Αυστρο-Εβραία, μετέπειτα πολιτογραφημένη Αμερικανίδα, ηθοποιός και επιστήμονας της τεχνολογίας επικοινωνιών From Wikipedia, the free encyclopedia
Η Χέντι Λαμάρ (Hedy Lamarr, πραγματικό όνομα: Hedwig Eva Maria Kiesler, 9 Νοεμβρίου 1914 – 19 Ιανουαρίου 2000) ήταν Αυστρο-Εβραία, μετέπειτα πολιτογραφημένη Αμερικανίδα, ηθοποιός και επιστήμονας της τεχνολογίας επικοινωνιών. Αν και έγινε διάσημη για την ομορφιά της και την κινηματογραφική της καριέρα, υπήρξε μία από τους εφευρέτες της πρώτης μορφής των μεθόδων διασποράς φάσματος, βασικής τεχνολογίας για τις ασύρματες τηλεπικοινωνίες σήμερα.[1]
Η Λαμάρ γεννήθηκε στη Βιέννη της Αυστρίας το 1914. Πατέρας της ήταν ο Έμιλ Κίσλερ, εβραίος διευθυντής τράπεζας. Η μητέρα της Γκέρτρουντ, το γένος Λίχτβιτς, ήταν πιανίστρια. Παντρεύτηκε στις 10 Αυγούστου 1933 τον Φριτς Μαντλ Μπούντε, κατασκευαστή οπλικών συστημάτων για την ναζιστική Γερμανία. Για να την παντρευτεί, την ανάγκασε να αλλαξοπιστήσει και να ασπασθεί την καθολική θρησκεία. Της απαγόρευσε ακόμα και να δουλεύει σαν ηθοποιός. Στην αυτοβιογραφία της που κυκλοφόρησε με τίτλο Ecstasy and Me αναφέρεται ένα περιστατικό κατά το οποίο προσπαθώντας να ξεφύγει από τον Μαντλ, βρήκε καταφύγιο σε ένα πορνείο, κρύφτηκε σε ένα άδειο δωμάτιο και αναγκάστηκε να κάνει σεξ με έναν άγνωστο, προκειμένου να μην αποκαλύψει την κρυψώνα της.[2] Τελικά κατάφερε να διαφύγει, ναρκώνοντας την προσωπική της υπηρέτρια και παίρνοντας το τρένο για το Λονδίνο.
Μετά τη φυγή από το σύζυγο της, γνωρίζει στο Λονδίνο τον μεγάλο παραγωγό Λούι Μπ. Μάγιερ. Την προσέλαβε και επέμεινε στο να αλλάξει το όνομα της από Χέντβιγκ Κίεσλερ σε Χέντι Λαμάρ, θέλοντας να αποτίσει φόρο τιμής στη διάσημη και πρόωρα χαμένη (από υπερβολική δόση ναρκωτικών) καλλονή του βωβού κινηματογράφου Μπάρμπαρα Λα Μαρ.
Η Χέντι πριν εμφανιστεί στο Χόλιγουντ είχε ήδη πρωταγωνιστήσει σε πολλές ευρωπαϊκές παραγωγές. Ανάμεσα τους η ταινία Ecstasy (1933), στην οποία υποδυόταν μια νεαρή γυναίκα, πεινασμένη για έρωτα και παντρεμένη με έναν μεγαλύτερο σε ηλικία άνδρα. Το φιλμ έγινε διαβόητο χάρη στα κοντινά πλάνα του προσώπου της Χέντι με ζωγραφισμένη την έκφραση της ηδονής, και στις γυμνές σκηνές της (που σε πολλές εκδόσεις της ταινίας λογοκρίθηκαν). Η ίδια έγινε διάσημη σαν μια από της πρώτες ηθοποιούς που υποκρίθηκαν οργασμό στη μεγάλη οθόνη, και που αποκάλυψαν το στήθος τους σε μια ταινία ευρείας διανομής. Ο τότε σύζυγος της Μαντλ, αγόρασε όσες πιο πολλές κόπιες του φιλμ μπόρεσε προκειμένου να τις καταστρέψει, προσβεβλημένος από την γυμνή της εμφάνιση αλλά και από την έκφραση του προσώπου της.
Στις ταινίες που γύρισε στο Χόλιγουντ συχνά της έδιναν ρόλους ελκυστικών και σαγηνευτικών γυναικών. Ανάμεσα στις πολλές ταινίες της περιλαμβάνονται τα Πληγωμένος αϊτός (1938), Λευκό φορτίο (1942) και Στην πεδιάδα της Τορτίγιας (1942), βασισμένο στη νουβέλα του Τζον Στάινμπεκ. Το 1941 πρωταγωνιστεί μαζί με δύο ακόμα καλλονές του Χόλιγουντ, την Λάνα Τέρνερ και τη Τζούντι Γκάρλαντ, στο θεαματικό μιούζικαλ Σειρήνες του Μπρόντγουεϊ. Η μεγαλύτερη επιτυχία της υπήρξε ο ρόλος της Δαλιδά στη βιβλική υπερπαραγωγή του Σέσιλ Ντε Μιλ Σαμψών και Δαλιδά (1949). Η Λαμάρ πήρε το συγκεκριμένο ρόλο περισσότερο χάρη στην εξωτική ομορφιά της παρά για τις υποκριτικές της ικανότητες.
