Η χρίβνια (γνωστή και ως χρίβνα/γρίβνα, ουκρανικά: гривня, συντομογραφία: грн χρν, σύμβολο: ₴, κωδικός: UAH) είναι το εθνικό νόμισμα της Ουκρανίας από τις 2 Σεπτεμβρίου 1996. Η χρίβνια διαιρείται σε 100 καπίκια. Το όνομα της χρίβνιας προέρχεται από το όνομα μιας μεσαιωνικής μονάδας μέτρησης του βάρους, η οποία χρησιμοποιούταν στο μεσαιωνικό κράτος των Ρως του Κιέβου.
Ονοματολογία
Η ονομαστική πληθυντικού της λέξης χρίβνια είναι η χριβνί (ουκρανικά: гривні), ενώ η γενική πληθυντικού είναι η χριβέν' (ουκρανικά: гривень). Στην ουκρανική γλώσσα, η ονομαστική πληθυντικού χρησιμοποιείται για τους αριθμούς που λήγουν σε 2, 3, ή 4. Για παράδειγμα οι 2 χρίβνιες λέγονται ντβι χριβνί στα ουκρανικά (дві гривні). Για τους αριθμούς που λήγουν σε 5, 6, 7, 8, 9 και 0 χρησιμοποιείται η γενική πληθυντικού. Για παράδειγμα, οι 100 χρίβνιες λέγονται στο χριβέν (сто гривень) στα ουκρανικά. Για τους αριθμούς που λήγουν σε 1 χρησιμοποιείται ο ενικός. Για παράδειγμα οι 21 χρίβνιες λέγονται ντβανττσιάτ' οντνά χρίβνια (двадцять одна гривня) στα ουκρανικά. Από τον κανόνα περί ονομαστικής εξαιρούνται οι αριθμοί 11, 12, 13 και 14 για τους οποίους χρησιμοποιείται γενική. Για παράδειγμα, οι 12 χρίβνιες ονομάζονται ντβανανττσιάτ' χριβέν' (дванадцять гривень). Ο ενικός της υποδιαίρεσης λέγεται κοπίικα (копійка), η ονομαστική του πληθυντικού είναι κοπίικι (копійки) και η γενική πληθυντικού είναι κοπίιοκ (копійок).
Ιστορία
Προιστορία και 1917
Οι Ρως του Κιέβου χρησιμοποίησαν ένα νόμισμα το οποίο ονομαζόταν χρίβνα. Το 1917, μετά την ανακήρυξη ανεξαρτησίας της Ουκρανικής Λαϊκής Δημοκρατίας από τη Ρωσική Αυτοκρατορία, το όνομα του νέου ουκρανικού νομίσματος ήταν το χρίβνια, μια αναθεωρημένη έκδοση της λέξης χρίβνα, την οποία χρησιμοποιούσαν οι Ρως του Κιέβου ως ονομασία του νομίσματος τους. Ο σχεδιαστής του νομίσματος ήταν ο Χέορχι Νάρμπουτ.
Η Ουκρανία ως μέρος της Ρωσικής Αυτοκρατορίας, της ΕΣΣΔ και στα Πρώτα χρόνια Ανεξαρτησίας (1917-1996)
Η Χρίβνια χρησιμοποιήθηκε παράλληλα με το καρμποβάνετς κατά το μεταβατικό δεκαπενθήμερο 2-16 Σεπτεμβρίου 1996, όπου η ισοτιμία του νέου νομίσματος, της χρίβνιας, ήταν 1 χρίβνια προς 100.000 καρμποβάνετς (το παλιό νόμισμα).[1] Το καρμποβάνετς υπέφερε από υπερπληθωρισμό κατά τις αρχές της δεκαετίας του 1990, μετά τη διάλυση της ΕΣΣΔ.
Η Ουκρανία από το 1996 μέχρι το 2014
Μέχρι τα τέλη του Αυγούστου 1996, η εισαγωγή του νέου νομίσματος διατηρήθηκε μυστική.[2] Η εισαγωγή της χρίβνιας έγινε σύμφωνα με το Προεδρικό Διάταγμα της 26ης Αυγούστου 1996, το οποίο δημοσιεύθηκε στις 29 Αυγούστου. Κατά τη μεταβατική περίοδο, από τις 2 έως τις 16 Σεπτεμβρίου, η Ουκρανία είχε δύο νομίσματα, τη χρίβνια και το καρμποβάνετς. Ωστόσο, οι έμποροι έπρεπε να δίνουν ρέστα μόνο σε χρίβνια. Όλες οι τραπεζικές καταθέσεις μετετράπησαν αυτόματα σε χρίβνια. Κατά τη διάρκεια της μεταβατικής περιόδου, το 97% των διαθέσιμων καρμποβάνετς αποσύρθηκαν από τη κυκλοφορία. Το 56% των διαθέσιμων καρμποβάνετς αποσύρθηκε εντός των πρώτων πέντε ημερών της νομισματικής μεταρρύθμισης.[2] Μετά τις 16 Σεπτεμβρίου 1996, όλα τα εναπομείναντα καρμποβάνετς μπορούν να ανταλλαχθούν για χρίβνια σε τράπεζες.
