Χάλφνταν Ράγκναρσον

Ο Χάλφνταν Ράγκναρσον (Halfdan Ragnarsson, ... - 877) ήταν ένας από τους οπλαρχηγούς των Βίκινγκ και ένας από τους αρχηγούς του Μεγάλου στρατού των Δανών την εποχή που ξεκίνησε την εισβολή του στα Αγγλοσαξονικά βασίλεια της Βρετανίας (865). Τα Νορβηγικά Σάγκας αναφέρουν ότι ήταν ένας από τους γιους του Ράγκναρ Λόθμπροκ, αδελφοί του ήταν ο Μπγερν ο Σιδηρόπλευρος, ο Άιβαρ ο Ασπόνδυλος, ο Σίγκουρντ ο Φιδομάτης και ο Ούμπα. Ο Χάλφνταν ήταν ο πρώτος Βίκινγκ βασιλιάς της Νορθουμβρίας και διεκδικητής του θρόνου του Δουβλίνου, έπεσε στη μάχη του Στράνγκφορντ Λουγκ (877) στην οποία προσπαθούσε να διεκδικήσει τα κληρονομικά του δικαιώματα στην Ιρλανδία. Ο Χάλφνταν ήταν ένας από τους αρχηγούς του Μεγάλου στρατού των Βίκινγκ που επιτέθηκαν στην Ανατολική Αγγλία (865).^[1][2] Η επίθεση σύμφωνα με τα Νορβηγικά Σάγκας πραγματοποιήθηκε από τους γιους του Ραγκνάρ οι οποίοι ήθελαν να εκδικηθούν τον θάνατο του πατέρα τους που δολοφονήθηκε από τον Αέλα σε έναν λάκκο φιδιού αλλά οι ιστορικές πηγές δεν το έχουν επιβεβαιώσει.^[3][4] Οι επιδρομείς αναγνωρίστηκαν με τους Δανούς, ο Ασσέρ κληρικός και ιστορικός του 10ου αιώνα αναφέρει ότι επιτέθηκαν από τη «χώρα του Δούναβη», αν και με την πρώτη ματιά φαίνεται να προήλθαν από τη Δακία, η λέξη «Δούναβης» είναι μια Λατινική λέξη που συχνά αναφεροταν στη Δανία.^[5]

Χάλφνταν Ράγκναρσον
Γενικές πληροφορίες
Γέννηση	9ος αιώνας Σκανδιναβία
Θάνατος	877 Strangford Lough
Συνθήκες θανάτου	θάνατος στη μάχη
Παρατσούκλι	Kvitserk
Χώρα πολιτογράφησης	Jorvik Βασίλειο του Δουβλίνου
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότητα	στρατιωτικός ηγέτης ηγεμόνας
Οικογένεια
Γονείς	Ράγκναρ Λόθμπροκ και Aslaug
Αδέλφια	Σίγκουρντ ο Φιδομάτης Άιβαρ ο Ασπόνδυλος Ούμπα Μπγερν ο Σιδηρόπλευρος Hvitserk Hastein Ragnvald Heidumhære
Οικογένεια	Δυναστεία του Μούνσε
Στρατιωτική σταδιοδρομία
Πόλεμοι/μάχες	Battle of Ashdown
Αξιώματα και βραβεύσεις
Αξίωμα	μονάρχης
Θυρεός
Σχετικά πολυμέσα
δεδομένα

Κατάκτηση της Νορθουμβρίας

Το φθινόπωρο του 865 ο Μεγάλος στρατός των Βίκινγκ στρατοπέδευσε στην Ανατολική Αγγλία, πέρασε τον χειμώνα και εφοδιάστηκε με άλογα για τις μετέπειτα επιχειρήσεις του.^[6] Την επόμενη χρονιά βάδισε βόρεια προς τη Νορθουμβρία στην οποία ο Όσμπερτ της Νορθουμβρίας και ο Αέλα της Νορθουμβρίας βρίσκονταν σε εμφύλιο πόλεμο για το θέμα της διαδοχής στον θρόνο.^[7] Την επόμενη χρονιά (866) ο στρατός των Βίκινγκ κατέλαβε στη Νορθουμβρία την πλούσια πόλη της Γιορκ.^[8] Ο Αέλα και ο Όσμπερτ συμφιλιώθηκαν μπροστά στον κίνδυνο των Δανών και αποφάσισαν μαζί να τους αντιμετωπίσουν σε μάχη, η προσπάθεια κατέληξε σε μεγάλη αποτυχία και οι δυο βασιλείς έπεσαν στη μάχη.^[7] Μετά τον θάνατο των δυο βασιλέων η αντίσταση των Νορθουμβρίων εκμηδενίστηκε, οι ίδιοι παραδόθηκαν στους Δανούς οι οποίοι τοποθέτησαν υποτελή βασιλιά τον Εγβέρτο Α΄ της Νορθουμβρίας με σκοπό τη συλλογή φόρων από τους κατοίκους για τον στρατό τους. Την ίδια χρονιά οι επιδρομείς επιτέθηκαν νοτιότερα στη Μερκία, κυρίευσαν την πόλη του Νότιγχαμ στην οποία πέρασαν τον χειμώνα.^[8] Ο Μπούργκρεντ της Μερκίας απάντησε με συμμαχία με τον Έθελρεντ του Ουέσσεξ και του Κεντ προκειμένου να αντιμετωπίσουν τους Δανούς και να ανακαταλάβουν την πόλη του Νότιγχαμ. Οι Αγγλοσάξονες στάθηκαν ανίκανοι να ανακαταλάβουν τη πόλη αλλά έκλεισαν ειρήνη με τους Βίκινγκ, οι Δανοί αποσύρθηκαν στη Γιορκ στην οποία έμειναν περισσότερο από έναν χρόνο συγκεντρώνοντας δυνάμεις για περισσότερες επιδρομές.^[7]

