Νίκος Τσιφόρος

Ο Νίκος Τσιφόρος (Αλεξάνδρεια Αιγύπτου, 27 Αυγούστου 1909 - Αθήνα, 6 Αυγούστου 1970) ήταν Έλληνας συγγραφέας, σεναριογράφος, δημοσιογράφος και σκηνοθέτης.

Νίκος Τσιφόρος
Όνομα	Νίκος Τσιφόρος
Γέννηση	27 Αυγούστου 1909 Αλεξάνδρεια, Αίγυπτος
Θάνατος	6 Αυγούστου 1970 (60 ετών) Αθήνα, Ελλάδα
Επάγγελμα/ ιδιότητες	Συγγραφέας, σκηνοθέτης, σεναριογράφος, δημοσιογράφος
Περίοδος	1948-1970
Αξιοσημείωτα έργα	Σταυροφορίες Τα Παιδιά της Πιάτσας Παραμύθια Πίσω Από Τα Κάγκελα Ελληνική Μυθολογία
δεδομένα (π • σ • ε )

Βιογραφία

Γεννήθηκε στην Αλεξάνδρεια της Αιγύπτου στις 27 Αυγούστου του 1909. Ο πατέρας του ήταν επιχειρηματίας και καταγόταν από παλιά, ιστορική οικογένεια της Λίμνης Ευβοίας. Δύο χρόνια αργότερα η οικογένεια εγκαταστάθηκε μόνιμα στην Αθήνα. Από τα έντεκά του χρόνια ο Νίκος Τσιφόρος άρχισε να ασχολείται μανιωδώς με το γράψιμο, ενώ την πρώτη του επιθεώρηση την έγραψε το 1928 για ένα θερινό θέατρο στη Φρεαττύδα. Η πρώτη του αυτή προσπάθεια απέτυχε αλλά δεν απογοητεύτηκε. Αφού πήρε το πτυχίο της Νομικής, εργάστηκε για δυο χρόνια στο Ελεγκτικό Συνέδριο και στη συνέχεια παραιτήθηκε για να μπαρκάρει στα καράβια. Ως το 1939 άλλαζε συνέχεια επάγγελμα, αλλά συνέχιζε να γράφει δημοσιεύοντας κείμενά του σε διάφορα έντυπα. Η πρώτη μεγάλη του επιτυχία ήρθε το 1944 όταν ο θίασος του Δημήτρη Χορν και της Μαίρης Αρώνη αποφάσισε να ανεβάσει στο θέατρο Ακροπόλ το θεατρικό έργο του Τσιφόρου «Η Πινακοθήκη των Ηλιθίων». Τέσσερα χρόνια αργότερα, την περίοδο 1948-49 έκανε και την πρώτη του ταινία, η οποία προβλήθηκε με τον τίτλο «Τελευταία αποστολή», σε σενάριο και σκηνοθεσία δική του.

Τα επόμενα χρόνια συνεργάστηκε με διάφορες εφημερίδες (Προοδευτικός Φιλελεύθερος, Βήμα, Ελεύθερος Κόσμος) και περιοδικά (Τραστ, Ρομάντσο, Ταχυδρόμος, Πάνθεον), ενώ έγραψε πάνω από 40 θεατρικά έργα και περισσότερα από 60 σενάρια^[1]. Κάποια αυτά τα έγραψε μόνος του και άλλα σε συνεργασία, κυρίως με τον Πολύβιο Βασιλειάδη, με τον οποίο δημιούργησαν ένα από τα πιο σημαντικά δίδυμα θεατρικών συγγραφέων.

Πολυτάλαντος και πολυσχιδής, ευθυμογράφος, επιθεωρησιογράφος, σεναριογράφος και σκηνοθέτης του κινηματογράφου και του θεάτρου, αφοσιώθηκε, παράλληλα, στη δημοσιογραφία γράφοντας χρονογραφήματα και εύθυμα στιγμιότυπα τα οποία συνήθως υπέγραφε με διάφορα ψευδώνυμα. Οι ήρωες του Νίκου Τσιφόρου κινούνται συνήθως στο περιθώριο της αθηναϊκής προπολεμικής και μεταπολεμικής περιόδου, έχουν δοσοληψίες με το νόμο και το δραματικό διογκώνεται σε τέτοιο βαθμό ώστε να καταλήγει γκροτέσκ. Πένα ευθύβολη, καυστική, συνέθετε ξεκαρδιστικές ιστορίες προσφέροντας απλόχερα το γέλιο σε μία Ελλάδα που το είχε απόλυτα ανάγκη^[2].

