Κωρύκειο άντρο

Κωρύκειο άντρο ονομάζεται σπήλαιο του Παρνασσού μήκους 100 μ.^[1] που βρίσκεται σε υψόμετρο 1.360 μέτρων. Πήρε το όνομά του από τους σταλακτίτες του, που θύμιζαν στους αρχαίους τους "κώρυκες", δηλαδή τους ασκούς από δέρματα ζώων. Η τοπική του ονομασία είναι «Σαρανταύλι» εξ΄αιτίας της εκπληκτικής ακουστικής που έχει στον πρώτο μεγάλο θάλαμό του, ονομάζεται επίσης και «σπήλαιο του Πανός»^[2].

Κωρύκειο άντρο
Είδος	σπήλαιο
Γεωγραφικές συντεταγμένες	38°30′54″N 22°31′14″E
Διοικητική υπαγωγή	Δήμος Δελφών και Δήμος Διστόμου - Αράχοβας - Αντίκυρας
Χώρα	Ελλάδα
Πολυμέσα
δεδομένα (π)

Περιγραφή

Η γεωλογική διαμόρφωση με ασβεστολιθικές και σχιστολιθικές πλάκες σε αντίθετη κατεύθυνση είναι ενδεχομένως ο λόγος που η περιοχή των Δελφών βρίθει μικρών σπηλαίων. Το σημαντικότερο είναι το Κωρύκειο άντρο που χρονολογείται στην Πλειστόκαινο εποχή και απέχει 11 χιλιόμετρα από τους Δελφούς. Βρίσκεται σε υψόμετρο 1.360 μέτρων. Περιβάλλεται από δάσος ελάτης και στην αρχαιότητα οδηγούσε σε αυτό ένα στιφογυριστό μονοπάτι, όπως το περιέγραψε ο Παυσανίας ^[3].

Στο σπήλαιο έχουν εντοπιστεί ίχνη κατοίκησης και λατρείας που ανάγονται στη νεολιθική περίοδο^[1]. Το Κωρύκειο άντρο ήταν αφιερωμένο στον Πάνα και τις Κωρύκειες Νύμφες ^[4][5]. Εδώ ίσως αποπλάνησε, σύμφωνα με τον μύθο, ο Απόλλωνας την Κωρύκεια νύμφη. Εδώ πάλι αναφέρεται από τον Απολλόδωρο ότι η νύμφη αυτή γέννησε το γιο της, Λύκωρο. Άλλοι πάντως αποδίδουν την ονομασία του στους σταλακτίτες που βρίσκονται στο εσωτερικό του και που μοιάζουν με ασκιά (κώρυκες).

Το σπήλαιο έχει δύο κυρίως αίθουσες και συνεχίζει σε μεγάλο βάθος με μια στενή σήραγγα. Ο πρώτος θάλαμος έχει ύψος που φτάνει τα 50 μέτρα και διαστάσεις περίπου 90 επί 60^[2]. Είναι γεμάτος σταλακτίτες με μερικά συμπλέγματα σταλαγμιτών στην περιφέρεια. Ένας μάλιστα από αυτούς, με αρκετά μεγάλη επιφάνεια, ονομάζεται "Τράπεζα" και εικάζεται ότι εκεί απέθεταν προσφορές οι προσκυνητές, οι οποίοι συνέρρεαν στο άντρο σε όλη τη διάρκεια της αρχαιότητας. Η αρχαιολογική έρευνα του σπηλαίου κατά τη διετία 1970-71 από τον Pierre Amandry, απέδωσε χιλιάδες ευρήματα, ιδιαίτερα κεραμικά σκεύη και άλλα πήλινα αντικείμενα, αλλά και 25.000 και πλέον κότσια ζώων, τα οποία μάλλον συνδέονται με μαντική δραστηριότητα, μέρος των ευρημάτων εκτίθεται στο Μουσείο των Δελφών. Κατά την περσική επιδρομή του 480 π.Χ. εκεί κατέφυγαν οι κάτοικοι των Δελφών για να προστατευθούν, δεδομένου ότι η μικρή και καθόλου αξιοπρόσεκτη είσοδος του σπηλαίου θα μπορούσε εύκολα να διαφύγει της προσοχής των εισβολέων. Δεξιά της εισόδου διακρίνουμε σήμερα επάνω στον βράχο χαραγμένη την επιγραφή: "ΕΥΣΤΡΑΤΟΣ ΑΛΚΙΔΗΜΟΥ ΑΜΒΡΥΣΣΙΟΣ ΣΥΝΠΕΡΙΠΟΛΩ ΠΑΝΙ ΝΥΜΦΑΙΣ", η οποία χρονολογείται στον 4ο με 3ο αι π.Χ. Στο εσωτερικό πάλι υπάρχει χαραγμένη επιγραφή που λέει: «ΠΑΥΣΑΝΙΑΣ ΚΑΙ ΕΓΩ ΕΣ ΔΕΛΦΟΥΣ».

Παραπομπές

1. «Σπήλαιο Κωρύκειο Άντρον: από τον κόμβο Οδυσσεύς του Υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 28 Φεβρουαρίου 2021. Ανακτήθηκε στις 20 Οκτωβρίου 2016.
2. «Αθανάσιος Χ. Αλεξόπουλος, Έργο Ε.Ε. «Δρόμοι του Παυσανία», Πανεπιστήμιο Πατρών». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 14 Ιανουαρίου 2016. Ανακτήθηκε στις 5 Ιανουαρίου 2016.
3. Amandry, P., “L'Antre Corycien dans les textes antiques et modernes”, BCH Suppl. 7, 1981, 29-54
4. Pasquier, A., Pan et les Nymphes a l'antre corycien, BCH 4.1, Etudes Delphiques, 1977, 365-387
5. Το Κωρύκιο άντρο είναι μεγαλύτερο από όσα ανέφερα και μπορεί κανείς να βαδίσει στο μεγαλύτερο μέρος του χωρίς δάδα. Η οροφή του βρίσκεται σε ψηλό επίπεδο, ενώ βγαίνει νερό από πηγές ακόμη όμως περισσότερο στάζει από την οροφή. Έτσι βλέπεις στο έδαφος της σπηλιάς καθαρά τα ίχνη από ρυάκια. Οι κάτοικοι γύρω από τον Παρνασσό πιστεύουν ότι το σπήλαιο είναι ιερό των Κωρυκίων Νυμφών και του θεού Πάνα... - Παυσανίας, Φωκικά, κεφ. 32.7^{[νεκρός σύνδεσμος]}

Πηγές

• Παυσανίας, Ελλάδος Περιήγησις, Φωκικά

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

• Αθανάσιος Χ. Αλεξόπουλος, Έργο Ε.Ε. «Δρόμοι του Παυσανία», Πανεπιστήμιο Πατρών
• Pierre Amandry, L'Antre corycien dans les textes antiques et modernes
• Το Κωρύκειο άντρο στο youtube.com