Ο Καθεδρικός Ναός της Βαρσοβίας είναι αφιερωμένος στον Άγιο Ιωάννη τον Βαπτιστή (πολων. Katedra sw. Jana). Είναι εκκλησία του καθολικού δόγματος και βρίσκεται στην Παλαιά Πόλη (Stare Miasto) της πολωνικής πρωτεύουσας.
 |
Το λήμμα παραθέτει τις πηγές του αόριστα, χωρίς παραπομπές. |
| Καθεδρικός Ναός της Βαρσοβίας | |
|---|---|
| Bazylika archikatedralna św. Jana | |
 | |
 | |
 | |
| Είδος | καθεδρικός ναός της Καθολικής Εκκλησίας και ελάσσονα βασιλική |
| Αρχιτεκτονική | Brick Gothic |
| Διεύθυνση | Świętojańska 8, 00-278 Warszawa, |
| Γεωγραφικές συντεταγμένες | |
| Θρήσκευμα | Καθολικισμός |
| Θρησκευτική υπαγωγή | Ρωμαιοκαθολική Αρχιεπισκοπή της Βαρσοβίας |
| Διοικητική υπαγωγή | Σρουντμιέστσιε και Βαρσοβία |
| Τοποθεσία | Βαρσοβία |
| Χώρα | Πολωνία |
| Έναρξη κατασκευής | 1390 |
| Προστασία | αμετακίνητο μνημείο[1] |
| Ιστότοπος | |
| Επίσημος ιστότοπος | |
 Πολυμέσα | |
| δεδομένα (π) | |
Κατά τη διάρκεια του Β' Παγκοσμίου Πολέμου, το 1945, ο καθεδρικός ναός του Αγίου Ιωάννη ήταν ένας σωρός ερειπίων και ανοικοδομήθηκε από θεμελίων με μεγάλη πιστότητα χάρη στη συλλογική προσπάθεια των Πολωνών και τις δωρεές των κατοίκων της Βαρσοβίας.
Ιστορία και αρχιτεκτονική
Στη θέση του σημερινού καθεδρικού ναού της Βαρσοβίας υπήρχε αρχικά το παρεκκλήσιο του κάστρου των Δουκών της Μαζοβίας. Στο ενδιάμεσο του 13ου και 14ου αιώνα, μετατράπηκε σε ενοριακή εκκλησία . Χάρη στις προσπάθειες του Δούκα Γιανούς Α' της Μαζοβίας (Duke Janusz I, πέθ. 1429), ο ναός αναμορφώθηκε σε τρίκλιτη βασιλική. Εδώ γίνονταν οι στέψεις και οι ταφές των Δουκών της Μαζοβίας.
Κατά τον 16ο αιώνα, στο γοτθικό οικοδόμημα του ναού ενσωματώθηκε πύργος 60 μέτρων, ο οποίος κατέρρευσε όμως το 1602 από ισχυρή καταιγίδα. Το 17ο αιώνα, ο ναός επανοικοδομήθηκε και κατά τη διάρκεια της βασιλείας του Λαδίσλαου Δ' της δυναστείας των Βάζα (1595 – 1648), η πρόσοψη του ναού αναμορφώθηκε σε μπαρόκ ρυθμό από τον αρχιτέκτονα Jan Wloch. Μεταξύ των ετών 1836 και 1840, ο ναός ανακαινίστηκε από τον αρχιτέκτονα Adam Idzkowski, ο οποίος προσέδωσε στο οικοδόμημα νεο-γοτθική όψη.