Το 1965 αρρώστησε με καρκίνο. Μετά από πέντε χρόνια ταλαιπωρίας, με εγχειρήσεις και μεταστάσεις -χωρίς να σταματήσει ωστόσο να γράφει- πέθανε στις 6 Αυγούστου του 1970 και ο τάφος του βρίσκεται στη Λίμνη Ευβοίας. Από τα έργα του ξεχωρίζουν οι Σταυροφορίες, Τα Παιδιά της Πιάτσας, τα Παραμύθια Πίσω Από Τα Κάγκελα, Άνθρωποι Και Ανθρωπάκια, η παρωδία της Ελληνικής Μυθολογίας κ.ά.

Έργο

Συγγραφικό Έργο^[3]

• Άνθρωποι και ανθρωπάκια (πρώτη δημοσίευση σε συνέχειες στο περιοδικό Ταχυδρόμος, 1969 - 1970)
• Βιβλικά χαμόγελα (πρώτη δημοσίευση σε συνέχειες στο περιοδικό Ταχυδρόμος, 1957 - 1958)
• Διηγήματα (πρώτη δημοσίευση σε συνέχειες στο περιοδικό Ταχυδρόμος με τίτλο «Το διήγημα - κρουαζιέρα», 1955 - 1957)
• Ελληνική κρουαζιέρα (πρώτη δημοσίευση σε συνέχειες στο περιοδικό Ταχυδρόμος, 1959)
• Ελληνική μυθολογία (πρώτη δημοσίευση σε συνέχειες στο περιοδικό Ταχυδρόμος, 1963 - 1965)^{[4] [5]} απόσπασμα απόσπασμα απόσπασμα απόσπασμα
• Εμείς και οι Φράγκοι (πρώτη δημοσίευση σε συνέχειες στο περιοδικό Ταχυδρόμος με τίτλο «Οι Φράγκοι κι εμείς», 1961 - 1962)^[6] online
• Εορταστικά
• Η Αθήνα σήμερα (πρώτη δημοσίευση σε συνέχειες στο περιοδικό Ταχυδρόμος, 1957)
• Κρουαζιέρες μέσα στην ιστορία (πρώτη δημοσίευση σε συνέχειες στο περιοδικό Ταχυδρόμος, 1957)
• Η γυναίκα κουρσάρος (πρώτη δημοσίευση σε συνέχειες στο περιοδικό Ταχυδρόμος, 1967)
• Η Ιστορία της Αθήνας (πρώτη δημοσίευση σε συνέχειες στο περιοδικό Πάνθεον, 1968 - 1969)
• Η πινακοθήκη των ηλιθίων (θεατρικό έργο που ανέβηκε για πρώτη φορά το 1944 από το Θίασο Μαίρης Αρώνη - Δημήτρη Χορν)
• Θεότρελα ρεπορτάζ (πρώτη δημοσίευση σε συνέχειες στο περιοδικό Ταχυδρόμος, 1963 - 1964)
• Ιστορία της Αγγλίας (πρώτη δημοσίευση σε συνέχειες στο περιοδικό Πάνθεον, 1964 - 1965)
• Ιστορία της Γαλλίας (πρώτη δημοσίευση σε συνέχειες στο περιοδικό Πάνθεον, 1966 - 1967)
• Ιστορία των Ηνωμένων Πολιτειών (πρώτη δημοσίευση σε συνέχειες στο περιοδικό Πάνθεον, 1965 - 1966)
• Μίλων Φιρίκης (πρώτη δημοσίευση σε συνέχειες στο περιοδικό Ταχυδρόμος, 1965)
• Ο Γκιούλιβερ στη χώρα των Γιγάντων - Ο Γκιούλιβερ στη χώρα των νάνων (πρώτη δημοσίευση σε συνέχειες στο περιοδικό Ταχυδρόμος, 1966 - 1967)
• Ο κόσμος κι ο κοσμάκης
• Ο πρώτος Τσιφόρος
• Ο σατανάς ινκόγνιτο
• Οι μυστικές εταιρίες (πρώτη δημοσίευση σε συνέχειες στο περιοδικό Ταχυδρόμος, 1966)
• Όμορφη Θεσσαλονίκη (πρώτη δημοσίευση σε συνέχειες στο περιοδικό Ταχυδρόμος, 1960)
• Παραμύθια πίσω από τα κάγκελα (πρώτη δημοσίευση σε συνέχειες στο περιοδικό Ταχυδρόμος, 1962 - 1963)
• Σταυροφορίες (πρώτη δημοσίευση σε συνέχειες στο περιοδικό Ταχυδρόμος, 1958 - 1959)
• Στηβ το χαρούμενο κάθαρμα
• Τα παιδιά της πιάτσας (πρώτη δημοσίευση σε συνέχειες στο περιοδικό Ταχυδρόμος, 1960 - 1961)^[7]
• Τα παλιόπαιδα τ' ατίθασα (πρώτη δημοσίευση σε συνέχειες στο περιοδικό Ταχυδρόμος, 1967 - 1969)
• Τα ρεμάλια ήρωες (ή Κονκισταδόροι) (πρώτη δημοσίευση σε συνέχειες στο περιοδικό Ταχυδρόμος, 1959 - 1960)
• Τζιμ κακής ποιότητος
• Το τυχερό μου αστέρι (πρώτη δημοσίευση σε συνέχειες στο περιοδικό Ταχυδρόμος, 1958)
• Χρονογραφήματα (πρώτη δημοσίευση σε συνέχειες στο περιοδικό Ταχυδρόμος με τίτλο «Ιστορίες εκ του φυσικού», 1954 - 1955)

