From Wikipedia, the free encyclopedia
Ο Λυστρόσαυρος είναι γένος δικυνόδοντου θηριαψιδωτού που έζησε στο της Πέρμιας και Τριασσικής περιόδου πρiν 250 εκατομμύρια χρόνια, στις περιοχές που σήμερα είναι η Ανταρκτική, η Ινδία και η Νότια Αφρική. Προς το παρόν αναγνωρίζονται μόνο τέσσερα έως έξι είδη.
| Λυστρόσαυρος Χρονικό πλαίσιο απολιθωμάτων: Ύστερη Πέρμια περίοδος–Πρώιμη Τριασσική περίοδος, 250–248Ma ↓ | ||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 Lystrosaurus murrayi | ||||||||||||||||
| Συστηματική ταξινόμηση | ||||||||||||||||
| ||||||||||||||||
| Είδη | ||||||||||||||||
Ο Λυστρόσαυρος είναι ένας μετρίου μεγέθους δικυνόδοντας θηριαψιδωτό, με μήκος περίπου ένα μέτρο και βάρος γύρω στα 100 κιλά.[1] Αντίθετα με άλλα θηριαψιδωτά, οι δικυνόδοντες είχαν κοντά ρουθούνια και καθόλου δόντια με εξαίρεση τους άνω κυνόδοντές τους που μοιάζουν με χαυλιόδοντες. Οι δικυνόδοντες φαίνεται ότι είχαν κερατόμορφα ρύγχη σαν αυτά των χελώνων, για να κόβουν κομμάτια βλάστησης τα οποία έπειτα αλέθονταν στον κερατόμορφο δευτερεύοντα ουρανίσκο όταν το στόμα έκλεινε. Η άρθρωση του σαγονιού ήταν αδύναμη και κινούνταν μπρος πίσω κατά τη διάρκεια του τεμαχισμού της τροφής, αντίθετα από τις πιο συνηθισμένες κινήσεις προς τα πλάγια ή πάνω και κάτω.
Καθώς ήταν δικυνόδοντας, ο λυστρόσαυρος είχε δύο μόνο δόντια, ένα ζευγάρι κυνόδοντων που έμοιαζαν με χαυλιόδοντες, και είναι πιθανό το κερατόμορφο ράμφος του να τον βοηθούσε να κόβει τη βλάστηση. Ήταν ένα στιβαρό φυτοφάγο ζώο, με περίπου το μέγεθος του χοίρου. Η δομή των ώμων του και οι αρθρώσεις των ποδιών δείχνουν ότι ο λυστρόσαυρος μετακινούνταν σε ημιόρθια στάση. Τα μπροστινά πόδια ήταν πιο δυνατά από τα πίσω και αυτό μπορεί να σημαίνει ότι το ζώο έσκαβε και ζούσε σε λαγούμια.
Ο Λυστρόσαυρος είναι αξιοπρόσεκτος για την κυριαρχία του στην νότια Παγγαία κατά τη διάρκεια του πρώιμου Τριασσικού για εκατομμύρια χρόνια. Τουλάχιστον ένα άγνωστο είδος του γένους επέζησε μετά τη μαζική εξαφάνιση Πέρμιας-Τριασσικής περιόδου και, εξαιτίας της απουσίας σαρκοφάγων και φυτοφάγων ανταγωνιστών, άκμασε και εξελίχθηκε ακτινωτά σε ένα αριθμών ειδών μέσα στο γένος,[2] και έτσι έγινε η πιο κοινή ομάδα φυτοφάγων κατά τη διάρκεια του πρώιμου Τριασσικού: για κάποιο χρονικό διάστημα το 95% των χερσαίων φυτοφάγων ήταν λυστρόσαυροι.[2][3] Αυτή είναι η μόνη χρονική περίοδος που ένα μόνο είδος ή γένος χερσαίου ζώου κυριάρχησε σε τέτοιο βαθμό.[4]
Πολλές θεωρίες υπάρχουν για να εξηγήσουν γιατί ο Λυστρόσαυρος επέζησε το συμβάν εξαφάνισης στο τέλος της Πέρμιας περιόδου [5] και γιατί κυριάρχησε στην πανίδα του πρώιμου Τριασσικού σε τέτοιο βαθμό:
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
