Remove ads
Η Οικία Έρασμου (γαλλ. La Maison d' Erasme, φλαμ. Het Erasmushuis), όπου έζησε ο διάσημος Ολλανδός ουμανιστής, ελληνιστής και θεολόγος της Αναγέννησης Ντεσιντέριους Έρασμος (Desiderius Erasmus, 1466 - 1536), βρίσκεται στο Άντερλεχτ (Anderlecht), προάστιο των Βρυξελλών, στην οδό Σαπίτρ (Rue du Chapitre) αριθ. 31, απέναντι από τη γοτθική μεσαιωνική Εκκλησία Σαιν-Πιερ-ε-Γκιντόν (Saint-Pierre et Saint Guidon).
 |
Το λήμμα παραθέτει τις πηγές του αόριστα, χωρίς παραπομπές. |
| Οικία Έρασμου | |
|---|---|
 | |
 | |
| Είδος | οικία[1] |
| Αρχιτεκτονική | γοτθική αρχιτεκτονική και αναγεννησιακή αρχιτεκτονική |
| Γεωγραφικές συντεταγμένες | |
| Διοικητική υπαγωγή | Άντερλεχτ[1][2] |
| Τοποθεσία | Άντερλεχτ |
| Χώρα | Βέλγιο[1][2] |
| Χρήση | κτήριο μουσείου |
| Χρηματοδότης | Pierre Wichman |
| Προστασία | προστατευομένο ακίνητο της περιοχής των Βρυξελλών (από 1938)[1] |
| Ιστότοπος | |
| Επίσημος ιστότοπος | |
 Πολυμέσα | |
| δεδομένα (π) | |
Remove ads
Ο Έρασμος πέρασε τα χρόνια 1517 - 1521 στη πόλη της Λουβαίν (Louvain). Κατέφυγε όμως στο Άντερλεχτ στις 31 Μαΐου 1521, όταν εξαναγκάστηκε να εγκαταλείψει το φημισμένο πανεπιστήμιο της Λουβαίν, επειδή είχε δημιουργηθεί γι' αυτόν περιβάλλον εχθρικό και επικίνδυνο για τη ζωή του.
Στο Άντερλεχτ βρήκε καταφύγιο στην κατοικία ενός φίλου του, του πρεσβυτέρου του Άντερλεχτ Pieter Wichmans, στον οποίο είχε απόλυτη εμπιστοσύνη. Ο Wichmans ήταν διευθυντής του εκκλησιαστικού σχολείου της πόλης και ζούσε στο κτήριο, γνωστό σήμερα ως Οικία του Έρασμου, από το 1507. Είχε μάλιστα επεκτείνει την κατοικία του το 1515 με την προσθήκη μιας νέας στα ανατολικά πτέρυγας. Και δεν ήταν μόνο ο Έρασμος που κατοίκησε σ' αυτό το οίκημα: ο Αδριανός της Ουτρέχτης, μετέπειτα πάπας Αδριανός ο ΣΤ', είχε μείνει εκεί για κάποιο διάστημα.
Ο 'Έρασμος είχε συμπληρώσει τα πενήντα χρόνια του, όταν έφτασε στο Άντερλεχτ, εξαντλημένος από τις ταλαιπωρίες και τα ταξίδια που έκανε έφιππος σ' όλη την Ευρώπη. Η υγεία του είχε κλονιστεί από τις ατέλειωτες επιθέσεις εναντίον του με ελονοσία και προβλήματα στα νεφρά του. Βρήκε όμως ανακούφιση στην πλούσια με σπάνια χειρόγραφα βιβλιοθήκη του κληρικού φίλου του. Ήταν απασχολημένος εκείνη την εποχή με την τρίτη έκδοση της μετάφρασης της Καινής Διαθήκης από το ελληνικό κείμενο στα Λατινικά.
