Ζογ Α΄

Ο Ζογ Α΄, βασιλέας των Αλβανών^[12][13] (Naltmadhnia e Tij Zog I Skëndërbeu III Mbret i Shqiptarëve, 8 Οκτωβρίου 1895 - 9 Απριλίου 1961), γεννημένος ως Αχμέτ Μουχτάρ Ζογόλι, έχοντας λάβει το ψευδώνυμο Ζόγου ή Ζώγου από το 1922, ήταν ηγέτης της Αλβανίας από το 1925 έως το 1939, αρχικά ως Πρόεδρος (1925–1928) και στη συνέχεια ως Βασιλέας (1928–1939). Νωρίτερα, είχε διατελέσει και Πρωθυπουργός της Αλβανίας (1922–1924).

Αχμέτ Ζόγου
Γενικές πληροφορίες
Όνομα στη μητρική γλώσσα	Ahmet Zogu (Αλβανικά)
Γέννηση	8  Οκτωβρίου 1895[1][2][3] Burgajet
Θάνατος	9  Απριλίου 1961[4][1][2] Συρέν[5]
Αιτία θανάτου	νόσος
Τόπος ταφής	Παριζιάνικο Κοιμητήριο του Τιαί
Χώρα πολιτογράφησης	Οθωμανική Αυτοκρατορία Ανεξάρτητη Αλβανία Πριγκιπάτο της Αλβανίας Αλβανική Δημοκρατία Βασίλειο της Αλβανίας Αλβανία
Θρησκεία	Σουνιτισμός Ισλάμ
Εκπαίδευση και γλώσσες
Ομιλούμενες γλώσσες	Αλβανικά[6]
Σπουδές	Λύκειο Γαλατασαράι
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότητα	πολιτικός[7] μονάρχης
Πολιτική τοποθέτηση
Πολιτικό κόμμα/Κίνημα	ανεξάρτητος/η πολιτικός
Οικογένεια
Σύζυγος	Queen Geraldine of Albania (από 1938)[8]
Σύντροφος	Tania Visirova[9]
Τέκνα	Λέκα Ζόγου
Γονείς	Τζεμάλ Πασάς Ζόγου και Sadije Toptani
Αδέλφια	Τζελάλ Μπέης Ζόγου Ξένια Ζόγου
Οικογένεια	Οίκος των Ζόγκου
Στρατιωτική σταδιοδρομία
Βαθμός/στρατός	στρατάρχης
Πόλεμοι/μάχες	Α΄ Παγκόσμιος Πόλεμος
Αξιώματα και βραβεύσεις
Αξίωμα	Πρωθυπουργός της Αλβανίας (1922–1924) Πρόεδρος της Αλβανίας (1925–1928) Βασιλέας της Αλβανίας (1928–1939) Πρωθυπουργός της Αλβανίας (1925–1928)
Βραβεύσεις	Commander's Cross of the Order of Franz Joseph Order of Skanderbeg Τάγμα του Ευαγγελισμού Τάγμα του Χρυσού Λέοντος του Οίκου του Νάσσαου Τάγμα του Λευκού Αετού (Πολωνία) Τάγμα του Καρόλου Α΄ Τάγμα του Μουχάμαντ Άλι Τάγμα του Σωτήρος[10] Τάγμα του Αγίου Στεφάνου της Ουγγαρίας[11]
Υπογραφή
Θυρεός
Σχετικά πολυμέσα
δεδομένα

Πρώτα χρόνια

Γεννήθηκε στην Αλβανία στις 8 Οκτωβρίου 1895 ως οθωμανός υπήκοος και καταγόταν από πλούσια οικογένεια γαιοκτημόνων. Το κανονικό του όνομα ήταν Αχμέντ Ζόγγολι, το οποίο άλλαξε το 1922 σε Ζόγου (σημαίνει πουλί στα αλβανικά). Σε ηλικία 9 ετών στάλθηκε στην Κωνσταντινούπολη για σπουδές στο Σουλτανικό Λύκειο, γνωστότερο ως Λύκειο Γαλατασαράι. Έπειτα συνέχισε τις σπουδές του στην οθωμανική στρατιωτική σχολή του Μοναστηρίου. Το 1912 με το ξέσπασμα των Βαλκανικών Πολέμων επανήλθε στην Αλβανία και ανέλαβε την αρχηγία της φυλής Ματ (στο οροπέδιο μεταξύ Σκόδρας και Τιράνων διαδεχόμενος τον πατέρα του που είχε πεθάνει το 1911.

Α' Παγκόσμιος Πόλεμος

Κατά τον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο κατατάχθηκε στον Αυστροουγγρικό στρατό, που ανήκε στις Κεντρικές Δυνάμεις και μάχονταν τις δυνάμεις της Αντάντ. Αρχικά τοποθετήθηκε στη Βιέννη το 1917-1918 και αργότερα στη Ρώμη, το 1918-1919. Το 1919 επιστρέφει στην Αλβανία όπου και άρχισε αμέσως ν΄ αναμιγνύεται με τις τότε εσωτερικές πολιτικές διενέξεις της χώρας του.

