Πάπας Στέφανος Β΄

Ο Πάπας Στέφανος Β΄ (714 - 26 Απριλίου 757) Ρωμαίος αριστοκράτης και μέλος της Οικογένειας Ορσίνι διετέλεσε Πάπας της Ρώμης (26 Μαρτίου 752 - 26 Απριλίου 757).^[1] Η παποσύνη του σηματοδοτεί την λήξη του Βυζαντινού παπισμού και την έναρξη του Φραγκικού παπισμού. Την ίδια εποχή οι Λομβαρδοί επιτέθηκαν στην Ρώμη και ο Στέφανος Β΄ μετέβη στο Παρίσι για να ζητήσει την βοήθεια του Φράγκου βασιλέως Πεπίνου του Βραχέως. Ο Πιπίνος ο Βραχύς επιτέθηκε, νίκησε τους Λομβαρδούς και έκανε δώρο την γη που κατέκτησε στον πάπα, με τον τρόπο αυτό ιδρύθηκαν τα Παπικά Κράτη. Ο Λομβαρδός βασιλιάς Αϊστούλφος κατέλαβε το Εξαρχάτο της Ραβέννας και κατόπιν επιτέθηκε στο Δουκάτο της Ρώμης.^[2] Ο Στέφανος Β΄ διαδέχθηκε τον πάπα Ζαχαρία μετά τον πρόωρο θάνατο του Στέφανου που πέθανε πριν ορκιστεί.^[3][4] Οι σχέσεις ανάμεσα στους πάπες και τους Βυζαντινούς αυτοκράτορες εντάθηκαν στα μέσα του 8ου αιώνα όπου η Βυζαντινή Αυτοκρατορία υπό τη Δυναστεία των Ισαύρων επέβαλε την Εικονομαχία.

Σε μερικές πηγές, πριν τη δεκαετία του 1960, ο Πάπας Στέφανος ονομάζεται Στέφανος Γ΄ και ο Στέφανος, εκλεγμένος Πάπας, Στέφανος Β΄. Για περισσότερες λεπτομέρειες δείτε το άρθρο Στέφανος, εκλεγμένος Πάπας.

Πάπας Στέφανος Β΄
Από	26 Μαρτίου 752
Έως	26 Απριλίου 757
Προκάτοχος	Ζαχαρίας
Διάδοχος	Παύλος Α΄

Η Λομβαρδική απειλή

Την ίδια εποχή η ανατολική αυτοκρατορία είχε πολλά προβλήματα αφού δεχόταν επιθέσεις από το Χαλιφάτο των Αββασιδών στα νότια και τους Βούλγαρους στα βόρεια. Ο αυτοκράτορας Κωνσταντίνος Ε΄ ο Κοπρώνυμος του έδωσε συμβουλή να ζητήσει βοήθεια για τους Λομβαρδούς από έναν άλλον Φράγκο βασιλιά σύμφωνα με την αρχαία τακτική της Ρώμης.^[5] Ο Στέφανος Β΄ στράφηκε στον Βασιλέα των Φράγκων Πεπίνο τον Βραχύ ο οποίος είχε νικήσει πρόσφατα το Χαλιφάτο των Ομεϋαδών όταν επιτέθηκε στην Γαλατία.^[6] Ο Στέφανος Β΄ ταξίδευσε στο Παρίσι να του ζητήσει βοήθεια για να αντιμετωπίσει τους Λομβαρδούς και τους Μουσουλμάνους, τον έστεψε βασιλιά (6 Ιανουαρίου 754).^[7] Ο Πεπίνος ο Βραχύς ανέλαβε τον ρόλο του προστάτη της εκκλησίας και στράφηκε στρατιωτικά εναντίον των Λομβαρδών και του Ισλαμικού Αλ-Άνταλους.^[8] Ο Πεπίνος ο Βραχύς εισέβαλε στην Ιταλία, νίκησε τους Λομβαρδούς και παρέδωσε την περιοχή ανάμεσα στην Ρώμη και την Ραβέννα στον Στέφανο Β΄, επέτρεψε ωστόσο στους Λομβαρδούς να διατηρήσουν το βασίλειο τους.