Ο 'Έρασμος αναγκάστηκε να φύγει από το Άντερλεχτ το φθινόπωρο του 1521, αφού έμεινε στην πόλη για πέντε μήνες, προκειμένου να ξεφύγει από τους πολλαπλασιαζόμενους εχθρούς του. Ταξίδεψε πρώτα στη Λουβαίν, όπου συναντήθηκε γι άλλη μια φορά με τους πρώην συναδέλφους του. Στη συνέχεια, συνοδευόμενος από στρατιωτική συνοδεία, για να προστατευθεί από τις συμμορίες που λήστευαν συχνά τους ταξιδιώτες, ταξίδεψε μέσω Μάιντς, Βορμς, Στρασβούργου και Κολμάρ και έφτασε στη Βασιλεία της Ελβετίας δεκαεπτά ημέρες μετά την αναχώρησή του από το Άντερλεχτ. Ο φίλος του Γιόχαν Φρόμπεν (Johann Froben) του παραχώρησε το σπίτι του, όπου - παρόλη την ψυχική και σωματική του κούραση - άρχισε να εργάζεται και πάλι πάνω στη μετάφραση της Καινής Διαθήκης, η οποία τυπώθηκε τελικά το 1522.
Ο Έρασμος πέθανε στις 12 Ιουλίου 1536 στη Βασιλεία από κάποια μορφή λοιμώδους δυσεντερίας (κατ' άλλους από τύφο), περιστοιχισμένος από τους φίλους του. Πλήθος κόσμου παρακολούθησε την κηδεία του, ενώ η σορός του μεταφέρθηκε από το πανεπιστήμιο στο βαπτιστήριο του καθεδρικού ναού της Βασιλείας, όπου ενταφιάστηκε.
Remove ads
Η Οικία του Έρασμου βρίσκεται στο ιστορικό κέντρο του Άντερλεχτ, πολύ κοντά στην Εκκλησία του Σαιν-Πιερ-ε-Γκιντόν. Το γοτθικού ύφους κτήριο από τούβλο και πέτρα αποτελείται από τρία μέρη, το παλαιότερο από τα οποία χρονολογείται από το 1460. Η δεξιά πτέρυγα αποτελεί προσθήκη του 1515, ενώ το χαμηλό οίκημα προστέθηκε κατά τη διάρκεια του 16ου αιώνα κι αποτελούσε αρχικά το χώρο των στάβλων. Η μεγάλη πύλη της εισόδου οδηγεί σε μια ευρύχωρη αυλή, όπου υπήρχαν υπεραιωνόβια δέντρα, τα οποία αποψιλώθηκαν κατά τη διάρκεια της ανακαίνισης του κτηρίου το 1986.
Το συγκρότημα των κτηρίων της Οικίας του Έρασμου ανήκε στο πρεσβυτέριο του Άντερλεχτ και στέγαζε τον κλήρο της πόλης για τρεις αιώνες. Κατασχέθηκε κατά τη διάρκεια της Γαλλικής Επανάστασης και πωλήθηκε σε μια πλούσια οικογένεια των Βρυξελλών.
Το Σεπτέμβριο του 1932, η Οικία του Έρασμου εγκαινιάστηκε, με την παρουσία του Λεοπόλδου και της Αστρίντ, δούκα και δούκισσας της Βραβάντης, ως το μοναδικό στον κόσμο μουσείο αφιερωμένο στη ζωή και το έργο ενός από τους μεγαλύτερους φιλοσόφους της Ευρώπης. Η οικία-μουσείο του Έρασμου κηρύχθηκε προστατευόμενο και διατηρητέο ιστορικό μνημείο το 1937, ενώ στα μέσα της δεκαετίας του 1980 υπέστη ριζική ανακαίνιση.
Remove ads
Το Μουσείο Έρασμου περιλαμβάνει συλλογές έργων τέχνης, σπάνιων βιβλίων και εικονογραφημένων χειρογράφων, λιθογραφιών, επίπλωσης και αρχειακού υλικού, που καλύπτει κρίσιμες περιόδους της ευρωπαϊκής ιστορίας: Αναγέννηση, ουμανισμό, άνοδο της τυπογραφίας και θρησκευτική Μεταρρύθμιση.
Το πρώτο δωμάτιο του Μουσείου, γνωστό ως "Αίθουσα της Ρητορικής", αποπνέει ατμόσφαιρα του 16ου αιώνα. Σ' ένα μεγάλο πίνακα ζωγραφικής, έργο του Felix Cogen (1838 - 1907), φιλοτεχνημένο το 1898, απεικονίζεται "Η τελευταία επίσκεψη του Εράσμου στη Βασιλεία το 1535". Πάνω από το τζάκι της αίθουσας υπάρχει ένα πορτρέτο του Πάπα Αδριανού του ΣΤ', του μόνου πάπα με καταγωγή από τις Κάτω Χώρες.
