Μάκρη Έβρου

Η Μάκρη είναι παραλιακός οικισμός του δήμου Αλεξανδρούπολης στην περιφερειακή ενότητα Έβρου. Είναι η έδρα της ομώνυμης τοπικής κοινότητας Μάκρης^[1].

Μάκρη
Το λιμάνι της Μάκρης.
Μάκρη Μάκρη
Διοίκηση
Χώρα	Ελλάδα
Περιφέρεια	Ανατολική Μακεδονία και Θράκη
Περιφερειακή Ενότητα	Έβρου
Δήμος	Αλεξανδρούπολης
Δημοτική Ενότητα	Αλεξανδρούπολης
Γεωγραφία
Γεωγραφικό διαμέρισμα	Θράκη
Πληθυσμός
Μόνιμος	790
Έτος απογραφής	2021
Πληροφορίες
Παλαιά ονομασία	Μαχρέ
Ταχ. κώδικας	68100
Τηλ. κωδικός	25510
Σχετικά πολυμέσα
δεδομένα

Γενικά στοιχεία

Είναι κτισμένη σε απόσταση περίπου 12 χιλιομέτρων δυτικά από το κέντρο της Αλεξανδρούπολης. Η πρόσβαση στο οικισμό γίνεται μέσω κόμβου στην Εγνατία Οδό. Η Μάκρη είναι γνωστή για τον αρχαίο "Ελαιώνα της Μάκρης" και η κύρια ασχολία των κατοίκων της είναι παραδοσιακά οι αγροτικές εργασίες^[2] και τις τελευταίες δεκαετίες τα τουριστικά επαγγέλματα^[3].

Οι ελιές που προέρχονται από τη Μάκρη παράγουν τοπικό ελαιόλαδο, το οποίο αποτελεί προϊόν ΠΟΠ.^[4]

Ιστορικά στοιχεία

Μάζεμα ελιάς στην Μάκρη κατά την περίοδο της βουλγαρικής Κατοχής.

Σύμφωνα με τις διεξαχθείσες αρχαιολογικές ανασκαφές, η περιοχή της Μάκρης φέρεται να κατοικήθηκε ήδη από την νεολιθική περίοδο (3000 π.Χ.)^[5][6] ενώ γύρω στον 5ο αιώνα π.Χ. διέθετε οχυρωμένο εμπορικό σταθμό (ονομαζόμενο "Τέμπυρα"^[7]), κατασκευασμένο από Έλληνες αποίκους^[8]. Στο χωριό έχουν βρεθεί και απομεινάρια τειχών και λοιπών κτισμάτων της βυζαντινής περιόδου^[5][9]. Η Μάκρη αποτέλεσε από τον 9ο μέχρι τον 14ο αιώνα έδρα επισκοπής^[8]. Κατελήφθη από τους Οθωμανούς το 1361 και κατά την ύστερη τουρκοκρατία υπαγόταν διοικητικά στο σαντζάκι Δεδεαγάτς και εκκλησιαστικά στην μητρόπολη Μαρωνείας. Τον 17ο αιώνα θα περάσει από την Μάκρη και θα την περιγράψει ο Οθωμανός περιηγητής Evliya Celebi.^[10] Σύμφωνα με μελέτη του Αλεξάντρ Συνβέ κατά το 1878 στον οικισμό κατοικούσαν 1200 Έλληνες^[11]. Λίγα χρόνια αργότερα (1886) αναφορά της εφημερίδας Ανατολικός Αστήρ της Κωνσταντινούπολης αναβίβαζε τον ελληνικό πληθυσμό της Μάκρης σε 320 οικογένειες^[12], ενώ έτερη μέτρηση της ίδιας χρονολογίας υπολόγιζε την ελληνική κοινότητα σε 120 οικογένειες, αναφέροντας παράλληλα πως αυτή διέθετε ένα σχολείο στο οποίο φοιτούσαν 45 μαθητές^[13]. Αντίστοιχη μελέτη του Βούλγαρου ιστορικού και εθνογράφου Λιούμπομιρ Μίλετιτς ανέφερε πως το 1912 ζούσαν στον οικισμό 80 οθωμανικές οικογένειες, 22 ελληνικές οικογένειες και άλλες οκτώ Βουλγάρων πατριαρχικών^[14].

Κατά τη διάρκεια του Α' Βαλκανικού Πολέμου η Μάκρη κατελήφθη από στρατεύματα της Βουλγαρίας στην οποία επικυρώθηκε μέσω της συνθήκης του Βουκουρεστίου παρά το γεγονός πως ενδιάμεσα, στα πλαίσια του Β' Βαλκανικού Πολέμου, είχε περάσει όπως και η υπόλοιπη Δυτική Θράκη υπό ελληνικό έλεγχο. Μετά την ήττα της Βουλγαρίας στον Α' Παγκόσμιο Πόλεμο, πέρασε βάσει της συνθήκης του Νεϊγύ στον έλεγχο της Αντάντ και το 1920 αποδόθηκε επίσημα στην Ελλάδα.

Μετά την κατάκτηση της Ελλάδας από τη ναζιστική Γερμανία, η Μάκρη (όπως και το μεγαλύτερο κομμάτι της Ανατολικής Μακεδονίας και της Θράκης) πέρασε υπό βουλγαρική Κατοχή που διήρκησε μέχρι τον Οκτώβριο του 1944.

Μνημεία και Αξιοθέατα

Φωτογραφία τραβηγμένη από το εσωτερικό της «σπηλιάς του Κύκλωπα».