Όταν εισήχθη η χρίβνια ως νόμισμα της Ουκρανίας, πρόεδρος της Εθνικής Τράπεζας της Ουκρανίας ήταν ο Βίκτορ Γιούστσενκο. Τα πρώτα τραπεζογραμμάτια χρίβνιας έφεραν την υπογραφή του Βαντίμ Χετμάν, ο οποίος παραιτήθηκε το 1993. Συγκεκριμένα τα πρώτα τραπεζογραμμάτια χρίβνιας κόπηκαν από την Καναδική Εταιρεία Τραπεζογραμματίων το 1992, αλλά η εισαγωγή της χρίβνιας αναβλήθηκε μέχρι να τεθεί υπό έλεγχο ο υπερπληθωρισμός στην Ουκρανία.
Η Ουκρανία Σήμερα
Στις 18 Μαρτίου 2014, μετά την προσάρτηση της Κριμαίας από τη Ρωσία, οι αρχές της νέας Δημοκρατίας της Κριμαίας ανακοίνωσαν ότι η χρίβνια θα είναι το επίσημο νόμισμα της περιοχής μέχρι τον Απρίλιο.[3] Το ρωσικό ρούβλι έγινε το επίσημο νόμισμα της προσαρτημένης Κριμαίας στις 21 Μαρτίου 2014.[4] Στην Κριμαία, μέχρι την 1η Ιουνίου 2014, η χρίβνια μπορούσε να χρησιμοποιηθεί μόνο για πληρωμές σε μετρητά.[4]
Σε αντίθεση με τη Κριμαία, η χρίβνια είναι το κυρίαρχο νόμισμα των διαφιλονικούμενων επαρχιών του Ντονμπάς, δηλαδή στα εδάφη που ελέγχουν οι λαϊκές δημοκρατίες του Ντόνετσκ και του Λουχάνσκ.[5]
Στην Ουκρανία από το 2022 όταν ξεκίνησε η Εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία, στις συναλλαγές η χρίβνια είναι το κυρίαρχο νόμισμα σε ολόκληρη την χώρα, ενώ οι Ρώσοι της Ουκρανίας κάνουν συναλλαγές και σε Ρούβλι Ρωσίας, ενώ τόσο η Χρίβνια Ουκρανίας όσο και το Ρούβλι Ρωσίας υποφέρουν από τον πληθωρισμό λόγω του Ρώσοουκρανικού πολέμου, ενώ σε περιοχές της Ρωσίας που ελέγχει με Εισβολή η Ουκρανία από το 2024, κάνουν συναλλαγές σε Ρωσικά εδάφη και σε Χρίβνια, ενώ δεκτά σε συναλλαγές και ανταλλακτήρια ξένων νομισμάτων είναι τόσο το Ευρώ, όσο και το Δολάριο ΗΠΑ και στην Ουκρανία και στην Ρωσία, επειδή οι αγορές και στις δύο αυτές χώρες δεν μπορούν πλέον να ανταπεξέλθουν.
Κέρματα και χαρτονομίσματα σε κυκλοφορία
Στις 1 Οκτωβρίου 2019, τα κέρματα 1, 2 και 5 καπικίων έπαψαν να αποτελούν νόμιμο χρήμα. Αυτά τα νομίσματα είναι ανταλλάξιμα στις τράπεζες, ωστόσο οι τραπεζικές καταθέσεις πρέπει να στρογγυλοποιηθούν σε διψήφιες τιμές (δηλαδή τις .10, .20, .30., .40, .50, .60, .70, .80 και .90).[6]
Σήμερα κυκλοφορούν νομίσματα 10, 25 και 50 καπικίων, καθώς και κέρματα 1 χρβίνια, 2 χριβνί, 5 και 10 χριβέν. Επίσης κυκλοφορούν χαρτονομίσματα 1, 2, 5, 10, 20, 50, 100, 200, 500 και 1.000 χρίβνια.
Παραπομπές
Wikiwand in your browser!
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
