Μπόνα Σφόρτσα

Η Μπόνα Σφόρτσα (Bona Sforza, 2 Φεβρουαρίου 1494 - 19 Νοεμβρίου 1557) μέλος του ισχυρού Οίκου των Σφόρτσα που κυβερνούσε το Δουκάτο του Μιλάνου από το 1447, έγινε βασίλισσα της Πολωνίας το 1518 και μεγάλη δούκισσα της Λιθουανίας.

Μπόνα Σφόρτσα
Βασίλισσα της Πολωνίας Μεγάλη Δούκισσα της Λιθουανίας
Περίοδος	1518 - 1548
Στέψη	18 Απριλίου 1518 Κρακοβία
Διάδοχος	Ελισάβετ της Αυστρίας
Γέννηση	2 Φεβρουαρίου 1494 Βιτζέβανο, Ιταλία
Θάνατος	19 Νοεμβρίου 1557 (63 ετών) Μπάρι, Ιταλία
Τόπος ταφής	Βασιλική του Σαν Νικόλα, Μπάρι, Ιταλία
Σύζυγος	Σιγισμούνδος Α΄ της Πολωνίας
Επίγονοι	Ισαβέλλα Σιγισμούνδος Β΄ Αύγουστος της Πολωνίας Σοφία Άννα της Πολωνίας Αικατερίνη
Οίκος	Οίκος των Σφόρτσα
Πατέρας	Τζαν Γκαλεάτσο Σφόρτσα
Μητέρα	Ισαβέλλα της Αραγωνίας
Σχετικά πολυμέσα
δεδομένα (π • σ • ε )

Φιλόδοξη και ενεργητική, η Μπόνα συμμετείχε ενεργά στην πολιτική ζωή της Πολωνίας και της Λιθουανίας. Για να αυξήσει τα κρατικά έσοδα, εφάρμοσε διάφορες οικονομικές και αγροτικές μεταρρυθμίσεις.

Όταν η μητέρα της, Ισαβέλλα της Αραγωνίας, δούκισσα του Μιλάνου απεβίωσε το 1524, η Μπόνα κατάφερε να αποκτήσει τους τίτλους της δούκισσας του Μπάρι και της πριγκίπισσας του Ροσσάνο. Έγινε επίσης η κάτοχος της αξίωσης των Μπριέν στον τίτλο του βασιλιά της Ιερουσαλήμ.

Βιογραφία

Τα πρώτα χρόνια

Queen Bona's gardens at the Wawel Castle

Η Μπόνα γεννήθηκε μέσα στην ισχυρή και πλούσια ιταλική δυναστεία των Σφόρτσα, η οποία κυριαρχούσε στο Μιλάνο από το 1447. Ήταν το τρίτο παιδί του Τζαν-Γκαλεάτσο Σφόρτσα και της συζύγου του Ισαβέλλας της Αραγωνίας, κόρης του Αλφόνσου Β΄ της Νάπολης. Μεγαλύτερος αδερφός της ήταν ο Φραγκίσκος διάδοχος, που όμως απεβίωσε 21 ετών. Οι αδελφές της Ιππολύτη-Μαρία και Μπιάνκα-Μαρία απεβίωσαν μικρές.

ο πατέρας της ήταν δούκας τού Μιλάνου, όμως εκδιώχθηκε από τον θείο του Λουδοβίκο Σφόρτσα, γνωστό στην ιστορία ως ο μαυριτανός (il moro). Αυτός ασκούσε την εξουσία για λογαριασμό του νεαρού πρίγκιπα, μέχρι το θάνατό του το 1494 στο κάστρο της Παβίας. Λίγο αργότερα, η Πριγκίπισσα Ισαβέλλα, μαζί με τις κόρες της, πήγε στο Μπάρι. Για να ανακτήσει πολιτικό κύρος και τις πρώην κτήσεις της, έπρεπε να βρει έναν σύζυγο στη Μπόνα, την επιζήσασα κόρη της. Οι πρώτες της προσπάθειες ήταν ανεπιτυχείς, λόγω της δυσμενούς πολιτικής κατάστασης εκείνη την εποχή, αλλά χάρη στην υποστήριξη τού Οίκου των Αψβούργων κατάφερε να παντρέψει τη Μπόνα με το χήρο Σιγισμούνδο Α΄ των Γιαγκελλόνων της Πολωνίας. Οι τελετές του γάμου και η στέψη της Μπόνας διεξήχθησαν στην Κρακοβία στις 18 Απριλίου 1518. Όταν ήταν νέα, η Μπόνα είχε αποκτήσει μια αξιόλογη εκπαίδευση. Διδάσκαλός της ήταν ο Χρισόστομος Κολόνα, μέλος της Ακαδημίας Ποντ, ο οποίος επέβλεπε την εκπαίδευσή της μαζί με τον Αντώνιο Γκαλατέο. Η Μπόνα διδάχθηκε ιστορία, δίκαιο, διοίκηση και θεολογία. Ήταν λιτή, οικονόμος και επίσης διέθετε την ικανότητα να επηρεάζει τους ανθρώπους, ικανότητα που την επέδειξε σε όλες της δραστηριότητές της.

