Λιμνοθάλασσα του Μπάλου

Ο Μπάλος είναι λιμνοθάλασσα η οποία βρίσκεται στη χερσόνησο της Γραμβούσας, στο βορειοδυτικό άκρο της Κρήτης. Διοικητικά υπάγεται στον δήμο Κισάμου και απέχει 17 χιλιόμετρα από το Καστέλι Κισάμου. Η λιμνοθάλασσα βρίσκεται ανάμεσα στη χερσόνησο της Γραμβούσας με τον ορεινό όγκο του Γεροσκίνου και τη βραχώδη χερσόνησο Τηγάνι. Χαρακτηρίζεται από αβαθή νερά και λευκή άμμο, η οποία κατά σημεία είναι ροζ λόγω των θρυμματισμένων οστράκων και κοραλλιών.^[1]

Λιμνοθάλασσα του Μπάλου
Η λιμνοθάλασσα του Μπάλου
Χώρες	Ελλάδα
Γεωγραφικό Διαμέρισμα	Κρήτη
Νομός	Χανίων
Τύπος λίμνης	Λιμνοθάλασσα

Φυσικό περιβάλλον

Η χερσόνησος της Γραμβούσας χαρακτηρίζεται από τις κρημνώδεις πλαγιές της. Γεωλογικά, αποτελείται από βραχώδη ανθρακικά πετρώματα τα οποία ανήκουν στους ασβεστόλιθους της σειράς Γαβρόβου-Τριπόλεως. Στις δυτικές ακτές της χερσονήσου βρίσκεται η βραχώδης χερσόνησος Τηγάνι, η οποία συνδέεται με την υπόλοιπη Κρήτη με μια λεπτή λωρίδα γης. Ανάμεσα στο Τηγάνι και στη χερσόνησο της Γραμβούσας σχηματίζεται η μικρή λιμνοθάλασσα του Μπάλου. Η λιμνοθάλασσα είναι ανοικτή στη νοτιοδυτική της πλευρά. Σχηματίζει φυσικό λιμάνι, το οποίο προστατεύεται από την Ήμερα Γραμβούσα.^[2]

Στην ανατολική πλευρά της λιμνοθάλασσας υπάρχουν αμμοθίνες στις οποίες αναπτύσσονται τα φυτά ρείκι (Erica manipuliflora) και σχίνος (Pistacia lentiscus), σε έρπουσα μορφή. Η βλάστηση είναι κυρίως φρυγανική, με κυρίαρχα είδη τα αστοιβή, κεφαλοθύμαρο, ασπάλαθος, λαδανιά και ψευδοδίκταμος. Στη χερσόνησο Τηγάνι φύεται επίσης το γαϊδουράγκαθο Lamyropsis cynaroides.^[3] Στον Μπάλο απαντάται το είδος σαύρας Podarcis cretensis, ενδημικό της δυτικής Κρήτης.^[4] Η λιμνοθάλασσα είναι σημαντικός τόπος αναπαραγωγής για θαλάσσια ασπόνδυλα και σπονδυλωτά.^[3] Στα νερά της λιμνοθάλασσας συχνά αναπτύσσονται μικροοργανισμοί.^[1]

Στη βόρεια πλευρά της χερσονήσου Τηγάνι βρίσκεται το σπηλαιοβάραθρο. Σε αυτό είχαν καταφύγει το 1825, κατά τη διάρκεια της επανάστασης του 1821, τα γυναικόπαιδα ώστε να γλυτώσουν από τις σφαγές των Οθωμανών, ανεπιτυχώς όμως, καθώς ανακαλύφθηκαν και σφαγιάστηκαν. Κοντά στο βάραθρο υπάρχει μικρός ναός αφιερωμένος στους Αγίους Πάντες.^[1]

Η περιοχή της χερσονήσου της Γραμβούσας είναι προστατευόμενος βιότοπος του δικτύου Natura 2000 με κωδικούς GR4340001^[3] και GR4340017^[5] και έχει χαρακτηριστεί τοπίο ιδιαίτερου φυσικού κάλλους.^[2]

