Οικογένεια Εμπειρίκου

Η οικογένεια Εμπειρίκου είναι εφοπλιστική οικογένεια, μέλη της οποίας διακρίθηκαν στη λογοτεχνία, τη ναυτιλία και την πολιτική.

Γενικά στοιχεία

Γενάρχης της οικογένειας θεωρείται^[1][2] ο Λεονάρδος Μπειρίκος ή Μπιρίκος, γιος του Αντωνίου Χίου. Ο τελευταίος είχε καταγωγή από τη Χίο, απ' όπου έφυγε το 1765 για να εγκατασταθεί στην Άνδρο. Για την προέλευση του ονόματος υπάρχουν δύο εκδοχές.^[1] Η πρώτη αναφέρει ότι ο επώνυμο προήλθε^[1] από παρατσούκλι που έβγαλαν οι κάτοικοι της Άνδρου στον Αντώνιο Χίο επειδή στις εορτές φορούσε περούκα ενώ η δεύτερη ότι προήλθε^[1] λόγω ενός γιλέκου που φορούσε συνέχεια ο Λεονάρδος και ονομαζόταν "μπιρίκος" ή "περίκος". Με πρόταση του Λεωνίδα Εμπειρίκου το επώνυμο από Μπειρίκος ή Μπιρίκος μετατράπηκε σε Εμπειρίκος (1860).

Ο Λεονάρδος Μπιρίκος ασχολήθηκε με το εμπόριο και τη ναυτιλία αποκτώντας σημαντική περιουσία. Οι απόγονοι αυτού διακρίθηκαν αρχικά στην τοπική κοινωνία της Άνδρου διατελώντας δημογέροντες ενώ στη συνέχεια κατέλαβαν σημαντικές πολιτικές θέσεις συμμετέχοντας στην ελληνική πολιτική ζωή. Παράλληλα ανέπτυξαν σημαντική δραστηριότητα σχετιζόμενη με τη ναυτιλία και το εμπόριο, πολλά μέλη της δε διατηρούν ακόμα σημαντικές ναυτιλιακές επιχειρήσεις στο εξωτερικό και την Ελλάδα. Γνωστότερος ίσως εκπρόσωπος της οικογένειας είναι ο ποιητής Ανδρέας Εμπειρίκος.

Τέλος σε ευαγή ιδρύματα της Άνδρου και της Αθήνας έχει πραγματοποιηθεί πλήθος δωρεών από τα μέλη της οικογένειας (Εμπειρίκειο Γυμνάσιο κ.α.).

