Κύπελλο Διεθνών Εκθέσεων

Το Κύπελλο Διεθνών Εκθέσεων (Inter-Cities Fairs Cup) ήταν μια ευρωπαϊκή διοργάνωση ποδοσφαίρου που διεξαγόταν από το 1955 ως το 1971. Υπήρξε ο πρόδρομος του Κυπέλλου ΟΥΕΦΑ. Η UEFA δεν συμπεριλαμβάνει στα «επίσημα» ευρωπαϊκά ματς κάθε ομάδας αυτά του Κυπέλλου Εκθέσεων («Inter – Cities Fairs Cup»), το οποίο διεξαγόταν από το 1955 έως το 1971 και στο οποίο αρχικά είχαν δικαίωμα συμμετοχής μόνο ομάδες από πόλεις που φιλοξενούσαν εμπορικές εκθέσεις, χωρίς να παίζει ρόλο η θέση τους στο εθνικό τους πρωτάθλημα. Χαρακτηριστικό είναι ότι στη σεζόν 1960-61 η Μπαρτσελόνα συμμετείχε τόσο στο Κύπελλο Εκθέσεων, φτάνοντας ως τα προημιτελικά, όσο και στο Κύπελλο Πρωταθλητριών, όπου έφτασε στον τελικό.^[1]

Ίδρυση - Κανονισμοί

Η διοργάνωση ξεκίνησε από μια ιδέα τριών Ευρωπαίων παραγόντων: του Ελβετού Ernst Thommen, του Ιταλού Ottorino Barrasi και του γενικού γραμματέα της αγγλικής ποδοσφαιρικής ομοσπονδίας Sir Stanley Rous, οι οποίοι αργότερα έγιναν ανώτεροι αξιωματούχοι της FIFA.

Όπως φαίνεται κι από την επωνυμία του, σκοπός της διοργάνωσης ήταν να προβάλει τις διεθνείς εμπορικές εκθέσεις. Και παλιότερα συνηθιζόταν να διεξάγονται ποδοσφαιρικές συναντήσεις ανάμεσα σε ομάδες από πόλεις που φιλοξενούσαν εμπορικές εκθέσεις. Από τους αγώνες αυτούς προήλθε και η έμπνευση για τη δημιουργία μιας πιο ευρείας διοργάνωσης.

Αρχικά, στο Κύπελλο Διεθνών Εκθέσεων είχαν δικαίωμα συμμετοχής μόνο σωματεία από πόλεις που φιλοξενούσαν εμπορικές εκθέσεις, χωρίς να παίζει ρόλο σε ποια θέση είχαν τερματίσει στο εθνικό τους πρωτάθλημα. Μάλιστα, το 1960-61 η Μπαρτσελόνα συμμετείχε τόσο στο Κύπελλο Διεθνών Εκθέσεων, φτάνοντας ως τα προημιτελικά, όσο και στο Κύπελλο Πρωταθλητριών, όπου έφτασε στον τελικό. Στις πρώτες διοργανώσεις υπήρχε ο κανονισμός "μια πόλη, μια ομάδα" αλλά το 1961 καταργήθηκε. Επίσης, επιτράπηκε η συμμετοχή τριών ομάδων από κάθε χώρα. Από το 1968 ορίστηκε να μετέχουν οι ομάδες που είχαν τερματίσει μετά από την πρωταθλήτρια ανεξάρτητα από την πόλη που προέρχονταν και το όνομα της διοργάνωσης απλοποιήθηκε σε Κύπελλο Εκθέσεων. Τελικά, το 1971 αντικαταστάθηκε από το Κύπελλο ΟΥΕΦΑ.

Αρχικά, το σύστημα διεξαγωγής προέβλεπε η πρώτη φάση της διοργάνωσης να γίνεται σε ομίλους με αποτέλεσμα η πρώτη διοργάνωση να διαρκέσει τρία χρόνια (1955-58). Έτσι από τις επόμενες καθιερώθηκαν οι διπλοί αγώνες νοκ-άουτ μέχρι και τον τελικό. Παρόλα αυτά, υπήρξαν και δυο μονοί τελικοί, τα έτη 1964 και 1965.

