Ο Ιωάννης Σβέρκερσον, σύγχρονα σουηδικά: Johan Sverkersson den äldre, στις παλαιές ισλανδικές πηγές ονομάζεται Jón jarl Sørkvisson, (απεβ. μεταξύ 1150 και 1153), ήταν ο μεγαλύτερος γιος του βασιλιά Σβέρκερ Α' της Σουηδίας και της συζύγου του Ούλβχιλντ Χάακονσντοττερ. Είχε έναν ρόλο στη δημιουργία ενός πολέμου μεταξύ Σουηδίας και Δανίας τη δεκαετία του 1150.
| Ιωάννης, πρίγκιπας της Σουηδίας (12ος αι.) | |
|---|---|
| Γενικές πληροφορίες | |
| Γέννηση | Δεκαετία του 1130[1] |
| Θάνατος | Δεκαετία του 1150 |
| Πληροφορίες ασχολίας | |
| Οικογένεια | |
| Τέκνα | Καικιλία Γιόχανσντοττερ της Σουηδίας Κολ της Σουηδίας[2] |
| Γονείς | Σβέρκερ Α΄ της Σουηδίας[2] και Ούλβχιλντ Χάκονσντόττερ[2] |
| Αδέλφια | Έλενα της Σουηδίας Κάρολος Ζ΄ της Σουηδίας Σούνε Σικ |
Ιστορικό και οικογένεια
Ο πρίγκιπας Ιωάννης γεννήθηκε στις αρχές της δεκαετίας του 1130 ως γιος του πρόσφατα αναγορευμένου βασιλιά Σβέρκερ Α' και της βασίλισσας Ούλφχιλντ, της πρώην συζύγου του βασιλιά Νιλς της Δανίας. Πιθανότατα ήταν ο μεγαλύτερος γιος του βασιλιά, με τα μικρότερα αδέλφια του να είναι οι Kάρολος Ζ΄, Έλενα και Ίνγκεμποργκ. Σύμφωνα με τον Δανό χρονικογράφο Σάξωνα τον Γραμματικό, ήταν «ένας πολύ γενναίος, αλλά όχι πολύ ευγενικός άνθρωπος».[3] Οι διατηρημένοι κατάλογοι δωρεών προς την Καθολική Εκκλησία δείχνουν ότι νυμφεύτηκε μία κυρία που ονομαζόταν Ράγκνχιλντ, πιθανώς συγγενή του Γκούτορμ, που ήταν γιάρλ επί βασιλείας του Kαρόλου Ζ΄ (1161-1167).[4] Σύμφωνα με μία μεσαιωνική γενεαλογία, ο Ιωάννης πρέπει να ήταν ο πατέρας των δύο επόμενων διεκδικητών του σουηδικού θρόνου, του Κολ της Σουηδίας και του Μπούρισλεβ, και ενός άλλου άνδρα που ονομαζόταν Ούμπε ο Δυνατός.[5] Αυτό έχει γίνει αποδεκτό από ορισμένους ιστορικούς, όπως ο Άντολφ Συκ,[6] ο Λαρς O. Λάγκερβιστ και ο Nιλς Όμπεργκ.[7] Μερικοί συμπεραίνουν από περιστασιακά στοιχεία ότι ο Ιωάννης είχε επίσης έναν γιο, που ονομαζόταν Kνουτ, που γεννήθηκε γύρω στο 1152 και αναφέρεται ήδη από τη δεκαετία του 1190,[8] και μία κόρη Καικιλία, που εικάζεται ότι ήταν η σύζυγος του Κνούτου Α΄ της Σουηδίας. Σύμφωνα με μία πηγή του 17ου αιώνα, ο Ιωάννης μπορεί να είχε έναν άλλο γιο, τον Άλφ, ο οποίος απεβίωσε νέος και, όπως ο Μπούρισλεφ, ενταφιάστηκε στο αβαείο Βρέτα.[9] Ο Ιωάννης είναι γνωστός στις ισλανδικές πηγές ως Γον γιάρλ και στις σουηδικές γενεαλογίες ως Γιοχάννες δουξ. Ο Σάξων τον αναφέρει χωρίς τίτλο.[5]
Καταλύτης σύγκρουσης και θανάτου
