Κοκκινοπηλός Πρέβεζας

Η περιοχη Κοκκινοπηλός Πρέβεζας είναι μια ομάδα λόφων (ύψος 100-150 μ.) γεωλογικού και αρχαιολογικού ενδιαφέροντος. Βρίσκεται στο δημοτικό διαμέρισμα Αγίου Γεωργίου και Ριζοβούνι Πρέβεζας (είναι στα σύνορα των δύο χωριών) 10 χλμ. περίπου από τη Φιλιππιάδας του Ν. Πρέβεζας, Διοικητικά ανήκει στο Δήμο Ζηρού^[1].

Επίσκεψη-Πρόσβαση

Η πρόσβαση στους λόφους Κοκκινοπηλού Πρέβεζας γίνεται μάλλον δύσκολα από δύο σημεία. Η πρώτη πρόσβαση με αυτοκίνητο γίνεται από ανατολικά 2 χλμ. νότια της Εθνικής Οδού Ιωαννίνων Πρέβεζας, από το χωριό Άγιος Γεώργιος. Συγκεκριμμένα, η πρόσβαση γίνεται από σημείο 20 μ. νότια της σήραγγας του Αρχαίου Ρωμαϊκού Υδραγωγείου Νικόπολης. Χρειάζεται περπάτημα 500 μ., προς τα δυτικά. Η δεύτερη πρόσβαση με αυτοκίνητο, γίνεται από νοτιοδυτικά, και είναι πιο περίπλοκη. Από την οδό Λίμνη Ζηρού – Ριζοβούνι- Στεφάνη, στρίβουμε δεξιά στον 4ο ασφάλτινο δρόμο (βόρεια). Ο δρόμος αυτός γίνεται δασικός σε λίγο, και μετά από 2 χλμ. φαίνονται δεξιά οι λόφοι Κοκκινοπηλού. Εκεί αφήνουμε το αυτοκίνητο και ακολουθούμε ορειβατική πεζοπορία 500-1000 μ. (κατάλληλα άρβυλα, προσοχή στα σκυλιά των κτηνοτρόφων).^{[εκκρεμεί παραπομπή]} Η σημερινή όψη των λόφων Κοκκινοπηλού είναι ένα ασυνήθιστο γεωλογικό και φυσικό φαινόμενο. Οι βροχές μετέτρεψαν αυτό το χαμηλό οροπέδιο ερυθρογής (Terra Rossa, οξείδια του σιδήρου με άργιλο) σε ένα εναλλασσόμενο τοπίο με λοφίσκους και μικρές χαράδρες. Το βρόχινο νερό παρασέρνει το απαλό αυτό ερυθρό γεωλογικό υλικό προς την πεδιάδα της Στεφάνης όπου ακόμα και τα χωράφια όταν οργώνονται φαίνονται κατακόκκινα. Σύμφωνα με πρόσφατες δημοσιεύσεις επιστημόνων "η "ερυθρά γη" (terra rossa), κοινώς κοκκινόχωμα, που υπάρχει στην Ελλάδα και σε άλλες χώρες της Νότιας Ευρώπης, όπως η Ισπανία και η Ιταλία, έφτασε στα μέρη μας διασχίζοντας τη Μεσόγειο με τη μορφή αφρικανικής σκόνης που μετέφεραν οι νότιοι άνεμοι και με προέλευση τις περιοχές της Σαχάρας και του Σαχέλ, σύμφωνα με μια νέα χημική και ορυκτολογική έρευνα ισπανών και αμερικανών ερευνητών"^[2].

Γεωλογικές έρευνες

Στην περιοχή έχουν γίνει γεωλογικές έρευνες (εργασίες υπαίθρου) από ανεξάρτητους ερευνητές και από το ΙΓΜΕ Πρέβεζας. Από αυτές προκύπτει ότι το συγκρότημα λόφων Κοκκινοπηλός Πρέβεζας είναι ένα προϊστορικό καρστικό βύθισμα που πληρώθηκε από ερυθρές αργίλους σε ένα περιβάλλον παροδικών λιμνών (υγρές και ξηρές περίοδοι) με εσωτερική αποστράγγιση. Υπάρχει σαφής εξάρτηση του καρστικού βυθίσματος από την τεκτονική δραστηριότητα της περιοχής. Το βορειοανατολικό περιθώριο ορίζεται από μεγάλο κανονικό ρήγμα με διεύθυνση ΒΔ-ΝΑ και κλίση προς τα ΝΔ. Λόγω της νεοτεκτονικής δραστηριότητας του ρήγματος αυτού τα ιζήματα σήμερα έχουν αποκτήσει μικρή κλίση 5 μοιρών προς τα ΒΔ. Το πάχος των ιζημάτων από ερευνητικές γεωτρήσεις που έγιναν παλαιότερα από το ΙΓΜΕ υπερβαίνει τα 20 μέτρα.