Ιστορία

Η πρώτη διοργάνωση προβλεπόταν να διαρκέσει δύο περιόδους, ώστε να μην εμποδιστούν οι εθνικές διοργανώσεις. Τελικά, για την ολοκλήρωσή της χρειάστηκε και τρίτος χρόνος. Δηλαδή, ξεκίνησε το 1955 και τελείωσε το 1958! Για να τηρηθεί ο κανονισμός: «μια πόλη, μια ομάδα», πολλές πόλεις συμμετείχαν με μικτές ομάδες που έφεραν το όνομα της πόλης, όπως: Βασιλεία, Μπέρμιγχαμ, Κοπεγχάγη, Φρανκφούρτη, Βιέννη, Κολονία, Λοζάννη, Λειψία, Λονδίνο, Μιλάνο, Ζάγκρεμπ κλπ. Οι ομάδες αυτές είχαν συγκροτηθεί από παίκτες διαφόρων σωματείων της κάθε πόλης. Στον τελικό συναντήθηκαν η Βαρκελώνη, που αποτελείτο από δέκα παίκτες της Μπαρτσελόνα και έναν της Εσπανιόλ και το Λονδίνο ή London XI, που είχε παίκτες από έντεκα συλλόγους της πόλης.

Η δεύτερη διοργάνωση κράτησε δυο χρόνια (1958-60) και σε αυτή συμμετείχαν αυτούσια ποδοσφαιρικά σωματεία από πόλεις που φιλοξενούσαν εκθέσεις. Από το 1960 κι έπειτα οι διοργανώσεις ολοκληρώνονταν στη διάρκεια μιας ποδοσφαιρικής σεζόν. Το 1961-62 επιτράπηκε η συμμετοχή τριών ομάδων ανά χώρα και καταργήθηκε ο κανονισμός "μια πόλη, μια ομάδα". Έτσι συμμετείχαν: Μπαρτσελόνα, Εσπανιόλ από τη Βαρκελώνη και Χιμπέρνιαν, Χαρτς από το Εδιμβούργο. Σιγά σιγά αυξήθηκε το γόητρο της διοργάνωσης και αυξήθηκε ο αριθμός των συμμετοχών. Το 1965 μετείχαν 48 σωματεία.

Ως το 1966 στο Κύπελλο Διεθνών Εκθέσεων κυριάρχησαν οι ισπανικές ομάδες αφού το κέρδισαν έξι φορές. Μάλιστα, τρεις τελικοί (1962, 1964 και 1966) ήταν αποκλειστικά ισπανική υπόθεση. Στη συνέχεια κι ως το 1971 κυριάρχησαν οι αγγλικές ομάδες κερδίζοντας τέσσερα συνεχόμενα κύπελλα. Το 1971 η UEFA αποφάσισε να αναλάβει την ευθύνη της διοργάνωσης καθιερώνοντας το Κύπελλο ΟΥΕΦΑ.

Συνολικά διεξήχθησαν δεκατρείς διοργανώσεις Κυπέλλου Εκθέσεων. Το τρόπαιο κατέκτησαν εννιά διαφορετικές ομάδες από πέντε διαφορετικές χώρες. Επίσης, άλλες πέντε ομάδες έφτασαν μέχρι τον τελικό. Πολυνίκης αναδείχτηκε η Μπαρτσελόνα με τρία τρόπαια, η οποία κατέκτησε και το αυθεντικό τρόπαιο ενώ έξι φορές τον τίτλο κατέκτησαν ισπανικές ομάδες.

Στις 22 Σεπτεμβρίου 1971 παίχτηκε η τελική πράξη του Κυπέλλου Εκθέσεων. Τότε διεξήχθη ένας τελευταίος αγώνας, ώστε να κριθεί ποιος είχε το δικαίωμα να κρατήσει οριστικά το αυθεντικό τρόπαιο του καταργημένου κυπέλλου. Αντιμέτωποι τέθηκαν η πολυνίκης Μπαρτσελόνα με τη νικήτρια της τελευταίας διοργάνωσης Λιντς. Νικήτρια αναδείχθηκε η Μπαρτσελόνα με 2-1.

Οι τελικοί συνοπτικά

Σαιζόν	Πόλεις Τελικών	Αντίπαλοι		Σκορ
1955–58	Λονδίνο - Βαρκελώνη	Μικτή Λονδίνου	Μπαρτσελόνα	2–2, 0–6
1958–60	Μπέρμιγχαμ - Βαρκελώνη	Μπέρμιγχαμ	Μπαρτσελόνα	0–0, 1–4
1960–61	Μπέρμιγχαμ - Ρώμη	Μπέρμιγχαμ	ΑΣ Ρόμα	2–2, 0–2
1961–62	Βαλένθια - Βαρκελώνη	Βαλένθια ΚΦ	Μπαρτσελόνα	6–2, 1–1
1962–63	Ζάγκρεμπ - Βαλένθια	Ντιναμό Ζάγκρεμπ	Βαλένθια ΚΦ	1–2, 0–2
1963–64	Βαρκελώνη	Ρεάλ Σαραγόσα	Βαλένθια ΚΦ	2–1
1964–65	Τορίνο	Γιουβέντους	Φερεντσβάρος	0–1
1965–66	Βαρκελώνη - Σαραγόσα	Μπαρτσελόνα	Ρεάλ Σαραγόσα	0–1, 4–2 (παράταση)
1966–67	Ζάγκρεμπ - Λιντς	Ντιναμό Ζάγκρεμπ	Λιντς	2–0, 0–0
1967–68	Λιντς - Βουδαπέστη	Λιντς	Φερεντσβάρος	1–0, 0–0
1968–69	Νιούκαστλ - Βουδαπέστη	Νιούκαστλ	Ουίπεστ	3–0, 3–2
1969–70	Βρυξέλλες - Λονδίνο	ΡΣΚ Άντερλεχτ	Άρσεναλ	3–1, 0–3
1970–71	Τορίνο - Λιντς	Γιουβέντους	Λιντς	2–2, 1–1 (εκτός έδρας)