Η μητέρα του Ιωάννη, Ούλφχιλντ απεβίωσε πριν από το 1150 και ο Σβέρκερ Α΄ ξανανυμφεύτηκε με τη Ρίκισσα της Πολωνίας. Σύμφωνα με τον Σάξωνα τον Γραμματικό, ο Δανός διεκδικητής Κνούτος Ε΄, γιος της Ρϊκισσας σε προηγούμενο γάμο, κατέφυγε στην αυλή του Σβέρκερ Α΄ το 1150. Ο Σβέρκερ Α΄ δέχθηκε τον θετό του γιο στην αρχή, αλλά ο Κνούτος Ε΄ αναγκάστηκε σύντομα να πωλήσει γη, που είχε στη Σουηδία για να συντηρηθεί. Ο Σάξων ισχυρίζεται ότι ο Ιωάννης έγραψε μία σάτυρα για τον Κανούτο, όπου τον πείραζε, επειδή ήταν άτυχος στον πόλεμο και δειλός. Ο Κνούτος Ε΄ προσβλήθηκε, αγόρασε μερικά πλοία και προμήθειες και ταξίδεψε στην Πολωνία και αργότερα στη Γερμανία, προτού εισέλθει ξανά στη Δανία.[3] (Αργότερα, μετά το τέλος του Ιωάννη, ο Κανούτος έγινε γαμπρός του Σβέρκερ Α΄ παντρεύοντας την κόρη του Έλενα της Σουηδίας. )
Λίγο αργότερα, ο Δανός κυβερνήτης του Χάλαντ, Kαρλ, απουσίαζε από τη δικαιοδοσία του. Σύμφωνα με τον Σάξωνα, ο πρίγκιπας Ιωάννης επιθυμούσε τη γυναίκα του Kαρλ και την αδελφή της, η οποία ήταν χήρα. Ως εκ τούτου, βρήκε την ευκαιρία να τις απαγάγει και τους έφερε στη Σουηδία, όπου υπέστησαν ερωτική κακοποίηση. Ο Ιωάννης τις ανάγκαζε να κάνουν έρωτα μαζί του εναλλάξ, κάθε δεύτερη νύχτα, «και έτσι παραβίαζε αυτές τις αγνές γυναίκες επιστρατεύοντας μαζί τους τις πιο άθλιες υπερβολές». Αυτή η συμπεριφορά εξόργισε τον Σβέρκερ Α΄ και τον πληθυσμό και ο Ιωάννης αναγκάστηκε τελικά να επιστρέψει τις δύο αδελφές στη Δανία. Ωστόσο, η ζημιά είχε γίνει και ο Δανός βασιλιάς Σβεν Γ΄ χρησιμοποίησε το περιστατικό ως δικαιολογία, για την προετοιμασία του να εισβάλει στο βασίλειο του Σβέρκερ Α΄.[3] Ενώ αυτό χρησίμευσε ως πρόσχημα, η εχθρότητα του Σβεν Γ΄ οφειλόταν κυρίως στην υποστήριξη του Σβέρκερ Α΄ στον αντίπαλό του Κνούτο Ε΄.[10]
Λίγο καιρό αργότερα, περίπου το 1152 ή το 1153, ο πρίγκιπας Ιωάννης εμφανίστηκε σε μία Συνέλευση (Thing), όπου σκοτώθηκε από έναν εξαγριωμένο αγρότη. Δεν μπορεί να ήταν πολύ περισσότερο από 20 ετών, όταν γνώρισε το βίαιο τέλος του. Το περιστατικό μπορεί να προκλήθηκε από τις πρόσφατες παραβάσεις του. Ως αποτέλεσμα της δολοφονίας, προέκυψε μία σύγκρουση μεταξύ του Σβέρκερ Α΄ και των ανθρώπων του. Ο Σβεν Γ΄ εκμεταλλεύτηκε την αναταραχή και παρενέβη στη νότια επαρχία Σμόλαντ το 1153–54. Ο πόλεμος όμως δεν στέφθηκε με επιτυχία.[3]
Υστεροφημία
Σύμφωνα με το Skáldatal του Σνόρι Στούρλουσον, ο Ιωάννης ήταν ένας από τους προστάτες του ισλανδικού skald Halldórr skvaldri.[11] Ο πλήρης αδελφός του Kαρλ Σβέρκερσον έγινε βασιλιάς το 1161 ως Κάρολος Ζ' της Σουηδίας. Μετά τον βίαιο θάνατο του Καρόλου το 1167 από τον Κνούτο Α', οι μικροί γιοι του Ιωάννη, Κολ και Μπούρισλεφ, ήταν επικεφαλής του κόμματος του Οίκου του Σβέρκερ για λίγο, αλλά σκοτώθηκαν από τον Κνούτο Α' το 1172/73. Ο αδελφός τους Ούμπε ο Δυνατός μπορεί να είναι το ίδιο πρόσωπο με τον Ουλφ Γιάρλ, που άκμασε τη δεκαετία του 1160.[12]
Βιβλιογραφικές αναφορές
Wikiwand in your browser!
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
