Ηλέκτρα (όνομα)

Το όνομα Ηλέκτρα, είναι ελληνικό γυναικείο όνομα (βαφτιστικό όνομα).

Το όνομα προέρχεται από το αρχαιοελληνικό όνομα Ἠλέκτρα «λαμπρή, φωτεινή», από το ἤλεκτρον «κεχριμπάρι», και αυτό από το ἠλέκτωρ «λαμπρός, φωτεινός», άγνωστου ετύμου.^[1] Το όνομα είναι σημασιολογικά παρεμφερές με τα ονόματα Αγλαΐα, Ανουάρ, Εμβέρ, Κλάρα, Λούκιος/Λουκία, Ρωξάνη, Σβετλάνα, Φωτεινός/Φωτεινή κτλ., ενώ από τη σημασία ήλεκτρον «κεχριμπάρι» σχετίζεται με τα γυναικεία ονόματα Ambra (ιταλικά), Ambre (γαλλικά), Amber (αγγλικά). Από την ίδια ρίζα ετυμολογούνται και τα αρχαιοελληνικά ονόματα Ηλεκτρύων και Ηλεκτρυώνη.^[2]

Remove ads

Το όνομα δεν έχει δικιά του άγια και γι’ αυτό εορτάζεται των Αγίων Πάντων.

Όνομα από την αρχαιοελληνική παράδοση, στην οποία θέση ξεχωριστή κατέχει η Ηλέκτρα, που μαζί με τον αδελφό της Ορέστη εκδικήθηκε τη μητέρα της Κλυταιμνήστρα και τον εραστή της Αίγισθο για τη δολοφονία του πατέρα της Αγαμέμνονα. Πρωταγωνιστεί σε δύο αρχαιοελληνικές τραγωδίες την Ηλέκτρα του Ευριπίδη και την Ηλέκτρα του Σοφοκλή, ενώ έχει σταθεί πηγή έμπνευσης για δεκάδες άλλα έργα, γεγονός που συνέβαλε στη διάδοση του ονόματος μέχρι την Αναγέννηση.^[3] Στους νεότερους χρόνους, στα 1873 ο Γερμανοαμερικανός αστρονόμος Κρίστιαν Πέτερς (C. H. F. Peters) δίνει το όνομά της τον αστεροειδή που ανακάλυψε Elektra/Ηλέκτρα·^[4] στα 1903 ο Ούγκο φον Χοφμάννσταλ (Hugo von Hofmannsthal) γράφει το δράμα Ηλέκτρα (Elektra) και ο Ρίχαρντ Στράους (Richard Strauss) το χρησιμοποιεί ως λιμπρέτο στη μονόπρακτη όπερα που ανεβάζει το 1909 (Η Ηλέκτρα του Στράους είναι μέχρι σήμερα μια από τις πιο συχνά παιζόμενες όπερες που βασίζονται στην αρχαιοελληνική μυθολογία).^[5] ενώ από την ιστορία της Ηλέκτρας δημιουργείται στα 1913^[6] ο όρος Σύμπλεγμα της Ηλέκτρας, κατά τον Καρλ Γιουγκ (Carl Gustav Jung), σύμπλεγμα ανάλογο με το Οιδιπόδειο, που εκδηλώνεται ως ερωτική έλξη της κόρης προς τον πατέρα και αντίζηλο μίσος προς τη μητέρα — ο όρος είναι μεταφραστικό δάνειο από τα γερμανικά (Elektrakomplex).^[7] Στα 1930 ο Γουλιέλμο Μαρκόνι (Guglielmo Marconi), βαφτίζει την κόρη του και τη θαλαμηγό - εργαστήριό του Elettra^[8] και στα 1931 ο Ευγένιος Ο'Νηλ (Eugene O'Neill) γνωρίζει μεγάλη επιτυχία με το έργο του Το πένθος ταιριάζει στην Ηλέκτρα (Mourning Becomes Electra).