Μέλη

• Λεονάρδος Μπιρίκος, γενάρχης της οικογένειας των Εμπειρίκων, πλοιοκτήτης και σύζυγος της Μαρίας Κουτέλη
  • Αντώνιος Εμπειρίκος, πλοιοκτήτης, δημογέροντας, πληρεξούσιος και γιος του Λεονάρδου
    • Λεωνίδας Εμπειρίκος, ιατρός, βουλευτής και γιος του Αντωνίου
    • Νικόλαος Εμπειρίκος, σύζυγος Μαρουσιούς Καΐρη και γιος του Αντωνίου
  • Ειρήνη Εμπειρίκου, σύζυγος Γεωργίου Καρυστινάκη και κόρη του Λεονάρδου
    • Αντώνιος Καρυστινάκης, γιος της Ασημίνας
      • Ιωάννης Καρυστινάκης, δήμαρχος Άνδρου και γιος του Αντωνίου
  • Ματθαίος Εμπειρίκος, πλοιοκτήτης δήμαρχος Άνδρου, ευεργέτης και γιος του Λινάρδου
    • Νικόλαος Εμπειρίκος, πλοιοκτήτης, δήμαρχος Άνδρου, ευεργέτης και γιος του Ματθαίο
    • Ιωάννης Εμπειρίκος, δημοτικός σύμβουλος Άνδρου, ευεργέτης μητροπολιτικού ναού Άνδρου και γιος του Ματθαίου
      • Ευανθία Εμπειρίκου, σύζυγος Αντωνίου Κούλουθρου και κόρη του Ιωάννη
        • Νικόλαος Κούλουθρος - Εμπειρίκος, υιοθετημένος γιος του Νικολάου Μ. Εμπειρίκου, εφοπλιστής και γιος της Ευανθίας
          • Αντώνιος Κούλουθρος, εφοπλιστής και γιος του Νικολάου
          • Βασίλειος Κούλουθρος, εφοπλιστής και γιος του Νικολάου
          • Βασίλειος Εμπειρίκος, εφοπλιστής, σύζυγος της Γιασμίν Ρίτας Χέιγουορθ Αγά Χαν και γιος του Νικολάου
        • Ιωάννης Κούλουθρος, εφοπλιστής και γιος της Ευανθίας
  • Κωνσταντίνος Εμπειρίκος, δήμαρχος Άνδρου, βουλευτής, ευεργέτης και γιος του Λινάρδου
    • Γεώργιος Εμπειρίκος, πλοιοκτήτης, δήμαρχος Άνδρου, ευεργέτης και γιος του Κωνσταντίνου
    • Νικόλαος Εμπειρίκος, δημοτικός σύμβουλος Άνδρου και γιος του Κωνσταντίνου
      • Ευγενία Εμπειρίκου, ευεργέτης, σύζυγος Σταμάτη Εμπειρίκου και κόρη του Νικολάου
        • Γεώργιος Εμπειρίκος, εφοπλιστής, ευεργέτης και γιος της Ευγενίας
        • Νικόλαος Γ. Εμπειρίκος, οδηγός ράλλυ, εφοπλιστής και γιος της Ευγενίας
          • Σταμάτης Εμπειρίκος, εφοπλιστής και γιος του Νικόλα
      • Κωνσταντίνος Εμπειρίκος, ευεργέτης και γιος του Νικολάου
      • Περράκης Εμπειρίκος, ευεργέτης και γιος του Νικολάου
      • Λεωνίδας Εμπειρίκος, πλοιοκτήτης, ευεργέτης και γιος του Νικολάου
    • Λεωνίδας Εμπειρίκος, εφοπλιστής, ευεργέτης και γιος του Κωνσταντίνου
      • Μαρία Εμπειρίκου, σύζυγος Παναγιώτη Ζαΐμη και κόρη του Λεωνίδα
        • Θρασύβουλος Ζαΐμης, στρατιωτικός και γιος της Μαρίας
        • Λεωνίδας Ζαΐμης, διευθυντής της Mobil Oil, σύζυγος της Μαρίας Δημητριάδη και γιος της Μαρίας
          • Παναγιώτης Ζαΐμης, σύζυγος Ασπασίας Βερούτη και γιος του Λεωνίδα
        • Ρόζα - Λίζα Ζαΐμη, σύζυγος Παναγιώτη Κωνσταντίνου Λυκουρέζου και κόρη της Μαρίας
    • Αλκιβιάδης Εμπειρίκος, εφοπλιστής, ευεργέτης και γιος του Κωνσταντίνου
    • Επαμεινώνδας Εμπειρίκος, τραπεζίτης, εφοπλιστής, βουλευτής, υπουργός, σύζυγος της Όλγας Αλεξάνδρου Κουμουνδούρου και γιος του Κωνσταντίνου^[3]
      • Κωνσταντίνος Εμπειρίκος, εφοπλιστής, ευεργέτης, βουλευτής και γιος του Επαμεινώνδα
      • Αλέξανδρος Εμπειρίκος - Κουμουνδούρος, βουλευτής, υπουργός, ποιητής και γιος του Επαμεινώνδα
        • Φίλιππος Εμπειρίκος - Κουμουνδούρος, εφοπλιστής και γιος του Αλέξανδρου^[4]
      • Γεώργιος Εμπειρίκος, εφοπλιστής, τραπεζίτης, ευεργέτης, βουλευτής, σύζυγος Σοφίας Δούμα και γιος του Επαμεινώνδα
        • Επαμεινώνδας Γ. Εμπειρίκος, εφοπλιστής και γιος του Γιώργου
        • Όλγα Εμπειρίκου, σύζυγος^[5] Γιάννη (Big John) Γουλανδρή και κόρη του Γιώργου
        • Ειρήνη Εμπειρίκου, σύζυγος του Κόμη André Skarbek - Borowski και κόρη του Γιώργου
          • Γιάννης Εμπειρίκος - Skarbek - Borowski, γιος της Ειρήνης
  • Νικόλαος Εμπειρίκος, πλοιοκτήτης, αγωνιστής του 1821 και γιος του Λεονάρδου
