Σκόπελος

Η Σκόπελος είναι νησί της Ελλάδας το οποίο βρίσκεται στο δυτικό Αιγαίο πέλαγος και ανήκει στο νησιωτικό σύμπλεγμα των Σποράδων.^[1][2] Έχει έκταση περίπου 95,5 τετρ. χλμ. και περίμετρο 67 χιλιόμετρα. Έχει δύο βουνά, τη Δέλφη (680 μ. ύψος) και το Παλούκι (565 μ. ύψος).^[1] Είναι γεμάτη με πυκνά δάση που καλύπτουν σχεδόν το 80% της έκτασής της, θεωρείται το πιο πράσινο νησί του Αιγαίου.^[3] Έχει καλή τουριστική υποδομή, συγκεντρώνει όμως λιγότερο κόσμο από τη γειτονική κοσμοπολίτικη Σκιάθο και διατηρεί σε μεγαλύτερο βαθμό τον παραδοσιακό χαρακτήρα της.^[4]

Αυτό το λήμμα αφορά το νησί των Σποράδων. Για τους ομώνυμους βράχους στη θάλασσα, δείτε: σκόπελοι.

Σκόπελος

Η Σκόπελος από δορυφόρο
Γεωγραφία
Αρχιπέλαγος	Αιγαίο Πέλαγος
Νησιωτικό σύμπλεγμα	Σποράδες
Έκταση	95,5 km²
Υψόμετρο	681 μ
Υψηλότερη κορυφή	Δέλφη
Χώρα
Ελλάδα
Περιφέρεια	Θεσσαλίας
Περιφερειακή Ενότητα	Σποράδων
Πρωτεύουσα	Σκόπελος
Δημογραφικά
Πληθυσμός	4.518 (απογραφής 2021)
Πυκνότητα	47,3 /χλμ2
Πρόσθετες πληροφορίες
Ιστοσελίδα	www.skopelos.gr
Σχετικά πολυμέσα

Οι κάτοικοί της ασχολούνται κυρίως με την αλιεία, την κτηνοτροφία, τις δενδροκαλλιέργειες και τον τουρισμό ενώ το νησί φημίζεται για τα δαμάσκηνα, τα αχλάδια του^[1] καθώς και την "αίγα Σκοπέλου" - ντόπια ράτσα κατσίκας^[5]. Ιδιαίτερο λαογραφικό στοιχείο είναι η παραδοσιακή "φουστάνα" - γυναικεία τοπική ενδυμασία.

Πρωτεύουσα του νησιού είναι η Σκόπελος ή Χώρα Σκοπέλου^[6] και ο συνολικός πληθυσμός του νησιού ανέρχεται σε 4.518 κατοίκους, σύμφωνα με την απογραφή του 2021^[7].

Ιστορικά στοιχεία

• Στα αρχαία χρόνια η Σκόπελος ονομαζόταν Πεπάρηθος. Στον οικισμό Στάφυλο υπάρχει μυκηναϊκός τάφος, ενώ στην ανατολική πλευρά της Χώρας υπάρχει το Ασκληπιείο, σε μικρή απόσταση από τη θάλασσα (περίπου 15-30 μέτρα). Κατά την αρχαιότητα φημιζόταν για το κρασί της (Πεπαρήθιος οίνος). Αναφέρεται ότι κατοικήθηκε από Κρήτες, αρχηγός των οποίων ήταν ο Στάφυλος, γιος της Αριάδνης.^[8]
• Η μετονομασία του νησιού στο σημερινό της όνομα, Σκόπελος, έγινε κατά τους ελληνιστικούς χρόνους και αναφέρεται από τον Πτολεμαίο και τον Ιεροκλή.^[1]
• Τον 4ο αιώνα επίσκοπος Σκοπέλου ήταν ο Άγιος Ρηγίνος, ο οποίος σήμερα είναι ο προστάτης και πολιούχος άγιος της Σκοπέλου.^[9]
• Το 1207, κατά την περίοδο της Φραγκοκρατίας, το νησί κατακτήθηκε από τον Σταυροφόρο Ιερεμία Γκίζι.^[1]
• Το 1538, μετά τη λεηλασία της Σκοπέλου από τον Μπαρμπαρόσα, το νησί υποδουλώθηκε στους Τούρκους, στην κυριαρχία των οποίων έμεινε μέχρι το 1830, οπότε ενώθηκε με την Ελλάδα, που μόλις είχε ιδρυθεί.^[10]
• Έγινε μέρος της Α' Ελληνικής Δημοκρατίας βάσει του Πρωτοκόλλου του Λονδίνου που επιβεβαίωνε την κυριαρχία της (3 Φεβρουαρίου 1830).
• Κατά τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο, έπεσε στην κατοχή του Άξονα. Στην αρχή καταλήφθηκε από το Βασίλειο της Ιταλίας (Ιούνιος 1941 – Σεπτέμβριος 1943) και στη συνέχεια από τη Ναζιστική Γερμανία (Σεπτέμβριος 1943 – Οκτώβριος 1944).

