From Wikipedia, the free encyclopedia
Ο χαλαζίας είναι ορυκτό του πυριτίου, και συγκεκριμένα καθαρό διοξείδιο του πυριτίου, το δεύτερο πιο διαδεδομένο ορυκτό στη φύση. Είναι σημαντικό ορυκτό της λιθόσφαιρας και συμμετέχει στα συστατικά της σε ποσοστό περίπου 12%. Επίσης είναι το μοναδικό ορυκτό που αποτελείται αποκλειστικά από πυρίτιο και οξυγόνο. Τα ιόντα του χαλαζία είναι πολύ ισχυρά συνδεδεμένα και για αυτό έχει μεγάλη σκληρότητα. Απαντάται σε πολλές και ποικίλες μορφές, έχοντας χρώμα από σκούρο καφέ-μαύρο (καπνιάς) έως τελείως διαφανές. Στα πετρώματα συναντάται σε κοκκώδη ή κρυσταλλική μορφή. Αποτελεί ορυκτολογικό συστατικό των όξινων εκρηξιγενών πετρωμάτων, όπως και μεταμορφωσιγενών και ιζηματογενών πετρωμάτων. Είναι γνωστός διεθνώς με το όνομα «Κουάρτζ» (Quartz), όρος που προέρχεται από την παλαιά γερμανική λέξη "Quarz" αγνώστου ετυμολογίας. Εμφανίζει πιεζοηλεκτρικές ιδιότητες.
 |
Το λήμμα παραθέτει τις πηγές του αόριστα, χωρίς παραπομπές. |
 Χαλαζίας | |
| Γενικά | |
|---|---|
| Κατηγορία | Οξείδια, Ομάδα χαλαζία |
| Χημικός τύπος | SiO2 |
| Ορυκτολογικά χαρακτηριστικά | |
| Πυκνότητα | 2,65 gr/cm3 |
| Χρώμα | Κίτρινο |
| Σύστημα κρυστάλλωσης | Τριγωνικό (α-χαλαζίας), Εξαγωνικό (β-χαλαζίας) |
| Κρύσταλλοι | Πρισματικοί ή ρομβοεδρικοί σε πυραμιδοειδές σχήμα. Οι πρισματικές έδρες εμφανίζουν οριζόντιες ραβδώσεις |
| Υφή | Ευδιάκριτοι κρύσταλλοι. Σε πολλές περιπτώσεις και υπό μορφή νεφών |
| Διδυμία | Ναι {1120} |
| Σκληρότητα | 7 |
| Σχισμός | Ασθενής |
| Θραύση | Κογχοειδής |
| Λάμψη | Υαλώδης, κηρώδης σε κρυπτοκρυσταλλικές (π.χ.οπάλιος) μορφές |
| Γραμμή κόνεως | Λευκή |
| Πλεοχρωισμός | Όχι |
| Διαφάνεια | Διαφανής, ημιδιαφανής |
| Παρατηρήσεις | Εμφανίζει διπλοθλαστικότητα και πιεζοηλεκτρισμό |
| Ανευρίσκεται | Παγκοσμίως |
Μέλη της ομάδας του χαλαζία είναι:
Ο χαλαζίας εξαιτίας της ιδιότητάς του να πάλλεται με συχνότητα 32.768 κύκλους ανά δευτερόλεπτο όταν τον διαπερνά ηλεκτρικό ρεύμα, έχει αποτελέσει σημαντικό υλικό στην ωρολογοποιΐα.
Είχε χρησιμοποιηθεί από παλιά ως δονητής σε ηλεκτρονικά κυκλώματα, αλλά το 1969 κατασκευάστηκε το πρώτο εμπορικό ρολόι μπαταρίας με χαλαζία που χρησιμοποιούσε επίσης ένα μικροσκοπικό ολοκληρωμένο κύκλωμα (ΙC) για να μεταδώσει κίνηση στους δείκτες. Σήμερα είναι πολύ δημοφιλής για την χρησιμοποίησή του σε ρολόγια τα οποία φέρουν και το λογότυπο Quartz. Σήμερα πολλά ρολόγια με χαλαζία έχουν ψηφιακή ένδειξη και δεν χρησιμοποιούν καθόλου κινητά μέρη.
Αυτούσιος χρησιμοποιείται για την κατασκευή ωρολογίων και ωρολογιακών μηχανισμών και σε ηλεκτρονικά κυκλώματα χρονισμού. Χρησιμεύει, επίσης, για την παρασκευή πυριτίου, ενώ οι ημιπολύτιμες μορφές του χρησιμεύουν στην διακοσμητική και την κοσμηματοποιία. Η ορεία κρύσταλλος χρησιμοποιείται για την κατασκευή οπτικών συσκευών.
Χρησιμεύει επίσης για την παρασκευή γυαλιού, υπό μορφή κόνεως (χαλαζιακή άμμος) ως λειαντικό, λόγω της υψηλής σκληρότητάς του, ως συστατικό στην παρασκευή ορισμένων τύπων πορσελάνης και ως πέτρωμα (ψαμμίτες, χαλαζίτης) στην οικοδομική.
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
