Remove ads
From Wikipedia, the free encyclopedia
Το Νότιο Σουδάν (αγγλικά: Southern Sudan, επίσημα γνωστό ως Δημοκρατία του Νότιου Σουδάν) είναι περίκλειστη χώρα που βρίσκεται στην Ανατολική Αφρική και έχει πρωτεύουσα την Τζούμπα. Η έκταση του είναι 619.745 τ.χλμ., ενώ ο πληθυσμός του ανέρχεται στους 11.943.000 κατοίκους,[1] σύμφωνα με τη μέση εκτίμηση των Ηνωμένων Εθνών για το 2024. Συνορεύει βόρεια με το Σουδάν σε μήκος 1.946 χλμ., ανατολικά με την Αιθιοπία σε μήκος 837 χλμ., νοτιοανατολικά με την Κένυα σε μήκος 232 χλμ., νότια με την Ουγκάντα σε μήκος 435 χλμ., νοτιοδυτικά με τη Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό σε μήκος 628 χλμ. και στα δυτικά με την Κεντροαφρικανική Δημοκρατία για 990 χλμ. Το Νότιο Σουδάν συμπεριλαμβάνει την αχανή ελώδη περιοχή του Σουντ (Sudd) που ορίζεται από τον Λευκό Νείλο και είναι γνωστή από τους κατοίκους με την ονομασία Μπαρ ελ Τζεμπέλ.
Δημοκρατία του Νότιου Σουδάν
Republic of South Sudan | |||
---|---|---|---|
| |||
Εθνικό σύνθημα: "Justice, Liberty, Prosperity" (Δικαιοσύνη, Ελευθερία, Ευημερία) | |||
Εθνικός ύμνος: South Sudan Oyee!(Hooray!) | |||
Η θέση του Νότιου Σουδάν (πράσινο) | |||
και μεγαλύτερη πόλη | Τζούμπα 4°51′N 31°36′E | ||
Αγγλικά | |||
Προεδρική Δημοκρατία | |||
Πρόεδρος Αντιπρόεδροι | Σάλβα Κιίρ Μαγιαρντίτ Ρίεκ Μακάρ (1ος) Τζέιμς Γουάνι Ίγκα (2ος) Ταμπάν Ντενγκ Γκάι (3ος) Ρεμπέκα Νιαντένγκ ντε Μαμπιόρ (4η) Χουσεΐν Αμπντελμπαγκί (5ος) | ||
Ίδρυση Ανεξαρτησία Ισχύον Σύνταγμα | 9 Ιουλίου 2011 (αυτονομία 9 Ιουλίου 2005) Το Σύνταγμα του Σουδάν, του 2005 και το προσωρινό σύνταγμα του Ν. Σουδάν (9 Ιουλίου 2011) | ||
• Σύνολο • Σύνορα | 619.745 km2 (45η) 5.068 km | ||
Πληθυσμός • Εκτίμηση 2024 • Απογραφή 2008 • Πυκνότητα | 11.943.000[1] (81η) 8.260.490[2] 19,3 κατ./km2 (206η) | ||
ΑΕΠ (ΙΑΔ) • Ολικό (2016) • Κατά κεφαλή | 20,713 δισ. $[3] 1.657 $[3] | ||
ΑΕΠ (ονομαστικό) • Ολικό (2016) • Κατά κεφαλή | 2,914 δισ. $[3] 233 $[3] | ||
ΔΑΑ (2021) | 0,385[4] (191η) – χαμηλός | ||
Νόμισμα | Λίρα Νότιου Σουδάν (SSP) | ||
EAT (UTC +3) | |||
Internet TLD | .ss | ||
Οδηγούν στα | δεξιά | ||
Κωδικός κλήσης | +211 |
Μέχρι την 9η Ιουλίου του 2011, το Νότιο Σουδάν αποτελούσε μέρος της Δημοκρατίας του Σουδάν. Η περιοχή απέκτησε αρχικά αυτονομία, με βάση την ειρηνευτική συμφωνία που υπογράφηκε στις 9 Ιουλίου του 2005 και με την οποία τερματίστηκε ο Δεύτερος Σουδανικός Εμφύλιος Πόλεμος ανάμεσα στο Λαϊκό Απελευθερωτικό Κίνημα του Σουδάν και την κυβέρνηση του Σουδάν, η οποία εκπροσωπούταν από το Κόμμα του Εθνικού Κογκρέσου. Η εν λόγω ένοπλη σύρραξη ήταν ο εμφύλιος πόλεμος με τη μεγαλύτερη διάρκεια στην αφρικανική ιστορία.[5][6] Τον Ιανουάριο του 2011 διενεργήθηκε δημοψήφισμα με το οποίο οι πολίτες της περιοχής αποφάσισαν την ανεξαρτητοποίησή τους από τη Δημοκρατία του Σουδάν. Στις 9 Ιουλίου 2011, το Νότιο Σουδάν αποσπάστηκε και έγινε ανεξάρτητη χώρα.[7]
