χημική ένωση From Wikipedia, the free encyclopedia
Το 2-μεθυλοναφθαλίνιο[1] (αγγλικά 2-methylnaphthalene) είναι αρωματική οργανική χημική ένωση, που περιέχει άνθρακα και υδρογόνο, δηλαδή είναι αρωματικός υδρογονάνθρακας, με μοριακό τύπο C11H10. Πιο συγκεκριμένα, ανήκει στα αρένια, με δομή δυο συμπυκvωμένων (δηλαδή με κοινή πλευρά και δυο κοινά άτομα) βενζολικών δακτυλίων, και μιας μεθυλομάδας, ενωμένης στο #2 άτομο άνθρακα. Αποτελεί μονοαλκυλιωμένο πολυκυκλικό αρωματικό υδρογονάνθρακα.(Polycyclic Aromatic Hydrocarbon, PAΗ).
| 2-μεθυλοναφθαλίνιο | |||
|---|---|---|---|
 | |||
| Γενικά | |||
| Όνομα IUPAC | 2-μεθυλοναφθαλίνιο | ||
| Άλλες ονομασίες | 2-μεθυλοδικυκλο[4.4.0](-1,3,5,7-)δεκαπενταένιο | ||
| Χημικά αναγνωριστικά | |||
| Χημικός τύπος | C11H10 | ||
| Μοριακή μάζα | 142,1971 ± 0,0095 amu | ||
| Αριθμός CAS | 91-57-6 | ||
| SMILES | Cc1ccc2ccccc2c1 | ||
| InChI | 1/C11H10/c1-9-6-7-10-4-2-3-5-11(10)8-9/h2-8H,1H3 | ||
| Αριθμός EINECS | 202-078-3 | ||
| PubChem CID | 7055 | ||
| ChemSpider ID | 6788 | ||
| Δομή | |||
| Ισομέρεια | |||
| Ισομερή θέσης | >100 | ||
| Φυσικές ιδιότητες | |||
| Σημείο τήξης | 34,58°C | ||
| Σημείο βρασμού | 243,1°C | ||
| Κρίσιμη θερμοκρασία | 487,85°C | ||
| Κρίσιμη πίεση | 32,9306 bar | ||
| Πυκνότητα | 1.006 kg/m³ | ||
| Διαλυτότητα στο νερό | 25 kg/m³ | ||
| Χημικές ιδιότητες | |||
| Ελάχιστη θερμοκρασία ανάφλεξης | 98°C | ||
| Σημείο αυτανάφλεξης | 488°C | ||
| Επικινδυνότητα | |||
  | |||
| Φράσεις κινδύνου | 22, 51/53 | ||
| Φράσεις ασφαλείας | 61 | ||
| LD50 | 1,63 g/kg | ||
| Κίνδυνοι κατά NFPA 704 |
1
1
0
| ||
| Εκτός αν σημειώνεται διαφορετικά, τα δεδομένα αφορούν υλικά υπό κανονικές συνθήκες περιβάλλοντος (25°C, 100 kPa). | |||
Στις 22 φεβρουαρίου 2014, η NASA ανακοίνωσε μια σημαντικά αναβαθμισμένη βάση δεδομένων[2][3], που συμπεριλάμβανε το 2-μεθυλοναφθαλίνιο, για την ανίχνευση και την παρακολούθηση των PAH στο σύμπαν. Σύμφωνα με επιστήμονες της NASA, πάνω από το 20% του άνθρακα στο σύμπαν μπορεί να σχετίζονται με PAH, που σύμφωνα με μια θεωρία, έχουν τη δυνατότητα να αποτελούν πρόδρομες ύλες για το σχηματισμό της ζωής. Οι PAH φαίνεται να έχουν διαμορφωθεί λίγο μετά τη Μεγάλη ¨Εκρηξη, να είναι άφθονοι στο σύμπαν,[4][5][6] να συνδέονται με τα νέα αστέρια και με τους εξωπλανήτες.
