Νίκος Σβορώνος

Ο Νίκος Σβορώνος (12 Ιουλίου 1911 - 26 Απριλίου 1989) ήταν σημαντικός Έλληνας ιστορικός με ιδιαίτερη επιρροή^[3] στη σύγχρονη ιστοριογραφία στην Ελλάδα.

Νίκος Σβορώνος
Γέννηση	12 Ιουλίου 1911 [1] Λευκάδα
Θάνατος	26  Απριλίου 1989[2] Αθήνα
Υπηκοότητα	Ελλάδα και Γαλλία
Σπουδές	Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών, École pratique des hautes études, Εθνικό Ινστιτούτο Ανατολικών Γλωσσών και Πολιτισμών και Πανεπιστήμιο του Παρισιού
Επιστημονική σταδιοδρομία
Ερευνητικός τομέας	Ελληνική ιστορία και Ιστοριογραφία
Ιδιότητα	ιστορικός και διδάσκων πανεπιστημίου
δεδομένα (π • σ • ε )

Βιογραφία

Ο Νίκος Σβορώνος γεννήθηκε το 1911 στη Λευκάδα. Προερχόταν από βενιζελική οικογένεια^[4]. Στα μαθητικά του χρόνια ήταν συνεκδότης του μαθητικού χειρόγραφου περιοδικού Νέος δρόμος (1926-1927)^[5]. Σπούδασε στη Φιλοσοφική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών. Από το 1935 έως το 1936 εργάστηκε στο Μέγα λεξικόν της Ελληνικής γλώσσης του εκδοτικού οίκου Δ. Δημητράκος^[6]. Εργάσθηκε στο Μεσαιωνικό Αρχείο της Ακαδημίας Αθηνών, στο οποίο προσλήφθηκε το 1936. Παράλληλα δίδασκε στο Πρότυπον Λύκειον Αθηνών (Σχολή Μπερζάν). Μετά την επιστροφή του από το μέτωπο της Αλβανίας συμμετείχε στην Εθνική Αντίσταση. Το 1942 υπέβαλε στη Φιλοσοφική Σχολή του Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης ως διδακτορική διατριβή το Περί των εν Ελλάδι νομισμάτων κατά την Τουρκοκρατίαν^[7]. Το 1943 εντάχθηκε στις τάξεις του ΕΑΜ και συνεργάστηκε στην έκδοση του παράνομου περιοδικού Πρωτοπόροι. Μετά τη διακοπή της έκδοσής του στα τέλη του 1943 εντάχθηκε στον ΕΛΑΣ και ως στρατιωτικός διοικητής Βύρωνα-Καισαριανής συμμετείχε στην ένοπλη εμφύλια σύγκρουση της Αθήνας τον Δεκέμβρη του 1944, με επίκεντρο δράσης του την περιοχή του Μετς. Στη συνέχεια οπισθοχώρησε με το τάγμα του στο Τείχιο της Ναυπάκτου^[8]. Μετά τη Συμφωνία της Βάρκιζας επέστρεψε στην Αθήνα^[9]. Τον Δεκέμβριο του 1945, χάρη στις ενέργειες του διευθυντή του Γαλλικού Ινστιτούτου Οκτάβιου Μερλιέ και με υποτροφία της Γαλλικής Δημοκρατίας, κατέφυγε στη Γαλλία με το πλοίο «Ματαρόα»^[10]. Στο Παρίσι γράφτηκε στην École Pratique des Hautes Études και στην École des Langues Orientales.^[10] Το 1955 του αφαιρέθηκε η ελληνική ιθαγένεια και το 1961 απέκτησε τη γαλλική. Το 1962 απέκτησε το doctorat τρίτου κύκλου και το 1975 ανακηρύχθηκε Docteur ès Lettres της Σορβόννης. Εργάσθηκε στο CNRS και δίδαξε ως διευθυντής σπουδών στην École Pratique des Hautes Études (IV Section) ιστορία των θεσμών της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας. Μετά την πτώση της δικτατορίας δίδαξε στα πανεπιστήμια Θεσσαλονίκης και Κρήτης, διετέλεσε μέλος της διοικούσας επιτροπής του Πανεπιστημίου Κρήτης και διευθυντής ερευνών στο Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών, και ανακηρύχθηκε επίτιμος διδάκτωρ των Πανεπιστημίων Αθηνών (1976) και Θεσσαλονίκης(1977)^[11]. Πέθανε το 1989 στην Αθήνα.

