Η Θεοδώρα (Teodora, 870 - 916) ήταν συγκλητική της Ρώμης. Ήταν κόμισσα του Τούσκουλου και μία από τις πιο ισχυρές πολιτικές προσωπικότητες της Ιταλίας του 10ου αιώνα. Μαζί με τον σύζυγό της Θεοφύλακτο Α΄ και την κόρη της Μαροζία άσκησαν την μεγαλύτερη πολιτική επιρροή στην παπική εξουσία και έκαναν την οικογένειά τους την πιο ισχυρή στην Ρώμη του 10ου αιώνα. Λόγω της μεγάλης της εξουσίας δέχτηκε σκληρή κριτική που συνοδεύτηκε από αναπόδεικτες κατηγορίες[1] σεξουαλικής ακολασίας κυρίως από τον πολιτικό της αντίπαλο Λιουτπράνδο της Κρεμόνα. Αυτές οι κατηγορίες οδήγησαν στον χαρακτηρισμό της εποχής της ακμής της οικογένειάς της ως "πορνοκρατία".
| Θεοδώρα | |
|---|---|
| Γενικές πληροφορίες | |
| Γέννηση | 9ος αιώνας Ρώμη |
| Θάνατος | 916 |
| Πληροφορίες ασχολίας | |
| Ιδιότητα | πολιτικός |
| Οικογένεια | |
| Σύζυγος | Θεαφύλακτος Α΄ του Τούσκουλου |
| Τέκνα | Μαροζία Θεοδώρα Β΄ του Τούσκουλου |
| Οικογένεια | Οικογένεια Θεοφύλακτου |
| Αξιώματα και βραβεύσεις | |
| Αξίωμα | Ρωμαίος συγκλητικός |
Η ζωή της
Η Θεοδώρα γεννήθηκε στην Ρώμη και πιθανότατα είχε ευγενική καταγωγή.[2] Ήταν γνωστή για την θρησκευτική της αφοσίωση, την ηθική της ζωή και τη φιλανθρωπία της.[3] Κάποια στιγμή παντρεύτηκε τον Θεοφύλακτο Α΄ που ήταν ένας από τους πιο ισχυρούς άντρες της Ρώμης. Μαζί του έκανε δύο κόρες, τη Μαροζία και τη Θεοδώρα Β΄.
Το 904, προωθώντας τα συμφέροντα του συζύγου της, μεθόδευσε την άνοδο του Σέργιου Γ΄ στον παπικό θρόνο. Εκείνος σε αντάλλαγμα έκανε τον Θεοφύλακτο Κόμη του Τούσκουλου[2], του έδωσε το ύπατο αξώμα του Roman consul και τον όρισε παπικό Θησαυροφύλακα (Vestarius) και Στρατηγό (Magister militium).[4][5] Τότε οι πολιτικοί αντίπαλοι της οικογένειας και ειδικά ο Λιουτπράνδος της Κρεμόνα άρχισαν να διαδίδουν φήμες σχετικά με την ηθική του νέου πάπα αλλά και την ηθική της οικογένειας των Θεοφύλακτων. Ισχυρίσθηκαν ότι ο Σέργιος, με τις ευλογίες της Θεοδώρας και του Θεοφύλακτου, είχε ερωτική σχέση με την ανήλικη τότε κόρη τους, τη Μαροζία ενώ δεν δίστασε να κατηγορήσει και την ίδια τη Θεοδώρα για σεξουαλική ακολασία. Την χαρακτήρισε «αναίσχυντη πόρνη [...] μοναδική κυβερνήτρια της Ρώμης[...] που ασκεί εξουσία σαν άντρας»[6] ενώ είπε για τις κόρες της ότι "ξεπερνούσαν την μητέρα τους στις αγαπημένες δραστηριότητες της Αφροδίτης".[6] Ειδικά ο βίος της Θεοδώρας Β΄ που ήταν άμεμπτος ήθικα και δεν προκάλεσε κανένα σχόλιο και καμία υποψία[7] δείχνει και τον βαθμό στον οποίον ήταν προκατειλημμένος ο Λιουτπράνδος και πόσο μεροληπτικά ήταν τα κείμενά του. Όπως είχαν κάνει και αμέτρητοι άλλοι πριν απο αυτόν, ο Λιουτπράνδος θεωρούσε την γυναικεία εξουσία τόσο αφύσικη που για να την δικαιολογήσει έπρεπε να την συνδέσει με την σεξουαλική επιρροή. Για εκείνον μόνο μέσω κάποιας σεξουαλικής χάρης μπορούσε μία γυναίκα να αποκτήσει εξουσία.[8]
