Πρωτάθλημα καλαθοσφαίρισης Α΄ εθνικής κατηγορίας ανδρών 1972-1973

Το πρωτάθλημα μπάσκετ της περιόδου 1972–73 ήταν η δέκατη διοργάνωση από την καθιέρωση της Α' Εθνικής. Διεξήχθη με τη συμμετοχή δεκατεσσάρων ομάδων, οκτώ ομάδες της Αττικής, πέντε της Θεσσαλονίκης καθώς και τη Νίκη Βόλου, η οποία έγινε μόλις η δεύτερη επαρχιακή ομάδα που συμμετείχε στην Α' Εθνική.

Α' Εθνική 1972–73
Διοργάνωση	Α' Εθνική ανδρών
Άθλημα	Μπάσκετ
Διάρκεια	4 Νοεμβρίου 1972 – 15 Απριλίου 1973 & 3 Ιουνίου 1973
Αριθ. αγώνων	182
Αριθ. ομάδων	14
Πρώτη θέση	Παναθηναϊκός (12ος τίτλος)
Πρώτος σκόρερ	Κώστας Διαμαντόπουλος (Σπόρτιγκ)
Υποβιβασμός	Έσπερος Καλλιθέας Νίκη Βόλου
Περίοδοι
← 1971–72 1973–74 →

Το πρωτάθλημα

Διεκδικητές του τίτλου υπήρξαν οι τρεις μεγάλοι του κέντρου, Παναθηναϊκός, Ολυμπιακός και ΑΕΚ. Η ολοκλήρωση του κανονικού προγράμματος των αγώνων στις αρχές Απριλίου βρήκε τον ΠΑΟ πρωταθλητή με 50 βαθμούς έναντι 49 του Ολυμπιακού και 47 της ΑΕΚ^[1]. Ενάμιση μήνα αργότερα, βγαίνει απόφαση υπέρ της ΑΕΚ στην ένσταση που είχε υποβάλλει για τον αγώνα με τον Παναθηναϊκό στο κλειστό της Λεωφόρου (νίκη των πράσινων με 73-72)^[2]. Ο αγώνας ορίζεται να επαναληφθεί στις 3 Ιουνίου^[3], σχεδόν δύο μήνες μετά την ολοκλήρωση του πρωταθλήματος. Στο παιχνίδι που αποτέλεσε ένα ντέρμπι τίτλου αλλά με μονόπλευρο ενδιαφέρον, ο Παναθηναϊκός επικρατεί με 85–83 και εξασφαλίζει την κατάκτηση του πρωταθλήματος, καθώς σε περίπτωση ήττας του θα χρειαζόταν η διεξαγωγή αγώνα μπαράζ με τον Ολυμπιακό.^[4]

Στη μάχη του υποβιβασμού, ο Απόλλων Καλαμαριάς κατάφερε να παραμείνει στην κατηγορία με δύο καθοριστικές νίκες τις τελευταίες ημέρες, αρχικά με 70-62 επί του Έσπερου -που εν τέλει υποβιβάστηκε με ένα βαθμό διαφορά από την ομάδα της Καλαμαριάς-, και λίγες μέρες μετά με 95-94 επί του Άρη στην παράταση. Υποβιβάστηκε επίσης η Νίκη Βόλου, που δεν μπόρεσε να φανεί ανταγωνιστική απέναντι στα σωματεία Αττικής και Θεσσαλονίκης, χάνοντας σε όλους τους αγώνες που έδωσε.

Γήπεδα

Η περίοδος 1972–73 ήταν η πρώτη στην εποχή των κλειστών γηπέδων που είχαν αρχίσει να κατασκευάζονται κατά τη δεκαετία του '60, που έγινε προσπάθεια οι ομάδες να χρησιμοποιούν σταθερά ένα κλειστό ως έδρα για τους αγώνες τους. Αυτό ίσχυσε για τις ομάδες της Αττικής, καθώς στη Θεσσαλονίκη τα πράγματα παρέμειναν ως είχαν, και το Αλεξάνδρειο συνέχισε να αποτελεί την κοινή έδρα όλων των ομάδων της πόλης.

