ΠΑΣΟΚ – Κίνημα Αλλαγής

Το ΠΑΣΟΚ – Κίνημα Αλλαγής (συντ.: ΠΑΣΟΚ – ΚΙΝΑΛ) είναι ελληνικός σοσιαλδημοκρατικός πολιτικός συνασπισμός. Ιδρύθηκε στις 16 Μαρτίου 2018 ως Κίνημα Αλλαγής. Σημερινός πρόεδρος του συνασπισμού είναι ο Νίκος Ανδρουλάκης.

ΠΑΣΟΚ - Κίνημα Αλλαγής
Πρόεδρος	Νίκος Ανδρουλάκης
Γραμματέας Κ.Π.Ε.	Ανδρέας Σπυρόπουλος
Γραμματέας Κ.Ο.	Δημήτρης Μπιάγκης
Κοινοβουλευτικοί Εκπρόσωποι	Παύλος Γερουλάνος Δημήτρης Μάντζος
Εκπρόσωπος τύπου	Κώστας Τσουκαλάς
Ίδρυση	16 Μαρτίου 2018
Έδρα	Χαριλάου Τρικούπη 50, Αθήνα
Ιδεολογία	Σοσιαλδημοκρατία[1] Σοσιαλφιλελευθερισμός[2] Φιλοευρωπαϊσμός[3]
Πολιτικό φάσμα	Κεντροαριστερά[4] Κέντρο[5]
Ευρωπαϊκή προσχώρηση	Ευρωπαϊκό Σοσιαλιστικό Κόμμα
Ομάδα Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου	Προοδευτική Συμμαχία Σοσιαλιστών και Δημοκρατών
Χρώματα	Πράσινο
Βουλή των Ελλήνων	31 / 300
Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο	3 / 21
Ιστότοπος
pasok.gr
Πολιτικό σύστημα Ελλάδας Πολιτικά κόμματα Εκλογές

Εκπροσωπείται στη Βουλή των Ελλήνων με 31 βουλευτές και στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο εκπροσωπείται από 3 ευρωβουλευτές, οι οποίοι συμμετέχουν στην Ομάδα της Προοδευτικής Συμμαχίας Σοσιαλιστών και Δημοκρατών.

Από τις 21 Νοεμβρίου 2024 είναι το κόμμα της αξιωματικής αντιπολίτευσης, μετά τις διαδοχικές αποχωρήσεις βουλευτών του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ εξαιτίας εσωτερικών διασπάσεων. Ο ΣΥΡΙΖΑ είχε αναδειχθεί δεύτερο κόμμα στις βουλευτικές εκλογές του Ιουνίου του 2023.^[6]

Το ΠΑΣΟΚ – Κίνημα Αλλαγής είναι μέλος του Ευρωπαϊκού Σοσιαλιστικού Κόμματος και της Σοσιαλιστικής Διεθνούς.

Ιστορικό

Ίδρυση

Η Φώφη Γεννηματά.

Τον Ιούλιο του 2017 η πρόεδρος του ΠΑ.ΣΟ.Κ. Φώφη Γεννηματά, από το βήμα του συνεδρίου της Δημοκρατικής Συμπαράταξης, ανακοίνωσε τη δημιουργία ενός νέου ενιαίου κεντροαριστερού φορέα στην Ελλάδα πριν από το τέλος του έτους.^[7] Παράλληλα, ο Σταύρος Θεοδωράκης, επικεφαλής του κόμματος Το Ποτάμι, αποφάσισε επίσης να συμμετάσχει στη δημιουργία του φορέα.^[8]

Το Νοέμβριο του ίδιου έτους, διεξήχθησαν οι εκλογές για την ανάδειξη του επικεφαλής του νέου πολιτικού φορέα, μεταξύ εννέα υποψηφίων. Επειδή κανένας από τους υποψηφίους δεν κέρδισε την απαιτούμενη πλειοψηφία στον πρώτο γύρο, διεξήχθη και δεύτερος γύρος μεταξύ της Φώφης Γεννηματά και του Νίκου Ανδρουλάκη.^[9] Νικητής αναδείχθηκε η Φώφη Γεννηματά, με 56,75% των ψήφων.^[10] Στη συνέχεια, ανακοινώθηκε το όνομα του νέου κόμματος^[11] και το εξαμελές Πολιτικό Συμβούλιο.^[12]

2018 - 2021

Το έμβλημα του Κινήματος Αλλαγής (2018-2021).