Κατά τη διάρκεια του Β' Παγκοσμίου Πολέμου και με αφορμή την «Εξέγερση της Βαρσοβίας» (Powstanie Warszawskie) κατά τους μήνες Αύγουστο – Οκτώβριο 1944, ο καθεδρικός ναός της Βαρσοβίας ισοπεδώθηκε κυριολεκτικά από τους γερμανικούς βομβαρδισμούς. Οικοδομήθηκε εκ νέου μεταξύ των ετών 1947 και 1952 σε γοτθικό ρυθμό, με αποκατάσταση της πολωνικής αρχιτεκτονικής μορφής του 15ου αιώνα, χρησιμοποιώντας στις προσόψεις του και στο αέτωμα το γνήσιο τούβλο του μεσαίωνα.
Η κεντρική θύρα του καθεδρικού ναού, κατασκευασμένη από το μεταλλοτέχνη Adam Jablonski, αποτελεί εξαίρετο δείγμα εγχάρακτης μεταλλοτεχνίας. Είναι από σφυρήλατο μπρούντζο και αποτελείται από τρεις διακεκριμένες θεματικές ενότητες.
Στο ανώθυρο που στεφανώνει την πύλη του ναού υπάρχουν χαρακτά ανάγλυφα με τον Εσταυρωμένο Χριστό και τους θυρεούς του καθεδρικού ναού. Η δεύτερη θεματική ενότητα στο επάνω μέρος της θύρας περιέχει εγχάρακτα τα σύμβολα της Πολωνίας (αετός) και της Βαρσοβίας (γοργόνα). Η τρίτη ενότητα αναφέρεται στη ζωή του προστάτη του ναού Αγίου Ιωάννη του Βαπτιστή: η Βάπτιση του Ιησού Χριστού και ο Αποκεφαλισμός του Ιωάννη, ενώ στα τέσσερα άλλα πλαίσια της θύρας απεικονίζονται σημαντικά γεγονότα από την ιστορία του ναού.
Το εσωτερικό του ναού
Τα στασίδια στο χοροστάσιο του ναού (1963 – 1972) αποτελούν πιστά αντίγραφα των κατεστραμένων μπαρόκ στασιδιών του 17ου αιώνα, τα οποία είχε δωρήσει στο ναό ο Πολωνός βασιλιάς Ιωάννης Γ' Σομπιέσκι σε ανάμνηση της νίκης του στη Μάχη της Βιέννης. Τα στασίδια είναι διακοσμημένα με ολόσωμα ξύλινα γλυπτά με τους Αποστόλους (βόρεια πλευρά) και άλλους αγίους (νότια πλευρά).
Τα πολύχρωμα βιτρό (witraz) του ναού, φιλοτεχνημένα από τον Waclaw Taranczewski, απεικονίζουν θεματικά τη ζωή του Αγίου Ιωάννη του Βαπτιστή, τη μορφή της Παρθένου Μαρίας, τη ζωή του Αγίου Στανίσλαφ, καθώς και άλλων Πολωνών αγίων.
Η αριστουργηματική μπαρόκ διακόσμηση στο εσωτερικό του ναού καταστράφηκε σχεδόν ολοκληρωτικά στους γερμανικούς βομβαρδισμούς του 1944.
Τα παρεκκλήσια του ναού
Στον καθεδρικό ναό και συγκεκριμένα στην αριστερή πτέρυγά του υπάρχουν εξαιρετικής τέχνης παρεκκλήσια. Στο «Παρεκκλήσιο Baryczka» βρίσκεται ο μεγάλης ιστορικής και θρησκευτικής αξίας «Εσταυρωμένος», έργο ανυπολόγιστης καλλιτεχνικής αξίας της ύστερης γοτθικής περιόδου. Είναι έργο ύψιστης ξυλογλυπτικής, που αναπαριστάνει το πάθος του νεκρού Χριστού (Christo Morto).
Διασώθηκε από τον έμπορο και δημοτικό σύμβουλο της Βαρσοβίας Jerzy Baryczka και μεταφέρθηκε το 1539 στη Βαρσοβία από τον καθεδρικό ναό της Νυρεμβέργης, όπου βρισκόταν κι όταν η μητρόπολη της γερμανικής πόλης κινδύνευσε με καταστροφή κατά την περίοδο της Μεταρρύθμισης.