Μετά τον θάνατο του Σέργιου και μετά από τις σύντομες θητείες των Αναστάσιου Γ΄ και Λάνδωνα η οικογένεια των Θεοφύλακτων φρόντισε να γίνει πάπας ο Ιωάννης Ι΄ το 914 που ανταπέδωσε την εύνοια με το να δώσει στη Θεοδώρα τους τίτλους senatrix, δηλαδή συγκλητικός, και serenissima vestaratrix της Ρώμης. Αυτούς τους τίλους κληρονόμησαν και οι κόρες της. Ο Λιουτπράνδος συνέχισε την συκοφαντική τακτική του κατηγορώντας τη Θεοδώρα ότι είχε σχέσεις με νεαρούς ιερείς και ότι έκανε όργια στο σπίτι της στο νησί Τιβερίνα που βρίσκεται στη μέση του ποταμού Τίβερη. Ισχυρίσθηκε επίσης ότι ο λόγος που έγινε πάπας ο Ιωάννης Ι΄ ήταν γιατί ήταν εραστής της Θεοδώρας και ότι η νεότερη κόρη της, η Θεοδώρα Β΄, ήταν στην πραγματικότητα δική του κόρη και όχι του Θεοφύλακτου. Το γεγονός ότι η Θεοδώρα Β΄ είχε γεννηθεί περίπου το 900 δείχνει ότι ο Λιουτπράνδος άφηνε να εννοηθεί ότι η σχέση του Ιωάννη με τη Θεοδώρα ήταν μακροχρόνια και είχε ξεκινήσει πριν να γίνει πάπας ο Ιωάννης.[6] Αυτές οι κατηγορίες όμως θεωρούνται απίθανες.[2]
Τελικά η Θεοδώρα πέθανε γύρω στο 916[2], όντας ίσως η πιο ισχυρή γυναίκα της Ρώμης και η πιο συκοφαντημένη. Ήταν μία γυναίκα που κατείχε ισχύ, χρήματα, περιουσία και τίτλο αλλά δεν μπορούσε να καταλάβει κάποια θέση εξουσίας λόγω των προκαταλήψεων της εποχής ενάντια στην γυναικεία εξουσία. Έτσι ο μόνος τρόπος για να ασκήσει εξουσία ήταν μέσω της χειραγώγησης εκείνων που κατείχαν τις θέσεις εξουσίας.[8] Κατά τη διάρκεια της ζωής της ίσως να επέλεξε να χρησιμοποιήσει ηθικά αμφίβολες μεθόδους όπως τη χειραγώγηση της παπικής εξουσίας αλλά δεν έκανε κάτι περισσότερο ή κάτι διαφορετικό από ότι έκαναν συχνά οι άντρες που βρίσκονταν σε θέσεις ισχύος. Το γεγονός όμως ότι ήταν γυναίκα έκανε τη συμπεριφορά της να δείχνει στα μάτια πολλών ως περισσότερο διεφθαρμένη και αυτός ήταν ο λόγος που τα λόγια του Λιουτπράνδου "ασκεί εξουσία σαν άντρας"[6] ήταν κατηγορία. Η Θεοδώρα πέθανε αλλά η οικογένειά της συνέχισε να κυριαρχεί στην πολιτική σκηνή της Ρώμης για πολλά χρόνια, να δημιουργεί ισχυρούς εχθρούς και να δέχεται συχνά αβάσιμες και ακραίες κατηγορίες[9][10] [11] που αφορούσαν κυρίως σεξουαλικές ακολασίες και δεν μπορούσαν ούτε να αποδειχθούν αλλά ούτε και να διαψευσθούν, αλλά παρά ταύτα επηρέαζαν τους πολίτες της Ρώμης. Αυτές οι ακραίες κατηγορίες οδήγησαν στο να ονομαστεί η εποχή της ακμής της Θεοδώρας και της οικογένειάς της "πορνοκρατία".
Παραπομπές
Πηγές
Wikiwand in your browser!
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