Διάφορα ένζυμα βιοαποικοδομούν το 2-μεθυλοναφθαλίνιο, σε αναερόβιες συνθήκες.[7][8]
Το 2-μεθυλοναφθαλίνιο μπορεί να ληφθεί με ισομερείωση 1-μεθυλοναφθαλινίου ή από το κλάσμα των μεθυλοναφθαλινίων της λιθανθρακόπισσας. Η λιθανθρακόπισσα περιέχει περίπου 1,5% 2-μεθυλοναφθαλίνιο.[9] Η διεργασία απομόνωσή του 2-μεθυλοναφθαλίνιου από την λιθαναθρακόπισσα αρχίζιει με κλασματική απόσταξη. Το 1-μεθυλοναφθαλίνιο και το ισομερές του 2-μεθυλοναφθαλίνιο συμπαραλαμβάνονται στο κλάσμα 240-245 °C, γιατί έχουν παραπλήσιες θερμοκρασίες βρασμού. Ο διαχωρισμός των δύο (2) ισομερών, όταν είναι επιθυμητός, πραγματοποιείται με κρυστάλλωση, που αξιοποιεί τη σχετικά μεγάλη διαφορά στις θερμοκρασίες τήξης, μεταξύ των δυο ισομερών.
Η διεργασία της ισομερείωσης γίνεται με την παρουσία τριφθοριούχου βορίου (BF3), φωσφορικού οξέος (H3PO4) ή με την παρουσία ζεολιθών.[10]
Περίπου 1.500 τόνοι 2-μεθυλοναφθαλινίου παράγονται παγκοσμίως κάθε χρόνο.[11]
Το χημικά καθαρό 2-μεθυλοναφθαλίνιο, στις κανονικές συνθήκες περιβάλλοντος, δηλαδή σε θερμοκρασία 25°C και υπό πίεση 1 atm, είναι λευκό στερεό με αρωματική οσμή. Αυτός ο υδρογονάνθρακας είναι ευδιάλυτος στο βενζόλιο (PhH), στην αιθανόλη (EtOΗ) και στο διθειάνθρακα (CS2). Είναι, όμως, πρακτικά αδιάλυτος στο νερό.[10]
Το 2-μεθυλοναφθαλίνιο χρησιμοποιήθηκε σε μείγμα με το 1-μεθυλοναφθαλίνιο ως διαλύτης και ως έλαιο μεταφοράς θερμότητας. Ακόμη, χρησιμοποιήθηκε ως πρόδρομη ύλη για την παραγωγή μεναδιόνης[11] και 2,6-ναφθοδικαρβοξυλικό οξύ.[12] Το τελευταίο παράγεται με οξείδωση του 2-μεθυλοναφθαλίνιου, που ακολουθείται από μετάθεση Χένκελ (Henkel rearrangement). Το 2,6-ναφθοδικαρβοξυλικό οξύ χρησιμοποιήθηκε, με τη σειρά του, για την παραγωγή πολυεστερικών υφασμάτων που αντιστέκονται στη θερμότητα.[10]
Χρησιμοποιήθηκε, επίσης, ως πρόδρομη ένωση για τη σύνθεση φαρμακευτικών και είναι ένα από τα κύρια αντιδραστήρια για τη σύνθεση της 2-μεθυλο-1,4-ναφθοκινόνης, που με τη σειρά της είναι πρόδρομη ένωση για τη σύνθεση της βιταμίνης K.[10]
Τον Αύγουστο του 2010, η Kellog's ανακάλεσε 28 εκατομμύρια συσκευασίες δημητριακών της από το εμπόριο, γιατί κάποια από αυτά είχαν μολυνθεί από 2-μεθυλοναφθαλίνιο.[13] Το 2012 η Kellog's έπρεπε να ανακαλέσει περίπου 3 εκατομμύρια συσκευασίες δημητριακών της.[14]
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
