Μεσόσφαιρα

Μεσόσφαιρα ονομάζεται το τρίτο από της επιφάνειας της Γης στρώμα της ατμόσφαιρας, το επόμενο δηλαδή της Τροπόσφαιρας και της Στρατόσφαιρας στρώμα. Αρχίζει από τη «στρατόπαυση», στα 50 - 55 χλμ. ύψος και καταλήγει μέχρι τα 85 - 95 χλμ. στην περιοχή της μεσόπαυσης^[1] (θεωρητική ζώνη οριοθέτησης, ελάχιστου πάχους). Το επόμενο στρώμα είναι η Θερμόσφαιρα.

Τα στρώματα της ατμόσφαιρας
Τροπόσφαιρα Στρατόσφαιρα Μεσόσφαιρα Θερμόσφαιρα Εξώσφαιρα

Η Μεσόσφαιρα είναι το μεσαίο στρώμα της ατμόσφαιρας, εξ ου και η ονομασία της. Χαρακτηρίζεται από τη δραματική πτώση της θερμοκρασίας καθώς αυξάνεται το ύψος.^[1] Επίσης, στη μεσόσφαιρα συνήθως εξαερώνονται όσοι μετεωρίτες πλησιάζουν τη Γη.

Θερμοκρασία

Νυχτερινά φωτεινά σύννεφα (στο πάνω μέρος της εικόνας) σε φωτογραφία από τον Διεθνή Διαστημικό Σταθμό, ενώ ήταν σε ύψος 320 χιλιομέτρων πάνω από την Κω, Ελλάδα, στις 5 Ιουλίου 2010. Αν και η φωτογραφία ελήφθη κατά τα μεσάνυχτα τοπική ώρα, το μεγάλο ύψος της τροχιάς του Σταθμού είχε ως αποτέλεσμα την εμφάνιση και ταυτόχρονης «τροχιακής» ανατολής του Ηλίου.

Η θερμοκρασία πάνω από τη στρατόσφαιρα ελαττώνεται ραγδαία κατά το ύψος, λόγω του ότι δεν υπάρχει πλέον όζον, μέχρι τα 80 - 90 χλμ. όπου και λαμβάνει τιμές από -90 °C (−130 °F) έως −101 °C (−150 °F). Το ανώτατο όριο της Μεσόσφαιρας είναι η Μεσόπαυση, το οποίο παρουσιάζει διακυμάνσεις στο ύψος, αναλόγως με το γεωγραφικό πλάτος και την εποχή του έτους (υψηλότερο τον χειμώνα και στους τροπικούς, χαμηλότερο το καλοκαίρι και στους πόλους), που κυμαίνεται από 85 - 95 χιλιόμετρα, αν και σπανιότατα μπορεί να φτάσει ακόμα και τα 100 χιλιόμετρα. Κατά συνέπεια, η Μεσόσφαιρα είναι το ψυχρότερο στρώμα της ατμόσφαιρας και ειδικότερα η Μεσόπαυση είναι η ψυχρότερη περιοχή της ατμόσφαιρας, με θερμοκρασίες από -90 °C (−130 °F) το καλοκαίρι έως −140 °C (−220 °F) τον χειμώνα, και μάλιστα η χαμηλότερη που έχει καταγραφεί ποτέ είναι −143 °C (−225 °F; 130 K).^[2][3][4][5]

Δυναμικά χαρακτηριστικά

Η Μεσόσφαιρα, όπως και η Στρατόσφαιρα, παρουσιάζουν αρκετά δυναμικά χαρακτηριστικά, αφού δεν είναι καθόλου στατικές.^[1] Μερικά από αυτά είναι οι ατμοσφαιρικές κυμάνσεις με περίοδο σχεδόν δύο χρόνια,^[1] εσωτερικά κύματα βαρύτητας, τα οποία συνήθως προέρχονται από τη στρατόσφαιρα, και γενικά πολύ ισχυρούς ανέμους.

Στη μεσόσφαιρα, επίσης, και σε μέσο ύψος 83 χιλιόμετρα (άρα κυρίως στη μεσόπαυση), παρατηρούνται τα νυχτερινά φωτεινά νέφη, στα οποία συνήθως παρατηρούνται και κύματα βαρύτητας.

Δείτε επίσης

• Νυχτερινά φωτεινά νέφη

Παραπομπές

1. Ζερεφός (2001). Μαθήματα Φυσικής της Ατμόσφαιρας και Φυσικής του Περιβάλλοντος.
2. «Middle atmosphere». www.antarctica.gov.au. Ανακτήθηκε στις 17 Ιουνίου 2018.
3. Venkat Ratnam, M.; Patra, A. K.; Krishna Murthy, B. V. (25 March 2010). «Tropical mesopause: Is it always close to 100 km?». Journal of Geophysical Research 115 (D6). doi:10.1029/2009jd012531. ISSN 0148-0227.
4. «The Mesosphere - overview | UCAR Center for Science Education». scied.ucar.edu. Ανακτήθηκε στις 17 Ιουνίου 2018.
5. von Zahn, U.; Höffner, J.; Eska, V.; Alpers, M. (1 November 1996). «The mesopause altitude: Only two distinctive levels worldwide?». Geophysical Research Letters 23 (22): 3231–34. doi:10.1029/96gl03041. ISSN 0094-8276.