Στα μέσα της δεκαετίας του 1950 ξέσπασαν οι πρώτες βίαιες συγκρούσεις, λίγο μετά την απόφαση για την ανεξαρτησία του Σουδάν, με το τελευταίο να αποκτά επίσημα την ανεξαρτησία του το 1956. Οι πρώτες συμπλοκές έγιναν μεταξύ στασιαστών στις πόλεις της περιοχής και των δυνάμεων της Βρετανικής Διοίκησης. Από το 1955 έως το 1972 η Σουδανική κυβέρνηση αντιμετώπιζε στην περιοχή τις δυνάμεις των ανταρτών Ανγιάνγα, οι οποίοι ζητούσαν μεγαλύτερη αυτονομία για τον Νότο (Πρώτος εμφύλιος πόλεμος στο Σουδάν).[9] Η διαμάχη αυτή ανάμεσα στο βόρειο και το νότιο τμήμα του Σουδάν έληξε τον Μάρτιο του 1972, με την Ειρηνευτική Συμφωνία της Αντίς Αμπέμπα, ενώ υπολογίζεται πως στοίχισε τη ζωή σε περισσότερους από 500.000 ανθρώπους.
Το 1983 ξεσπούν νέες διαμάχες μεταξύ του βόρειου και του νότιου τμήματος της χώρας (Δεύτερος Σουδανικός Εμφύλιος Πόλεμος). Την εποχή αυτή ιδρύεται στην περιοχή ο Λαϊκός Απελευθερωτικός Στρατός του Σουδάν (Sudan People's Liberation Army - SPLA και το πολιτικό του τμήμα Λαϊκό Απελευθερωτικό Κίνημα του Σουδάν, Sudan People's Liberation Movement - SPLM). Οι διαμάχες μεταξύ του Στρατού της Κυβέρνησης του Σουδάν και του SPLA θα κρατήσουν τελικά μέχρι το 2005, όταν οι δυο πλευρές θα υπογράψουν στην Κένυα τη Συνολική Ειρηνευτική Συμφωνία (Comprehensive Peace Agreement - CPA, γνωστή και ως Συμφωνία της Ναϊβάσα). Τα θύματα αυτού του δεύτερου πολέμου υπολογίζονται γύρω στα 2 εκατομμύρια, ενώ περίπου 4 εκατομμύρια κάτοικοι της περιοχής υπολογίζεται πως αναγκάστηκαν να την εγκαταλείψουν.[10]
Από τις αρχές του 2009, οι βιαιότητες συνεχίστηκαν στην περιοχή[11], εξαιτίας συγκρούσεων ανάμεσα σε αντίπαλες φυλές με απολογισμό περισσότερους από δυο χιλιάδες νεκρούς μέσα σε έναν χρόνο, όπως επίσης και της επιχείρησης από τους αντάρτες της Ουγκάντας «Στρατός Αντίστασης του Κυρίου» (LRA)[12][13]. Το κοινοβούλιο του Σουδάν στο Χαρτούμ, τον Δεκέμβριο του 2009 ψήφισε νόμο με βάση τον οποίο διεξήχθη στις 9-15 Ιανουαρίου του 2011 δημοψήφισμα για την ανεξαρτησία του Νότιου Σουδάν[14].
Λίγες μέρες πριν τη διενέργεια του δημοψηφίσματος, ο πρόεδρος του Σουδάν Ομάρ αλ-Μπασίρ δήλωσε έτοιμος να αποδεχθεί και να υποστηρίξει την ανεξαρτησία του Νότιου Σουδάν, αν αυτή αποφασιστεί, [15] παρά τους φόβους της διεθνούς κοινότητας για νέες ταραχές στην περιοχή [16].