Βιβλία-άρθρα-συνεντεύξεις του Νίκου Σβορώνου

• Σβορώνος, Νίκος Γ., Το Ελληνικό έθνος: Γένεση και διαμόρφωση του Νέου Ελληνισμού, επιμέλεια Νάσος Βαγενάς, εκδ. Πόλις, 2004.
• Σβορώνος, Νίκος Γ., Ανάλεκτα νεοελληνικής ιστορίας και ιστοριογραφίας, εκδ. Θεμέλιο, 1999.
• Σβορώνος, Νίκος Γ., Επισκόπηση της νεοελληνικής ιστορίας, μετάφραση Αικατερίνη Ασδραχά, εκδ. Θεμέλιο, 1999.
• Σβορώνος, Νίκος Γ., Το εμπόριο της Θεσσαλονίκης τον 18ο αιώνα, εκδ. Θεμέλιο, 1996.
• Σβορώνος, Νίκος Γ., Δημαράς Κωνσταντίνος Θ., Η μέθοδος της ιστορίας: ιστοριογραφικά και αυτοβιογραφικά σχόλια, εκδ. Άγρα, 1995.
• Σβορώνος, Νίκος Γ., Les Novelles des empereurs macédoniens: Concernant la terre et les stratiotes, εκδ. Μορφωτικό Ίδρυμα Εθνικής Τραπέζης, Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών (Ε.Ι.Ε.), Ινστιτούτο Βυζαντινών Ερευνών, 1994.
• Σβορώνος, Νίκος Γ., "Ο Σπυρίδων Ζαμπέλιος", Μνήμων, 14 (1992), σελ. 11-20.
• Σβορώνος, Νίκος Γ., Η Βυζαντινή επαρχία: πέντε μαθήματα, εκδ. Εταιρείας Σπουδών Νεοελληνικού Πολιτισμού Και Γενικής Παιδείας, 1991.
• Σβορώνος, Νίκος Γ., "Ο απόηχος της Κρητικής λογοτεχνίας στην προφορική παράδοση της Λευκάδας", Αριάδνη, 5 (1989), σελ. 331-337.
• Σβορώνος, Νίκος Γ., "Τα κύρια προβλήματα της περιόδου 1940-1950 στην ελληνική ιστορία", στο Η Ελλάδα στη δεκαετία 1940-1950. Ένα έθνος σε κρίση, επιμέλεια Ιωάννης Ο. Ιατρίδης, εκδ. Θεμέλιο, 1984.
• Σβορώνος, Νίκος Γ., Études sur l'organisation intérieure, la société et l'économie del'Empire byzantin, εκδ. Variorum Reprints, 1973.
• Σβορώνος, Νίκος Γ., Recherches sur la tradition juridique à Byzance: la synopsis major des basiliques et ses appendices, εκδ. Presses Universitaires de France, 1964.
• Σβορώνος, Νίκος Γ., Η νομισματική κυκλοφορία στην Τουρκοκρατία, Επ. Επετ. Φιλ. Σχολ. Παν. Θεσσ/ίκης , τομ.ΙΘ, (1980), σελ.299-313 ^{[νεκρός σύνδεσμος]}