Οι Δανοί επέστρεψαν στην Ανατολική Αγγλία (869) με στόχο την κατάκτηση της και κυρίευσαν το Δέτφορντ, ήθελαν να παραμείνουν ολόκληρο τον χειμώνα αλλά βρέθηκαν αντιμέτωποι με τον στρατό των Ανατολικών Άγγλων.^[9] Οι Ανατολικοί Άγγλοι ηττήθηκαν και ο βασιλιάς τους Έντμουντ ο Μάρτυρας σκοτώθηκε.^[10] Οι μεσαιωνικές πηγές παρουσιάζουν τον Έντμουντ σαν Άγιο και μάρτυρα επειδή οι Δανοί του ζήτησαν να απαρνηθεί την πίστη του Χριστού, ο ίδιος δεν το δέχτηκε με αποτέλεσμα να τον δολοφονήσουν.^[11] Ο Άιβαρ και ο Ούμπα παρουσιάζονται σαν οι αρχηγοί του στρατού των επιδρομέων και οι δολοφόνοι του Έντμουντ αλλά είναι αβέβαιο αν ο Χάλφνταν συμμετείχε στη μάχη και με ποιου το μέρος πολέμησε.^[12]

Κατάκτηση της Μερκίας

Μετά την κατάκτηση της Ανατολικής Αγγλίας ο Άιβαρ όπως φαίνεται εγκατέλειψε τον στρατό των Βίκινγκ αφού το όνομα του χάθηκε από τις Αγγλικές καταγραφές από το 870, πολλοί τον ταυτίζουν με τον Ίμαρ έναν Βίκινγκ βασιλιά του Δουβλίνου που πέθανε το 873.^[13] Ο Χάλφνταν έγινε στη συνέχεια ο αρχηγός του στρατού και από το 870 ξεκίνησε τις επιδρομές του στο Ουέσσεξ.^[14] Ένας μεγάλος αριθμός πολεμιστών έφτασε κατόπιν από τη Σκανδιναβία για να ενισχύσει τον στρατό του Χάλφνταν υπό την ηγεσία του Μπάγκσεκ.^[15] Το Αγγλοσαξωνικό χρονικό αναφέρει ότι οι Δανοί επιτέθηκαν στους δυτικούς Σάξονες εννέα φορές ανάμεσα στις οποίες περιγράφεται η μάχη του Άσνταουν στις 8 Ιανουαρίου 871.^[16] Οι Δυτικοί Σάξονες ωστόσο παρέμειναν αήττητοι και οι Βίκινγκ αναγκάστηκαν να κλείσουν ειρήνη με τον νέο βασιλιά του Ουέσσεξ Αλφρέδο τον Μέγα.^[17] Ο στρατός οπισθοχώρησε το Λονδίνο το οποίο είχε καταλάβει και παρέμεινε σε αυτό τον χειμώνα του 871/872.^[18] Τα νομίσματα τα οποία κόπηκαν στο Λονδίνο εκείνη την περίοδο φέρουν το όνομα του Χάλφνταν ο οποίος αναγνωρίζεται ως ο αρχηγός του στρατού.^[16] Το φθινόπωρο του 872 ο στρατός των επιδρομέων επέστρεψε στη Νορθουμβρία προκειμένου να αντιμετωπίσει μια εξέγερση εναντίον του υποτελούς τους βασιλέως Εγβέρτου Α΄.^[17] Πολλοί ιστορικοί ωστόσο αναφέρουν την άποψη ότι ο στρατός τους κινήθηκε βόρεια για να κατακτήσει το βασίλειο της Μερκίας, απόδειξη οι πόλεμοι με τη Μερκία που ακολούθησαν.^[19] Ο στρατός πέρασε τον χειμώνα στο Τόρκσει και την επόμενη χρονιά στο Ρέπτον, κατέκτησαν τελικά τη Μερκία (874), ανέτρεψαν τον βασιλιά Μπούργκερντ τοποθετώντας νέο βασιλιά τον υποτελή τους Κέολγουλφ Β΄ της Μερκίας.^[20]