Βασίλισσα της Πολωνίας

Σχεδόν από την αρχή της ζωής της στην Πολωνία, η βασίλισσα Μπόνα προσπάθησε να αποκτήσει μία ισχυρή πολιτική θέση. Άρχισε να σχηματίζει τη δική της μερίδα. Επίσης ωφελήθηκε από την υποστήριξη του βασιλιά. Υποστηριζόταν επίσης από τον Πιότρ Κλίνκα Σομπιένσκ, τον Ανδρέα-Λαδίσλαο και τον Πιότρ Γκαμράτ, πηγαίνοντάς τους στα γραφεία της και σχηματίζοντας τη λεγόμενη Τριανδρία (Triumvirate). Αυτή επίσης κατάφερε τον πάπα Λέοντα Ι΄ να αποφασίσει για τις 15 σημαντικότερες εκκλησιαστικές αποφάσεις (π.χ. in Kraków, Gniezno, Poznań, Włoclawek and Frombork). Η Μπόνα βγήκε από την πεποίθηση ότι ένα από τα πιο σημαντικά πράγματα που απαιτούνται για την αποτελεσματική εφαρμογή των πολιτικών και των σχεδίων για την ενίσχυση της βασιλικής αρχής είναι η πρόσβαση στην κατάλληλη υψηλή χρηματοδότηση. Ως εκ τούτου έθεσε ως στόχο στον εαυτό της να ανυψώσει τόσο την κοινωνική, όσο και την οικονομική θέση της δυναστείας, η οποία θα έδινε στον Οίκο των Γιαγκιελλόνων οικονομική ανεξαρτησία. Η οικογένεια κέρδισε πολλά κτήματα στη Λιθουανία και τελικά το 1536-1546 ανέλαβε το Μεγάλο Δουκάτο της Λιθουανίας. Αυτό επέφερε τεράστια κέρδη.

Οικογένεια

Παντρεύτηκε το 1517 τον Σιγισμούνδο Α΄ των Γιαγκελλόνων βασιλιά της Πολωνίας και μεγάλο δούκα της Λιθουανίας και είχε τέκνα:

• Ισαβέλλα 1519-1559, παντρεύτηκε τον Ιωάννη Ζαπόλυα της Ουγγαρίας. Ο Ιωάννης ήταν αδελφός της Βαρβάρας Ζαπόλυα.
• Σιγισμούνδος Β΄ Αύγουστος 1520-1572, βασιλιάς της Πολωνίας και μεγάλος δούκας της Λιθουανίας.
• Σοφία 1522-1575, παντρεύτηκε τον Ερρίκο Ε΄ Γουέλφων, δούκα του Μπράουνσβαϊγκ-Λύνεμπουργκ-Βόλφενμπυτελ.
• Άννα 1523-1596, βασίλισσα της Πολωνίας· παντρεύτηκε τον Στέφανο Μπάτορυ βοεβόδα, μετέπειτα πρίγκιπα, της Τρανσυλβανίας.
• Αικατερίνη 1526-1583, παντρεύτηκε τον Ιωάννη Γ΄ Βάσα βασιλιά της Σουηδίας.
• Βόιτσιεχ-Όλμπραχτ/Αλβέρτος 1527, απεβ. την ημέρα που γεννήθηκε.