικές επιστήμες), λογική

αγγλικά : atom (en) γαλλικά : atome (fr) ισπανικά : átomo (es)

Αναφορές

1. άτομο - Λεξικό της Κοινής Νεοελληνικής (1998) του Ιδρύματος Μανόλη Τριανταφυλλίδη (συντομογραφίες-σύμβολα). Η Πύλη για την ελληνική γλώσσα, Κέντρο Ελληνικής Γλώσσας