Το Μάρτιο του 2018 πραγματοποιήθηκε στο Στάδιο Ειρήνης και Φιλίας το Ιδρυτικό Συνέδριο του Κινήματος Αλλαγής.^[13][14] Το συνέδριο ενέκρινε την ιδρυτική διακήρυξη, το καταστατικό και το πρόγραμμα, ενώ παρουσιάστηκε και το έμβλημά του.^[15][16][17]

Λίγους μήνες αργότερα, τα κομματικά όργανα του Ποταμιού, ύστερα από σχετική εισήγηση του Σταύρου Θεοδωράκη,^[18] αποφάσισαν να αποχωρήσουν από το Κίνημα Αλλαγής, λόγω εσωτερικών διαφωνιών, και να συνεχίσουν αυτόνομα.^[19] Με την απόφαση αυτή διαφώνησαν αρκετά στελέχη του κόμματος, τα οποία παρέμειναν στο Κίνημα Αλλαγής.^[20][21] Οι Μεταρρυθμιστές της Αριστεράς, του Σπύρου Λυκούδη, που συνεργάζονταν με το Ποτάμι, αποχώρησαν επίσης.^[22] Αντίθετα, την απόφαση να παραμείνει στον ενιαίο φορέα έλαβε και η Κίνηση «Μπροστά», η οποία αποχώρησε από το Ποτάμι.^[23]

Τον Ιανουάριο του 2019, ο πρόεδρος της Δημοκρατικής Αριστεράς και βουλευτής Επικρατείας Θανάσης Θεοχαρόπουλος διαγράφτηκε από την Κοινοβουλευτική Ομάδα, εξαιτίας της πρόθεσής του να υπερψηφίσει τη συμφωνία για το Μακεδονικό ζήτημα.^[24] Το γεγονός αυτό, οδήγησε στην αποχώρηση του κόμματος από το Κίνημα Αλλαγής.^[25]

Το Μάρτιο διεξήχθη το 2ο Συνέδριο του Κινήματος Αλλαγής, με σκοπό την οργανωτική ενοποίηση του κόμματος.^[26] Εξελέγη νέα Κεντρική Επιτροπή, ενώ το παρόν έδωσε και ο Φρανς Τίμερμανς, επικεφαλής του Ευρωπαϊκού Σοσιαλιστικού Κόμματος για τις ευρωεκλογές του 2019.^[27]

Στις ευρωεκλογές του ίδιου έτους, το Κίνημα Αλλαγής έλαβε την τρίτη θέση, με ποσοστό 7,72%, εκλέγοντας δύο ευρωβουλευτές.^[28] Ενόψει των πρόωρων εκλογών του Ιουλίου, προσχώρησε στο Κίνημα Αλλαγής ο βουλευτής Β΄ Αθηνών Στάθης Παναγούλης.^[29] Στις εκλογές το κόμμα έλαβε 8,10% και εξέλεξε 22 βουλευτές.^[30]

2021 - σήμερα

Ο Νίκος Ανδρουλάκης.

