Η ντυμένη μάχα

Η ντυμένη μάχα (Ισπανικά: La maja vestida) είναι μια ελαιογραφία που φιλοτέχνησε ο Ισπανός ζωγράφος και χαράκτης Φρανθίσκο Γκόγια την περίοδο 1807-1808. Μαζί με το «ταίρι» του, τον πίνακα Η γυμνή μάχα (La maja desnuda) (1797-1800), βρίσκεται στο Μουσείο ντελ Πράδο. Ο όρος μάχα αποτελούσε κοινή ονομασία για τους Ισπανούς της εποχής, για τους άνδρες (μάχο) και για τις γυναίκες (μάχα), χαμηλών κοινωνικών τάξεων που ξεχώριζαν με το εξεζητημένο ντύσιμό τους και τους τρόπους τους, του οποίους απεικόνιζε συχνά ο Γκόγια στα έργα του.

Η ντυμένη μάχα, σε φωτογραφία που λήφθηκε από τον J. Laurent περί το 1868, στη Βασιλική Ακαδημία Καλών Τεχνών του Σαν Φερνάντο.

Η γυμνή μάχα, μία από τις διασημότερες απεικονίσεις της γυναικείας ομορφιάς στη δυτική τέχνη (ελαιογραφία σε μουσαμά, 98 × 191 εκ., 1797-1800, Μουσείο ντελ Πράδο, Μαδρίτη)

Η γυμνή μάχα (La maja desnuda)και η ντυμένη μάχα (La maja vestida) στο Μουσείο ντελ Πράδο

Η ντυμένη μάχα
Ονομασία	Η ντυμένη μάχα
Δημιουργός	Q5432
Έτος δημιουργίας	1807-1808
Είδος	Ελαιογραφία σε μουσαμά
Ύψος	95
Πλάτος	190 εκ.
Πόλη	Μαδρίτη
Μουσείο	Μουσείο ντελ Πράδο
Σχετικά πολυμέσα
δεδομένα

Το έργο

Παλαιότερα υπήρχε η, λανθασμένη, αντίληψη πως η εικονιζόμενη είναι η Δούκισσα της Άλμπα. Επίσης έχει εκφραστεί η άποψη ότι ίσως είναι η Pepita Tudó, που ήταν ερωμένη του Γοδόι από το 1797. Η κοπέλα είναι ξαπλωμένη πάνω στο ντιβάνι από πράσινο βελούδο, με μεταξωτά μαξιλάρια και ένα κεντημένο σεντόνι, σχηματίζοντας μία διαγώνιο. Η πρωταγωνίστρια εκτίθεται με τα χέρια ανασηκωμένα πίσω από το κεφάλι και κοιτάζει άμεσα τον θεατή.^[1]

Ιστορικά στοιχεία

Πιθανότατα, αμέσως μετά την ολοκλήρωση της γυμνής μάχα, ο Γοδόι παρήγγειλε στον Γκόγια τη ντυμένη μάχα, έτσι ώστε να δείχνει στους καλεσμένους του είτε τον έναν πίνακα είτε τον άλλον, ανάλογα με την ιδιότητά τους και με τις απόψεις τους περί ηθικής. Η παλαιότερη καταγεγραμμένη αναφορά στο έργο εντοπίζεται στην απογραφή της ιδιοκτησίας του Γοδόι - στην απογραφή συμπεριλαμβάνεται και η γυμνή μάχα - που έκανε ο Frédéric Quillet, πράκτορας του Χοσέ Βοναπάρτη το 1808. Αργότερα, το 1813, οι δύο γυναίκες περιγράφονται ως τσιγγάνες, στην απογραφή της ιδιοκτησίας του Γοδόι που κατασχέθηκε από τον βασιλιά Φερνάντο VII. Από το 1808 έως το 1813 το έργο βρισκόταν στην Ακαδημία Καλών Τεχνών του Σαν Φερνάνντο αλλά οι δύο πίνακες, Η γυμνή μάχα και Η ντυμένη μάχα κατασχέθηκαν μέχρι το 1836 και τον Νοέμβριο του 1814 Ο Γκόγια κλήθηκε από την Ιερά Εξέταση σε απολογία για τη «γυμνή γυναίκα στο κρεβάτι» που είχε ζωγραφίσει. Η υπόθεση τελικά θα «κουκουλωθεί» - πιθανώς χάρη σε παρέμβαση του Antonio Maria Galarza, μέλους του συμβουλίου της Ιεράς Εξέτασης και συγγενή της πεθεράς του γιου του, Χαβιέ -^[2] αλλά από τότε η Ιερά Εξέταση θα παρακολουθεί στενά τις κινήσεις και τις καλλιτεχνικές δραστηριότητες του εβδομηντάχρονου πλέον Γκόγια. Το 1836 ο πίνακας επέστρεψε στην Ακαδημία Καλών Τεχνών του Σαν Φερνάνντο όπου και παρέμεινε μέχρι το 1901. Το έτος αυτό το έργο θα μεταφερθεί στο Μουσείο ντελ Πράδο, όπου βρίσκεται μέχρι σήμερα.^[3][4]

Παραπομπές

1. Σειρά βιβλίων Μεγάλα Μουσεία, τόμος 10 - Μουσείο Πράδο, σ.140, Εκδόσεις Όραμα
2. The Black Paintings of Goya, σ. 14, 18, Juan Jose Junquera, 2006
3. Γκόγια, Rose-Marie & Rainer Hagen, Taschen
4. «www.museodelprado.es - The Nude Maja». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 3 Ιανουαρίου 2010. Ανακτήθηκε στις 3 Μαρτίου 2013.