Κινηματογράφος

Σκηνοθεσία

• Ο Κλέαρχος η Μαρίνα και ο κοντός (1961)
• Τρεις κούκλες κι εγώ (1960)
• Ο θησαυρός του μακαρίτη (1959)
• Ο λεφτάς (1958)
• Ο γυναικάς (1957)
• Τρεις ντεντέκτιβς (1957)
• Τσιγγάνικο αίμα (1956)
• Γλέντι, λεφτά κι αγάπη (1955)
• Η ωραία των Αθηνών (1954)
• Ο άνεμος του μίσους (1954)
• Το ποντικάκι (1954)
• Ο πύργος των ιπποτών (1952)
• Το παιδί μου πρέπει να ζήσει (1951)
• Έλα στο θείο (1950)
• Τελευταία αποστολή (1949)
• Χαμένοι άγγελοι (1948)

Σενάριο (ενδεικτικά)

• Μια Ιταλίδα απ' την Κυψέλη (1968) σε συνεργασία με τον Πολύβιο Βασιλειάδη
• Δόκτωρ Ζι-Βέγγος (1968)
• Η γυναίκα μου τρελλάθηκε (1966) σε συνεργασία με τον Πολύβιο Βασιλειάδη
• Ένα έξυπνο έξυπνο... μούτρο (1965) σε συνεργασία με τον Πολύβιο Βασιλειάδη
• Αν έχεις τύχη (1964)
• Η κυρία του κυρίου (1962) σε συνεργασία με τον Πολύβιο Βασιλειάδη
• Ο Κλέαρχος, η Μαρίνα και ο κοντός (1961) σε συνεργασία με τον Πολύβιο Βασιλειάδη
• Ο θησαυρός του μακαρίτη (1959) σε συνεργασία με τον Πολύβιο Βασιλειάδη
• Ο Τζίτζικας κι ο Μέρμηγκας (1958) σε συνεργασία με τον Πολύβιο Βασιλειάδη
• Ο γυναικάς (1957) σε συνεργασία με τον Πολύβιο Βασιλειάδη

Σενάριο άλλου / άλλων βασισμένο σε ιστορία του Τσιφόρου (ενδεικτικά)

• Φτωχαδάκια και λεφτάδες (1961) σενάριο του Ορέστη Λάσκου βασισμένο στην ιστορία Γάντι και Σαρδέλα

Παραστασιογραφία

Κατάλογος ελληνικών παραστάσεων των θεατρικών έργων του Ν. Τσιφόρου.