Αξιοθέατα

Χώρα της Σκοπέλου

Η πρωτεύουσα του νησιού είναι μια παραδοσιακή νησιώτικη πόλη με χαρακτηριστική αρχιτεκτονική και όμορφα καλντερίμια. Έχει κηρυχθεί παραδοσιακός οικισμός.^[11] Η Χώρα αλλά και ολόκληρο το νησί είναι γεμάτο από παλιές παραδοσιακές εκκλησίες, ξωκλήσια και μοναστήρια. Η Σκόπελος είναι καταπράσινο νησί και μάλιστα το πιο πράσινο νησί των Σποράδων. Αναφέρονται 24 μοναστήρια^[12].

Παραλίες

Στη βόρεια και ανατολική πλευρά της Σκοπέλου οι ακτές είναι βραχώδεις, ενώ στα νότια και δυτικά οι πλαγιές δημιουργούν τις υπέροχες καταπράσινες παραλίες του νησιού. Στη νότια πλευρά βρίσκονται οι περισσότερες παραλίες: ο Στάφυλος, το Βελανιό, ο Αγνώντας, το Λιμνονάρι, το Γλυστέρι, ο Πάνορμος, τα Λιναράκια, οι Αντρίνες, η Μηλιά, το Καστάνι, το Χόβολο, το Έλιος, η Αρμενόπετρα, η Κατακαλού στη Γλώσσα και πολλές άλλες, «πνιγμένες» στο πράσινο του πευκοδάσους.^[13]

Φωτογραφίες

• 
• 
• 
• 

Μορφολογία

Το νησί είναι περίπου 15 χλμ. στην κατεύθυνση νοτιοανατολικά προς βορειοδυτικά, ενώ μόνο 6 χλμ. περίπου από τη νοτιοδυτική προς τη βορειοανατολική πλευρά. Βρίσκεται σε μικρή απόσταση από την Αλόννησο (περίπου 3-4 χλμ. ανατολικά στο κοντινότερο σημείο) και από τη Σκιάθο (6-7 χλμ. δυτικά).^[14] Στην ανατολική πλευρά της Σκοπέλου, στον δίαυλο μεταξύ Σκοπέλου και Αλοννήσου υπάρχουν δύο νησίδες:

1. Άγιος Γεώργιος 39°08′06.16″N 23°48′05.81″E
2. Μικρό 39°08′28.83″N 23°48′35.37″E

ενώ στη νοτιοδυτική πλευρά της Σκοπέλου υπάρχουν έξι νησίδες:

1. Δασιά (ή Δέσα ή Ντέσα) 39°07′00.30″N 23°38′15.03″E
2. Κασίδα ή Κασίδης 39°07′47.55″N 23°36′51.59″E
3. Παξιμάδα 39°08′50.82″N 23°35′30.68″E
4. Πλευρό 39°08′08.67″N 23°37′10.05″E
5. Πόρτες, δύο νησίδες 39°12′14.38″N 23°35′20.18″E
6. Στρογγυλό, 39°06′49.94″N 23°37′33.84″E

Πρόσωπα

Η ταξινόμηση των ονομάτων του καταλόγου είναι κατ' αύξουσα χρονολογική σειρά και περιλαμβάνει:

α) Πρόσωπα με καταγωγή από τη Σκόπελο.