Στη δεξιά πτέρυγα του Μουσείου είναι η "Αίθουσα της Αναγέννησης", με έργα ζωγραφικής της Φλαμανδικής Σχολής του 15ου και 16ου αιώνα, που συνδέονται όλα με την εποχή του Έρασμου. Τα περισσότερα είναι πίνακες με θρησκευτικά θέματα, όπως τα έργα του Ροχήρ βαν ντερ Βάυντεν (Rogier van der Weyden, 1399/1400 - 1464) "Ο Άγιος Ιωάννης ο Ευαγγελιστής και ο Άγιος Ιωάννης ο Βαπτιστής" και "Η Αγία Αικατερίνη και η Αγία Απολλωνία". Ανάμεσα σ' άλλα υπάρχουν ακόμη "Ο Άγιος Ιερώνυμος περιφρονεί το Θάνατο" του Κεντέν Μασσύς (Quentin Massys, 1465/1466 - 1530), η "Αγία Οικογένεια" του Χέραρτ Ντάβιτ (Gerard David, περ. 1460 - 1523), η "Mater Dolorosa" του Ντιρκ Μπουτς (Dirk Bouts, περ. 1415 - 1475), η "Δικαιοσύνη του Σολομώντος" του Φρανς Φράνκεν του Νεώτερου (Frans Francken II, 1581 - 1641), μια "Πιετά" του Χύχο βαν ντερ Γκόες (Hugo van der Goes, 1435/1440 - 1482), η "Φυγή στην Αίγυπτο" του Κορνέλις Μάσυς (Cornelis Massys, 1508 - 1575) και το αριστουργηματικό τρίπτυχο "Η Προσκύνηση των Μάγων" του Ιερώνυμου Μπος (Hieronymus Bosch, 1450 - 1516).
Μια δρύινη σκάλα, που οδηγεί στον πρώτο όροφο, είναι διακοσμημένη με μια ξυλόγλυπτη μορφή του "'Έρασμου ως προσκυνητή" (18ος αιώνας). Η "Λευκή Αίθουσα" του πρώτου ορόφου περιέχει μια πολύτιμη συλλογή από γοτθικά και αναγεννησιακά ερμάρια (cabinets). Σε γυάλινες προθήκες εκτίθενται συγγράμματα που καλύπτουν όλες τις πλευρές της δραστηριότητας και πολυμάθειας του Έρασμου - λογοτεχνία, θεολογία, ελληνομάθεια, ποίηση, μεταφράσεις, βιβλικές αναλύσεις και σχόλια και προσωπική αλληλογραφία.
Ανάμεσα σ' αυτά περιλαμβάνονται πολυάριθμες εκδόσεις του Μωρίας Εγκώμιον (Encomium Moriae) στα Λατινικά και άλλες σύγχρονες γλώσσες, οι "Συνομιλίες" (Colloquia), τα "Γνωμικά" (Adagia), ένα αντίγραφο της τρίτης έκδοσης της μετάφρασης της "Καινής Διαθήκης" από τα ελληνικά στα λατινικά (1522).
Σ' ένα παρακείμενο διάδρομο υπάρχει μια υπέροχη ελαιογραφία που απεικονίζει την Εκκλησία του Σαιν-Πιερ-ε-Γκιντεόν και την Οικία του Έρασμου, όπως ήταν γύρω στο 1870, έργο του H. Lallemand. Στην τελευταία αίθουσα του πρώτου ορόφου είναι η Βιβλιοθήκη, με πολυάριθμες λιθογραφίες του Έρασμου και πολλαπλές εκδόσεις των έργων του.
Στο ισόγειο, τέλος, είναι το "Σπουδαστήριο", όπου ο 'Έρασμος έγραφε τα γράμματά του κατά τη διάρκεια της παραμονής του στο Άντερλεχτ. Η αίθουσα διακοσμείται με πορτρέτα του Έρασμου: από τον Κίντεν Μάσυς το 1519 και τον Ντύρερ στα 1520 και 1526. Η πιο γνωστή όμως προσωπογραφία του Έρασμου έχει φιλοτεχνηθεί από τον Χανς Χολμπάιν το νεότερο (1523), που βρίσκεται στο Μουσείο του Λούβρου στο Παρίσι.
Remove ads
Wikiwand in your browser!
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
Remove ads