Ωκεάνια διασπορά

Η ωκεάνια διασπορά είναι μορφή βιολογικής διασποράς που συμβαίνει όταν μεταφέρονται οργανισμοί από μία μάζα γης σε μία άλλη πάνω σε μάζες επιπλέουσας βλάστησης. Τέτοια κομμάτια βλάστησης συχνά επιπλέουν κατά των ρουν μεγάλων ποταμών σε τροπικές περιοχές και ξεβράζονται στη θάλασσα, περιστασιακά έχοντας και παγιδευμένα ζώα πάνω τους.^[1] Αυτό αναφέρεται συχνά και ως συμβάν επίπλευσης (rafting event).

Η επίπλευση έχει παίξει σημαντικό ρόλο στον αποικισμό απομονωμένων μαζών γης, όπως η Μαδαγασκάρη, η οποία ήταν απομονωμένη για ~120 εκατομμύρια χρόνια (Ma), και η Νότια Αμερική η οποία ήταν απομονωμένη για το μεγαλύτερο μέρος του Καινοζωικού αιώνα. Και οι δύο αυτές μάζες γης φαίνεται ότι δέχτηκαν πρωτεύοντα με αυτόν τον μηχανισμό. Σύμφωνα με γενετικά στοιχεία, ο κοινός πρόγονος των λεμούριων της Μαδαγασκάρης φαίνεται ότι διέσχισε το Κανάλι της Μοζαμβίκης με επίπλευση πριν 60 με 50 εκατομμύρια χρόνια.^[2][3][4] Παρομοίως, οι μαϊμούδες του Νέου Κόσμου, πιστεύεται ότι προέρχονται από την Αφρική και επέπλευσαν στην Νότια Αμερική κατά το Ολιγόκαινο, όταν οι δύο ήπειροι ήταν πολύ πιο κοντά η μία στην άλλη από ότι είναι σήμερα.^[3] Η Μαδαγασκάρη φαίνεται επίσης ότι δέχτηκε με αυτό τον τρόπο και τα τενρέκ (25-42 Ma πριν), τους νεσομυΐδες (20-24 Ma πριν) και τους ευπλερίδες (19-26 Ma πριν),^[4] και η Νότια Αμερική τα καβιόμορφα τρωκτικά (πάνω από 30 Ma πριν).^[5][6]

Από τα ερπετά, αρκετά είδη ιγκουανιδών στον Νότιο Ειρηνικό, υπάρχει η υπόθεση ότι κατάγονται από ιγκουάνα που επέπλευσαν πάνω από 8000 χλμ. από την Κεντρική ή τη Νότια Αμερική.^[7] Μια εναλλακτική θεωρία περιλαμβάνει μία υποθετική γενεαλογία εξαφανισμένων πλέον ιγκουάνα από την Αυστραλία ή την Ασία.^[8] Παρομοίως, σαύρες των συγγενικών ειδών Mabuya και Trachylepis φαίνεται ότι επέπλευσαν δια μήκος του Ατλαντικού από την Αφρική στην Νότια Αμερική και το αρχιπέλαγος Φερνάντο ντε Νορόνια αντίστοιχα, κατά τα τελευταία 9 Ma.^[9] Σαύρες της ίδιας ομάδας έχουν επίσης επιπλεύσει από την Αφρική ως τα νησιά του Πράσινου Ακρωτηρίου, τη Μαδαγασκάρη, τις Σεϋχέλλες, τις Κομόρες και την Σοκότρα.^[9]

Ο αποικισμός ομάδων νησιών μπορεί να συμβεί από επαναληπτική διαδικασία επίπλευσης (island hopping). Με αυτό τον τρόπο φαίνεται ότι αποικίστηκε η Καραϊβική από διάφορες ομάδες θηλαστικών Νοτιοαμερικανικής προέλευσης.^[10]

Ωστόσο, η ωκεάνια διασπορά εδαφόβιων ειδών δεν συμβαίνει πάντα με επίπλευση. Σε κάποιες περιπτώσεις, το κολύμπι, η απλώς το ζώο μόνο του να επιπλέει, είναι αρκετά. Χελώνες του γένους Chelonoidis έφτασαν στη Νότια Αμερική από την Αφρική το Ολιγόκαινο,^[11] βοηθούμενες πιθανώς από την ικανότητά τους να επιπλέουν με το κεφάλι πάνω, και να επιβιώνουν έως και έξι μήνες χωρίς τροφή ή γλυκό νερό.^[11]