Τον Οκτώβριο του 2021 ξεκίνησαν οι διαδικασίες εκλογής προέδρου του Κινήματος Αλλαγής,^[31] με κύριους υποψηφίους τη Φώφη Γεννηματά,^[32] τον Νίκο Ανδρουλάκη^[33] τον Ανδρέα Λοβέρδο^[34] και τον Χάρη Καστανίδη.^[35] Ωστόσο, αιφνιδίως, η Γεννηματά απέσυρε την υποψηφιότητά της για λόγους υγείας^[36][37] και λίγες ημέρες αργότερα απεβίωσε από καρκίνο.^[38][39] Η διαδικασία συνεχίστηκε με την προσθήκη νέων υποψηφίων (Γερουλάνος,^[40] Χρηστίδης,^[41] Παπανδρέου^[42]). Τελικά, στον δεύτερο γύρο των εκλογών, πρόεδρος του Κινήματος Αλλαγής αναδείχθηκε ο Νίκος Ανδρουλάκης, έναντι του Γιώργου Παπανδρέου, με ποσοστό 67,60%.^[43]

Το Μάιο του 2022, σε εσωκομματικό δημοψήφισμα, αποφασίστηκε η μετονομασία του κόμματος σε «ΠΑΣΟΚ - Κίνημα Αλλαγής» και η επαναφορά του πράσινου ανατέλλοντος ηλίου, του γνωστού ιστορικού συμβόλου του ΠΑ.ΣΟ.Κ..^[44][45][46] Τον ίδιο μήνα διεξήχθη το 3ο Συνέδριο του κόμματος.^[47] Πραγματοποιήθηκαν αλλαγές στο καταστατικό, ενώ οι εργασίες του ολοκληρώθηκαν με την εκλογή των μελών της Κεντρικής Πολιτικής Επιτροπής.^[48]

Στις εθνικές εκλογές του 2023, το ΠΑ.ΣΟ.Κ. - Κίνημα Αλλαγής έλαβε 11,46% και εξέλεξε 41 βουλευτές.^[49] Καθώς κανένα κόμμα δεν έλαβε αυτοδυναμία και με δεδομένη την αδυναμία σχηματισμού κυβέρνησης συνεργασίας, σχηματίστηκε υπηρεσιακή κυβέρνηση και προκηρύχθηκαν νέες εκλογές. Στις εκλογές του Ιουνίου το ποσοστό του κόμματος ανήλθε στο 11,84%, εκλέγοντας 32 βουλευτές.^[50] Λίγες ημέρες μετά τις εκλογές, ο Ανδρέας Λοβέρδος, ιστορικό στέλεχος του κόμματος και δύο φορές υποψήφιος για την προεδρία, παραιτήθηκε από το κόμμα επικαλούμενος πολιτικούς λόγους.^[51]

Στις ευρωεκλογές του 2024, το κόμμα απέσπασε 12,79% κερδίζοντας την τρίτη θέση. Η αποτυχία του κόμματος να ξεπεράσει τον ΣΥ.ΡΙΖ.Α. και να αναδειχθεί δεύτερο κόμμα, προκάλεσε δυσαρέσκεια σε στελέχη του κόμματος,^[52][53] τα οποία ζήτησαν εσωκομματικές εκλογές για την ανάδειξη νέου προέδρου.^[54] Τον Ιούλιο, η Κεντρική Επιτροπή του κόμματος ανακοίνωσε την διεξαγωγή εσωκομματικών εκλογών για τον Οκτώβριο. Υποψήφιοι ήταν οι: Νίκος Ανδρουλάκης, Παύλος Γερουλάνος, Νάντια Γιαννακοπούλου, Άννα Διαμαντοπούλου, Χάρης Δούκας και Μιχάλης Κατρίνης.^[55]

Ιδεολογία

Ορισμένοι αναλυτές τοποθετούν σήμερα το ΠΑ.ΣΟ.Κ. - ΚΙΝ.ΑΛ. στο κέντρο^[5] του πολιτικού φάσματος, ενώ άλλοι επισημαίνουν ότι ανήκει στην κεντροαριστερά.^[4] Οι τοποθετήσεις των στελεχών του έχουν αναφορά στη σοσιαλδημοκρατία^[1], τον κοινωνικό φιλελευθερισμό^[2] και τον φιλοευρωπαϊσμό^[3].

