SUV

Τα SUV (sport utility vehicle, κυριολεκτική απόδοση στα ελληνικά: Όχημα Σπορ Χρήσης^{[Σημ. 1]}) είναι μια κατηγορία οχημάτων που συνδυάζουν στοιχεία επιβατικών αυτοκινήτων και εκτός-δρόμου (off-road) οχημάτων, όπως αυξημένη απόσταση από το έδαφος και, πιθανώς, τετρακίνηση. Άλλα χαρακτηριστικά τους, είναι οι μεγάλοι χώροι και τα προστατευτικά στο κάτω μέρος.^[1] Η εκτός-δρόμου καταλληλότητα διαφέρει από μοντέλο σε μοντέλο. Για παράδειγμα, η τετρακίνηση (αναφέρεται και ως κίνηση 4x4) δεν είναι διαθέσιμη σε κάποια μοντέλα ή σε κάποιους εισαγωγικούς κυβισμούς μοντέλων, ενώ άλλες φορές είναι προαιρετική σε όλες τις εκδόσεις. Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι πολλοί ιδιοκτήτες οχημάτων χρησιμοποιούν το SUV τους κατά κύριο λόγο ή αποκλειστικά σε τυπικές συνθήκες κυκλοφορίας στην άσφαλτο. Τα εργοστασιακά ελαστικά των περισσότερων SUV είναι σχεδόν ή παντελώς ακατάλληλα για σοβαρή οδήγηση εκτός δρόμου.

Το Toyota RAV4 του 1994 μπορεί να θεωρηθεί το πρώτο SUV στην Ευρώπη

Το Audi Q7 δεύτερης γενιάς

Η Porsche Cayenne πρώτης γενιάς

Δεν υπάρχει κοινά αποδεκτός ορισμός για τα SUV και η χρήση του όρου ποικίλλει μεταξύ των χωρών.

Ιστορία

Οι προκάτοχοι των SUV χρονολογούνται στα τέλη της δεκαετίας του 1930. Ωστόσο, το αρχικό Jeep Cherokee που εισήχθη το 1983 (για τη σεζόν του 1984) θεωρείται το πρώτο SUV με την σύγχρονη έννοια του όρου.^[2] Στα τέλη της δεκαετίας του 1990 και στις αρχές της δεκαετίας του 2000 η δημοτικότητα των SUV αυξήθηκε σημαντικά. Τα SUV αποτελούν σήμερα τον μεγαλύτερο κλάδο της παγκόσμιας αυτοκινητοβιομηχανίας και έφτασαν να αντιπροσωπεύουν το 36,8% της παγκόσμιας αγοράς επιβατικών αυτοκινήτων το 2017, ενώ στη δεκαετία του 2020 η εμπορική τους απήχηση έφτασε σε ακόμα υψηλότερα επίπεδα.

Ορισμοί

Δεν υπάρχει καθολικά αποδεκτός ορισμός του SUV.^[3] Τα λεξικά, οι ειδικοί στον τομέα της αυτοκινητοβιομηχανίας και οι δημοσιογράφοι χρησιμοποιούν διαφορετικές διατυπώσεις και χαρακτηριστικά στοιχεία. Η παγκόσμια αυτοκινητοβιομηχανία δεν έχει επίσης συμφωνήσει σε συγκεκριμένο ορισμό του SUV. Προτείνεται επίσης ότι ο όρος SUV έχει αντικαταστήσει τον όρο «τζιπ» ως γενικός ορισμός για εκτός- δρόμου οχήματα.^[4]

Τα SUV με τις περισσότερες πωλήσεις στην Ευρώπη

SUV	Μοντέλο	Πωλήσεις[5]
Μικρό SUV	Renault Captur	186.220
Μεσαίου μεγέθους SUV	Nissan Qashqai	206.636
Μεγάλο SUV	Peugeot 5008	67.913
Μικρό premium SUV	BMW X1	93.164
Μεσαίου μεγέθους premium SUV	Mercedes-Benz GLC-Class	108.323
Μεγάλο premium SUV	BMW X5	26.733

Crossover SUV

Το Peugeot 3008, ένα crossover που συνδυάζει το αμάξωμα ενός SUV με αυτό ενός σεντάν και ενός minivan.

Το Nissan Qashqai, ένα crossover σύμφωνα με την Ευρωπαϊκή κατανόηση.