Βασιλιάς της Ντέιρα

Μετά τον μεγάλο θρίαμβο ο στρατός των Βίκινγκ χωρίστηκε στα δυο, το πρώτο τμήμα υπό την ηγεσία του Γκάθραμ βάδισε νότια για να πολεμήσει εναντίον του Ουέσσεξ, το δεύτερο τμήμα του υπό την ηγεσία του ίδιους του Χάλφνταν βάδισε βόρεια εναντίον των Πίκτων και των Βρετανών του Στραθκλάιντ.^[16] Τα Χρονικά του Ούλστερ αναφέρουν ότι ο βασιλιάς του Δουβλίνου Έιστειν Όλαφσον σκοτώθηκε (875) από κάποιον άντρα με το όνομα «Αλμπάν» ο οποίος ταυτίζεται με τον Χάλφνταν.^[21][22] Ο αδελφός του Άιβαρ βασίλευσε στην πόλη πριν τον θάνατο του (873) και όπως φαίνεται η εκστρατεία του Χάλφνταν ήταν μια προσπάθεια να ανακτήσει το χαμένο βασίλειο του αδελφού του.^[16] Ο Χάλφνταν δεν παρέμεινε στην Ιρλανδία, επέστρεψε στη Νορθουμβρία (876) και κυβέρνησε στα νότια στο παλιό βασίλειο της Ντέιρα αφού το βόρειο τμήμα βρισκόταν υπό Αγγλο-Σαξονική κατοχή.^[16] Οι πηγές αναφέρουν τον Χάλφνταν ως βασιλιά του Γιόρβικ που ξεκίνησε να κυβερνά το 876.^[23]

Η βασιλεία του Χάλφνταν στο Δουβλίνο δεν φαίνεται να ήταν εξασφαλισμένη αφού ο ίδιος εκθρονίστηκε και κατέφυγε στη Γιορκ.^[1] Ο Χάλφνταν επέστρεψε στην Ιρλανδία (877) για να ανακτήσει το βασίλειο αλλά βρέθηκε αντιμέτωπος με τους παλιούς Βίκινγκ που ζούσαν στο νησί οι οποίοι ήταν έτοιμοι να αντισταθούν στο νέο κύμα των Βίκινγκ που έφτασε στο νησί ανάμεσα στους οποίους ήταν και ο ίδιος ο Χάλφνταν.^[24] Οι δυο στρατοί συναντήθηκαν στη μάχη του Στράνγκφορντ στην οποία ο ίδιος ο Χάλφνταν σκοτώθηκε.^[25] Οι επιζήσαντες από τον στρατό του Χάλφνταν επέστρεψαν για τη Νορθουμβρία, στον δρόμο τους πέρασαν από τη Σκωτία στην οποία έδωσαν μάχη με τους Πίκτους και σκοτώθηκε ο βασιλιάς τους Κωνσταντίνος Α΄. Οι Βίκινγκ της Νορθουμβρίας έμειναν τελικά ακυβέρνητοι μέχρι την εποχή που ο Γκούθρεντ ανακηρύχτηκε νέος τους βασιλιάς.^[26]

Ιστορικές αναφορές

Ο Χάλφνταν και οι αδελφοί του αν και θεωρούνται όλοι ιστορικές μορφές οι γνώμες των ιστορικών σχετικά με τον πατέρα τους είναι διχασμένες. Η Χίλντα Έλλις Ντάβιντσον (1914 - 2006) γράφει (1979) «πολλοί ιστορικοί έχουν δεχτεί μονάχα ένα τμήμα των ιστοριών του Ράγκναρ σαν ιστορική πραγματικότητα».^[27] Η Κατερίνε Χόλμαν (γεν. 1970) τονίζει ότι «αν και οι γιοι του είναι όλοι ιστορικές φυσιογνωμίες ο ίδιος πιθανότατα να είναι ένα κράμα διαφόρων θρύλων και παραδόσεων».^[28]