β) Πρόσωπα που έζησαν στη Σκόπελο και αξίζει να καταγραφούν, μιας κι έχουν αφήσει το «αποτύπωμά» τους στο νησί.

6ος αι. π.Χ.	Άγνων ο Πεπαρήθιος	Ολυμπιονίκης στο στάδιον, στην 53η Ολυμπιάδα, το 568 π.Χ.
4ος αι. π.Χ.	Σώστρατος ο Πεπαρήθιος	Ληστής. Το 351 π.Χ. κατέλαβε το νησί Κυρά Παναγιά και το έκανε ορμητήριό του.
3ος-2ος αι. π.Χ.	Διοκλής ο Πεπαρήθιος	Ιστορικός
........- 362	Άγιος Ρηγίνος	Επίσκοπος, Ιερομάρτυρας, Πολιούχος και Προστάτης του νησιού
........-1252	Ιερεμίας Γκίζι	Σταυροφόρος. Κατακτητής της Σκοπέλου το 1207
1713-1784	Καισάριος Δαπόντες	Λόγιος, Μοναχός
1801-1833	Απόστολος Βασιλείου	(Αποστολάρας Μαδεμλής ή Μαδεμοχωρίτης) Οπλαρχηγός της Ελληνικής Επανάστασης
1822-1904	Ιωάννης Δρακιώτης	Λογοτέχνης
1826-1922	Κοσμάς Δουμπιώτης	Λοχαγός του Ελληνικού στρατού, Πολιτικός, Βουλευτής Σποράδων, προσωρ. Πρόεδρος της Βουλής
1866-1937	Παύλος Νιρβάνας	(Πέτρος Αποστολίδης) Ιατρός, λογοτέχνης
1869-...?....	Σταμάτιος Βακράτσας	Πολιτικός, Ιατρός, Λόγιος
1908-1977	Επαμεινώνδας Πετραλιάς	Αθλητής, Ιδρυτής πολλών ελληνικών Αθλητικών Συλλόγων
1914-2002	Τώνης Γεωργίου	Καθηγητής πιάνου στο Εθνικό Ωδείο, Μουσικός Σύμβουλος Λυρικής Σκηνής
1930-2007	Χρήστος Αντωνίου	Συγγραφέας, Βουλευτής Μαγνησίας
1931-2008	Ιβάν Ρέμπροφ	Τραγουδιστής
1932	Μαρκ Ελντ	Αρχιτέκτονας, Σχεδιαστής, Φωτογράφος
1943	Φάνη Πάλλη-Πετραλιά	Βουλευτής, Υφυπουργός, Αναπλ. Υπουργός, Υπουργός, Μέλος Διεθνούς Ολυμπιακού Κινήματος
1944	Αδαμάντιος Σάμψων	Αρχαιολόγος, Σπηλαιολόγος, Καθηγητής Πανεπιστημίου
1947	Γιάννης Αλεξίου	Αρχιμάγειρας (chef), Επίτροπος στην Ευρωπαϊκή Κοινότητα Μαγείρων (Euro-Toques)
1950	π.Κωνσταντίνος Καλλιανός	Ιερεύς, Λόγιος
1951-2019	Τάκης Μόσχος	Ηθοποιός θεάτρου, κινηματογράφου, τηλεόρασης
1952	Γιώργος Ξηντάρης	Ερμηνευτής του ρεμπέτικου, Οργανοπαίχτης
1967	Cat Cora	(Κατερίνα Καραγκιόζου) Iron Chef America
1970	Ζήνα Κουτσελίνη	Δημοσιογράφος, Τηλεοπτικό στέλεχος, Παρουσιάστρια
1981	Κατερίνα Ντίνου	λογοτέχνις, τραγουδοποιός
1981	Νίκος Σκιαθίτης	Ολυμπιονίκης της Κωπηλασίας