χρονική περίοδος	παράσταση	εταιρεία παραγωγής	θέατρο	σκηνοθέτης
Ελληνική Θεατρική Περίοδος 1947/1948	Η Κυρία Εισαγγελεύς	Θίασος Κατερίνας - Ελεύθερος Καλλιτεχνικός Οργανισμός	Θέατρο Κατερίνας
Ελληνική Θεατρική Περίοδος 1959/1960	Το κοροϊδάκι της δεσποινίδος	Θίασος Ντίνου Ηλιόπουλου	Θέατρο Rex
Ελληνική Θεατρική Περίοδος 1960/1961	Το έξυπνο πουλί	Θίασος Ντίνου Ηλιόπουλου	Θέατρο Rex	Ντίνος Ηλιόπουλος
Ελληνική Θεατρική Περίοδος 1963/1964	Κάνε με πρωθυπουργό	Θίασος Διονύση Παπαγιαννόπουλου Θεατρικές Επιχειρήσεις Φυρστ	Θέατρο Φύρστ
Ελληνική Θεατρική Περίοδος 1963/1964	Οι γυναίκες προτιμούν τους σκληρούς	Θίασος Βίλμας Κύρου	Θέατρο Φλόριντα	Βίλμα Κύρου
Ελληνική Θεατρική Περίοδος 1964/1965	Οι γυναίκες προτιμούν τους σκληρούς	Θίασος Βίλμας Κύρου	περιοδεία	Βίλμα Κύρου

Περισσότερες πληροφορίες για κάθε παράσταση εμφανίζονται ενεργοποιώντας τον σύνδεσμο που υπάρχει στο όνομα της κάθε παράστασης

Παραπομπές

1. «Νίκος Τσιφόρος».
2. Ιστορικό Λεύκωμα 1970, σελ. 152, Καθημερινή (1998)
3. Παναγιώτης Δασκαλόπουλος «Βιβλιογραφικές σημειώσεις για τον Νίκο Τσιφόρο» (Athens Review Of Books, τεύχος 125, Φεβρουάριος 2021)
4. «Σπουδαστήριο Νέου Ελληνισμού - Τσιφόρος Nίκος - Tsiforos». www.snhell.gr. Ανακτήθηκε στις 22 Οκτωβρίου 2021.
5. «Νίκος ΤΣΙΦΟΡΟΣ, «Περί της Ελενάρας της κουκλάρας» [1991]». www.greek-language.gr. Ανακτήθηκε στις 22 Οκτωβρίου 2021.
6. «Τσιφόρος - Εμείς και οι Φράγκοι - Free Download PDF». kupdf.net (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 22 Οκτωβρίου 2021.
7. «ΝΙΚΟΣ ΤΣΙΦΟΡΟΣ». www.hallofpeople.com. Ανακτήθηκε στις 22 Οκτωβρίου 2021.

Πηγές

• Sylvia Mittler, "The Crusades and Frankish Medieval Greece as (Re)Appropriation: Carnivalesque Historiography and Modern Greek Humorist Nikos Tsiforos." In: Postmodern Medievalisms, ed. Richard Utz and Jesse G. Swan (Cambridge: Brewer, 2004), σ. 209–36.
• Sylvia Mittler, "Subversive Storytelling: Popular Historiography, Alternative Cultural Memory, and Modern Greek Humorist Nikos Tsiforos." In: Oral and Written Narratives and Cultural Identity, ed. Francisco Cota Fagundes and Irene Maria F. Blayer (New York: Peter Lang, 2007), σ. 171–88.

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

• Αφιέρωμα στον Νίκο Τσιφόρο (Αρχείο ντοκιμαντέρ της ΕΡΤ)
• Εποχές και συγγραφείς
• N. Tσιφόρου - Τα παιδιά της πιάτσας - Θερίο ανήμερο, https://www.youtube.com/watch?v=VTxDsopmESs, ανακτήθηκε στις 2021-10-22