From Wikipedia, the free encyclopedia
Το Μετρό Κωνσταντινούπολης (τουρκικά: İstanbul Metrosu) είναι ο υπόγειος σιδηρόδρομος που εξυπηρετεί την πόλη της Κωνσταντινούπολης, της δυτικής Τουρκίας. Το μετρό λειτουργείται από τη δημόσια επιχείρηση Metro Istanbul (γνωστή ως Istanbul Ulaşım A.Ş., έως το 2016),[3] που ελέγχεται από το Μητροπολιτικό Δήμο της Κωνσταντινούπολης. Το παλαιότερο τμήμα του μετρό είναι η γραμμή M1, η οποία άνοιξε το 1989. Σήμερα περιλαμβάνει 133 σταθμούς σε λειτουργία, με 83 υπό κατασκευή.
Μετρό Κωνσταντινούπολης | |||
|---|---|---|---|
 | |||
| Πληροφορίες | |||
| Περιοχή | Μητροπολιτικός δήμος της Κωνσταντινούπολης | ||
| Είδος | Μετρό | ||
| Γραμμές | 11 (και άλλες 3 υπό κατασκευή) | ||
| Σταθμοί | 133[1] (83 υπό κατασκευή) | ||
| Ιστότοπος | www.metro.istanbul | ||
| Λειτουργία | |||
| Έναρξη λειτουργίας | 3 Σεπτεμβρίου 1989 | ||
| Διαχειριστής | Metro Istanbul A.Ş. | ||
| Τεχνικά χαρακτηριστικά | |||
| Μήκος συστήματος | 194 χλμ.[2] | ||
| Εύρος γραμμής | 1,435 μέτρα (κανονικό εύρος) | ||
| Μέγιστη ταχύτητα | 80 χλμ./ώρα | ||
 Σχετικά πολυμέσα | |||
| |||
Το σύστημα αποτελείται από τις γραμμές M1, M2, M3, M4, M5 και M6 Μίνι-Μετρό. Ορισμένες γραμμές είναι υπό κατασκευή ή είναι υπό σχεδιασμό: ενώ οι γραμμές M7 (Καμπατάς-Μαχμούτμπεη), και M9 (Ατακιόι-Ικιτελί) θα βρίσκονται στην ευρωπαϊκή πλευρά.[4]
Το μετρό συνδέεται με τα υπόγεια συστήματα της σήραγγας Marmaray (που συνδέει σιδηροδρομικά την ευρωπαϊκή και την ασιατική πλευρά της πόλης).[5]
Η παλαιότερη υπόγεια αστική σιδηροδρομική γραμμή στην Κωνσταντινούπολη είναι το Tünel, το οποίο τέθηκε σε λειτουργία στις 17 Ιανουαρίου 1875.[6] Είναι η δεύτερη παλαιότερη στον κόσμο υπόγεια αστική σιδηροδρομική γραμμή, μετά το Μετρό του Λονδίνου, που κατασκευάστηκε το 1863 και η πρώτη υπόγεια αστική σιδηροδρομική γραμμή στην ηπειρωτική Ευρώπη.[7]
Το πρώτο γενικό σχέδιο, για ένα πλήρες δίκτυο μετρό στην Κωνσταντινούπολη, με τίτλο "Avant Projet d'un Métropolitain à Constantinople", σχεδιάστηκε από τον Γάλλο μηχανικό Λ. Γκέρμπι και χρονολογείται στις 10 Ιανουαρίου 1912. Το σχέδιο περιλάμβανε συνολικά 24 σταθμούς μεταξύ των περιοχών Τοπ Καπί και Σισλί και διέθετε σύνδεση μέσω του Κερατίου Κόλπου. Τα σχεδιαγράμματα του έργου, το οποίο δεν υλοποιήθηκε ποτέ, εκτίθενται σήμερα στο Μουσείο του Τεχνικού Πανεπιστημίου της Κωνσταντινούπολης.[8]
Το 1936, ο Γάλλος πολεοδόμος Ενρί Προστ πρότεινε ένα υπόγειο σιδηροδρομικό δίκτυο μεταξύ των περιοχών της Πλατείας Ταξίμ και Μπεγιαζίτ.[9][10] Τον Οκτώβριο του 1951, η ολλανδική εταιρεία Nedeco πρότεινε μια παρόμοια διαδρομή μεταξύ Πλατείας Ταξίμ και Μπεγιαζίτ. Έπειτα, τον Σεπτέμβριο του 1952, ο Διευθυντής του Τμήματος Μεταφορών του Παρισιού, Μαρκ Λαγκεβίν, ετοίμασε μια έκθεση 14 κεφαλαίων μαζί με τον συνεργάτη του, Λουί Μιζουνέ, για την υλοποίηση του έργου και την ενσωμάτωσή του με τα άλλα μέσα μαζικής μεταφοράς της πόλης. Ωστόσο, αυτά τα σχέδια δεν τέθηκαν ποτέ σε ισχύ και όλες οι προτάσεις τέθηκαν σε αναμονή μέχρι το 1987, όταν έγινε ο σχεδιασμός για το σημερινό Μετρό της Κωνσταντινούπολης.