Ο θαυματουργός «Εσταυρωμένος» στον Καθεδρικό Ναό της Βαρσοβίας λατρεύεται στην πολωνική πρωτεύουσα εδώ και πολλές γενεές. Ο Πολωνός βασιλιάς Ιωάννης Γ’ Σομπιέσκι (John III Sobieski, 1624 – 1696) είχε έρθει να προσκυνήσει και εναπόθεσε στα πόδια του Εσταυρωμένου το λάβαρο που κυρίευσε από τους Τούρκους κατά τη νικηφόρα Πολιορκία της Βιέννης το 1683. Και ο τελευταίος βασιλιάς της ανεξάρτητης Πολωνίας Στανίσλαφ Αύγουστος Πονιατόφσκι (Stanislaw August Poniatowski) είχε έρθει να προσκυνήσει τον Εσταυρωμένο.
Κατά τη διάρκεια του Β' Παγκοσμίου Πολέμου, το 1944, ο Εσταυρωμένος διασώθηκε από την πυρκαγιά που κατέστρεψε τον καθεδρικό ναό της Βαρσοβίας από Πολωνούς αντιστασιακούς.
Το «Παρεκκλήσιο του Μαστιγωμένου Χριστού» είναι το παλαιότερο τμήμα του καθεδρικού ναού και χρονολογείται από το ΙΕ’ αιώνα. Είναι σχεδιασμένο σε ρυθμό μπαρόκ με άσπρο και άσπρο μάρμαρο και βωμό που ανάγεται στο πρώτο μισό του ΙΖ' αιώνα (περ. 1630).
Στα λοιπά παρεκκλήσια του ναού περιλαμβάνονται το «Παρεκκλήσιο του Αγίου Ιωάννη του Βαπτιστή», που υφίσταται στην τωρινή αρχιτεκτονική μορφή του από τα τέλη της δεκαετίας του 1950. Το «Το Παρεκκλήσιο του Βαπτιστηρίου», χρονολογούμενο από το ΙΣΤ' αιώνα, που κατεδαφίστηκε κατά τη νεο-γοτθική ανακαίνιση του ναού στον ΙΘ' αιώνα, περιέχει την ιστορική κολυμπήθρα του 1621 από μαύρο μάρμαρο και το ζωγραφικό έργο «Η Βάπτιση του Χριστού» (τέλη 17ου αιώνα) του Μichael Willman.
Στη θέση του πρώην Παρεκκλησίου του Αγίου Στάνισλαφ, το οποίο καταστράφηκε κατά τη διάρκεια του Β' Παγκοσμίου Πολέμου, οικοδομήθηκε στα 1986 – 1987, σε σχέδια του Μπόλεσλαφ Σμιτ ( Boleslaw Szmidt), το «Παρεκκλήσιο-Μαυσωλείο του Καρδιναλίου Στέφαν Βυζύνσκι» (Stefan Wyszynski, 1901 – 1981), ο οποίος χρημάτισε αρχιεπίσκοπος της Βαρσοβίας και πριμάτος της Πολωνίας. Τέλος, στο ανακατασκευασμένο μπαρόκ «Παρεκκλήσιο της Αμώμου Συλλήψεως» εικονίζεται ζωγραφικά «Η Άμωμος Σύλληψη της Παρθένου Μαρίας».
Τα μνημεία του ναού
Περίτεχνο είναι το νεοκλασικής τεχνοτροπίας μνημείο του κόμη Στάνισλαφ Μαλακόφσκι (Stanislaw Nalecz Malachowski), προέδρου της Πολωνικής Βουλής (Sejm), ο οποίος πρωτοστάτησε στην καθιέρωση του πολωνικού Συντάγματος της 3ης Μαΐου 1791, εμπνευσμένου από τις γαλλικές φιλελεύθερες ιδέες.