Την έναρξη του δημοψηφίσματος ακολούθησαν βίαιες συγκρούσεις στα σύνορα με το Βόρειο Σουδάν, όπου δεκάδες άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους.[17][18] Μέχρι τις 12 Ιανουαρίου πάνω από το 60% των ψηφοφόρων έχει ήδη λάβει μέρος στο δημοψήφισμα για την ανεξαρτητοποίηση του νοτίου Σουδάν, ποσοστό αναγκαίο για να θεωρηθεί έγκυρο το αποτέλεσμα. [19]
Τα πρώτα αποτελέσματα έδειξαν ότι σε ποσοστό 98,83% οι πολίτες ψήφισαν υπέρ της απόσχισης και της ανεξαρτησίας.[20] Το ποσοστό αυτό επιβεβαιώθηκε από τα επίσημα αποτελέσματα. Από τις 3.837.406 έγκυρες ψήφους, μόνο οι 44.888 (1,17%) ήταν υπέρ της διατήρησης της ενότητας με τον βορρά, με τον πρόεδρο Ομάρ αλ-Μπασίρ να δηλώνει ότι δέχεται και σέβεται την επιλογή των Νοτιοσουδανών.[21]
Στις 9 Ιουλίου 2011 το Νότιο Σουδάν έγινε επίσημα ανεξάρτητο κράτος. [22] Την ημέρα που έγινε ανεξάρτητο αναγνωριζόταν από 41 κράτη. Σήμερα έχουν αναγνωρίσει το Νότιο Σουδάν περισσότερες από 125 χώρες.
Στις 14 Δεκεμβρίου 2013 στασίασε μερίδα του στρατού του Νότιου Σουδάν προκαλώντας πολιτική κρίση[23]. Ο πρόεδρος Σάλβα Κίιρ ανακοίνωσε ότι την επομένη κατεστάλη η απόπειρα πραξικοπήματος[24], όμως οι συγκρούσεις επαναλήφθηκαν στις 16 Δεκεμβρίου και επεκτάθηκαν πέρα από την πρωτεύουσα, Τζούμπα. Τουλάχιστον 500 άνθρωποι σκοτώθηκαν και περισσότεροι από 400 άλλοι τραυματίστηκαν. Για την απόπειρα πραξικοπήματος ο Κίιρ κατηγόρησε τον αντιπρόεδρο Ρίεκ Μακάρ, ο τελευταίος όμως αρνήθηκε ότι έχει σχέση με αυτό[25]. Στις 19 Δεκεμβρίου σκοτώθηκαν 2 Ινδοί στρατιώτες της ειρηνευτικής δύναμης του ΟΗΕ στην περιοχή.[26] Στις 23 Ιανουαρίου 2014 η κυβέρνηση του Νοτίου Σουδάν υπέγραψε στην Αιθιοπία συνθήκη εκεχειρίας με τους αντάρτες του Ρίεκ Μακάρ.[27] Ωστόσο, τους επόμενους μήνες επαναλήφθηκαν οι συγκρούσεις. Έπειτα από 5 μήνες συγκρούσεων, στις 8 Μαΐου 2014 υπογράφηκε συνθήκη για άμεση κατάπαυση του πυρός και σχηματισμό μεταβατικής κυβέρνησης από τον πρόεδρο Σάλβα Κίιρ και τον αρχηγό των ανταρτών Μακάρ. Θα ακολουθήσει η ψήφιση νέου Συντάγματος και η διεξαγωγή εκλογών. [28] Η χώρα επλήγη και από λιμό, με την ανθρωπιστική κρίση να χαρακτηρίζεται από τo Συμβούλιο Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών, τον Ιούλιο του 2014, ως «η χειρότερη στον κόσμο».[29] Οι συγκρούσεις αναζωπυρώθηκαν μέσα στο 2014 και στις αρχές του 2015 διεξήχθησαν ειρηνευτικές συνομιλίες ανάμεσα στον Κίιρ Μαγιαρντίτ και τον Μακάρ. Οι δύο άνδρες υπέγραψαν μια νέα ειρηνευτική συμφωνία για κατάπαυση του πυρός και θεσμοθέτηση δεύτερης θέσης αντιπροέδρου στις 2 Φεβρουαρίου 2015.[30] Ο Μακάρ έγινε πρώτος αντιπρόεδρος και παρέμεινε έως την αντικατάστασή του, τον Ιούλιο του 2016.
