Κουμαριά Ημαθίας

Η Κουμαριά είναι οικισμός της Κεντρικής Μακεδονίας στην Περιφερειακή Ενότητα Ημαθίας.^[1]

Κουμαριά
Κουμαριά Κουμαριά
Διοίκηση
Χώρα	Ελλάδα
Περιφέρεια	Κεντρική Μακεδονία
Περιφερειακή Ενότητα	Ημαθίας
Δήμος	Βέροιας
Δημοτική Ενότητα	Βέροιας
Γεωγραφία
Γεωγραφικό διαμέρισμα	Μακεδονία
Νομός	Ημαθίας
Υψόμετρο	780
Πληθυσμός
Μόνιμος	163
Έτος απογραφής	2021
Πληροφορίες
Παλαιά ονομασία	Δόλιανη
Ταχ. κώδικας	591 00
δεδομένα

Γενικά

Η Κουμαριά είναι κτισμένη στους πρόποδες του ανατολικού Βερμίου με μέσο υψόμετρο 780 μέτρα.^[1] Είναι Τοπική Κοινότητα του Δήμου Βέροιας (μαζί με τον οικισμό Ξηρολίβαδο). Βρίσκεται 13 χλμ. δυτικά της πόλης της Βέροιας και 12 χλμ. νότια του χιονοδρομικού κέντρου Σελίου. Έχει πληθυσμό περίπου 60 κατοίκων την χειμερινή περίοδο ενώ τους καλοκαιρινούς μήνες ο πληθυσμός της αυξάνεται και φτάνει έως και 350 κατοίκους.

Οι απογραφές πληθυσμού μετά τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο είναι:

Απογραφή	1951	1961	1971	1981	1991	2001	2011
Πληθυσμός	276[2]	237[3]	118[4]	156[5]	252[6]	170[7]	243[8]

Ιστορία

Η Κουμαριά ήταν κάποτε ο μόνος οικισμός του Βερμίου που κατοικούνταν καθ’ όλη τη διάρκεια του χρόνου. Οι κάτοικοί της είναι ως επί το πλείστον Βλάχοι και πρόσφυγες από τον Πόντο.

Οι πρόγονοι των σημερινών Βλάχων κατοίκων της Κουμαριάς εγκαταστάθηκαν σε αυτό, αφού πρώτα αγόρασαν το τσιφλίκι των 30.000 στρεμμάτων περίπου στα τέλη του 19ου αιώνα, προερχόμενοι από το Κάτω Βέρμιο και το Ξηρολίβαδο. Έλκουν την καταγωγή τους από τους ορεινούς οικισμούς των Γρεβενών και κυρίως από την Αβδέλλα και την Σαμαρίνα. Η αρχική ονομασία του ήταν Δόλιανη που σημαίνει χαμηλότοπος ή κοιλάδα. Το 1918 με το Βασιλικό Διάταγμα «Περί αναγνωρίσεων κοινοτήτων εν τη Γενική Διοικήσει Θεσσαλονίκης» έγινε κοινότητα (ΦΕΚ152/09-07-1918) η οποία περιελάμβανε και τα χωριά Κάτω Βέρμιο και Ξηρολίβαδο. Το 1926 μετονομάστηκε σε Κουμαριά (ΦΕΚ401/12-11-1926).^[9]

Σήμερα το χωριό δεν έχει αμιγή βλάχικο πληθυσμό, καθώς μετά τα γεγονότα του 1922 εγκαταστάθηκαν σ’ αυτό μια ομάδα περίπου 30 προσφυγικών οικογενειών από τον Πόντο.

Μετά τα γεγονότα του 1822 με την καταστροφή της Νάουσας και των οικισμών του Βερμίου το παλιό χωριό καταστράφηκε. Το μόνο που έμεινε από τον παλαιό οικισμό είναι η εκκλησία του Αγίου Νικολάου. Το σημερινό χωριό χτίστηκε στα ερείπια του παλιού.