Τα προηγούμενα χρόνια, τα λίγα κλειστά της πρωτεύουσας (κυρίως αυτά του Παναθηναϊκού, του Σπόρτιγκ και της Γλυφάδας) χρησιμοποιούνταν από τις ομάδες ως ουδέτερες έδρες, ενώ χρησιμοποιούνταν και το ανοικτό γήπεδο του Παναθηναϊκού Σταδίου, αλλά και της ΧΑΝΘ από τις ομάδες της Θεσσαλονίκης.

Παναθηναϊκός (κλειστό Λεωφόρου), Μαρούσι (κλειστό "Σπύρος Λούης"), Σπόρτιγκ (κλειστό Σπόρτιγκ) χρησιμοποίησαν σταθερά τα κλειστά γήπεδα τους για τους εντός έδρας αγώνες, ενώ η Νίκη αγωνίστηκε στην πόλη της. Ο Ολυμπιακός ξεκίνησε τη σεζόν αγωνιζόμενος στο κλειστό της Γλυφάδας, ενώ στη συνέχεια μετακινήθηκε στο Παπαστράτειο του Πειραιά, που αποτέλεσε την έδρα του για τις επόμενες δύο δεκαετίες. Τέλος, τα κλειστά του Σπόρτιγκ και της Γλυφάδας χρησιμοποιήθηκαν από τις υπόλοιπες ομάδες της Αττικής. Συγκεκριμένα, ΑΕΚ, Πανελλήνιος και Έσπερος χρησιμοποίησαν κατά κύριο λόγο το γήπεδο του Σπόρτιγκ, δίνοντας μερικούς αγώνες σε αυτό της Γλυφάδας. Το Παγκράτι έδωσε όλους τους αγώνες του στο γήπεδο της Γλυφάδας.

Γήπεδο	Ομάδες
Αλεξάνδρειο Μέλαθρο	Απόλλων, Άρης, Ηρακλής, ΠΑΟΚ, ΧΑΝΘ
Κλειστό Γλυφάδας	Παγκράτι, Ολυμπιακός (4), Έσπερος (4), Πανελλήνιος (2), ΑΕΚ (1)
Κλειστό Λεωφόρου	Παναθηναϊκός, Μαρούσι (1)
Παπαστράτειο	Ολυμπιακός (9)
Κλειστό Σπόρτιγκ	Σπόρτιγκ, ΑΕΚ (12), Πανελλήνιος (11), Έσπερος (9)
"Σπύρος Λούης" Αμαρουσίου	Μαρούσι (12)
Βόλου	Νίκη

Τελική βαθμολογία

Θ	Ομάδα	B	Αγ	Ν	Η	Πόντοι	Διαφ.	Αποτέλεσμα
1	Παναθηναϊκός Α.Ο.	50	26	24	2	2096–1752	+344	Κύπελλο Πρωταθλητριών
2	Ολυμπιακός Σ.Φ.Π.	49	26	23	3	2085–1709	+376	Κύπελλο Κυπελλούχων
3	Α.Ε.Κ.	47	26	21	5	2053–1749	+304	Κύπελλο Κόρατς
4	Χ.Α.Ν.Θ.	41	26	15	11	1807–1692	+115	Κύπελλο Κόρατς
5	Π.Α.Ο.Κ.	41	26	15	11	1882–1724	+158
6	Γ.Σ. Ηρακλής	39	26	13	13	1917–1893	0+24
7	Πανελλήνιος Γ.Σ.	38	26	12	14	1825–1855	0−30
8	Α.Σ. Άρης	37	26	11	15	1979–1933	0+46
9	Α.Ο. Παγκρατίου	37	26	11	15	1777–1788	0−11
10	Α.Ο. Σπόρτιγκ	37	26	11	15	1749–1781	0−32
11	Γ.Σ. Αμαρουσίου	37	26	11	15	1729–1804	0−75
12	Μ.Γ.Σ. Απόλλων Καλαμαριάς	34	26	8	18	1680–1859	−179
13	Π.Ο.Κ. Έσπερος	33	26	7	19	1803–1961	−158	Υποβιβασμός στη Β' Εθνική
14	Γ.Σ. Νίκη Βόλου	26	26	0	26	1329–2211	−882