Συμμετέχοντα κόμματα

Τα κόμματα που αποτελούν το ΠΑ.ΣΟ.Κ. - Κίνημα Αλλαγής είναι^[56]:

Κόμμα		Ιδεολογία	Αρχηγός κόμματος
	Πανελλήνιο Σοσιαλιστικό Κίνημα	Σοσιαλδημοκρατία	Νίκος Ανδρουλάκης
	Κίνημα Δημοκρατών Σοσιαλιστών	Δημοκρατικός σοσιαλισμός	Γιώργος Παπανδρέου
	Ένωση Δημοκρατικής Εθνικής Μεταρρύθμισης	Σοσιαλφιλελευθερισμός	Απόστολος Πόντας
	Κινήσεις Πολιτών για τη Σοσιαλδημοκρατία	Σοσιαλδημοκρατία	Μιχάλης Χάλαρης
	Ανανεωτική Αριστερά	Σοσιαλδημοκρατία	Θεόδωρος Μαργαρίτης

Αποτελέσματα εκλογών

Βουλή των Ελλήνων

Έτος	Αρχηγός κόμματος	Αριθμός ψήφων	Ποσοστό ψήφων	Έδρες	Θέση
2019	Φώφη Γεννηματά	457.623	8,10%	22 / 300	3ο κόμμα Αντιπολίτευση
2023 Ι	Νίκος Ανδρουλάκης	676.165	11,46%	41 / 300	3ο κόμμα
2023 II		617.487	11,84%	32 / 300	3ο κόμμα Αντιπολίτευση

Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο

Έτος	Αρχηγός κόμματος	Αριθμός ψήφων	Ποσοστό ψήφων	Έδρες	Θέση	Ομάδα
2019	Φώφη Γεννηματά	436.726	7,72%	2 / 21	3η	Σ&Δ
2024	Νίκος Ανδρουλάκης	508.399	12,79%	3 / 21	3η

Κοινοβουλευτική Ομάδα

Βουλή των Ελλήνων

Κ΄ Κοινοβουλευτική Περίοδος

Μετά από τις βουλευτικές εκλογές του Ιουνίου του 2023, το ΠΑΣΟΚ - Κίνημα Αλλαγής εξέλεξε 32 βουλευτές. Μετά από αλλαγές η Κοινοβουλευτική Ομάδα του κόμματος αριθμεί 31 βουλευτές:

Λίστα

Κ.Ο. ΠΑΣΟΚ - Κινήματος Αλλαγής

• Επικρατείας: Παναγιώτης Δουδωνής
• Επικρατείας: Δημήτρης Μάντζος
• Α΄ Αθηνών: Παύλος Γερουλάνος
• Β1΄ Βόρειου Τομέα Αθηνών: Μιλένα Αποστολάκη
• Β2΄ Δυτικού Τομέα Αθηνών: Νάντια Γιαννακοπούλου
• Β3΄ Νότιου Τομέα Αθηνών: Παύλος Χρηστίδης
• Α΄ Ανατολικής Αττικής: Μανώλης Χριστοδουλάκης
• Αιτωλοακαρνανίας: Χριστίνα Σταρακά
• Αργολίδας: Ανδρέας Πουλάς
• Αρκαδίας: Οδυσσέας Κωνσταντινόπουλος
• Αχαΐας: Γιώργος Παπανδρέου
• Βοιωτίας: Γιώργος Μουλκιώτης
• Δράμας: Τάσος Νικολαΐδης
• Δωδεκανήσου: Γιώργος Νικητιάδης
• Ευβοίας: Κατερίνα Καζάνη
• Ηλείας: Μιχάλης Κατρίνης
• Ηρακλείου: Ελένη Βατσινά
• Ηρακλείου: Φραγκίσκος Παρασύρης
• Α΄ Θεσσαλονίκης: Νίκος Ανδρουλάκης
• Ιωαννίνων: Γιάννης Τσίμαρης
• Κέρκυρας: Δημήτρης Μπιάγκης
• Κιλκίς: Στέφανος Παραστατίδης
• Κοζάνης: Πάρης Κουκουλόπουλος
• Λακωνίας: Νάγια Γρηγοράκου
• Λάρισας: Ευαγγελία Λιακούλη
• Λασιθίου: Κατερίνα Σπυριδάκη
• Λέσβου: Παναγιώτης Παρασκευαΐδης
• Ρεθύμνου: Μανώλης Χνάρης
• Ροδόπης: Αχμέτ Ιλχάν
• Χαλκιδικής: Απόστολος Πάνας
• Χίου: Σταύρος Μιχαηλίδης

Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο

10ο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο

Μετά τις ευρωεκλογές του 2024, το ΠΑΣΟΚ - Κίνημα Αλλαγής εξέλεξε τρεις ευρωβουλευτές. Η σύνθεση της Κοινοβουλευτικής Ομάδας είναι η εξής:

Λίστα

• Νίκος Παπανδρέου
• Γιάννης Μανιάτης
• Σάκης Αρναούτογλου

Διατελέσαντες πρόεδροι

#	Πρόεδρος		Εικόνα	Θητεία		Εκλογή
1		Φώφη Γεννηματά		16 Μαρτίου 2018	25 Οκτωβρίου 2021	2017
2		Νίκος Ανδρουλάκης		12 Δεκεμβρίου 2021	εν ενεργεία	2021 2024

Παραπομπές

1. «Οι αναπάντεχα ριψοκίνδυνες εκλογές του ΚΙΝΑΛ». Ανακτήθηκε στις 23 Αύγουστος 2022.
4. Kostas Tasoulas secures wide MP support as new House president. Kathimerini.
5. Schmidt, Vivien A. (15 Μαΐου 2020). Europe's Crisis of Legitimacy: Governing by Rules and Ruling by Numbers in the Eurozone (στα Αγγλικά). Oxford University Press. σελ. 350. ISBN 978-0-19-879705-0.
6. «Ανεξαρτητοποιήθηκαν Θεοδώρα Τζάκρη και Γιώτα Πούλου από τον ΣΥΡΙΖΑ - Αξιωματική αντιπολίτευση το ΠΑΣΟΚ». NewsIT. 21 Νοεμβρίου 2024. Ανακτήθηκε στις 21 Νοεμβρίου 2024.
7. Δημήτρης Χόνδρος, Συνέδριο Δημοκρατικής Συμπαράταξης - Φ. Γεννηματά: Εκλογή προέδρου τον Οκτώβριο και ιδρυτικό συνέδριο τον Δεκέμβριο, Το Βήμα 29/06/2017.
8. Ο Στ. Θεοδωράκης υποψήφιος για ένα «ανοιχτό κέντρο» Αρχειοθετήθηκε 2019-01-20 στο Wayback Machine., Η Εφημερίδα Των Συντακτών 01/09/2017.
9. Εκλογές Κεντροαριστεράς: Θρίαμβος Γεννηματά, δεύτερος ο Ανδρουλάκης, CNN Greece 12/11/2017.
10. Εκλογές Κεντροαριστεράς: Θριαμβευτική νίκη Γεννηματά, CNN Greece 19/11/2017.
11. Σταύρος Παπαντωνίου, «Κίνημα Αλλαγής» το όνομα του νέου φορέα της Κεντροαριστεράς, Η Καθημερινή 28/11/2017.
12. Σταύρος Παπαντωνίου, Καθοδηγητικό όργανο αποκτά το Κίνημα Αλλαγής, Η Καθημερινή 02/12/2017.
13. Σταύρος Παπαντωνίου, Κίνημα Αλλαγής: Πρώτο συνέδριο με μηνύματα, Η Καθημερινή 17/03/2018.
14. Σταύρος Παπαντωνίου, Κίνημα Αλλαγής: Ανοίγει η αυλαία του 1ου συνεδρίου, Η Καθημερινή 16/03/2018.
15. Κίνημα Αλλαγής: Με θεματικές συζητήσεις η δεύτερη ημέρα του ιδρυτικού συνεδρίου, Η Καθημερινή 17/03/2018.