Πρόσβαση

Η λιμνοθάλασσα είναι προσβάσιμη ακτοπλοϊκώς, οδικώς και με πεζοπορία. Υπάρχει οργανωμένη ακτοπλοϊκή σύνδεση με το Καστέλι Κισάμου, με πλοιάρια τα οποία επισκέπτονται επίσης την Ήμερη Γραμβούσα. Την χερσόνησο της Γραμβούσας διασχίζει κατά μήκος χωματόδρομος ο οποίος αρχίζει από την Καλυβιανή Χανίων και μετά από δέκα χιλιόμετρα φτάνει σε χώρο στάθμευσης. Στη συνέχεια η πρόσβαση στην παραλία γίνεται με κατηφορικό μονοπάτι το οποίο προσφέρει πανοραμική θέα της λιμνοθάλασσας. Η κατάβαση διαρκεί 10 με 20 λεπτά.^[1] Ακόμα, η πρόσβαση από την Καλυβιανή Χανίων διαθέτει μονοπάτια πεζοπορίας, τα οποία περνούν μέσα από τη Γραμβούσα ή το Γερόσκινο.^[6]

Η δημιουργία του χωματόδρομου έχει οδηγήσει σε αύξηση των επισκεπτών και φαίνεται να είναι η κύρια πηγή διαταραχής του οικοσυστήματος.^[3] Στην αρχή του υπάρχει φυλάκιο, όπου γίνεται η καταβολή εισιτηρίου για τη συντήρηση του δρόμου και την προστασία της περιοχής. Η παραλία δέχεται μεγάλο αριθμό επισκεπτών, ιδιαίτερα τον Ιούλιο και τον Αύγουστο.^[1] Έρευνα η οποία διενεργήθηκε από το ΜΑΙΧ και το Πολυτεχνείο Κρήτης για τον τουρισμό στην Κρήτη έδειξε ότι ένας στους τρεις αλλοδάπους επισκέπτες της Κρήτης που χρησιμοποίησαν ως πύλη εξόδου το αεροδρόμιο των Χανίων είχαν επισκεφτεί τον Μπάλο.^[7]

Εικόνες

• 
  Τουριστικό πλοιάριο στον Μπάλο
• 
  Οι αμμόλοφοι του Μπάλου
• 
  Το ακρωτήριο Τηγάνι
• 
  Η λιμνοθάλασσα και η γύρω περιοχή.

Παραπομπές

1. «Λιμνοθάλασσα Μπάλου». cretanbeaches.com. Ανακτήθηκε στις 3 Σεπτεμβρίου 2019.
2. «Μπάλος (Γραμβούσα)». Φιλότης. Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο. Ανακτήθηκε στις 3 Σεπτεμβρίου 2019.
3. «IMERI KAI AGRIA GRAMVOUSSA - TIGANI KAI FALASARNA - PONTIKONISI, ORMOS LIVADI - VIGLIA». Φιλότης. Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο. Ανακτήθηκε στις 3 Σεπτεμβρίου 2019.
4. Σουφλέρη, Ιωάννα (25 Νοεμβρίου 2008). «Εκπλήξεις από τις «σαυρονησίδες» του Αιγαίου». Το Βήμα. https://www.tovima.gr/2008/11/25/science/ekplikseis-apo-tis-sayronisides-toy-aigaioy/. Ανακτήθηκε στις 3 Σεπτεμβρίου 2019.
5. «CHERSONISOS GRAMVOUSAS KAI NISIDES IMERI KAI AGRIA GRAMVOUSA, PONTIKONISI KAI THALASSIA ZONI». NATURA 2000. Ανακτήθηκε στις 3 Σεπτεμβρίου 2019.
6. «Λιμνοθάλασσα Μπάλου - Ταξιδιωτικός Οδηγός Κρήτης». www.cretanbeaches.com. Ανακτήθηκε στις 6 Αυγούστου 2020.
7. «Χανιά: Η «ακτινογραφία» για τον τουρισμό - 9 στους 10 θα επισκεφθούν ξανά την Κρήτη». Η Καθημερινή. ΑΠΕ-ΜΠΕ. 13 Αυγούστου 2019. https://www.kathimerini.gr/1038266/gallery/epikairothta/ellada/xania-h-aktinografia-gia-ton-toyrismo---9-stoys-10-8a-episkef8oyn-3ana-thn-krhth. Ανακτήθηκε στις 3 Σεπτεμβρίου 2019.