Κύρια αξιοθέατα της Μάκρης είναι η προϊστορική τούμπα και το ονομαζόμενο σπήλαιο του Κύκλωπα όπου έχουν βρεθεί απομεινάρια νεολιθικού οικισμού, αλλά και βυζαντινών οχυρωματικών έργων. Άλλα σημεία ενδιαφέροντος είναι ο λόφος του Προφήτη Ηλία όπου υπάρχουν ερείπια έτερων οχυρώσεων, ο ναός της Αγίας Αναστασίας που χρονολογείται στις αρχές του 19ου αιώνα^[15] και φέρεται να χτίστηκε στη θέση παλιότερου ναού^[16], τα απομεινάρια τρίκλιτης βασιλικής στη θέση της οποίας οικοδομήθηκε αργότερα τζαμί^[8] και ενός άλλου ναού του 12ου αιώνα στη θέση Επισκοπείο^[8], τα διασωθέντα οθωμανικά λουτρά (χαμάμ)^[5] καθώς και ο παλιός εμπορικός σταθμός,^[6] ο οποίος αποτελεί αξιόλογο παράδειγμα βιομηχανικής αρχιτεκτονικής.^[17] Σε μικρή απόσταση από τον οικισμό βρίσκεται και η Ιερά Μονή Κοιμήσεως Θεοτόκου - Παναγίας του Έβρου.

Απογραφές πληθυσμού

Απογραφή	1928	1940	1951	1961	1971	1981	1991	2001	2011
Πληθυσμός	603[18]	840[18]	797[18]	764[18]	759[18]	751[18]	738[18]	820[19]	924

Σύμφωνα με την απογραφή του 2021 ο πληθυσμός της δημοτικής κοινότητας, που περιλαμβάνει και τους οικισμούς Έννατο, Κοίμηση Θεοτόκου, Μεσημβρία, Πανόραμα, Παραλία Δίκελλα και Πλάκα, ήταν 1.811 κάτοικοι από 2.011 το 2011.

Παραπομπές

1. «Τοπικά Διαμερίσματα». alexpolis.gr. Δήμος Αλεξανδρούπολης. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 9 Μαΐου 2013. Ανακτήθηκε στις 7 Μαΐου 2016.
2. Ψάλτης, Σταμάτιος Β. (1919). Η Θράκη και η δύναμις του εν αυτή ελληνικού στοιχείου. Εν Αθήναις: Σιδέρης. σελ. 277.
3. Ζεχερλής, Σπύρος Μ. (1976). Η Θράκη από τους αρχαίους χρόνους μέχρι σήμερα (Ιστορία, Λαογραφία, Τέχνη, Παράδοση). Θεσσαλονίκη: Χατζηαποστόλου. σελ. 79.
4. «Ελιά Μάκρης». mythotopia.eu. Ινστιτούτο Επεξεργασίας του Λόγου. Ανακτήθηκε στις 30 Σεπτεμβρίου 2023.
5. «Μνημεία». alexpolis.gr. Δήμος Αλεξανδρούπολης. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 9 Μαΐου 2013. Ανακτήθηκε στις 7 Μαΐου 2016.
6. Τουριστικός Οδηγός της Ελλάδος, 2009, σ.588.
7. Δ. Κ. Σαμσάρης, Ιστορική γεωγραφία της Δυτικής Θράκης κατά τη ρωμαϊκή αρχαιότητα, Θεσσαλονίκη 2005, σ. 125
8. «Ιστορία». xanthi.ilsp.gr. ΙΕΛ Θράκης - Θρακικός Ηλεκτρονικός Θησαυρός. Ανακτήθηκε στις 7 Μαΐου 2016.
9. Τσουρδής, Δημήτριος (2020). «Itinerarium Antonini Augusti και Itinerarium Burdigalense:Οι οικισμοί στην αιγιακή Θράκη κατά την αυτοκρατορική εποχή (27 π.Χ-330 μ.Χ)». www.academia.edu.^{[νεκρός σύνδεσμος]}
10. Τσούρδης, Δημήτριος. «Η αιγαιακή Θράκη μέσα από τα μάτια του Evliya Celebi : Συγκλίσεις και αποκλίσεις ανάμεσα στον μύθο και την πραγματικότητα». σελ. 10. Ανακτήθηκε στις 2 Απριλίου 2021.^{[νεκρός σύνδεσμος]}
11. Synvet, A. (1878). Les Grecs de l'Empire ottoman : Etude statistique et ethnographique. Constantinople: L Orient illustre. σελ. 27.
12. Ψάλτης(1919). σελ. 140-141.
13. Ψάλτης(1919). σελ. 194. Βλ. και σελ. ιστ΄ σχετικά με τα παροράματα του βιβλίου.
14. Милетичъ, Л. Милетичъ. «Разорението на тракийскитѣ българи презъ 1913 година». promacedonia.org (στα Βουλγαρικά). On-line books about Macedonia. Ανακτήθηκε στις 7 Μαΐου 2016.
15. «Εκκλησίες». emthrace.org. Εθνολογικό Μουσείο Θράκης. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 28 Απριλίου 2016. Ανακτήθηκε στις 7 Μαΐου 2016.
16. «Αγία Αναστασία». greece.terrabook.com. Terrabook. Ανακτήθηκε στις 7 Μαΐου 2016.^{[νεκρός σύνδεσμος]}
17. «Σ.Σ. Μάκρης». mythotopia.eu. Ινστιτούτο Επεξεργασίας του Λόγου. Ανακτήθηκε στις 30 Σεπτεμβρίου 2023.
18. Μιχαήλ Σταματελάτος - Φωτεινή Βαμβά Σταματελάτου, Επίτομο γεωγραφικό λεξικό της Ελλάδας, Ερμής, 2001, σ. 452.
19. «Απογραφές πληθυσμού 2001 και 1991». statistics.gr. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 13 Ιουνίου 2006. Ανακτήθηκε στις 7 Μαΐου 2016.