Πολιτική δράση

Από τον Ιανουάριο και επίσημα από τον Μάρτιο μέχρι τον Νοέμβριο του 1920 ανέλαβε υπουργός εσωτερικών και οργάνωσε την εναντίον νοτιοσλαβικών επιδρομών αλβανική αντίσταση. Το επόμενο έτος (1921) ονομάστηκε αρχηγός των ενόπλων δυνάμεων της Αλβανίας. Το 1922 επανέλαβε υπουργός εσωτερικών όπου και κατέστειλε εναντίον του κίνημα. Τον ίδιο χρόνο (1922) διατελεί και πρωθυπουργός, πλην όμως ανατρέπεται από τους μπέηδες που συνασπίστηκαν στο πρόσωπο του κύριου αντιπάλου του Φαν Νόλι, καταφεύγοντας ο ίδιος στη Νοτιοσλαβία. Το 1924, μετά από μια απόπειρα δολοφονίας του, επανέρχεται προκαλώντας επιτυχές επαναστατικό κίνημα και στις 21 Ιανουαρίου του 1925 εκλέγεται πρόεδρος της δημοκρατίας της Αλβανίας, με κυβέρνηση περίπου με τα δυτικά πρότυπα, επταετούς θητείας (1925-1932).

Βασιλιάς της Αλβανίας

Στις 25 Αυγούστου του 1928 καταργεί τη Δημοκρατία και στις 1 Σεπτεμβρίου αυτοανακηρύσσεται Ζώγου Α’ βασιλεύς της Αλβανίας, κηρύσσοντας πολίτευμα του κράτους την απόλυτη μοναρχία αναλαμβάνοντας τη διαχείριση καθώς και την εσωτερική και εξωτερική πολιτική της χώρας του.

Ο Ζώγου αν και ήταν ευφυής και πολύ ενεργητικός στερούνταν απελπιστικά στοιχείων διπλωματίας και είχε άγνοια των διεθνών τότε παρασκηνίων, διαπράττοντας αλλεπάλληλα σφάλματα, πιστεύοντας τον κάθε ξένο διπλωμάτη σε ό,τι του έλεγε, που σαφώς εξυπηρετούσε πρώτον τα συμφέροντα της δικής του χώρας, προκειμένου να πετύχει την ανεξαρτησία της χώρας του.

Απομακρύνθηκε των γειτονικών του βασιλείων θεωρώντας τα όλα εχθρικά. Αντίθετα θεώρησε φρόνιμο να συνδεθεί στο φασιστικό άρμα της Ιταλίας πιστεύοντας απόλυτα στις ιταλικές υποσχέσεις συνομολογώντας μια σειρά αλλεπάλληλων συμφωνιών οικονομικής, στρατιωτικής, ακόμη και πολιτικής φύσεως με τις οποίες κυριολεκτικά αφενός υποδούλωσε τη χώρα του στην Ιταλία, αφετέρου έθεταν σε κίνδυνο την ασφάλεια της ευρύτερης Βαλκανικής.

Βέβαια σε αυτό κατά ένα μέρος συνέτεινε και το γεγονός ότι κανένας βασιλικός οίκος της Ευρώπης δεν τον αναγνώρισε ως αρχηγό βασιλικής δυναστείας. Προκειμένου δε να ξεπεράσει αυτό το εμπόδιο αναζήτησε σύζυγο από ευγενή οίκο της Ευρώπης. Μετά από πολλές αναζητήσεις και επί τούτου λανθασμένα διαβήματα τελικά νυμφεύτηκε τον Απρίλιο του 1938 την κόμισσα Τζεραλντίν, εκ του ουγγρικού οίκου των Καρολύι, με την οποία και απέκτησε στις 5 Απριλίου του 1939 τον διάδοχο του θρόνου, πρίγκιπα Σκεντέρ.

Διαβλέποντας τότε η Ιταλία ως σκοπιμότητες τις αγωνιώδεις προσπάθειες του Ζώγου, αποφάσισε την εισβολή και κατάληψη της Αλβανίας. Έτσι στις 7 Απριλίου του 1939, δύο μόλις ημέρες μετά τη γέννηση του διαδόχου του αλβανικού θρόνου, ιταλικές στρατιωτικές δυνάμεις αποβιβάστηκαν στην Αλβανία και στη συνέχεια καθαίρεσαν τον Ζώγου ενώ ο Μπενίτο Μουσολίνι έσπευσε να προσφέρει το στέμμα της Αλβανίας στον Βασιλέα της Ιταλίας.