Το μνημείο φιλοτεχνήθηκε στη Ρώμη σε σχέδια του διάσημου Δανού γλύπτη Μπέρτελ Τόρβαλντσεν (Bertel Thorvaldsen), καταστράφηκε όμως το 1944, όταν γερμανικό άρμα μάχης φορτωμένο με εκρηκτικά ανατίναξε το νότιο τμήμα του ναού. Ανακατασκευάστηκε το 1965. Ο τάφος του Μαλακόφσκι δεν βρίσκεται στον καθεδρικό ναό του Αγίου Ιωάννη, αλλά στην Εκκλησία του Τίμιου Σταυρού στη Βαρσοβία.
Εθνικό πάνθεον
Ο Καθεδρικός Ναός του Αγίου Ιωάννη στη Βαρσοβία λειτουργεί επί αιώνες και ως εθνικό πάνθεον. Στις κρύπτες του ναού έχουν ενταφιαστεί μονάρχες, κρατικοί λειτουργοί, πολιτικοί, στρατιωτικοί, επίσκοποι και άνθρωποι των γραμμάτων και των τεχνών. Ανάμεσα σ’ αυτούς είναι:
- Στανίσλαφ ο Α' (Stanislaw I), Δούκας της Μαζοβίας (1501 – 1524)
- Γιανούς ο Γ' (Janusz III), τελευταίος Δούκας της Μαζοβίας (1502 – 1526)
- Ισαβέλλα (Isabella), Δούκισσα της δυναστείας των Βάζα (1642), κόρη του βασιλιά Βλαδίσλαου Δ' Βάζα.
- Άνταμ Καζανόφσκι (Adam Kazanowski, 1599 – 1649), αυλικός αρχιθαλαμηπόλος.
- Μαρτσέλο Μπατσιαρέλι (Marcello Bacciarelli, 1731 – 1818), ζωγράφος της Αυλής.
- Στανίσλαφ Β' Αύγουστος Πονιατόφσκι (Stanislaw II August Poniatowski, 1732 – 1798), τελευταίος βασιλιάς της ανεξάρτητης Πολωνίας , ο οποίος είχε στεφθεί στον καθεδρικό ναό.
- Χένρυκ Σιένκιεβιτς (Henryk Sienkiewicz, 1846 – 1916), συγγραφέας του διάσημου μυθιστορήματος «Κβο βάντις» (Quo Vadis?) και κάτοχος του Βραβείου Νόμπελ (1905).
- Γκαμπριέλ Ναρούτοβιτς (Gabriel Narutowicz, 1865 – 1922), πρώτος πρόεδρος της Πολωνικής Δημοκρατίας.
- Ιγκνάτσυ Μοστσίτσκι (Ignacy Moscicki, 1867 – 1945), πρόεδρος της Πολωνικής Δημοκρατίας.
- Στανίσλαφ Βοϊτσεχόφσκι (Stanislaw Wojciechowski, 1869 – 1953), δεύτερος πρόεδρος της Πολωνικής Δημοκρατίας.
- Ιγκνάτσυ Γιαν Παντερέφσκι (Ignacy Jan Paderewski, 1860 – 1941), πρωθυπουργός της Πολωνίας, πιανίστας και συνθέτης.
- Καζίμιες Σοσνκόφσκι (Kazimierz Sosnkowski, 1885 – 1969), στρατηγός του πολωνικού στρατού.
- Στεφάν Βυζύνσκι (Stefan Wyszynski, 1901 – 1981), Πολωνός καρδινάλιος, αρχιεπίσκοπος Βαρσοβίας και πριμάτος της Πολωνίας.
Φωτογραφίες
Ιστορικές
Τα ερείπια του ναού το 1945
Ο ναός το 2000
.jpg)
Αγάλματα
.PNG)
Παραπομπές
Πηγές
Εξωτερικοί σύνδεσμοι
Wikiwand in your browser!
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
