From Wikipedia, the free encyclopedia
Πετρελαιοκηλίδα ονομάζεται η απελευθέρωση υγρού πετρελαίου στο περιβάλλον, ιδίως στο θαλάσσιο οικοσύστημα εξαιτίας της ανθρώπινης δραστηριότητας. Αποτελεί μορφή ρύπανσης (ρύπανση των υδάτων). Ο όρος συνήθως αφορά θαλάσσιες πετρελαιοκηλίδες, αλλά πετρελαιοκηλίδες μπορούν να συμβούν και στη στεριά. Μπορεί να προκληθούν από την απελευθέρωση αργού πετρελαίου από δεξαμενόπλοια, πλατφόρμες άντλησης πετρελαίου, ορύγματα άντλησης πετρελαίου, καθώς και από προϊόντα του πετρελαίου, όπως βενζίνης και ντίζελ.
Το πετρέλαιο διεισδύει μέσα στο φτέρωμα των πτηνών και τη γούνα των θηλαστικών, μειώνοντας τις μονωτικές του ιδιότητες, με αποτέλεσμα να είναι πιο ευάλωτα στις εναλλαγές θερμοκρασίας και να επιπλέουν δυσκολότερα στο νερό. Ο καθαρισμός και η ανάκτηση του πετρελαίου είναι δύσκολος και εξαρτάται από πολλούς παράγοντες, όπως ο τύπος πετρελαίου, η θερμοκρασία του νερού, ο τύπος της ακτογραμμής και των ακτών.[1] Οι πετρελαιοκηλίδες μπορεί να χρειαστεί εβδομάδες, μήνες ή και χρόνια για να καθαριστούν.[2]
Οι πετρελαιοκηλίδες μπορεί να έχουν καταστροφικές συνέπειες στην κοινωνία, οικονομικά, περιβαλλοντικά και κοινωνικά. Έτσι, οι πετρελαιοκηλίδες λαμβάνουν έντονη προσοχή από τα ΜΜΕ και πολιτικό θόρυβο, συσπειρώνοντας πολλούς σε πολιτικό αγώνα σχετικά με την κυβερνητική απάντηση στις πετρελαιοκηλίδες και στις πράξεις που μπορεί να τις προλαμβάνουν.[3]
Ένα δεξαμενόπλοιο κατηγορίας VLCC μπορεί να μεταφέρει 2 εκατομμύρια βαρέλια αργού πετρελαίου (320.000 κυβικά μέτρα). Αυτή η ποσότητα είναι περίπου 8 φορές μεγαλύτερη από αυτήν που διέρρευσε στην πετρελαιοκηλίδα που προκάλεσε το Exxon Valdez, όταν το πλοίο εξόκειλε και απελευθερώθηκαν 260.000 βαρέλια πετρελαίου (41.000 κυβικά μέτρα) στον ωκεανό στις 24 Μαρτίου 1989. Παρά τις προσπάθειες επιστημόνων και εθελοντών, πάνω από 400.000 θαλασσοπούλια, 1.000 ενυδρίδες και τεράστιος αριθμός ψαριών πέθανε.[4] Παρόλα αυτά, αναλογικά με τους όγκους πετρελαίου που διακινούνται μέσω θαλάσσης, το ποσοστό που διαρρέει στη θάλασσα είναι πολύ μικρό.