Παραπομπές

1. Θωμάς Π. Κατωπόδης, «Η οικογένεια του Νίκου Γ. Σβορώνου», Μελετήματα για τη Λευκάδα και τους Λευκαδίτες, εκδ. Σπύρος Ι. Ασδραχάς και Κώστας Γ. Τσικνάκης, Αθήνα, Εταιρεία Λευκαδικών Μελετών, 2011, σελ. 15-28.
2. Εθνική Βιβλιοθήκη της Γαλλίας: (Γαλλικά) καθιερωμένοι όροι της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Γαλλίας. data.bnf.fr/ark:/12148/cb11925809s. Ανακτήθηκε στις 10  Οκτωβρίου 2015.
3. «Το Βήμα Online 06/04/2011 17:06». http://www.tovima.gr/culture/article/?aid=394212. Εξωτερικός σύνδεσμος στο |website= (βοήθεια)
4. Πανταζής Κοντομίχης, «Τα γυμνασιακά χρόνια του Ν.Σβορώνου στη Λευκάδα», Πάντειο Πανεπιστήμιο Κοινωνικών και Πολιτικών Επιστημών Αφιέρωμα στη μνήμη του Νίκου Σβορώνου, (επίμ. Στέφανος Παπαγεωργίου),Αθήνα,1992,σελ.23
5. Πανταζής Κοντομίχης,«Τα γυμνασιακά χρόνια του Ν.Σβορώνου στη Λευκάδα», Πάντειο Πανεπιστήμιο Κοινωνικών και Πολιτικών Επιστημών Αφιέρωμα στη μνήμη του Νίκου Σβορώνου, (επίμ.Στέφανος Παπαγεωργίου),Αθήνα,1992,σελ.24
6. Κώστας Τσικνάκης, «Η πρώτη περίοδος της επιστημονικής δραστηριότητας του Νίκου Σβορώνου», Πάντειο Πανεπιστήμιο Κοινωνικών και Πολιτικών ΕπιστημώνΑφιέρωμα στη μνήμη του Νίκου Σβορώνου, (επίμ.Στέφανος Παπαγεωργίου),Αθήνα,1992,σελ.39-40
7. Κώστας Τσικνάκης, «Η πρώτη περίοδος της επιστημονικής δραστηριότητας του Νίκου Σβορώνου», Πάντειο Πανεπιστήμιο Κοινωνικών και Πολιτικών ΕπιστημώνΑφιέρωμα στη μνήμη του Νίκου Σβορώνου, (επίμ.Στέφανος Παπαγεωργίου),Αθήνα,1992,σελ.42
8. Σβορώνος, Νίκος (Μάρτιος-Απρίλιος 1988). «Σ' ένα τόπο σωτηρίας και εξορίας. Ο Νίκος Σβορώνος αφηγείται στον Τάσο Γουδέλη». Το Δέντρο (37-38): 10.
9. Κώστας Τσικνάκης, «Το περιοδικό του Πειραιά Πορεία (1945-1946) και μια συνεργασία του Νίκου Σβορώνου», Τα Ιστορικά, τομ.30, τχ.58, (Ιούνιος 2013), σελ.189
10. Κώστας Τσικνάκης, «Το περιοδικό του Πειραιά Πορεία (1945-1946) και μια συνεργασία του Νίκου Σβορώνου», Τα Ιστορικά, τομ.30, τχ.58, (Ιούνιος 2013), σελ.190
11. Πάντειο Πανεπιστήμιο Κοινωνικών και Πολιτικών ΕπιστημώνΑφιέρωμα στη μνήμη του Νίκου Σβορώνου, (επίμ.Στέφανος Παπαγεωργίου),Αθήνα,1992, σελ.11-12

Βιβλιογραφία

• Σπύρος Ι. Ασδραχάς, "Νίκος Γ. Σβορώνος (1911-1989). Μια σκιαγραφία" και "Τι έγραψαν κάποτε για την 'Ιστορία' του Ν. Σβορώνου", π. Ο Πολίτης, τχ. 113 (Ιούλ.-Αύγ. 2003), σελ. 29-33.
• Άγγελος Ελεφάντης, «Τυπολατρία και ουσία. Για την Ιστορία του Σβορώνου», Πολίτης, τχ.11 (Ιούνιος-Ιούλιος 1977), σελ. 73.
• Γιώργος Κοντογιώργης, "Οι Έλληνες διανούμενοι στο Παρίσι και ο Νίκος Σβορώνος", Νέα Κοινωνιολογία, τχ. 43 (Χειμώνας 2006-2007), σελ. 120-124.
• Λίζα Σκουζέ-Πετρίδη, "Νίκος Σβορώνος, 'Δεν κάνω ιστορία επ' ευκαιρία' [Συνέντευξη στη σειρά: Πορτραίτα-ντοκουμέντα]", π. Πάνθεον, τχ. 786 (1.10.1983-24.10.1983), σελ. 29-32, 68-70 [= Κουβεντιάζοντας με ανθρώπους που σημάδεψαν τη ζωή μου, Αθήνα, εκδ. Ερμής, 1993, σ. 107-127].
• Κώστας Γ. Τσικνάκης, Εργογραφία Νίκου Γ. Σβορώνου, Λευκάδα, Πνευματικό Κέντρο Δήμου Λευκάδας – Εταιρεία Φίλων Νίκου Σβορώνου, 2003.
• Χρήστος Χατζηιωσήφ, "Το έργο του Νίκου Σβορώνου και η ελληνική ιστοριογραφία. Πενήντα χρόνια αποκλίσεων και συγκλίσεων", Σύγχρονα Θέματα, τ. 38, 5/1989, σελ. 24-33.
• Τριαντάφυλλος Σκλαβενίτης, Μνήμη Νίκου Σβορώνου, Μνήμων, τομ. 13 (1991), σελ. 409-410.
• Τριαντάφυλλος Σκλαβενίτης,. «Η τοπική ιστορία και ο Πάνος Γ. Ροντογιάννης (1911-1996). Ο Νίκος Γ. Σβορώνος (1911-1989) και η κληρονομιά του». Πρακτικά Ε΄Συμποσίου "Σταθμοί στην πορεία της Λευκάδας τον 20ό αιώνα", σελ. 163-173, Πνευματικό Κέντρο Δήμου Λευκάδας, Λευκάδα 3-5 Αυγούστου 2000, Εταιρεία Λευκαδικών Μελετών, Αθήνα, 2001, σελ.163-173. http://helios-eie.ekt.gr/EIE/bitstream/10442/8408/1/INR_Sklavenitis_a50.pdf.