Αρχαιολογικές έρευνες

Ο όρος Άγιος Γεώργιος αναφέρεται στην ευρύτερη περιοχή γύρω από τον ομώνυμο οικισμό στην κοιλάδα του Λούρου, σε διάφορα σημεία της οποίας εντοπίστηκαν λίθινα τέχνεργα Παλαιολιθικής και ύστερων περιόδων. Στον Κοκκινοπηλό εντοπίστηκαν αθρόες επιχώσεις ερυθρογής^[3] που εκτείνονται κατά 850 μ. στον άξονα Βορρά - Νότου και κατά 500 μ. στον άξονα Ανατολής - Δύσης, και αποτελούνται από πυκνές επιχώσεις κόκκινου πηλού, που έχουν υποστεί έντονη διάβρωση. Η διαδικασία, οι ρυθμοί και η διάρκεια της διάβρωσης αποτελούν ακόμα αντικείμενο διεπιστημονικών ερευνών. Η περιοχή εντοπίστηκε από τον Βρεττανό αρχαιολόγο Έρικ Σ. Χιγκς (Eric S. Higgs) και την ομάδα του το έτος 1962, όταν ανέσκαπτε με τον Σωτήριο Δάκαρη τη Βραχοσκεπή Ασπροχάλικου. Στη θέση αυτή έγιναν περιορισμένες ανασκαφικές εργασίες κατά το έτος 1963 από τον Χιγκς. Η θέση Κοκκινοπηλός έχει δώσει άφθονα επιφανειακά ευρήματα της Παλαιολιθικής εποχής^[4], ενώ έχουν εντοπιστεί και ευρήματα της Εποχής του Χαλκού. Τη θέση διατρέχει υπόγεια ο αγωγός του ρωμαϊκού υδραγωγείου της Νικόπολης. Παρόμοιες αρχαιολογικές έρευνες με αξιόλογα ευρήματα, έκανε στην περιοχή Κοκκινοπηλού ο Αμερικανός καθηγητής Τζέιμς Γουάιζμαν (James Weismann) με τον Τζ. Ράνελς (G. Runnels), τα έτη 1991 και 1992^[5].

Παραπομπές

1. Νόμος «Καλλικράτης», 2010
2. Anna Avilla, Barcellona University: "Terra Rossa in South Europe bacame from Sahara Desert", Περιοδικό Quaternary Science Reviews", Nov 2010
3. terra rossa, «ερυθρά γη». Ο χρωματισμός οφείλεται σε οξείδια σιδήρου και όχι στο χρώμα της αργίλου.
4. Ξέστρα, απλές ή ξαναδουλεμένες φολίδες ή αιχμές και λιγοστές διπρόσωπες φυλλόσχημες αιχμές. Περίπου 50.000 - 33.000 π.Χ.) Βλ. Ιστορία Ελληνικού Έθνους Εκδοτική Αθηνών Τομ. Α' σελ. 38 και Παπαδόπουλου Φ. 1974, «Η Εποχή του Λίθου στην Ήπειρο», Δωδώνη Τομ. Γ' Ιωάννινα.
5. James Weissman: Συνέντευξη στην εφημερίδα Τοπική Φωνή Πρέβεζας, 1991, 1992 και δημοσίευση στο περιοδικό Archaeology, 1993.

Βιβλιογραφία

• Πίτσικας Δ., ΙΓΜΕ: «Γεωλογικές Εργασίες Εδάφους, στον Κοκκινοπηλό Πρέβεζας», Γεωλογική Επιθεώρηση, 1993.
• Πάσχος Παναγιώτης 2002, Γεωδυναμική εξέλιξη της ευρύτερης περιοχής του Αμβρακικού κόλπου από το Μειόκαινο μέχρι σήμερα, Διδακτορική διατριβή, ΕΜΠ, Τμήμα ΜΜΜ, Αθήνα.
• Higgs Eric «Excavations in Asprochaliko Cave and Rock settle in Preveza Greece», British Archaeological Review, 1965.
• Runnels G., Weissman James: «Σημαντικές ανακαλύψεις στόυς λόφους Κοκκινοπηλού Πρέβεζας από τον Αμερικανό καθηγητή James Weissman. Εργαλεία 250.000 ετών», εφημερίδα Τοπική Φωνή Πρέβεζας, 1992,
• Runnels G., Weissman James 1993, «Research in Kokkinopilos area in Preveza Greece. Paleolithic Instruments of 200.000-250.000 BC», magazine Archaeology, Vol 4.

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

• Κοκκινοπηλός: Το απόκοσμο κόκκινο τοπίο που θυμίζει Άρη στην Ήπειρο