    • Κωνσταντίνος Εμπειρίκος, πλοιοκτήτης και γιος του Νικολάου
      • Νικόλαος Εμπειρίκος, έμπορος σιτηρών, δημοτικός σύμβουλος & πρόεδρος κοινότητας Άνδρου και γιος του Κωνσταντίνου
        • Αυγουστής Εμπειρίκος, συγγραφέας και γιος του Νικολάου
    • Ευστράτιος Εμπειρίκος, πλοιοκτήτης και γιος του Νικολάου
      • Ζάννες Εμπειρίκος, γιος του Ευστράτιου
        • Νικόλαος Εμπειρίκος, καθηγητής φυσικής & πρύτανης στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης, ευεργέτης του δήμου Άνδρου και γιος του Ζάννε
        • Ευστράτιος Εμπειρίκος, ευεργέτης του δήμου Άνδρου και γιος του Ζάννε
    • Ματθαίος Εμπειρίκος, πλοιοκτήτης και γιος του Νικολάου
      • Λεωνίδας Εμπειρίκος, δικηγόρος, ευεργέτης και γιος του Ματθαίου
    • Αριστείδης Εμπειρίκος, πλοιοκτήτης, δημοτικός σύμβουλος Άνδρου και γιος του Νικολάου
      • Αλέξανδρος Εμπειρίκος, δημαρχιακός πάρεδρος Άνδρου και γιος του Αριστείδη
    • Λεωνίδας Εμπειρίκος, πλοιοκτήτης και γιος του Νικολάου
      • Μόσχα Εμπειρίκου, σύζυγος Χαρίτωνος και κόρη του Λεωνίδα
        • Θάλεια Χαρίτωνος, σύζυγος Σταμάτη Γεωργίου Κορυζή και κόρη της Μόσχας
      • Βασίλειος Εμπειρίκος, πλοιοκτήτης, ευεργέτης και γιος του Λεωνίδα
      • Αλέξανδρος Εμπειρίκος, ευεργέτης και γιος του Λεωνίδα
  • Γεώργιος Εμπειρίκος, γιος του Λεονάρδου
    • Μιλτιάδης Εμπειρίκος, γιος του Γεωργίου
      • Γεώργιος Μ. Εμπειρίκος, εφοπλιστής, βουλευτής, γερουσιαστής, υπουργός και γιος του Μιλτιάδη
    • Ανδρέας Εμπειρίκος, γιος του Γεωργίου
      • Πολυξένη Εμπειρίκου, ευεργέτης, σύζυγος Κωνσταντίνου Δροσόπουλου και κόρη του Ανδρέα
      • Αντώνιος Εμπειρίκος, εφοπλιστής, ευεργέτης και γιος του Ανδρέα
      • Μαρής Εμπειρίκος, εφοπλιστής και γιος του Ανδρέα
      • Μιχαήλ Εμπειρίκος, εφοπλιστής και γιος του Ανδρέα
      • Λεωνίδας Εμπειρίκος, εφοπλιστής, τραπεζίτης, βουλευτής, υπουργός και γιος του Ανδρέα
        • Ανδρέας Εμπειρίκος, ποιητής, πεζογράφος και γιος του Λεωνίδα
          • Λεωνίδας Εμπειρίκος, κριτικός τέχνης και γιος του Ανδρέα
  • Μιχαήλ Εμπειρίκος, πλοιοκτήτης, ευεργέτης και γιος του Λεονάρδου
    • Ιωάννης Εμπειρίκος, εφοπλιστής, ευεργέτης και γιος του Μιχαήλ
    • Γεώργιος Εμπειρίκος, γιος του Μιχαήλ
      • Αριστείδης Εμπειρίκος, εφοπλιστής, ευεργέτης και γιος του Γεωργίου
        • Γεώργιος Α. Εμπειρίκος, εφοπλιστής, συλλέκτης έργων τέχνης, ευεργέτης, σύζυγος Ντόντας Γουλανδρή σε α΄ γάμο και σε β΄ γάμο Δάφνη Σταύρου Κωστοπούλου και γιος του Αριστείδη
          • Πέτρος Εμπειρίκος, εφοπλιστής, συλλέκτης έργων τέχνης και γιος του Γεωργίου
          • Αριστείδης Εμπειρίκος, εφοπλιστής, συλλέκτης έργων τέχνης και γιος του Γεωργίου
      • Σταμάτης Εμπειρίκος, εφοπλιστής, ευεργέτης, γερουσιαστής, σύζυγος Ευγενίας Εμπειρίκου και γιος του Γεωργίου
        • Γεώργιος Εμπειρίκος, εφοπλιστής, ευεργέτης και γιος του Σταμάτη
        • Νικόλαος Γ. Εμπειρίκος, οδηγός ράλλυ, εφοπλιστής και γιος του Σταμάτη
          • Σταμάτης Εμπειρίκος, εφοπλιστής και γιος του Νικόλα

Βιβλιογραφία

• Εταιρία Ανδρίων Επιστημόνων, Ο Ανδρέας Εμπειρίκος και η Άνδρος. Οι ιστορικές και κοινωνικές ρίζες, Αθήνα 2009

Πηγές

1. Εμπειρίκος Ν. Αύγουστος, Η ιστορία των οικογενειών των Εμπειρίκων, Αθήνα 1983, σελ. 34-37.
2. Οικογένεια Εμπειρίκου Αρχειοθετήθηκε 2010-06-02 στο Wayback Machine., από την εφημερίδα "Πρώτο Θέμα"
3. «Leadership in world Shipping Greek Family Firms in International Business». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 15 Μαΐου 2010. Ανακτήθηκε στις 2 Οκτωβρίου 2010.
4. Κωνσταντίνος Τσάτσος, Λογοδοσία μιας ζωής, Εκδόσεις των Φίλων, Αθήνα 2000, τόμος Α΄
5. Πέθανε ο Ιωάννης Γουλανδρής, από την εφημερίδα "Το πρώτο Θέμα"