Ο Ζώγου και η οικογένειά του κατέφυγαν αρχικά στην Ελλάδα όπου η τότε κυβέρνηση Μεταξά άνοιξε τα σύνορα παραχωρώντας τους άσυλο για λίγες ημέρες. Από εκεί, ο Ζόγου μετέβη σε διάφορα κράτη και εν τέλει εγκαταστάθηκε μαζί με την οικογένεια και την ακολουθία τους στην Αγγλία, προσπαθώντας ανεπιτυχώς να οργανώσει αντάρτικη κίνηση εντός της κατεχόμενης Αλβανίας^[14].

Μετά το τέλος του Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, το 1946, στην Αλβανία το καθεστώς μετατράπηκε σε κομμουνιστικό και ο Ζώγου καθαιρέθηκε επίσημα. Εγκαταστάθηκε αρχικά στην Αίγυπτο και αργότερα μετακόμισε μόνιμα στη Γαλλία όπου απεβίωσε^[14] στις 9 Απριλίου του 1961.

Αν και η περίοδος της κυριαρχίας του κρίνεται με ξεκάθαρα αρνητικό πρόσημο, εντούτοις του αναγνωρίζονται κάποια θετικά στοιχεία, όπως οι προσπάθειες εκσυγχρονισμού του κράτους και βελτίωσης της κοινωνικής θέσης του γυναικείου πληθυσμού^[15].

Το μαυσωλείο του στο Παρίσι

Παραπομπές

1. «Encyclopædia Britannica» (Αγγλικά) biography/Zog-I. Ανακτήθηκε στις 9  Οκτωβρίου 2017.
2. (Αγγλικά) Find A Grave. 8054978. Ανακτήθηκε στις 9  Οκτωβρίου 2017.
3. Darryl Roger Lundy: (Αγγλικά) The Peerage. p10133.htm#i101321. Ανακτήθηκε στις 9  Οκτωβρίου 2017.
4. «Большая советская энциклопедия» (Ρωσικά) Η Μεγάλη Ρωσική Εγκυκλοπαίδεια. Μόσχα. 1969. Ανακτήθηκε στις 27  Σεπτεμβρίου 2015.
5. Εθνική Βιβλιοθήκη της Γερμανίας: (Γερμανικά) Gemeinsame Normdatei. Ανακτήθηκε στις 30  Δεκεμβρίου 2014.
6. «Identifiants et Référentiels» (Γαλλικά) Agence bibliographique de l'enseignement supérieur. 079922163. Ανακτήθηκε στις 20  Μαΐου 2020.
7. Εθνική Βιβλιοθήκη της Γερμανίας: (Γερμανικά) Gemeinsame Normdatei. Ανακτήθηκε στις 25  Ιουνίου 2015.
8. p10133.htm#i101321. Ανακτήθηκε στις 7  Αυγούστου 2020.
9. gallica.bnf.fr/ark:/12148/bpt6k33656529.
10. Ανακτήθηκε στις 25  Μαρτίου 2021.
11. Ανακτήθηκε στις 24  Ιανουαρίου 2022.
12. Pearson, Owen (2006). Albania in the Twentieth Century: a history. I.B. Tauris. σελ. 568. ISBN 1-84511-013-7.
13. Royal Ark
14. Brewer, David (2021) [2017]. Ελλάδα 1940-1949. Πόλεμος, κατοχή, αντίσταση, εμφύλιος. Μετάφραση: Κατερίνα Σέρβη. Αθήνα: Εκδόσεις Πατάκη. σελ. 29.
15. Brewer, David (2021). σελ. 29-30.

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

Commons logo

Τα Wikimedia Commons έχουν πολυμέσα σχετικά με το θέμα    Ζογ Α΄

• Μίτια Φιλδισάκος (18 Μαρτίου 1998). «Αγώνας για ανεξαρτησία». Αφιέρωμα στην Αλβανία. Ριζοσπάστης. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 11 Μαρτίου 2009. Ανακτήθηκε στις 14 Οκτωβρίου 2008.
• Μίτια Φιλδισάκος (19 Μαρτίου 1998). «Η περίοδος Αχμετ Ζόγου». Αφιέρωμα στην Αλβανία. Ριζοσπάστης. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 11 Μαρτίου 2009. Ανακτήθηκε στις 14 Οκτωβρίου 2008.
• Μίτια Φιλδισάκος (20 Μαρτίου 1998). «Βαριές οι ιμπεριαλιστικές επεμβάσεις». Αφιέρωμα στην Αλβανία. Ριζοσπάστης. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 11 Μαρτίου 2009. Ανακτήθηκε στις 14 Οκτωβρίου 2008.
• "Der König der Albaner" (Artikel aus newsletter Albanien) (Γερμανικά)

Βιβλιογραφία

• Σύγχρονος Εγκυκλοπαίδεια Ελευθερουδάκη,εκσυγχρονισμένη δια συμπληρώματος κατά τόμον,τόμος 11ος, (1962)