Το νέο χωριό χτίστηκε βάσει πολεοδομικού σχεδίου που εκπόνησαν Γάλλοι φοιτητές. Χαράχθηκαν οικόπεδα με χώρο για σπίτι και κήπο και κτίστηκε σχολείο και εκκλησία. Γρήγορα αναπτύχθηκε με σπίτια τριώροφα πέτρινα, ηπειρώτικης αρχιτεκτονικής μοναδικά για την εποχή, αρκετά εκ των οποίων σώζονται σε καλή κατάσταση ως και σήμερα. Ήταν πρότυπο χωριού για τα δεδομένα της εποχής. Στις αρχές του 20ου αιώνα η Κουμαριά είχε την εικόνα ενός εύπορου και αναπτυσσόμενου χωριού και ένα μεγάλο για τα δεδομένα της εποχής σχολικό κτίριο. Καθώς το χωριό πήρε τη μορφή ενός εδραίου οικισμού και ανάμεσα στους κατοίκους του υπήρχαν ελάχιστες οικογένειες της τάξης των νομαδοκτηνοτρόφων, η Κουμαριά θεωρούνταν ως τόπος κατοικίας των ευπορότερων και των πιο αρχοντικών οικογενειών των Βλάχων. Το 1916 πρόκριτες του χωριού, ενεργώντας ως πληρεξούσιοι 93ών οικογενειών του χωριού αγόρασαν από τους κληρονόμους του Φαϊκ Πασά (αρ. συμβολαίου 4381/14-4-1916) το βοσκότοπο Αρσούμπασι. Την άνοιξη του 1926 ως απόρροια της Ρουμανικής Προπαγάνδας έφυγαν για τη Ρουμανία 40 περίπου βλάχικες οικογένειες αφήνοντας τις περιουσίες τους στο Ελληνικό Δημόσιο. Έτσι το 1927 μετοίκησε στο χωριό μια ομάδα 30 περίπου προσφυγικών οικογενειών από την περιοχή του Καυκάσου και από διάφορα χωριά της περιοχής της Τραπεζούντας και της Σάντας και τους παραχωρήθηκαν οικήματα και χωράφια.

Από την Κουμαριά αναδείχτηκαν σπουδαίες προσωπικότητες όπως Γιώργος Μούρνος (George Murnu) ακαδημαϊκός στο Βουκουρέστι από τους μεγαλύτερους ομηριστές μεταφραστές στον κόσμο.

Παραπομπές

1. Εγκυκλοπαίδεια Πάπυρος Λαρούς Μπριτάννικα. 35. Εκδοτικός Οργανισμός Πάπυρος. 1996. σελ. 372.
2. Πληθυσμός της Ελλάδος κατά την απογραφήν της 7ης Μαρτίου 1951, σελ. 71 του pdf. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2013-05-14. https://web.archive.org/web/20130514080510/http://www.eetaa.gr/metaboles/apografes/apografi_1951_1.pdf.
3. Πληθυσμός της Ελλάδος κατά την απογραφήν της 19ης Μαρτίου 1961, σελ. 74 του pdf. https://www.eetaa.gr/metaboles/apografes/apografi_1961_1.pdf.
4. Πληθυσμός της Ελλάδος κατά την απογραφήν της 14ης Μαρτίου 1971, σελ. 73 του pdf. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2013-05-14. https://web.archive.org/web/20130514080510/http://www.eetaa.gr/metaboles/apografes/apografi_1971_1.pdf. Ανακτήθηκε στις 2022-09-14.
5. Πραγματικός πληθυσμός της Ελλάδος κατά την απογραφή της 5 Απριλίου 1981, σελ. 84 του pdf. https://www.eetaa.gr/metaboles/apografes/apografi_1981_1.pdf.
6. Πραγματικός πληθυσμός της Ελλάδος κατά την απογραφή της 17 Μαρτίου 1991, σελ. 95 του pdf. https://www.eetaa.gr/metaboles/apografes/apografi_1991_1.pdf.
7. Πραγματικός πληθυσμός της Ελλάδος - Απογραφή 2001, σελ. 96 του pdf. https://www.eetaa.gr/metaboles/apografes/apografi_2001_1.pdf.
8. «ΦΕΚ αποτελεσμάτων ΜΟΝΙΜΟΥ πληθυσμού Αρχειοθετήθηκε 2021-10-04 στο Wayback Machine.», σελ. 10511 (σελ. 37 του pdf)
9. «ΕΕΤΑΑ-Διοικητικές Μεταβολές των Οικισμών». www.eetaa.gr. Ανακτήθηκε στις 14 Ιανουαρίου 2023.