Πηγές

• Ηλίας Γεωργάκης: "Νίκος Σβορώνος: 100 χρόνια από τη γέννηση του διεθνούς κύρους Λευκαδίτη ιστορικού". Τα ΝΕΑ, Κυριακή 2 Οκτωβρίου 2011.
• Κώστας Τσικνάκης, «Το περιοδικό του Πειραιά Πορεία (1945-1946) και μια συνεργασία του Νίκου Σβορώνου», Τα Ιστορικά, τομ.30, τχ.58, (Ιούνιος 2013), σελ.184-193
• Πανταζής Κοντομίχης,«Τα γυμνασιακά χρόνια του Ν.Σβορώνου στη Λευκάδα», Πάντειο Πανεπιστήμιο Κοινωνικών και Πολιτικών ΕπιστημώνΑφιέρωμα στη μνήμη του Νίκου Σβορώνου, (επίμ.Στέφανος Παπαγεωργίου),Αθήνα,1992,σελ.21-33
• Κώστας Τσικνάκης, «Η πρώτη περίοδος της επιστημονικής δραστηριότητας του Νίκου Σβορώνου», Πάντειο Πανεπιστήμιο Κοινωνικών και Πολιτικών ΕπιστημώνΑφιέρωμα στη μνήμη του Νίκου Σβορώνου, (επίμ.Στέφανος Παπαγεωργίου),Αθήνα,1992,σελ.35-44

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

• Σπύρος Ι. Ασδραχάς, "Ο Νίκος Σβορώνος, η Λευκάδα και οι Λευκαδίτες", Η Αυγή 18/12/2011
• Νάσος Βαγενάς, "Ο Σβορώνος και η διαμάχη των ιστορικών", To Βήμα 19/06/2011
• Η εκπομπή «ΜΟΝΟΓΡΑΜΜΑ» είναι αφιερωμένη στον διακεκριμένο Ιστορικό και Βυζαντινολόγο ΝΙΚΟ ΣΒΟΡΩΝΟ. (Αρχείο ντοκιμαντέρ της ΕΡΤ)
• Τελετή αναγόρευσης του Καθηγητή του Πανεπιστημίου της Σορβόνης ιστορικού ΝΙΚΟΛΑΟΥ ΣΒΟΡΩΝΟΥ ως επίτιμου διδάκτορος της Φιλοσοφικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών (Αρχείο ντοκιμαντέρ της ΕΡΤ)
• Γιάννα Κατσιαμπούρα, Μαρξιστικές θεωρήσεις του Βυζαντίου από την ελληνική ιστοριογραφία, Κριτική - Επιστήμη & Εκπαίδευση, τ/χ.1 (2005), σελ. 71-79 Αρχειοθετήθηκε 2012-01-20 στο Wayback Machine.
• Νίκος Μπακουνάκης, Δύο μεγάλοι στοχαστές και δάσκαλοι