Τα δεξαμενόπλοια είναι μία από τις πολλές πηγές πετρελαιοκηλίδων. Σύμφωνα με την αμερικανική ακτοφυλακή, το 35,7% του όγκου πετρελαίου που διέρρευσε στις Ηνωμένες Πολιτείες από το 1991 μέχρι το 2004, προήλθε από πλοία με δεξαμενές, το 27,6% από εγκαταστάσεις, το 19,9% από πλοία που δεν ήταν δεξαμενόπλοια, το 9,3% από αγωγούς πετρελαίου και το 7,4 % από άγνωστες πηγές.[5] Τα δεξαμενόπλοια ευθύνονται για περίπου το 5% των πετρελαιοκηλίδων που παρατηρούνται, ενώ το 51,8% προέρχεται από άλλου είδους οχήματα.[5]
Η Διεθνής Ομοσπονδία Πλοιοκτητών Δεξαμενοπλοίων για Θέματα Ρύπανσης έχει καταγράψει 9.351 ατυχηματικές πετρελαιοκηλίδες από το 1974.[6] Σύμφωνα με τη μελέτη, οι περισσότερες πετρελαιοκηλίδες δημιουργούνται κατά τη διάρκεια πράξεων ρουτίνας, όπως τη φόρτωση και την εκφόρτωση του πετρελαίου και τον ανεφοδιασμό καυσίμων.[7] Το 91% αυτών των πετρελαιοκηλίδων είναι μικρές, με όγκο μικρότερο από 7 μετρικούς τόνους ανά πετρελαιοκηλίδα.[7] Αντίθετα, πετρελαιοκηλίδες οι οποίες οφείλονται σε ατυχήματα, όπως συγκρούσεις, εκρήξεις και ρήξη των υφάλων των πλοίων είναι πολύ μεγαλύτερες, με το 84% να αφορά απώλειες άνω των 700 μετρικών τόνων.[7]
Η Διεθνής Ομοσπονδία Πλοιοκτητών Δεξαμενοπλοίων για Θέματα Ρύπανσης κατέγραψε τις μεγαλύτερες διαρροές πετρελαίου σε θάλασσες. Στη δεκαετία του 1970, υπήρχαν περίπου 80 διαρροές το χρόνο με περισσότερους από επτά τόνους. Αυτό έχει μειωθεί κατά μέσο όρο σε μόλις έξι ανά έτος κατά την δεκαετία το 2010[8]:
Σε γενικές γραμμές, η πετρελαιοκηλίδα μπορεί να επηρεάσει τα ζώα και τα φυτά με δύο τρόπους: είτε άμεσα από το πετρέλαιο είτε από τη διαδικασία καθαρισμού.[9][10] Δεν υπάρχει σαφής σχέση ανάμεσα στην ποσότητα πετρελαίου στο υδάτινο περιβάλλον και τον πιθανό αντίκτυπο στη βιοποικιλότητα. Μια μικρή πετρελαιοκηλίδα στο λάθος σημείο/εποχή σε ένα ευαίσθητο οικοσύστημα μπορεί να αποδειχθεί πιο καταστροφική από ότι μια μεγαλύτερη σε άλλη εποχή του χρόνου στο ίδιο ή σε κάποιο άλλο περιβάλλον.[11] Το πετρέλαιο διεισδύει μέσα στο φτέρωμα των πτηνών και τη γούνα των θηλαστικών, μειώνοντας τις μονωτικές του ιδιότητες, με αποτέλεσμα να είναι πιο ευάλωτα στις εναλλαγές θερμοκρασίας και να επιπλέουν δυσκολότερα στο νερό.
Ζώα τα οποία βασίζονται στην όσφρηση για να βρουν τα μικρά τους ή τις μητέρες τους δεν μπορούν εξαιτίας της έντονης μυρωδιάς πετρελαίου. Αυτό οδηγεί στην απόρριψη των μικρών και την εγκατάλειψή τους, με αποτέλεσμα τα μικρά να λιμοκτονήσουν και να πεθάνουν. Το πετρέλαιο μπορεί να δυσκολέψει τα πουλιά να πετάξουν, με αποτέλεσμα να δυσκολεύονται να ξεφύγουν από θηρευτές. Καθώς καθαρίζονται με το ράμφος, τα πουλιά μπορεί να καταπιούν πετρέλαιο που βρίσκεται στα φτερά τους, ερεθίζοντας το πεπτικό τους σύστημα, αλλάζοντας την λειτουργία του ήπατος και προκαλεί νεφρική βλάβη. Αυτό μπορεί να οδηγήσει σε αφυδάτωση και μεταβολικές διαταραχές. Επίσης, κάποια πτηνά τα οποία εκτίθενται σε πετρέλαιο μπορεί να υποστούν ορμονικές διαταραχές.[12] Τα περισσότερα πτηνά που εκτίθενται σε πετρελαιοκηλίδες πεθαίνουν χωρίς ανθρώπινη παρέμβαση.[13][14]
Επίσης, οι πετρελαιοκηλίδες μπορούν να επηρεάσουν αρνητικά την ποιότητα του αέρα.[15] Οι χημικές ουσίες του αργού πετρελαίου είναι κυρίως υδρογονάνθρακες που περιλαμβάνουν τοξικές ουσίες, όπως βενζόλιο, τολουόλιο, πολυαρωματικούς υδρογονάνθρακες και οξυγονομένους αρωματικούς υδρογονάνθρακες.[16]
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