Η Χέντι πολιτογραφήθηκε Αμερικανίδα πολίτης στης 10 Απριλίου του 1953. Για την προσφορά της στον κινηματογράφο απέκτησε το δικό της αστέρι στη Λεωφόρο της Δόξας στο Χόλιγουντ.[3]
Η Χέντι Λαμάρ μαζί με τον συνθέτη Τζορτζ Άνθεϊλ έλαβαν στις 11 Αυγούστου του 1942 δίπλωμα ευρεσιτεχνίας για συσκευή που εφηύραν αποκαλούμενη Secret Communication System (Σύστημα Κρυφής Επικοινωνίας). Η πρώιμη αυτή συσκευή αναπήδησης συχνοτήτων χρησιμοποιούσε ένα κύλινδρο αυτόματου πιάνου προκειμένου να εναλλάσσει ένα σήμα μεταξύ 88 διαφορετικών συχνοτήτων με απώτερο σκοπό την απόκρυψη των τηλεκατευθυνόμενων τορπιλών από τα εχθρικά ραντάρ και την μείωση της πιθανότητας παρεμβολών. Η ιδέα υπήρξε αμφιλεγόμενη και πολύ προηγμένη για την εποχή της. Η συγκεκριμένη τεχνολογία τέθηκε για πρώτη φορά σε εφαρμογή το 1962,[4] και αφού είχε λήξει η πατέντα. Οι δύο αρχικοί εφευρέτες δεν έλαβαν ποτέ το παραμικρό χρηματικό ποσό από την εφεύρεσή τους.
Η ιδέα της Χέντι για την εναλλαγή των συχνοτήτων υπήρξε η βάση για τη μοντέρνα τεχνολογία της διασποράς φάσματος που χρησιμοποιείται στις μέρες μας σε ένα ευρύ φάσμα συσκευών από τα ασύρματα τηλέφωνα μέχρι τις ασύρματες ευρυζωνικές συνδέσεις (συμπεριλαμβανομένων των GPS, Bluetooth, και WiFi).[5]
Η Χέντι θέλησε να γίνει μέλος του Εθνικού Συμβουλίου Εφευρετών (National Inventors Council) για να λάβει την απάντηση ότι καλύτερα θα ήταν να χρησιμοποιήσει τη διασημότητά της για να προωθήσει την πώληση πολεμικών ομολόγων.[6][7] Σε μία και μόνο εκδήλωση βοήθησε να συγκεντρωθούν 7 εκατομμύρια δολάρια.
| Έτος | Πρωτότυπος τίτλος | Τίτλος στα ελληνικά | Ρόλος |
|---|---|---|---|
| 1930 | Geld auf der Straße | Λεφτά στο δρόμο | κοπέλα στο κλαμπ |
| 1931 | Die Blumenfrau von Lindenau | γραμματέας | |
| Die Koffer des Herrn O.F. | Έλεν | ||
| Man braucht kein Geld | Κάτε Μπραντ | ||
| 1933 | Ecstasy | Έκσταση | Ίβα Χέρμαν |
| 1938 | Algiers | Πληγωμένος αϊτός / Αλγέρι | Γκάμπι |
| 1939 | Lady of the Tropics | Η σειρήνα των τροπικών | Μανόν Ντε Βαρνιές |
| 1940 | I Take This Woman | Μια γυναίκα με παρελθόν | Τζόρτζι Γκραγκόρ |
| Boom Town | Κάρεν Βανμίρ | ||
| Comrade X | Σύντροφος Χ | Θίοντορ | |
| 1941 | Come Live with Me | Έλα να ζήσουμε μαζί | Τζόνι Τζόουνς |
| Ziegfeld Girl | Σειρήνες του Μπρόντγουεϊ | Σάντρα Κόλτερ | |
| H.M. Pulham, Esq. | Μάρβιν Μάιλς | ||
| 1942 | Tortilla Flat | Στην πεδιάδα της Τορτίγιας | Ντολόρες Σουίτς Ραμίρες |
| Crossroads | Λισιέν Τάλμποτ | ||
| White Cargo | Λευκό φορτίο | Τοντελάγιο | |
| 1944 | The Heavenly Body | Βίκυ Γουάτλι | |
| The Conspirators | Οι συνωμότες | Ιρένε φον Μορ | |
| Experiment Perilous | Η σκλάβα της αγάπης | Αλίντα Μπέντερο | |
| 1945 | Her Highness and the Bellboy | Η πριγκίπισσα και το γκαρσόνι | πριγκίπισσα Βερόνικα |
| 1946 | The Strange Woman | Λουλούδι της συμφοράς | Τζένη Χάγκερ |
| 1947 | Dishonored Lady | Μια ατιμασμένη γυναίκα | Μάντλιν Ντέιμιεν |
| 1948 | Let's Live a Little | δρ Τζέι Ο. Λόρινγκ | |
| 1949 | Samson and Delilah | Σαμψών και Δαλιδά | Δαλιδά |
| 1950 | Copper Canyon | Φλογισμένο φαράγγι | Λάιζα Ροζέλ |
| A Lady Without Passport | Η ωραία τυχοδιώκτις | Μαριάν Λόρες | |
| 1951 | My Favorite Spy | Στα νύχια των κατασκόπων | Λίλυ Ντάλμπρεϊ |
| 1954 | L'amante di Paride | Χέντι Ουίντσορ / Ελένη / Ιωσηφίνα | |
| L'eterna femmina | |||
| I cavalieri dell'illusione | Ιωσηφίνα / Γενοβέφα της Βραβάντης | ||
| 1957 | The Story of Mankind | Ο κυρίαρχος της Γης | Ιωάννα της Λωρένης |
| 1958 | The Female Animal | Ανικανοποίητες γυναίκες | Βανέσα Ουίνσδορ |
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
