Καταλώνια Πιερίας

Τα Καταλώνια είναι ημιορεινός οικισμός του νομού Πιερίας. Υπάγονται διοικητικά στο Δήμο Κατερίνης, του οποίου αποτελεί και Τοπική Κοινότητα, με έναν οικισμό. Το χωριό βρίσκεται 21 χιλιόμετρα βορειοδυτικά της Κατερίνης, σε υψόμετρο 390 μέτρων και σύμφωνα με απογραφή του 2021, έχει 324 κατοίκους. Η κύρια ασχολία των φιλόξενων Καταλωνιτών είναι η καλλιέργεια καπνού, ελιών και σιτηρών, καθώς επίσης και η κτηνοτροφία. Επιπλέον, υπάρχει και δασικός συνεταιρισμός.

Καταλώνια
Ο Ναός του Προφήτη Ηλία, στα Καταλώνια
Καταλώνια Καταλώνια
Διοίκηση
Χώρα	Ελλάδα
Αποκεντρωμένη Διοίκηση	Μακεδονίας-Θράκης
Περιφέρεια	Κεντρικής Μακεδονίας
Περιφερειακή Ενότητα	Πιερίας
Δήμος	Κατερίνης
Δημοτική Ενότητα	Ελαφίνας
Δημοτική Κοινότητα	Καταλωνίων
Γεωγραφία
Γεωγραφικό διαμέρισμα	Μακεδονία
Νομός	Νομός Πιερίας
Υψόμετρο	390 μέτρα
Πληθυσμός
Μόνιμος	324
Έτος απογραφής	2021
Πληροφορίες
Ταχ. κώδικας	601 00
Τηλ. κωδικός	2351
Σχετικά πολυμέσα
δεδομένα

Υποδομή

Το χωριό βρίσκεται 21 χιλιόμετρα βορειοδυτικά της Κατερίνης, σε υψόμετρο 390 μέτρων. Διαθέτει μεταξύ άλλων, διθέσιο Δημοτικό Σχολείο και Μορφωτικό Αθλητικό Σύλλογο, με την επωνυμία «Ο Αετός» ή «Αετός Καταλωνίων». Η τοπική ποδοσφαιρική ομάδα «Αετός» αγωνίζεται στην Β΄ Ερασιτεχνική της Ε.Π.Σ. Πιερίας. Ο Ναός του Προφήτη Ηλία είναι ο κύριος ναός στο χωριό και περιστοιχίζεται από αιωνόβια δέντρα. Επίσης, υπάρχουν και εξωκκλήσια, όπως ο Άγιος Γεώργιος στη θέση Αγιονέρι. Στο κτήριο του κοινοτικού καταστήματος υπάρχει αγροτικό ιατρείο. Τα τελευταία χρόνια έγιναν στο χωριό και στις γύρω περιοχές έργα για την επέκταση του αρδευτικού δικτύου. Τα Καταλώνια συνορεύουν με άλλα χωριά του Νομού Πιερίας, όπως Εξοχή, Παλαιό Κεραμίδι κ.ά.

Δημογραφικά στοιχεία

Η πρόσφατη δημογραφική εξέλιξη του οικισμού, βάσει των εθνικών απογραφών, είναι η εξής:

Έτος	Πληθυσμός
1991	470
2001	461
2011	396
2021	324

Ιστορικά στοιχεία

Αρχαιολογικές ανασκαφές έδειξαν ότι η τοποθεσία όπου βρίσκεται το σημερινό χωριό κατοικήθηκε από πολύ παλιά. Φαίνεται ότι υπήρχε κάποιο μοναστήρι στην περιοχή. Στη θέση Παλαιόκαστρο έχει ανακαλυφθεί ψηφιδωτό, που ανάγεται στην εποχή του Ιουστινιανού Α´.

Η ονομασία του χωριού δεν είναι εξακριβωμένο από πού προέρχεται. Οι δύο επικρατέστερες εκδοχές για την προέλευση του ονόματος είναι:

• Από το γεγονός ότι η περιοχή όπου βρίσκεται το χωριό είναι γόνιμος τόπος. Έτσι, έλεγαν θα πάμε στα «Κάτω Αλώνια» για τις γεωργικές εργασίες.
• Από κάποιο μέλος της μισθοφορικής «Καταλανικής Εταιρείας», που ίσως πέρασε από το χωριό της Πιερίας κατά την πορεία της από τη Χαλκιδική προς τα νότια. Αυτό θα μπορούσε να έγινε κατά το έτος 1309. Κάποιος από τους Καταλανούς εικάζεται ότι θυμήθηκε την πατρίδα του και φέρεται να αναφώνησε «Καταλώνια», δηλαδή Καταλωνία. Η εκδοχή αυτή μπορεί να αποτελεί παρετυμολογία.

Αναφέρεται ότι το χωριό επισκέφθηκε, με αφορμή τα εγκαίνια κάποιου ναού, και ο περίφημος λήσταρχος Φώτης Γιαγκούλας.

Στις αρχές της δεκαετίας του ’30 εγκαταστάθηκαν στα Καταλώνια (στη θέση Μεργιάνα) κάτοικοι προερχόμενοι από το Πολυδένδρι της Ημαθίας. Αυτοί ήσαν γεωργοί και κτηνοτρόφοι, επαγγέλματα που είναι κυρίαρχα και σήμερα στα Καταλώνια. Επίσης, άλλοι εγκαταστάθηκαν στη θέση Μεσοβούνι και οι Βλάχοι εγκαταστάθηκαν στη θέση Ίσβορος. Δημιουργήθηκαν με τον τρόπο αυτό τρεις συνοικισμοί.

Το 1945 με Βασιλικό Διάταγμα τα Καταλώνια έγιναν Κοινότητα και το 1998 με το Νόμο Καποδίστρια υπήχθησαν στο Δήμο Ελαφίνας. Το 1968 έγιναν έργα που διαμόρφωσαν τη ρυμοτομία του χωριού. Το 1983 ιδρύθηκε ο πολιτιστικός σύλλογος, με την επωνυμία «Ο Αετός».

Παραπομπές

Πηγές

• Πολιτιστικός Σύλλογος Καταλωνίων «Ο Αετός»