Παραπομπές

1. Mittermeier, R.A.· και άλλοι. (last) (2006). Lemurs of Madagascar (2nd έκδοση). Conservation International. σελίδες 24–26. ISBN 1-881173-88-7.
2. Roos, Christian; Schmitz, Jürgen; Zischler, Hans (July 2004). «Primate jumping genes elucidate strepsirrhine phylogeny» (PDF). PNAS 101 (29): 10650–10654. doi:10.1073/pnas.0403852101. PMID 15249661. PMC 489989. http://www.pnas.org/content/101/29/10650.full.pdf.
3. Sellers, Bill (20 Οκτωβρίου 2000). «Primate Evolution» (PDF). University of Edinburgh. σελίδες 13–17. Αρχειοθετήθηκε (PDF) από το πρωτότυπο στις 29 Οκτωβρίου 2008. Ανακτήθηκε στις 23 Οκτωβρίου 2008.
4. Ali, J. R.; Huber, M. (2010-01-20). «Mammalian biodiversity on Madagascar controlled by ocean currents». Nature (Nature Publishing Group) 463 (4 Feb. 2010): 653–656. doi:10.1038/nature08706. PMID 20090678. http://www.nature.com/nature/journal/vaop/ncurrent/full/nature08706.html. Ανακτήθηκε στις 2010-01-20.
5. Flynn, J. J.; Wyss, A. R. (1998). «Recent advances in South American mammalian paleontology». Trends in Ecology and Evolution 13 (11): 449–454. doi:10.1016/S0169-5347(98)01457-8. https://archive.org/details/sim_trends-in-ecology-evolution_1998-11_13_11/page/449.
6. Flynn, John J.; Wyss, André R.; Charrier, Reynaldo (2007). «South America's Missing Mammals». Scientific American (May): 68–75. http://www.scientificamerican.com/article.cfm?id=south-americas-missing-mammals.
7. Gibbons, J. R. H. (Jul. 31, 1981). «The Biogeography of Brachylophus (Iguanidae) including the Description of a New Species, B. vitiensis, from Fiji». Journal of Herpetology (Society for the Study of Amphibians and Reptiles) 15 (3): 255–273. doi:10.2307/1563429. http://www.jstor.org/stable/1563429. Ανακτήθηκε στις 2010-08-17.
8. Noonan, B.P.; Sites, J. W., Jr. (2009-11-24). «Tracing the origins of iguanid lizards and boine snakes of the Pacific». The American Naturalist (University of Chicago Press) 175 (1): 61–72. doi:10.1086/648607. PMID 19929634.
9. Carranza, S.; Arnold, N. E. (2003-08-05). «Investigating the origin of transoceanic distributions: mtDNA shows Mabuya lizards (Reptilia, Scincidae) crossed the Atlantic twice». Systematics and Biodiversity (Cambridge University Press) 1 (2): 275–282. doi:10.1017/S1477200003001099. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2016-08-20. https://web.archive.org/web/20160820015246/http://journals.cambridge.org/action/displayAbstract?fromPage=online. Ανακτήθηκε στις 2008-04-04.
10. Hedges, S. Blair (2006-08-23). «Paleogrography of the Antilles and Origin of West Indian Terrestrial Vertebrates». Annals of the Missouri Botanical Garden (Missouri Botanical Garden) 93 (2): 231–244. doi:10.3417/0026-6493(2006)93[231:POTAAO]2.0.CO;2. http://www.bioone.org/doi/abs/10.3417/0026-6493%282006%2993%5B231:POTAAO%5D2.0.CO%3B2. Ανακτήθηκε στις 2010-01-14.
11. Le, M.; Raxworthy, C. J.; McCord, W. P.; Mertz, L. (2006-05-05). «A molecular phylogeny of tortoises (Testudines: Testudinidae) based on mitochondrial and nuclear genes». Molecular Phylogenetics and Evolution 40 (2): 517–531. doi:10.1016/j.ympev.2006.03.003. PMID 16678445. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2008-10-07. https://web.archive.org/web/20081007075708/http://www.sciencedirect.com/science?_ob=ArticleURL&_udi=B6WNH-4JWFGYC-1&_user=4430&_rdoc=1&_fmt=&_orig=search&_sort=d&view=c&_acct=C000059594&_version=1&_urlVersion=0&_userid=4430&md5=17737ababb8f6b572a3a44a520001dc6.