Παναγία των Χαλκέων
From Wikipedia, the free encyclopedia
Η εκκλησία Παναγία των Χαλκέων είναι βυζαντινή εκκλησία, χτισμένη τον 11ο αιώνα, και βρίσκεται στο κέντρο της Θεσσαλονίκης.
| Παναγιά Χαλκέων | |
|---|---|
 | |
 | |
| Είδος | ορθόδοξη εκκλησία |
| Αρχιτεκτονική | βυζαντινή αρχιτεκτονική |
| Γεωγραφικές συντεταγμένες | |
| Θρήσκευμα | Ανατολικός Ορθόδοξος Χριστιανισμός |
| Θρησκευτική υπαγωγή | Ιερά Μητρόπολις Θεσσαλονίκης |
| Διοικητική υπαγωγή | Δήμος Θεσσαλονίκης |
| Τοποθεσία | Θεσσαλονίκη |
| Χώρα | Ελλάδα |
| Έναρξη κατασκευής | 11ος αιώνας |
| Προστασία | αρχαιολογικός χώρος στην Ελλάδα και τμήμα μνημείου παγκόσμιας κληρονομιάς (από 1988) |
 Πολυμέσα | |
| δεδομένα (π) | |
| Παλαιοχριστιανικά και Βυζαντινά μνημεία της Θεσσαλονίκης | |
|---|---|
| Επίσημο όνομα στον κατάλογο μνημείων Π.Κ. | |
| |
| |
| Χώρα μέλος |  Ελλάδα |
| Τύπος | Πολιτισμικό |
| Κριτήρια | i, ii, iv, |
| Ταυτότητα | 456 |
| Περιοχή | Ευρώπη και Βόρειος Αμερική |
| Ιστορικό εγγραφής | |
| Εγγραφή | 1988 (12η συνεδρίαση) |
Τοποθεσία
Η εκκλησία βρίσκεται στην Πλατεία Αρχαίας Αγοράς, βόρεια της Εγνατίας Οδού στο σημείο που διασταυρώνεται με την λεωφόρο Αριστοτέλους που οδηγεί στην Πλατεία Αριστοτέλους. Η αρχαιολογική τοποθεσία της ρωμαϊκής αγοράς της πόλης βρίσκεται βορειοανατολικά, και ονομάστηκε «Η Παρθένος των Χαλκουργών», επειδή η τοποθεσία της γειτνιάζει με την περιοχή όπου παραδοσιακά ζούσαν οι χαλκουργοί της πόλης.[1]
Ιστορία και περιγραφή
Σύμφωνα με την κτητορική επιγραφή του ιδρυτή που βρίσκεται στο ανώφλι της δυτικής εισόδου, η εκκλησία χτίστηκε το 1028 από τον πρωτοσπαθάριο Χριστόφορο, κατεπάνω της Λομβαρδίας, και τη σύζυγο του Μαρία, τον γιο του Νικηφόρο και τις δυο του κόρες, την Άννα και την Κατάκαλη. Ο τάφος του Χριστόφορου πιθανότατα βρισκόταν σε ένα αρκοσόλιο στο βόρειο τείχος της εκκλησίας.[1][2]
Η κάτοψη της είναι αυτή του κλασικού εγγεγραμμένου σταυροειδούς τρουλαίου ναού, που κυριάρχησε στην αρχιτεκτονική την εποχή της Μακεδονικής δυναστείας. Με τέσσερις κίονες να στηρίζουν τον κεντρικό τρούλο και χωριστό τριμερή χώρο με δύο πεσσούς για το ιερό, ο ναός εντάσσεται ειδικότερα στη σύνθετη παραλλαγή του παραπάνω τύπου, που ήταν διαδεδομένη στην Κωνσταντινούπολη. Άλλοι δύο τρούλοι υπάρχουν στον νάρθηκα. Ολόκληρο το οικοδόμημα είναι χτισμένο από πλίνθους, λόγω των οποίων ονομάστηκε «Κόκκινη Εκκλησία». Η εξωτερική όψη είναι διακοσμημένη με πλήθος καμαρών και παραστάδα, στοιχεία κωνσταντινοπολίτικης επιρροής. Εσωτερικά, μεγάλο μέρος της διακόσμησης με σκαλιστά μάρμαρα και νωπογραφίες έχει διατηρηθεί. [1][2]
Με την άλωση της πόλης το 1430 από τους Οθωμανούς Τούρκους, η εκκλησία μετατράπηκε σε τζαμί που ονομαζόταν Καζαντζηλάρ Τζαμί («Τζαμί των Καζαντζήδων=χαλκέων/χαλκωματάδων»).[1]
Παραπομπές
Wikiwand in your browser!
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