Σημαντική θέση κατέχει και η Πλειάς Ηλέκτρα.^[9] Από εκεί παίρνει τον τίτλο του το δεύτερο βιβλίο (Elettra) της ποιητικής συλλογής Laudi del cielo, del mare, della terra e degli eroi (Ύμνοι του ουρανού, της θάλασσας, της γης και των ηρώων, 1903–1912) του Γκαμπριέλε ντ’Αννούτσιο (Gabriele d’Annunzio).^[10]

Το όνομα σήμερα στην Ελλάδα δεν είναι ασυνήθιστο, αν και δεν διαθέτει αγία να το υποστηρίζει· σε μια προσπάθεια στατιστικής αποτίμησης της συχνότητας των ελληνικών ονομάτων, το όνομα Ηλέκτρα παρουσιάζεται ως το 272ο πιο συχνό όνομα (το 182ο ανάμεσα στα γυναικεία).^[11]

Remove ads

Το όνομα, μέσω του ελληνικού Ἠλέκτρα και του δάνειου λατινικού Electra,^[9]^[12] διαδόθηκε στις άλλες γλώσσες.

αγγλικά: Electra^[13] (Ηλέκτρα)^[14]	ουγγαρέζικα: Élektra
βουλγαρικά: Електра (Ελέκτρα)	ουκρανικά: Електра (Ελέκτρα)
γαλλικά: Électre (Έλεκτρ)^[15]	ρωσικά: Электра^[16] (Ελέκτρα)^[17]
γερμανικά: Elektra (Ηλέκτρα)^[18]	σερβικά: Електра (Ελέκτρα)
ιταλικά: Elettra (Ηλέτρα)·^[19] αρσ. Elettro^[20]	τσεχικά: Élektra
ισπανικά: Electra^[21] (Ελέκτρα)^[22]
κροατικά: Elektra

Ηλέκτρα Αποστόλου (1912–1944), ηρωίδα της Αντίστασης
Ηλέκτρα Λεμπλ (1999-), κολυμβήτρια

Ηλέκτρα, τραγωδία του Ευριπίδη, διδάχτηκε το 413 π.Χ.
Ηλέκτρα, τραγωδία του Σοφοκλή
Ηλέκτρα, στην αρχαιοελληνική μυθολογία, κόρη του Αγαμέμνονα και της Κλυταιμνήστρας
Ηλέκτρα, στην αρχαιοελληνική μυθολογία, μια από τις Πλειάδες
Ηλεκτρύων, στην αρχαιοελληνική μυθολογία, βασιλιάς των Μυκηνών, γιος του Περσέα και της Ανδρομέδας
Ηλεκτρυώνη, στην αρχαιοελληνική μυθολογία, ηρωίδα της Ρόδου
Ηλέκτρα (Elektra, 1903), ποιητική σύνθεση του Ούγγο φον Χοφμάννσταλ (Hugo von Hofmannsthal), πάνω στην οποία ο Ρίχαρντ Στράους (Richard Strauss) συνθέτει τη μονόπρακτη όπερα Ηλέκτρα (Elektra, op. 58, 1909).
Το πένθος ταιριάζει στην Ηλέκτρα (Mourning Becomes Electra, 1947), ταινία του Ντάντλεϊ Νίκολς, πάνω στο ομώνυμο θεατρικό (1931) του Ευγένιου Ο’Νηλ, ο οποίος με τη σειρά στηρίχτηκε στην τριλογία του Αισχύλου Ορέστεια (458 π.Χ.)
Ηλέκτρα (1962), ταινία του Μιχάλη Κακογιάννη πάνω στην ομώνυμη τραγωδία του Ευριπίδη
Δάκρυα για την Ηλέκτρα (1966), δραματική ταινία του Γιάννη Δαλιανίδη, σε σενάριο Νίκου Φώσκολου