Παραπομπές

1. Εγκυκλοπαίδεια Πάπυρος Λαρούς Μπριτάννικα. 54. Εκδοτικός Οργανισμός Πάπυρος. 1996. σελ. 186-187.
2. Εγκυκλοπαίδεια Νέα Δομή. 31. Αθήνα: Τεγόπουλος - Μανιατέας. 1996. σελ. 159.
3. IEFIMERIDA.GR, NEWSROOM (22 Ιουλίου 2017). «Στo πιο πράσινο νησί του Αιγαίου έχει πάντα δροσιά | TRAVEL». iefimerida.gr. Ανακτήθηκε στις 17 Ιουλίου 2020.
4. «Σκόπελος,Ελλάδα». www.navihellas.gr. Ανακτήθηκε στις 17 Ιουλίου 2020.
5. Porter, V· Alderson, L· Hall, S.J.G.· Sponenberg, D.P. (2016). Mason's World Encyclopedia of Livestock Breeds and Breeding. CABI. σελ. 407. ISBN 9781845934668.
6. «Δήμος Σκοπέλου». ΠΕΔ Θεσσαλίας. Ανακτήθηκε στις 17 Μαρτίου 2024.
7. «Αποτελέσματα της Απογραφής Πληθυσμού-Κατοικιών έτους 2021 που αφορούν στο Μόνιμο Πληθυσμό της Χώρας» (PDF). Ελληνική Στατιστική Αρχή. σελ. 61 του pdf. Ανακτήθηκε στις 17 Μαρτίου 2024.
8. «Σκόπελος ιστορία Πεπάρηθος Στάφυλος Μυθολογία | Mysite». Skopelos Web. Ανακτήθηκε στις 17 Ιουλίου 2020.
9. Σκόντζος Λάμπρος, Θεολόγος (24 Φεβρουαρίου 2020). «Άγιος ιερομάρτυς Ρηγίνος επίσκοπος Σκοπέλου». Πεμπτουσία. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 17 Ιουνίου 2020.
10. Life, Just (2 Ιουνίου 2019). «Σκόπελος- Το σμαραγδένιο νησί». Just life. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 17 Ιουλίου 2020. Ανακτήθηκε στις 17 Ιουλίου 2020.
11. «Σκόπελος, εδώ το πράσινο συναντά το γαλάζιο». Greece4you. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 27 Φεβρουαρίου 2021. Ανακτήθηκε στις 17 Ιουλίου 2020.
12. Καταγραφή μοναστηριών Βορείων Σποράδων, Τεχνικό Επιμελητήριο Μαγνησίας, Μ.Γάκη, Α. Περιβολάρης, Α.Χατζηγεωργίου, Π.Κουλούρης, Ν.Γεωργιάδης, Γ.Πολυμενίδης, Β.Παρασκευά, Μ.Νάνου
13. «Ιστιοπλοϊκές διαδρομές στις Σποράδες». www.verdemare.gr. Ανακτήθηκε στις 17 Ιουλίου 2020.
14. «Γεωγραφία - ΣΚΟΠΕΛΟΣ Το καταπράσινο νησί των βορείων Σποράδων - SKOPELOS The green island». www.skopeloscom.gr. Ανακτήθηκε στις 17 Ιουλίου 2020.

Βιβλιογραφία

• Περιοδικό Γεωτρόπιο, Οκτώβριος 2000. «Σκόπελος: Το νησί των θρύλων». Ειδικό αφιέρωμα. Τεύχος 26, Σελίδες: 90-95

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

• Ιστοσελίδα Δήμου Σκοπέλου

wiktionary logo

Το Βικιλεξικό έχει σχετικό λήμμα:   Σκόπελος

voyage logo

Στα Βικιταξίδια υπάρχουν ταξιδιωτικές οδηγίες για τoν προορισμό    Σκόπελος