Τα παπικά κράτη

Η δωρεά του βασιλιά Πεπίνου στον Πάπα Στέφανο

Η Ρώμη αποτελούσε μέχρι τότε την πρωτεύουσα του Δουκάτου της Ρώμης, μια συνοικία του Εξαρχάτου της Ραβέννας. Η Καθολική παράδοση αναφέρει ότι υποσχέθηκε στον Στέφανο Β΄ να του δώσει ως δωρεά κάποια εδάφη που θα κατακτούσε από τους Λομβαρδούς, έμειναν γνωστά ως Παπικά Κράτη. Τα εδάφη αυτά γνωστά ως "Δωρεά του Πεπίνου" δεν πιστοποιούνται από κανένα έγγραφο της εποχής παρά μόνο από μεταγενέστερες πηγές του 8ου αιώνα. Ο Στέφανος Β΄ έχρισε στο Σεν-Ντενί τον Πεπίνο τον Βραχύ βασιλέα των Φράγκων, η τελετή στέψης θα διατηρηθεί μέχρι την πτώση του Παλαιού καθεστώτος (1789).^[2] Ο Πεπίνος ο Βραχύς ανάγκασε κατόπιν τον βασιλιά των Λομβαρδών να του παραδώσει τις κατακτήσεις του (756) οι οποίες περιείχαν εδάφη που ανήκαν στην Ραβέννα όπως το Φορλί, η δωρεά σύμφωνα με μεταγενέστερες πηγές καταγράφεται στον Τάφο του Αποστόλου Πέτρου. Το δώρο περιείχε τις Λομβαρδικές κατακτήσεις όπως τα δουκάτα του Σπολέτο, του Μπενεβέντο και η Πεντάπολις του Μάρκε, επεκτεινόταν από την Τυρρηνική θάλασσα ως την Αδριατική Θάλασσα. Ο Πεπίνος επικύρωσε την δωρεά (756) και ο Καρλομάγνος αργότερα επικύρωσε για δεύτερη φορά την δωρεά του πατέρα του (774).^[9] Ο Πάπας Στέφανος Β΄ απεβίωσε (26 Απριλίου 757) και τον διαδέχθηκε ο μεγαλύτερος αδελφός του Πάπας Παύλος Α΄.

Παραπομπές

1. Biagia Catanzaro, Francesco Gligora, Breve Storia dei papi, da San Pietro a Paolo VI, Padova 1975, pag. 84
2. https://www.newadvent.org/cathen/14288c.htm
3. Norwich, J. J. "The Popes: A History", σ. 756. 2011
4. George L. Williams, Papal Genealogy, (McFarland & Company, 2004), 215
5. https://www.newadvent.org/cathen/14257a.htm
6. David Gress (11 May 2010). From Plato to NATO: The Idea of the West and Its Opponents. Preface: Simon and Schuster
7. Peter O'Brien (23 Dec 2008). European Perceptions of Islam and America from Saladin to George W. Bush. Palgrave Macmillan. σ. 24
8. Sampie Terreblanche (30 Sep 2014). Western Empires, Christianity and the Inequalities between the West and the Rest. Europes industrialisation: Penguin UK
9. Pierre Riche, The Carolingians: A Family Who Forged Europe, transl. Michael Idomir Allen, (University of Pennsylvania Press, 1993), 97

Πηγές

Commons logo

Τα Wikimedia Commons έχουν πολυμέσα σχετικά με το θέμα    Πάπας Στέφανος Β΄

• Ο Στέφανος Β΄ στην Καθολική Εγκυκλοπαίδεια του 1913. (Αγγλικά)
• Paolo Delogu: Stefano II. In: Massimo Bray (ed.): Enciclopedia dei Papi. Volume 1: Pietro, santo. Anastasio bibliotecario, antipapa. Istituto della Enciclopedia Italiana, Rome 2000, σσ. 660–665 (treccani.it).
• Ekkart Sauser (1995). "Stephan II. (III.)". In Bautz, Traugott (ed.). Biographisch-Bibliographisches Kirchenlexikon (BBKL) (in German). Vol. 10. Herzberg: Bautz. cols. 1351–1354.
• Rudolf Schieffer (1997). "Stephan II". Lexikon des Mittelalters, VIII: Stadt (Byzantinisches Reich) bis Werl (in German). Stuttgart and Weimar: J. B. Metzler. col. 116–117.

Πάπας Στέφανος Β΄ Γέννηση: 714 Θάνατος: 26 Απριλίου 757
Προκάτοχος Ζαχαρίας	Πάπας 26 Μαρτίου 752 - 26 Απριλίου 757	Διάδοχος Παύλος Α΄