Τσάκωνες

Οι Τσάκωνες είναι πληθυσμιακή ομάδα, τα μέλη της οποίας μιλούν μία ξεχωριστή νεοελληνική διάλεκτο την Τσακωνική. Είναι εγκατεστημένοι στην ανατολική Πελοπόννησο, στην επαρχία Κυνουρίας. Η περιοχή εξάπλωσής τους καλύπτει ένα τμήμα των ορεινών του Πάρνωνα και των κοντινών ακτών του Αργολικού κόλπου και περιλαμβάνει τις κωμοπόλεις Λεωνίδιο και Τυρό και τα χωριά Πραστός, Καστάνιτσα, Άγιος Ανδρέας, Σίταινα, Πέρα Μέλανα, Σαπουνακαίικα, Πραγματευτής και Βασκίνα.^[1][2]

Χάρτης που απεικονίζει την εξάπλωση της κάθε γλώσσας στην Πελοπόννησο στα τέλη του 19ου αιώνα. Η Τσακωνική διάλεκτος σημειώνεται με γαλάζιο

Ιστορικά στοιχεία

Σύμφωνα με το χρονικό της Μονεμβασίας οι Τσάκωνες προέρχονταν από πληθυσμούς της Λακωνίας που κατέφυγαν στα ορεινά του Πάρνωνα κατά τη διάρκεια των Αβαρο-Σλαβικών επιδρομών στην Πελοπόννησο στα τέλη του 6ου αιώνα.^[3] Σύμφωνα με το ίδιο κείμενο στην προέλευσή τους οφείλεται και το όνομα Τσάκωνες το οποίο αποτελεί παραφθορά του Λάκωνες. Έδρα της ορεινής τους κοινότητας έγινε ο Πραστός, ενώ το πρώτο χωριό των Τσακώνων για το οποίο εμφανίζονται αναφορές στα τέλη του 13ου αιώνα είναι η Καστάνιτσα.^[4] Οι Τσάκωνες ήταν κυρίως κτηνοτρόφοι και χτίστες. Ως χτίστες μάλιστα απέκτησαν μεγάλη φήμη και έγιναν περιζήτητοι ακόμα και μακριά από τον τόπο τους.

Έδωσαν το παρόν στην επανάσταση του 1821, κατά τη διάρκεια της οποίας κάηκε από τα στρατεύματα του Ιμπραήμ η πρωτεύουσά τους, ο Πραστός, το 1826. Μετά την απελευθέρωση της Ελλάδας πολλοί Τσάκωνες μετακινήθηκαν στις κοντινές παραθαλάσσιες περιοχές με αποτέλεσμα νέα πρωτεύουσά τους να γίνει το Λεωνίδιο. Μετά την απελευθέρωση της Ελλάδας τα Τσακωνοχώρια μοιράστηκαν αρχικά μεταξύ των δήμων Λιμναίων, Βρασιών και Σιταίνης ενώ μετά το 1840 μεταξύ των δήμων Λιμναίων (που είχε έδρα το Λεωνίδιο) και Βρασιών (που είχε έδρα τον Πραστό).^[5][6]

Η τοπική διάλεκτος δεν στηρίχθηκε από την ελληνική πολιτεία και ο αριθμός των ομιλητών της άρχισε να φθίνει. Σήμερα υπάρχουν λίγοι κυρίως ηλικιωμένοι ομιλητές της Τσακώνικης διαλέκτου. Αν και οι κάτοικοι των Τσακωνοχωρίων είναι 8.122, σύμφωνα με την απογραφή του 2001, οι ομιλητές της διαλέκτου υπολογίζονται σε λιγότερους από 2.500. Οι περισσότεροι είναι ομιλητές του νότιου ιδιώματος της διαλέκτου και συναντώνται κυρίως στον Τυρό, τα Πέρα Μελανά, τα Σαπουνακαίικα και την Βασκίνα.^[2]

Πολιτισμικά στοιχεία

Τσακώνικος χορός

Κύριο λήμμα: Τσακώνικος

Οι Τσάκωνες έχουν διατηρήσει στους αιώνες τον αρχαίο χορό Τσακώνικο, ο οποίος χορεύεται ως και σήμερα. Χορεύεται φορώντας την Τσακώνικη φορεσιά και ακολουθεί ιστορικά τους Τσάκωνες από την εποχή ακόμη της Ελληνικής Μυθολογίας. ^[7]

Δείτε επίσης

• Τσακωνική διάλεκτος
• Τσακώνικη ενδυμασία
• Κυνουρία
• Δήμος Νότιας Κυνουρίας
• Δήμος Βόρειας Κυνουρίας

Παραπομπές

1. «Καστάνιτσα, η Τσακώνικη διάλεκτος». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 13 Ιουνίου 2011. Ανακτήθηκε στις 29 Μαΐου 2011.
2. «Έθνος, Διαδρομές στην Τσακώνικη γη». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 11 Δεκεμβρίου 2011. Ανακτήθηκε στις 29 Μαΐου 2011.
3. «Δ. Λιθοξόου - Το χρονικό της Μονεμβασίας». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 26 Ιουλίου 2011. Ανακτήθηκε στις 29 Μαΐου 2011.
4. «Ιστορία της Καστάνιτσας». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 15 Ιουνίου 2011. Ανακτήθηκε στις 29 Μαΐου 2011.
5. «Οι Τσάκωνες στα νεότερα χρόνια». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 10 Απριλίου 2012. Ανακτήθηκε στις 29 Μαΐου 2011.
6. «Αρκάδων χρόνοι, διοικητική διαίρεση της επαρχίας Κυνουρίας». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 27 Μαΐου 2011. Ανακτήθηκε στις 29 Μαΐου 2011.
7. «Αφιέρωμα στην Τσακωνιά - Τσακώνικος Χορός». ARCADIA. 31 Μαΐου 2007. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 18 Φεβρουαρίου 2012. Ανακτήθηκε στις 30 Δεκεμβρίου 2011.