16. Ενα ρόδο: το νέο σήμα του «Κινήματος Αλλαγής», Η Καθημερινή 18/03/2018.
17. New center-left party wraps up inaugural conference, unveils new logo, ekathimerini.com 18/03/2018.
18. Γιάννης Αντύπας, Ο κύβος ερρίφθη: Εισήγηση Θεοδωράκη για αποχώρηση από το Κίνημα Αλλαγής, Πρώτο Θέμα 01/07/2018.
19. Το Ποτάμι αποχωρεί από το ΚΙΝΑΛ - Συνέδριο τον Οκτώβριο για νέα ηγεσία Αρχειοθετήθηκε 2018-07-01 στο Wayback Machine., news247.gr 01/07/2018
20. Καρκατσούλης: Λάθος η αποχώρηση του Ποταμιού από το Κίνημα Αλλαγής, Πρώτο Θέμα 02/07/2018.
21. Ο Θεοδωράκης εισηγείται αποχώρηση Ποταμιού από το Κίνημα Αλλαγής Αρχειοθετήθηκε 2018-07-03 στο Wayback Machine., Η Εφημερίδα Των Συντακτών 01/07/2018.
22. Εκτός ΚΙΝΑΛ και οι «Μεταρρυθμιστές της Αριστεράς» του Λυκούδη, Newpost 03/07/2018.
23. Γιάννης Αντύπας, Κίνηση «Μπροστά»: Αποχωρούμε από «Το Ποτάμι», Πρώτο Θέμα 01/07/2018.
24. Διαγραφή Θεοχαρόπουλου από τη Δημοκρατική Συμπαράταξη Αρχειοθετήθηκε 2019-01-23 στο Wayback Machine., Η Εφημερίδα Των Συντακτών 20/01/2019.
25. Αποχώρησε η ΔΗΜΑΡ από το ΚΙΝΑΛ, enikos.gr 22/01/2019.
26. Σηκώνει αυλαία το συνέδριο ΚΙΝΑΛ: Τα πραγματικά στοιχήματα, οι κρίσιμες ομιλίες και ο πράσινος ήλιος
27. 2ο Συνέδριο ΚΙΝΑΛ: Ομιλίες Γεννηματά και Τίμερμανς
28. «Υπουργείο Εσωτερικών - Ευρωεκλογές 2019: Επίσημα αποτελέσματα». Υπουργείο Εσωτερικών. Ανακτήθηκε στις 26 Μαΐου 2019.
29. Υποψήφιος στις εκλογές με το ΚΙΝΑΛ ο Στ. Παναγούλης
30. «Αποτελέσματα εθνικών εκλογών Ιουλίου 2019». Υπουργείο Εσωτερικών. Ανακτήθηκε στις 7 Ιουλίου 2019.
31. ΚΙΝΑΛ: Όλα όσα αποφάσισε η Κεντρική Επιτροπή για τις εκλογές
32. Γεννηματά: Δεν μου αρκεί το 8%, θα είμαι ξανά υποψήφια το 2021
33. ΚΙΝΑΛ: Υποψήφιος για την ηγεσία ο Ν. Ανδρουλάκης
34. A. Λοβέρδος: Θα διεκδικήσω την ηγεσία του ΠΑΣΟΚ – ΚΙΝΑΛ
35. ΚΙΝΑΛ: Υποψήφιος για την ηγεσία ο Χάρης Καστανίδης
36. Αποσύρεται η Φώφη Γεννηματά από την διαδικασία εκλογής του ΚΙΝΑΛ
37. Φώφη Γεννηματά: Αποσύρεται από την κούρσα εκλογής Προέδρου στο ΚΙΝΑΛ - Εισήχθη στο νοσοκομείο
38. «Έφυγε από τη ζωή η Φώφη Γεννηματά». ProtoThema. 25 Οκτωβρίου 2021. Ανακτήθηκε στις 26 Οκτωβρίου 2021.