Παραπομπές

1. Venning p. 132
2. Holman 2012 p. 102
3. Munch pp. 245–251
4. Jones pp. 218–219
5. Downham 2013 p. 13
6. Kirby p. 173
7. Forte pp. 69–70
8. Downham 2007 p. 65
9. Downham 2007 p. 64
10. Gransden p. 64
11. Mostert pp. 165–166
12. Swanton pp. 70–71 n. 2
13. Woolf p. 95
14. Forte p. 72
15. Hooper p. 22
16. Costambeys
17. Forte pp. 72–73
18. Downham 2007 p. 68
19. Downham 2007 p. 69
20. Forte pp. 73–74
21. Annals of Ulster, s.a. 875.
22. South p. 87
23. Malam p. 104
24. Downham 2007 p. 14
25. Annals of Ulster, s.a. 877.
26. Lapdige et al. p. 526
27. Davidson p. 277
28. Holman 2003 p. 220

Πηγές

• Ashley, Mike (7 June 2012). The Mammoth Book of British Kings and Queens. Little, Brown Book Group.
• Costambeys, M (2004). «Hálfdan (d. 877)». Oxford Dictionary of National Biography. Oxford University Press. doi:10.1093/ref:odnb/49260. Retrieved 23 November 2014. Subscription or UK public library membership required.
• Davidson, Hilda Roderick Ellis, ed. (1979). Gesta Danorum [Saxo Grammaticus: The history of the Danes: books I–IX]. 1 & 2. Translated by Peter Fisher. Cambridge: D. S. Brewer. Chapter introduction commentaries.
• Downham, Clare (2007). Viking Kings of Britain and Ireland: The Dynasty of Ívarr to A.D. 1014. Dunedin Academic Press.
• Downham, Clare (2013). «Annals, Armies, and Artistry: 'The Anglo-Saxon Chronicle', 865–96». No Horns on their Helmets? Essays on the Insular Viking-age. Celtic, Anglo-Saxon, and Scandinavian Studies (series vol. 1). The Centre for Anglo-Saxon Studies and The Centre for Celtic Studies, University of Aberdeen. pp. 9–37.
• Forte, A; Oram, RD; Pedersen, F (2005). Viking Empires. Cambridge: Cambridge University Press.
• Gransden, A (2000) [1996]. Historical Writing in England. Vol. 1, c. 500 to c. 1307. London: Routledge.
• Holman, Katherine (July 2003). Historical dictionary of the Vikings. Lanham, Maryland: Scarecrow Press.
• Holman, Katherine (26 April 2012). The Northern Conquest: Vikings in Britain and Ireland. Andrews UK Limited.
• Hooper, Nicholas Hooper; Bennett, Matthew (1996). The Cambridge Illustrated Atlas of Warfare: the Middle Ages. Cambridge University Press.
• Jones, Gwyn (1984). A History of the Vikings. Oxford University Press.
• Keynes, S (2014). «Appendix I: Rulers of the English, c.450–1066». In Lapidge, M; Blair, J; Keynes, S; et al. The Wiley Blackwell Encyclopedia of Anglo-Saxon England (2nd ed.). Chichester: John Wiley & Sons. pp. 521–538.
• Kirby, D. P. (2000). The Earliest English Kings. London and New York: Routledge.
• Lapidge, Michael; Blair, John; Keynes, Simon; Scragg, Donald (2 October 2013). The Wiley Blackwell Encyclopedia of Anglo-Saxon England. John Wiley & Sons.
• «Laud MS Misc. 636». Bodleian Library. Retrieved 22 November 2014.
• Malam, John (6 February 2012). Yorkshire, A Very Peculiar History. Andrews UK Limited.
• Mostert, M (1987). The Political Theology of Abbo of Fleury: A Study of the Ideas about Society and Law of the Tenth-century Monastic Reform Movement. Middeleeuwse studies en bronnen (series vol. 2). Hilversum: Uitgeverij Verloren.
• Munch, Peter Andreas (1926). Norse Mythology: Legends of Gods and Heroes. The American-Scandinavian Foundation.
• South, Ted Johnson (2002). Historia de Sancto Cuthberto. Boydell & Brewer.
• Swanton, M, ed. (1998) [1996]. The Anglo-Saxon Chronicle. New York: Routledge.
• Venning, Timothy (30 January 2014). The Kings & Queens of Anglo-Saxon England. Amberley Publishing Limited.
• Woolf, Alex, The Age of the Sea-Kings: 900–1300 in Omand, Donald (ed.) (2006) The Argyll Book, Birlinn.

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

• Χάλφνταν Ράγκναρσον^{[νεκρός σύνδεσμος]}

Χάλφνταν Ράγκναρσον Δυναστεία του Μούνσε  Θάνατος: 877
Βασιλικοί τίτλοι
Προκάτοχος Ρίκζιγκ της Νορθουμβρίας	Βασιλιάς της Γιορκ 876 - 877	Διάδοχος Γκούθρεντ