Τα crossover SUV, σύμφωνα με την ευρωπαϊκή κατανόηση του όρου, αποτελούν μια διασταύρωση ενός κλασικού μοντέλου αυτοκινήτου (συνήθως μικρομεσαίας κατηγορίας) και ενός SUV. Μορφολογικά μοιάζουν με υπερυψωμένα compact ("συμπαγή") αυτοκίνητα.^[1] Εμφανίζουν συνήθως μεγαλύτερη άνεση στην οδήγηση και οικονομία καυσίμου, αλλά έχουν λιγότερες εκτός-δρόμου δυνατότητες (πολλά crossover πωλούνται χωρίς τετρακίνηση) σε σχέση με τα κλασικά SUV.^[6][7][8]

Διεθνώς, εκτός των ΗΠΑ, ο όρος crossover τείνει να χρησιμοποιείται για οχήματα compact ή μικρότερα, ενώ τα μεγάλα οχήματα με αυτοφερόμενο πλαίσιο (ενιαίο δομικό σύνολο) - όπως τα Audi Q7, BMW X7 και Volkswagen Touareg - συνήθως ονομάζονται SUV και όχι crossover. Στο Ηνωμένο Βασίλειο, ένα crossover μερικές φορές ορίζεται ως ένα μοντέλο hatchback με αυξημένο ύψος και στιλιστικά χαρακτηριστικά τύπου SUV.^[9][10]

Ζητήματα ασφάλειας και κατανάλωσης

Τα SUV έχουν επικριθεί για την επίδρασή τους στους υπόλοιπους χρήστες του οδικού δικτύου και στο περιβάλλον. Κάποια στοιχεία του σχεδιασμού τους, ιδίως το υψηλό τους κέντρο βάρους, αποτελούν κινδύνους για την ασφάλεια τόσο των οδηγών τους όσο και των υπολοίπων.^[11] Είναι χαρακτηριστικό ότι μεταξύ του 1991 και του 2001, καταγράφηκε στις Ηνωμένες Πολιτείες μια εντυπωσιακή αύξηση κατά 150% στους θανάτους από ανατροπές SUV αυτοκινήτων. Το 2001 μάλιστα, ενώ οι ανατροπές αντιπροσώπευαν μόλις το 3% των τροχαίων ατυχημάτων, προκάλεσαν πάνω από το 30% των θανάτων σε τροχαία ατυχήματα στη χώρα,^[12] και γενικότερα στις αρχές της δεκαετίας του 2000 σε όσα τροχαία ατυχήματα σημειώθηκε ανατροπή του οχήματος ή των οχημάτων, οι επιβάτες των SUV ήταν σχεδόν 3 φορές πιθανότερο να πέθαιναν σε σύγκριση με τους επιβάτες οχημάτων άλλων αμαξωμάτων.^[12] Ένας καθοριστικός λόγος, ήταν η καταστροφικά ανεπαρκής αντοχή στις πλευρικές κολώνες στη συντριπτική πλειοψηφία των αυτοκινήτων του παρελθόντος, με αποτέλεσμα την ολική κατάρρευση της οροφής πάνω στους επιβάτες σε τυχόν ανατροπή, ζήτημα που ήταν ακόμα σοβαρότερο στα SUV, λόγω του ακόμα μεγαλύτερου βάρους των αμαξωμάτων τους. Από τη δεκαετία του 2010 όμως, με την υποχρεωτική καθιέρωση τόσο εξαιρετικά αυστηρών στάνταρ ασφαλείας στην αντοχή στις πλευρικές κολώνες όσο και του Ηλεκτρονικού Συστήματος Ελέγχου Ευστάθειας (ESP) σε όλα τα αυτοκίνητα στις ΗΠΑ και στην Ευρωπαϊκή Ένωση^{[Σημ. 2]} βελτιώθηκε σημαντικά η ενεργητική και παθητική ασφάλεια των SUV.

Επίσης, στο παρελθόν ήταν συνήθως λιγότερο οικονομικά ως προς την κατανάλωση καυσίμου σε σχέση με τα μικρότερα οχήματα, με αποτέλεσμα να κατηγορηθούν ότι συμβάλλουν περισσότερο στην υπερθέρμανση του πλανήτη.^[13] Ωστόσο, η διάδοση των υβριδικών και ηλεκτρικών μοντέλων τα τελευταία χρόνια, αναμένεται να αλλάξει τα δεδομένα στο μέλλον.

