Στη βιοχημεία, ένας μεταβολίτης είναι ένα ενδιάμεσο ή τελικό προϊόν του μεταβολισμού.[1] Ο όρος μεταβολίτης χρησιμοποιείται συνήθως για μικρα μόρια. Οι μεταβολίτες έχουν διάφορες λειτουργίες, συμπεριλαμβανομένων της τροφοδοσίας, της δομής, της σηματοδότησης, των διεγερτικών και ανασταλτικών επιδράσεων στα ένζυμα, της δικής τους καταλυτικής δραστηριότητας (συνήθως ως συμπαράγοντας σε ένα ένζυμο), της άμυνας και των αλληλεπιδράσεων με άλλους οργανισμούς (π.χ. βιολογικών χρωστικών, οσμών και φερομονών).
Ένας πρωτογενής μεταβολίτης εμπλέκεται άμεσα στη φυσιολογική ανάπτυξη και αναπαραγωγή. Το αιθένιο αποτελεί παράδειγμα ενός πρωτογενούς μεταβολίτη που παράγεται σε μεγάλη κλίμακα από τη βιομηχανική μικροβιολογία.
Οι δευτερογενείς μεταβολίτες δεν εμπλέκονται άμεσα σε αυτές τις διαδικασίες, αλλά συνήθως έχουν μια σημαντική οικολογική λειτουργία. Τα παραδείγματα περιλαμβάνουν αντιβιοτικά και χρωστικές όπως ρητίνες και τερπένια κ.λπ.
Ορισμένα αντιβιοτικά χρησιμοποιούν πρωτογενείς μεταβολίτες ως πρόδρομους, όπως η ακτινομυκίνη, η οποία δημιουργείται με πρωτογενή μεταβολίτη την τρυπτοφάνη. Ορισμένα σάκχαρα είναι μεταβολίτες, όπως η φρουκτόζη ή η γλυκόζη, οι οποίες υπάρχουν και οι δύο στις μεταβολικές οδούς.
Παραδείγματα πρωτογενών μεταβολιτών που παράγονται από τη βιομηχανική μικροβιολογία περιλαμβάνουν:[2]
| Τάξη | Παράδειγμα |
|---|---|
| Αλκοόλες | Αιθανόλη |
| Αμινοξέα | Γλουταμινικό οξύ, ασπαραγινικό οξύ |
| Νουκλεοτίδια | 5' γουανυλικό οξύ |
| Αντιοξειδωτικά | Ισοασκορβικό οξύ |
| Οργανικά οξέα | Οξικό οξύ, γαλακτικό οξύ |
| Πολυαλκοόλες | Γλυκερόλη |
| Βιταμίνες | B2 |
Μεταβολίτες από τις χημικές ενώσεις, είτε είναι εγγενείς είτε φαρμακευτικοί, σχηματίζονται ως μέρος της φυσικής βιοχημικής διαδικασίας αποδόμησης και εξάλειψης των ενώσεων.[3] Ο ρυθμός αποικοδόμησης μιας ένωσης είναι ένας σημαντικός καθοριστικός παράγοντας για τη διάρκεια και την ένταση της δράσης της. Η κατανόηση του τρόπου με τον οποίο οι φαρμακευτικές ενώσεις μεταβολίζονται και οι πιθανές παρενέργειες των μεταβολιτών τους είναι ένα σημαντικό μέρος της ανακάλυψης φαρμάκων.[4]
Το μεταβολίτωμα σχηματίζει ένα μεγάλο δίκτυο μεταβολικών αντιδράσεων, όπου τα προϊόντα από μία ενζυματική χημική αντίδραση είναι αντιδρώντα σε άλλες χημικές αντιδράσεις.
Wikiwand in your browser!
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
