Σμύριδα

Η σμύριδα (αγγλ. emery, γαλλ. émeri), το κοινώς λεγόμενο "σμυρίγλι" (ή "σμυρίγδι"), είναι πέτρωμα που αποτελείται κυρίως από κορούνδιο (Al₂O₃) με ανάμιξη μαγνητίτη και προϊόντων χημικής αποσάθρωσης του τελευταίου, δηλαδή αιματίτη και λειμωνίτη. Ως επουσιώδη συστατικά μπορεί να περιέχει χαλαζία, σιδηροπυρίτη, μοσχοβίτη, τουρμαλίνη, βιοτίτη κ.ά.

Σμύριδα

Ιδιότητες

Το χρώμα της σμύριδας είναι κυανόμαυρο ή, ορισμένες φορές, κατάμαυρο με πολύ μεγάλη σκληρότητα που πλησιάζει το 9 στην κλίμακα Mohs (λόγω του κορουνδίου που περιέχει). Απαντάται σε κρυσταλλοσχιστώδεις περιοχές συνήθως σε μορφή κοίτης (λεκάνης), φωλεάς ή και φλέβας. Τα κοιτάσματά της ως επί το πλείστον εντοπίζονται εντός στρωμάτων μαρμάρου και δολομίτη. Από τους αρχαιότατους χρόνους ήταν γνωστές οι ιδιότητες του πετρώματος αυτού και χρησιμοποιείτο ως λειαντικό και στιλβωτικό μέσο.

Η εμπορική αξία της σμύριδας εξαρτάται από την ομοιογένεια της μάζας της και κυρίως από την περιεκτικότητα σε κορούνδιο που θα πρέπει να κυμαίνεται από 54 – 82%. Με πρώτη ύλη αυτό, κυκλοφορεί στο εμπόριο σε μορφή σκόνης (για λείανση και στίλβωση υάλων, μαρμάρων, λίθων και μετάλλων) και με αυτήν κατασκευάζονται σμυριδόπανα, σμυριδοτροχοί και σμυριδοακόνια.

Χρήση

Οι ιδιότητες της σμύριδας είχαν ήδη χρησιμοποιηθεί στην αρχαιότητα. Το πέτρωμα αυτό χρησιμοποιούνταν για την κατασκευή μυλοπετρών σε αλευρόμυλους. Κονιοποιημένο (κόκκοι διαφορετικών μεγεθών), χρησιμοποιείται ευρέως ως λειαντικό: στίλβωση λίθων όταν βρέχεται με νερό, ή μέταλλων όταν αναμειγνύεται με λάδι. Η κονιοποιημένη σμύριδα χρησιμοποιείται για κατασκευή σμυριδόπανου ή γυαλόχαρτου όταν χρησιμοποιείται σε επιφάνειες που καλύπτονται με κόλλα.

Σαν σκόνη η σμύριδα αναμιγνύεται με ένα υγρό (νερό, έλαιο) για να δημιουργήσει μια πάστα που χρησιμοποιείται για το βούλωμα των δοχείων: το γυάλινο πώμα και το εσωτερικό του δοχείου προσαρμόζονται και με την πάστα σμύριδας η επαφή γίνεται τέλεια. Ένα μπουκάλι ή δοχείο βουλωμένο με σμύριδα σφραγίζεται, στην κυριολεξία. ερμητικά.

Στον Ελληνικό χώρο τα πλουσιότερα κοιτάσματα και τα καλύτερα από πλευράς ποιότητας, βρίσκονται στο βόρειο τμήμα της ανατολικής πλευράς της Νάξου απ' όπου και εξορύσσεται και εξάγεται η γνωστή Σμύριδα Νάξου^[1]. Κοιτάσματα σμύριδας έχουν ανακαλυφθεί στα νησιά του Αιγαίου και ειδικά στις Κυκλάδες. Ομοίως στις νοτιοδυτικές ακτές της Μικράς Ασίας καθώς και στην Ιταλία.

Παραπομπές

1. «Τα σμυριδορυχεία της Νάξου».

wiktionary logo

Το Βικιλεξικό έχει σχετικό λήμμα:   σμύριδα

Commons logo

Τα Wikimedia Commons έχουν πολυμέσα σχετικά με το θέμα    Σμύριδα