Σημειώσεις

1. Ο όρος Σπορ Χρήσης για τα SUV αναφέρεται σε αθλητικές ή / και ψυχαγωγικές δραστηριότητες, όπως οδήγηση εκτός δρόμου (off-road) ή εκδρομές με SUV στην επαρχία για πεζοπορία ή διάφορες άλλες σπορ δραστηριότητες στην εξοχή, και δεν έχει καμία σχέση με την κατηγορία που είναι γνωστή ως «σπορ αυτοκίνητα».
2. Για την ακρίβεια, στις ΗΠΑ το ESP καθιερώθηκε υποχρεωτικά ως στάνταρ ξεκινώντας από την έναρξη της σεζόν (model year) του 2012 και στην Ευρωπαϊκή Ένωση, σύμφωνα με απόφαση του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 10ης Μαρτίου 2009, όλα τα νέα μοντέλα αυτοκινήτων και φορτηγών που ταξινομούνται στην Ευρωπαϊκή Ένωση έγινε υποχρεωτικό να φέρουν στάνταρ ESP από την 1η Νοεμβρίου 2011. Μια μεταβατική περίοδος για τις ταξινομήσεις τύπων οχημάτων που είχαν ήδη κυκλοφορήσει για πρώτη φορά στην ευρωπαϊκή αγορά ακόμα νωρίτερα ίσχυε έως τα τέλη Οκτωβρίου του 2014, αλλά έγινε υποχρεωτικό και σε αυτά από την 1η Νοεμβρίου 2014.

Παραπομπές

1. «Αυτοκίνητα SUV, Crossover & 4x4 και οι διαφορές τους | Νέα & Events | Suzuki.gr». auto.suzuki.gr. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 29 Δεκεμβρίου 2019. Ανακτήθηκε στις 29 Δεκεμβρίου 2019.
2. Bradsher, Keith (18 Σεπτεμβρίου 2002). High and Mighty: SUVs-the World's Most Dangerous Vehicles and How They Got That Way. PublicAffairs. ISBN 978-1-58648-123-0.
3. Bradsher, Keith (2002). High and Mighty: SUVs—The World's Most Dangerous Vehicles and How They Got That Way. PublicAffairs. σελ. 4. ISBN 978-1-58648-203-9.
4. Glucksberg, Sam (2001). Understanding Figurative Language: From Metaphor to Idioms. Oxford University Press. σελ. 112. ISBN 9780198027126. Ανακτήθηκε στις 12 Ιανουαρίου 2018.
5. Morgan, Tom (2018-12-05). «2018's most popular cars in Europe by market segment». Autocar (UK). Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2019-05-01. https://web.archive.org/web/20190501170721/https://www.autocar.co.uk/car-news/new-cars/2018s-most-popular-cars-europe-market-segment. Ανακτήθηκε στις 2019-10-16.
6. «Smart Buying Essentials What is a Crossover Vehicle?». Intellichoice. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 17 Ιουλίου 2011. Ανακτήθηκε στις 27 Ιουλίου 2015.
7. Isidore, Chris (9 January 2006). «GM and Ford's New Cross to Bear». CNN Money. http://money.cnn.com/2006/01/09/Autos/detroit_crossovers/index.htm. Ανακτήθηκε στις 27 July 2015.
8. «Crossover 101». www.aol.com (στα Αγγλικά). Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 16 Απριλίου 2016.
9. «What's the difference between a crossover, SUV and 4x4?». www.carbuyer.co.uk. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 22 Απριλίου 2019. Ανακτήθηκε στις 22 Απριλίου 2019.
10. «SUV vs Crossover: What are the Differences and Similarities?». www.leasefetcher.co.uk. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 22 Απριλίου 2019. Ανακτήθηκε στις 22 Απριλίου 2019.
11. Eric D. Lawrence, Nathan Bomey and Kristi Tanner (July 1, 2018). «Death on foot: America's love of SUVs is killing pedestrians» (στα αγγλικά). www.freep.com. Detroit Free Press. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2019-12-14. https://web.archive.org/web/20191214084336/https://www.freep.com/story/money/cars/2018/06/28/suvs-killing-americas-pedestrians/646139002/. Ανακτήθηκε στις 24 December 2019.
12. SUV safety: issues relating to the safety and design of sport utility vehicles: hearing before the Committee on Commerce, Science, and Transportation. United States Senate, One Hundred Eighth Congress, first session. 26 Φεβρουαρίου 2003. σελ. 18. ISBN 9781422334188 – μέσω Diane Publishing.
13. «Growing preference for SUVs challenges emissions reductions in passenger car market – Analysis». IEA (στα Αγγλικά). Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 29 Δεκεμβρίου 2019. Ανακτήθηκε στις 29 Δεκεμβρίου 2019.