Στιβ Μπίκο

Ο Στιβ Μπίκο (Bantu Stephen Biko, 18 Δεκεμβρίου 1946 - 12 Σεπτεμβρίου 1977) ήταν Νοτιοαφρικανός αγωνιστής των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, διεθνιστής, σοσιαλιστής και ακτιβιστής, μάρτυρας του κινήματος της «Μαύρης Συνείδησης» που κήρυττε την ισότητα της μαύρης με τη λευκή φυλή. Ο θάνατός του αποτέλεσε παράδειγμα και πηγή έμπνευσης για τις νεότερες γενιές μαύρων.

Στιβ Μπίκο
Γενικές πληροφορίες
Όνομα στη μητρική γλώσσα	Steve Biko (Κόσα)
Γέννηση	18  Δεκεμβρίου 1946[1][2][3] Qonce[4] ή Tarkastad
Θάνατος	12  Σεπτεμβρίου 1977[1][2][3] Πρετόρια
Συνθήκες θανάτου	ανθρωποκτονία
Ψευδώνυμο	Frank Talk
Χώρα πολιτογράφησης	Νότια Αφρική
Εκπαίδευση και γλώσσες
Ομιλούμενες γλώσσες	Αφρικάανς Κόσα Αγγλικά[1]
Σπουδές	Πανεπιστήμιο του Νατάλ
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότητα	υπέρμαχος ανθρωπίνων δικαιωμάτων συνδικαλιστής πολιτικός[5] συγγραφέας[6]
Πολιτική τοποθέτηση
Πολιτικό κόμμα/Κίνημα	Οργανισμός Νοτιοαφρικανών φοιτητών και Black People's Convention
Οικογένεια
Σύζυγος	Ntsiki Mashalaba
Τέκνα	Hlumelo Biko
Γονείς	Mzingayi Mathew Biko[7] και Alice 'Mameete'[7]
Ιστότοπος
www.sbf.org.za/home/
Σχετικά πολυμέσα
δεδομένα

Παιδί φτωχής οικογένειας της επαρχίας Ίστερν Κέιπ, ο Μπίκο ξεκίνησε από τα τέλη της δεκαετίας του ’60 να αρθρογραφεί υπέρ της άρσης των φυλετικών διακρίσεων, χρησιμοποιώντας το ψευδώνυμο "Frank Talk". To 1966 άρχισε τις σπουδές του στην Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου του Natal και παράλληλα ανάπτυξε την επιχειρηματολογία του περί χειραφέτησης των μαύρων φοιτητών, γεγονός που τον οδήγησε να ενταχθεί ενεργά στην «Εθνική Φοιτητική Ένωση Νότιας Αφρικής» (NUSAS) και ακολούθως (1968) να πρωτοστατήσει στην ίδρυση του «Φοιτητικού Οργανισμού Νότιας Αφρικής» (SASO), επηρεασμένος από το «Κίνημα της Μαύρης Δύναμης». Ο Μπίκο είχε ως σύνθημά του τη φράση «Black is Beauty» («Το Μαύρο είναι Ομορφιά»), επιδιώκοντας με τον τρόπο αυτό να παροτρύνει τους μαύρους να παλεύουν για ισότητα και δικαιοσύνη, σε ένα περιβάλλον σκληρής καταπίεσης^[8].

Οι πολλαπλές δραστηριότητές του ενόχλησαν τις Αρχές της ρατσιστικής κυβέρνησης της Νότιας Αφρικής, οι οποίες τον καταδίωξαν επανειλημμένα, αφαιρώντας του από το 1973 το (δημόσιο) δικαίωμα έκφρασης, χωρίς, ωστόσο να τον πτοήσουν, έως ότου στις 18 Αυγούστου του 1977 πιάστηκε στο Γκεμπέχα και φυλακίστηκε για περίπου ένα μήνα. Υπέστη απάνθρωπα βασανιστήρια επί ένα 24ωρο μέσα σε κελί της φυλακής του, όπου και έπεσε σε κώμα. Ευρισκόμενος σε ημιθανή κατάσταση και σχεδόν γυμνός, οδηγήθηκε οδικώς, κλεισμένος μέσα στο πορτ-μπαγκάζ ενός οχήματος, στις φυλακές της Πραιτώριας, προκειμένου να νοσηλευθεί σε κλίνη, όμως μετά από 1.100 χιλ. διαδρομής, κατέληξε από τα τραύματά του. Οι Αρχές έκαναν λόγο για θάνατο «κάτω από αδιευκρίνιστες συνθήκες» και αργότερα απέδωσαν το χαμό του μαύρου ηγέτη σε αυτοκτονία^[9], ενώ στη συνέχεια, η αστυνομία της Πραιτώρια απαλλάχθηκε από κάθε κατηγορία^[10]. Διεθνείς αντιδράσεις ακολούθησαν την είδηση του θανάτου του, όπως και συγκρούσεις μεταξύ διαδηλωτών και δυνάμεων καταστολής εντός της χώρας που συνόδεψαν την τελετή της κηδείας του, που παρακολούθησαν 20.000 άνθρωποι, όπως και ξένοι διπλωμάτες 21 χωρών. Ο Μπίκο ενταφιάστηκε στις 26 Σεπτεμβρίου 1977 στο King’s William Town.

Η ιατροδικαστική έκθεση που ανακοινώθηκε επίσημα στις 14 Νοεμβρίου της ίδιας χρονιάς, επιβεβαίωσε με το πόρισμά της ότι ο Μπίκο δολοφονήθηκε με ιδιαίτερα βίαιο τρόπο από τους δεσμώτες του, προκαλώντας σάλο και οδηγώντας, λίγους μήνες αργότερα, τον υπουργό Εξωτερικών Ρ.Φ. Μπότα να δηλώσει ότι «η υπόθεση Μπίκο προκάλεσε ανυπολόγιστη ζημία στη Νότια Αφρική». Λόγω της δολοφονίας του Μπίκο, η Νότια Αφρική καταδικάστηκε από το Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ, ενώ στην κυβέρνησή της επιβλήθηκε εμπάργκο αγοράς όπλων.

Η μορφή του ενέπνευσε τον πρώην τραγουδιστή του συγκροτήματος Genesis, Πίτερ Γκάμπριελ, να συνθέσει το 1980 το τραγούδι «Biko», αφιερωμένο στη μνήμη του.