Εκτός από το ισχύον προσωρινό Σύνταγμα του Σουδάν[31], ανώτατος νόμος είναι και το προσωρινό σύνταγμα του Νότιου Σουδάν του 2005[32]. Με βάση το Σύνταγμα θεσμοθετείται η εκτελεστική εξουσία, που ασκείται από τον Πρόεδρο, ο οποίος είναι αρχηγός κράτους και αρχηγός κυβερνήσεως, καθώς επίσης και αρχηγός του Λαϊκού Απελευθερωτικού Στρατού του Σουδάν. Πρώτος πρόεδρος ήταν ο Τζον Γκαράνγκ, ιδρυτής του SPLA/M έως τον θάνατό του, στις 30 Ιουλίου 2005. Ο αντιπρόεδρός του, Σάλβα Κιίρ Μαγιαρντίτ ορκίστηκε ως πρώτος αντιπρόεδρος του Σουδάν και πρόεδρος του Νότιου Σουδάν στις 11 Αυγούστου 2005. Ο Ρίεκ Μακάρ τον αντικατέστησε στο αξίωμα του αντιπροέδρου. Οι αντιπρόεδροι στην κυβέρνηση ενότητας από τις 21 Φεβρουαρίου 2020 αναλυτικά είναι οι: Ρίεκ Μακάρ (1ος), Τζέιμς Γουάνι Ίγκα (2ος), Ταμπάν Ντενγκ Γκάι (3ος), Ρεμπέκα Νιαντένγκ ντε Μαμπιόρ (4η) και Χουσεΐν Αμπντελμπαγκί (5ος).[33]
Η νομοθετική εξουσία ασκείται από την κυβέρνηση και από τη Νομοθετική Συνέλευση του Νότιου Σουδάν. Επίσης, με βάση το Σύνταγμα, η δικαιοσύνη είναι ανεξάρτητη και το ανώτατο δικαστικό όργανο είναι το Ανώτατο Δικαστήριο. Στις 23 Ιουλίου 2013 ο Μαγιαρντίτ απέλυσε το σύνολο των μελών της κυβέρνησής του, μαζί με τον αντιπρόεδρο Μακάρ.
Στις ιστορικές εκλογές που διεξήχθησαν στις 11-15 Απριλίου 2010, ο Σάλβα Κιίρ εξελέγη πρόεδρος με ποσοστό σχεδόν 93% έναντι 7% για τον Λαμ Ακόλ.
Υποψήφιοι - Κόμματα | Ψήφοι | % |
---|---|---|
Σάλβα Κιίρ – Λαϊκό Απελευθερωτικό Κίνημα του Σουδάν | 2.616.613 | 92,99% |
Λαμ Ακόλ – Λαϊκό Απελευθερωτικό Κίνημα του Σουδάν για τη Δημοκρατική Αλλαγή | 197.217 | 7,01% |
Σύνολο ψήφων | 2.813.830 | 100,00% |
Πηγή: Sudan Tribune Αρχειοθετήθηκε 2019-04-04 στο Wayback Machine. |
Το Νότιο Σουδάν αποτελείται από περισσότερες από 200 εθνοτικές ομάδες και οι γλώσσες που ομιλούν είναι ίδιες με εκείνες που μιλούν στις γειτονικές χώρες Κένυα, Αιθιοπία, Ουγκάντα, και Σουδάν. Η αγγλική και η αραβική της Τζούμπα είναι και οι δυο επίσημες γλώσσες, μαζί με τις τοπικές γλώσσες στις πόλεις. Οι τρεις κύριες γλώσσες είναι οι Θονγκτζένγκ (3 εκατ. ομιλητές), Θοκ Νάαντ (1.599.000 ομιλητές) και η Σιλούκ (περισσότεροι από 1 εκατ. ομιλητές).
Αναφορικά με τη σύνθεση του πληθυσμού, η μεγαλύτερη εθνοτική ομάδα είναι οι Ντίνκα και ακολουθούν οι Νουέρ και οι Σιλούκ Επίσης, στο Νότιο Σουδάν ζουν και οι Ατσόλι (Acholi), Μούρλε (Murle), Μπάρι, Νουβιανοί, Κούκου, Φαν, Μαμπάν, Ζαντί, Οντούκ και άλλοι.
Το 2009 το βόρειο Σουδάν ξεκίνησε μια νέα απογραφή πληθυσμού, καθώς τα αποτελέσματα εκείνης του 2008 απορρίφθηκαν από τον πληθυσμό.[34]
Το προσδόκιμο ζωής στο σύνολο του πληθυσμού, σύμφωνα με εκτιμήσεις του 2019 του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας ήταν 62,8 χρόνια (60,8 χρόνια οι άνδρες και 64,8 οι γυναίκες).[35]
Η κυρίαρχη θρησκεία είναι ο Χριστιανισμός, τον οποίον ασπάζεται το 60,5% του πληθυσμού. Κυρίαρχα δόγματα είναι η Ρωμαιοκαθολική και οι Πεντηκοστιανοί. Το 15% του πληθυσμού ακολουθεί το Ισλάμ, από το οποίο είναι κυρίαρχη η Σουνίτικη σχολή των Μαλικιτών. Τέλος, το 24,1% πιστεύει σε κάποια αφρικανική θρησκεία (ανιμιστές) ενώ το 0,4% του πληθυσμού έχει άλλες θρησκευτικές πεποιθήσεις.
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.