39. Newsroom (25 Οκτωβρίου 2021). «Πέθανε η Φώφη Γεννηματά - Έδωσε γενναία μάχη με τον καρκίνο». CNN.gr. Ανακτήθηκε στις 26 Οκτωβρίου 2021.
40. Κάτζου, Αμαλία (14 Οκτωβρίου 2021). «Υποψήφιος για την προεδρία του ΚΙΝΑΛ ο Παύλος Γερουλάνος». Newsbomb. Ανακτήθηκε στις 14 Οκτωβρίου 2021.
41. «ΚΙΝΑΛ: Στην κούρσα για την ηγεσία και ο Παύλος Χρηστίδης». ProtoThema. 15 Οκτωβρίου 2021. Ανακτήθηκε στις 15 Οκτωβρίου 2021.
42. ΚΙΝΑΛ – Ο Γιώργος Παπανδρέου υποψήφιος για την ηγεσία του κόμματος – Ενημέρωσε τη Φώφη Γεννηματά
43. Εκλογές ΚΙΝΑΛ – Τα τελικά αποτελέσματα: Με 67,6% εξελέγη ο Νίκος Ανδρουλάκης
44. «ΠΑΣΟΚ-Κίνημα Αλλαγής» το νέο όνομα – Πάνω από 170.000 η συμμετοχή
45. Νίκος Ανδρουλάκης: «Προχωράμε με το ΠΑΣΟΚ-ΚΙΝΑΛ» – Έσπασε το «φράγμα» των 170.000 η συμμετοχή
46. ΠΑΣΟΚ-Κίνημα Αλλαγής: Αυτό είναι το νέο λογότυπο
47. ΠΑΣΟΚ-Κίνημα Αλλαγής: Συνέδριο επανεκκίνησης στις 18:00 στο κλειστό του ΤΑΕ ΚΒΟ ΝΤΟ
48. Αυλαία στο συνέδριο ΠΑΣΟΚ – ΚΙΝΑΛ με εκλογή της νέας Κεντρικής Επιτροπής
49. Υπουργείο Εσωτερικών: Εθνικές εκλογές - Μάιος 2023
50. Υπουργείο Εσωτερικών: Εθνικές εκλογές - Ιούνιος 2023
51. «Ο Ανδρέας Λοβέρδος αποχωρεί από το ΠΑΣΟΚ». www.kathimerini.gr. 5 Ιουλίου 2023. Ανακτήθηκε στις 5 Ιουλίου 2023.
52. «Θέμα ηγεσίας στο ΠΑΣΟΚ θέτει και ο Νίκος Παπανδρέου: Ο λόγος άμεσα στους φίλους και στα μέλη για Αλλαγή». ProtoThema. 12 Ιουνίου 2024. Ανακτήθηκε στις 12 Ιουνίου 2024.
53. «ΠΑΣΟΚ: Ο Οδ. Κωνσταντινόπουλος εγείρει θέμα ηγεσίας - Ζητεί επίσπευση στις εσωκομματικές διαδικασίες». www.naftemporiki.gr. 12 Ιουνίου 2024. Ανακτήθηκε στις 12 Ιουνίου 2024.
54. ΜΟΣΧΟΒΑΣ, ΑΓΓΕΛΟΣ (12 Ιουνίου 2024). «Θέμα ηγεσίας στο ΠΑΣΟΚ: Άνοιξε ο ασκός του Αιόλου -Ποιοι είναι οι δελφίνοι Ανδρουλάκη». iefimerida.gr. Ανακτήθηκε στις 12 Ιουνίου 2024.
55. Newsroom (9 Σεπτεμβρίου 2024). ««Κλείδωσαν» και επίσημα οι έξι υποψήφιοι για την προεδρία του ΠΑΣΟΚ - Τι ακολουθεί μέχρι τις κάλπες». CNN.gr. Ανακτήθηκε στις 10 Σεπτεμβρίου 2024.
56. Απόφαση 65/2019

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

• Επίσημη ιστοσελίδα