Οι εργασίες κατασκευής για το πρώτο σύγχρονο σιδηροδρομικό σύστημα μαζικής μεταφοράς ξεκίνησαν το 1989 και αρχικά, η Γραμμή 1 ονομαζόταν «Hafif Metro» (που μεταφράζεται ως «ελαφρύ μετρό»). Αν και κατασκευάστηκε ως μια πλήρως διαχωρισμένη γραμμή, η Γραμμή 1 λειτουργεί με μικρότερους συρμούς και μικρότερες αποβάθρες σταθμών, απ' ό,τι σε μια παραδοσιακή γραμμή μετρό, εξ' ου και η ονομασία της ως «ελαφρύ μετρό». Έπειτα, Γραμμή 1 επεκτάθηκε από το Ακσαράι, προς τα δυτικά προάστια, φτάνοντας στο Διεθνές Αεροδρόμιο της Κωνσταντινούπολης "Ατατούρκ", στα νοτιοδυτικά το 2002.[11]
Η κατασκευή της Γραμμής 2, ξεκίνησε στις 11 Σεπτεμβρίου 1992, αλλά αντιμετώπισε πολλές προκλήσεις, λόγω των πολυάριθμων αρχαιολογικών χώρων, που ανακαλύφθηκαν κατά τη διαδικασία των γεωτρήσεων, που επιβράδυνε πλήρως την κατασκευή πολλών σταθμών, ειδικά στα νότια προάστια. Έχοντας λάβει υπόψη τη σεισμική δραστηριότητα στην Κωνσταντινούπολη, ολόκληρο το δίκτυο κατασκευάστηκε με τη μέθοδο cut-and-cover για να αντέχει σε σεισμό έως και 9,0 της κλίμακας Ρίχτερ.[11][12]
Το πρώτο τμήμα μεταξύ Ταξίμ και Λεβέντ τέθηκε σε λειτουργία, μετά από κάποιες καθυστερήσεις, στις 16 Σεπτεμβρίου 2000. Στις 2 Σεπτεμβρίου 2010, ακολούθησε το βόρειο τέρμα Darüşşafaka. Η νότια επέκταση της Γραμμής 2 από το Ταξίμ στο Γενικαπί, πέρα από τον Κεράτιο Κόλπο μέσω του σταθμού Haliç, στη γέφυρα και υπόγεια, τέθηκε σε λειτουργία στις 15 Φεβρουαρίου 2014.
| Γραμμή | Σύμβολο | Διαδρομή | Εγκαίνια | Μήκος | Σταθμοί |
|---|---|---|---|---|---|
| M1 |  |
Γενικαπί ↔ Αεροδρόμιο Ατατούρκ | 1989[13] | 26.8 χλμ.[13] | 23[13] |
| M2 |  |
Γενικαπί ↔ Χατζιοσμάν | 2000[14] | 23.5 χλμ.[14] | 16[14] |
| M3 |  |
Κιραζλί ↔ Μετροκέντ | 2013[15] | 12.5 χλμ.[15] | 9[15] |
| M4 |  |
Καντίκιοϊ ↔ Αεροδρόμιο Σαμπιχά Γκιοκτσέν | 2012[16] | 33.9 χλμ.[16] | 23[16] |
| M5 |  |
Ουσκουντάρ ↔ Τσεκμέκιοϊ | 2017[17] | 20 χλμ.[17] | 16[17] |
| M6 |  |
Λεβέντ ↔ Πανεπιστήμιο Μπογάζιτσι | 2015[18] | 3.3 χλμ.[18] | 4[18] |
| M7 |  |
Μετσιντιγιέκιοϊ ↔ Μαχμούτμπεϊ | 2020[19] | 20 χλμ.[19] | 17[19] |
| M8 |  |
Μποστάντζι ↔ Παρσελλερ | 2023[20] | 14.2 χλμ.[20] | 13[20] |
| M9 |  |
Ολιμπιγιάτ ↔ Μπαχάριγιε | 2021[21] | 6 χλμ.[21] | 5[21] |
| M11 |  |
Καγιθάνε ↔ Καργο Τερμiναλi | 2023[22] | 34 χλμ.[22] | 7[22] |
| Σύνολο: | 194 χλμ.[1] | 133[1] | |||
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