Αποτελέσματα

Εκτός Εντός

ΑΕΚ

ΑΠΟΛ

ΑΡΗΣ

ΕΣΠ

ΗΡΑ

ΜΑΡ

ΝΙΚΗ

ΟΛΥ

ΠΑΓΚ

ΠΑΟ

ΠΓΣ

ΠΑΟΚ

ΣΠΟΡ

ΧΑΝΘ

ΑΕΚ

96–57

62–54

69–61

93–77

65–52

95–66

59–58

98–77

71–77

75–67

92–74

68–62

64–49

Απόλλων Καλ.

69–90

88–65

70–62

65–56

59–71

84–51

64–78

54–58

70–87

52–81

49–58

62–61

61–71

Άρης

79–86

94–95

68–67

64–65

73–74

110–35

88–93

76–69

75–80

89–93

79–75

85–67

80–75

Έσπερος

75–99

66–55

75–85

85–70

55–65

95–64

66–94

70–73

63–85

73–63

70–93

67–62

72–83

Ηρακλής

68–90

70–63

72–64

83–72

83–65

102–48

76–80

75–70

80–85

96–97

75–85

76–67

62–61

Μαρούσι

54–68

68–65

75–79

81–64

74–66

87–57

65–72

68–64

69–90

70–71

51–73

58–78

68–78

Νίκη Βόλου

54–89

55–77

51–65

55–70

69–93

50–64

50–122

61–81

39–84

54–69

46–83

46–66

50–76

Ολυμπιακός

64–52

81–62

83–72

91–71

70–57

66–65

88–53

76–50

78–77

103–68

90–77

69–61

75–69

Παγκράτι

79–96

87–75

75–71

72–68

89–70

65–69

81–56

58–64

68–65

68–47

59–55

52–63

58–60

Παναθηναϊκός

85–83

79–53

88–68

87–74

75–67

96–69

103–44

78–77

76–68

70–63

76–70

90–70

75–73

Πανελλήνιος

76–69

61–68

73–84

68–65

63–70

65–72

93–56

72–75

61–59

65–68

54–82

77–69

63–57

ΠΑΟΚ

73–78

66–53

66–62

72–63

69–74

70–60

91–43

75–77

58–55

61–78

77–72

74–73

73–75

Σπόρτιγκ

68–81

72–62

67–63

81–57

68–66

68–57

68–45

53–93

83–70

71–75

72–82

54–68

62–57

ΧΑΝΘ

74–65

75–48

84–87

73–77

62–68

64–58

75–31

71–68

73–72

63–67

62–61

66–64

81–63

Κορυφαίοι σκόρερ

Παίκτης	Σύλλογος	Πόντοι
Κώστας Διαμαντόπουλος	Σπόρτιγκ	673
Μιχάλης Γιαννουζάκος	ΑΕΚ	590
Χάρης Παπαγεωργίου	Άρης	576
Απόστολος Κόντος	Παναθηναϊκός	536
Δημήτρης Φωσσές	Μαρούσι	523
Βαγγέλης Αλεξανδρής	Άρης

Πηγές

• Συλλογικό, 100 χρόνια μπάσκετ 1891–1991, έκδοση «Τρίποντο», Αθήνα 1991, σελίδα 209
• Ψηφιακό αρχείο της ΕΟΚ
• εφημερίδα Αθλητική Ηχώ
• εφημερίδα Μακεδονία

1. Εφ. "Μακεδονία", 10/04/1973 σελίδα 4.
2. Εφ. "Μακεδονία", 18/05/1973 σελίδα 9.
3. Εφ. "Μακεδονία", 03/06/1973 σελίδα 8.
4. Εφ. "Μακεδονία", 05/06/1973 σελίδα 4.

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

• Ανασκόπηση του πρωταθλήματος Αθλητική Ηχώ, 12 Ιουνίου 1973, σελ.5^{[νεκρός σύνδεσμος]}