Remove ads

[1]
Γεώργιος Μπαμπινιώτης, Λεξικό της Ελληνικής Γλώσσας, Κέντρο Λεξικολογίας, Αθήνα 2005.
[2]
Vito Maria De Grandis, Dizionario etimologico-scientifico delle voci italiane di greca origine, 1824, σ. 143
[3]
Fabio Galgani, Onomastica Maremmana, Centro Studi Storici «A. Gabrielli», 2005, σ. 239
[4]
Lutz D. Schmadel, Dictionary of Minor Planet Names, Springer Verlag, 6η έκδοση (2012), τμ. 2, σ. 25
[5]
Michael Ewans, Opera from the Greek: Studies in the Poetics of Appropriation κεφ. 5: Elektra, Ashgate Publishing, 2007, σσ. 81–82
[6]
Jill Scott, Electra after Freud: Myth and Culture, Cornell University Press, 2005, σ. 8
[7]
Γεώργιος Μπαμπινιώτης, ό.π.
[8]
Fabio Galgani, ό.π.
[9]
«Electra», Online Etymology Dictionary Αρχειοθετήθηκε 2015-12-05 στο Wayback Machine.
[10]
Alfonso Burgio, Dizionario dei nomi propri di persona, Hermes Edizioni, Ρώμη 1992, σ. 139
[11]
«Χάρης Φουνταλής, «Ελληνικά ονόματα (και ολίγη από στατιστική)»». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 22 Ιουνίου 2015. Ανακτήθηκε στις 24 Φεβρουαρίου 2015.
[12]
Accademia della Crusca, Dizionario della lingua italiana, τμ. VII, Tipografia della Minerva, Πάδοβα 1830, σ. 632
[13]
Diane Stafford, 40,001 Best Baby Names, Random House, 2004, σ. 329
[14]
«Electra», Forvo
[15]
«Électre», Forvo
[16]
«Электра», gramota
[17]
«Электра», Forvo
[18]
«Electra», Forvo
[19]
«Elettra», Nome
[20]
Accademia della Crusca, ό.π.
[21]
Josep M. Albaigès i Olivart, Diccionario de nombres de personas, Edicions Universitat, Βαρκελώνη 1993, σ. 95
[22]
«Electra», Forvo

Remove ads

wiktionary logo

Το Βικιλεξικό έχει σχετικό λήμμα:
Ηλέκτρα

[1] [1]
Γεώργιος Μπαμπινιώτης, Λεξικό της Ελληνικής Γλώσσας, Κέντρο Λεξικολογίας, Αθήνα 2005.

[2] [2]
Vito Maria De Grandis, Dizionario etimologico-scientifico delle voci italiane di greca origine, 1824, σ. 143

[3] [3]
Fabio Galgani, Onomastica Maremmana, Centro Studi Storici «A. Gabrielli», 2005, σ. 239

[4] [4]
Lutz D. Schmadel, Dictionary of Minor Planet Names, Springer Verlag, 6η έκδοση (2012), τμ. 2, σ. 25

[5] [5]
Michael Ewans, Opera from the Greek: Studies in the Poetics of Appropriation κεφ. 5: Elektra, Ashgate Publishing, 2007, σσ. 81–82

[6] [6]
Jill Scott, Electra after Freud: Myth and Culture, Cornell University Press, 2005, σ. 8

[7] [7]
Γεώργιος Μπαμπινιώτης, ό.π.

[8] [8]
Fabio Galgani, ό.π.

[«Electra»-9] [9]
«Electra», Online Etymology Dictionary Αρχειοθετήθηκε 2015-12-05 στο Wayback Machine.

[10] [10]
Alfonso Burgio, Dizionario dei nomi propri di persona, Hermes Edizioni, Ρώμη 1992, σ. 139

[11] [11]
«Χάρης Φουνταλής, «Ελληνικά ονόματα (και ολίγη από στατιστική)»». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 22 Ιουνίου 2015. Ανακτήθηκε στις 24 Φεβρουαρίου 2015.

[12] [12]
Accademia della Crusca, Dizionario della lingua italiana, τμ. VII, Tipografia della Minerva, Πάδοβα 1830, σ. 632

[13] [13]
Diane Stafford, 40,001 Best Baby Names, Random House, 2004, σ. 329

[14] [14]
«Electra», Forvo

[15] [15]
«Électre», Forvo

[16] [16]
«Электра», gramota

[17] [17]
«Электра», Forvo

[18] [18]
«Electra», Forvo

[19] [19]
«Elettra», Nome

[20] [20]
Accademia della Crusca, ό.π.

[21] [21]
Josep M. Albaigès i Olivart, Diccionario de nombres de personas, Edicions Universitat, Βαρκελώνη 1993, σ. 95

[22] [22]
«Electra», Forvo

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]

[15]

[16]

[17]

[18]

[19]

[20]

[21]

[22]

Ηλέκτρα (όνομα)

Wikiwand in your browser!

Ηλέκτρα (όνομα)

Wikiwand in your browser!

Ετυμολογία

Ονομαστική εορτή

Διάδοση του ονόματος

Το όνομα Ηλέκτρα σε άλλες γλώσσες

Πρόσωπα με το όνομα Ηλέκτρα

Το όνομα στην αρχαιοελληνική μυθολογία και την τέχνη

Σημειώσεις

Εξωτερικοί σύνδεσμοι