Οριστικός τελικός

Στις 22 Σεπτεμβρίου 1971 διεξήχθη ένας τελευταίος αγώνας, ώστε να κριθεί ποιος είχε το δικαίωμα να κρατήσει οριστικά το αυθεντικό τρόπαιο του καταργημένου κυπέλλου. Αντιμέτωπες τέθηκαν οι δυο ομάδες που είχαν τις πιο πολλές διακρίσεις στη διοργάνωση. Η πολυνίκης Μπαρτσελόνα (με τρία κύπελλα και μια παρουσία στον τελικό) και η κάτοχος του τροπαίου Λίντς (με δυο κύπελλα και μια παρουσία στον τελικό). Ο αγώνας έγινε στο Καμπ Νου της Βαρκελώνης και νικήτρια αναδείχθηκε η Μπαρτσελόνα με 2-1.

Τελικός κατάκτησης αυθεντικού τροπαίου - Καμπ Νου Βαρκελώνης (22-9-1971):

Νικητής	Ηττημένος	Σκορ
Μπαρτσελόνα (Ισπανία)	Λίντς (Αγγλία)	2-1
Σαντουρνί, Ριφέ, Ελάδιο, Τόρες, Γκαγιέγο, Κόστας, Ρέχας, Κάρλος, Ντουένιας, Μάρσιαλ, Ασένσι (Φουστέ) Προπονητής: Ρίνους Μίχελς (Ολλανδία)	Σπρέικ, Ρήνι, Ντέιβι, Μπρέμνερ, Τζ. Τσάρλτον, Χάντερ, Λόριμερ, Τζόρνταν, Μπέλφιτ, Τζάιλς, Γκάλβιν Προπονητής: Ντον Ρέβι (Αγγλία)

Τίτλοι και συμμετοχές σε τελικούς

Ανά σύλλογο Ομάδα Κυπ. Φιν. Κατακτήσεις & Φιναλίστ Μπαρτσελόνα 3 1 1958, 1960, 1962, 1966 Βαλένθια ΚΦ 2 1 1962, 1963, 1964 Λιντς 2 1 1967, 1968, 1971 Ρεάλ Σαραγόσα 1 1 1964, 1966 Φερεντσβάρος 1 1 1965, 1968 Ντιν. Ζάγκρεμπ 1 1 1963, 1967 ΑΣ Ρόμα 1 – 1961 Νιούκαστλ 1 – 1969 Άρσεναλ 1 – 1970 Μπέρμιγχαμ – 2 1960, 1961 Γιουβέντους – 2 1965, 1971 Μικτή Λονδίνου – 1 1958 Ουίπεστ ΦΚ – 1 1969 ΡΣΚ Άντερλεχτ – 1 1970

Ανά χώρα Χώρα Ομάδα Κυπ. Φιν. Ισπανία Μπαρτσελόνα 3 1 Βαλένθια ΚΦ 2 1 Ρεάλ Σαραγόσα 1 1 Αγγλία Λιντς 2 1 Νιούκαστλ 1 – Άρσεναλ 1 – Μπέρμιγχαμ – 2 Μικτή Λονδίνου – 1 Ουγγαρία Φερεντσβάρος 1 1 Ουίπεστ ΦΚ – 1 Ιταλία ΑΣ Ρόμα 1 – Γιουβέντους – 2 Γιουγκ/βία Ντιν. Ζάγκρεμπ 1 1 Βέλγιο ΡΣΚ Άντερλεχτ – 1

Παραπομπές

1. https://www.gazzetta.gr/football/superleague/article/1508763/eyropaikes-diorganoseis-o-olympiakos-spaei-tin-300ara-kai-hanetai-apo-ton-panathinaiko