From Wikipedia, the free encyclopedia
Οι εκλογές της 5ης Μαρτίου 1933 διενεργήθησαν από την Κυβέρνηση του Ελευθέριου Βενιζέλου (είχε αναλάβει προ 1,5 μηνός μετά την πτώση της Κυβέρνησης Παναγή Τσαλδάρη), εφαρμόζοντας το πλειοψηφικό σύστημα με στενή περιφέρεια (98 περιφέρειες).
 | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Στο μεταξύ ήδη οι εκλογές του Σεπτεμβρίου του 1932 είχαν δείξει ότι τα πολιτικά πράγματα στην Ελλάδα είχαν αλλάξει. Έτσι στις εκλογές αυτές διαφάνηκε ότι ο Βενιζελισμός είχε πλέον παρακμάσει. Έναντι του Βενιζέλου αντιτασσόταν μια συμπαγής αντιβενιζελική παράταξη των Π. Τσαλδάρη, Ι. Μεταξά, οι Μερκουραίοι, οι Ράλληδες Πέτρος και Ιωάννης Ράλλης, κ.ά. Ακόμα και ο Γ. Κονδύλης και Α. Χατζηκυριάκος ήταν μαζί της. Την παραμονή των εκλογών πλήθη υποστηρικτών στον Πειραιά αποθέωσαν τον Π. Τσαλδάρη. Την ίδια περίοδο οργίαζε η φημολογία ότι ο Βενιζέλος δεν θα παρέδιδε την εξουσία και ότι θα χυνόταν αίμα και θα γίνονταν νοθείες.[εκκρεμεί παραπομπή]
Κάτω από αυτές τις συνθήκες η ημέρα των εκλογών 5 Μαρτίου βρήκε την Αθήνα στρατοκρατούμενη.[εκκρεμεί παραπομπή] Συγκεκριμένα το Α΄ Σώμα Στρατού είχε απαγορεύσει το άνοιγμα καταστημάτων. Κίνηση παντός οχήματος, μοτοσυκλέτας, τραμ, κάρου, κ.λπ. είχαν απαγορευτεί Τα πάντα είχαν νεκρωθεί. Ένοπλες ομάδες στρατιωτών κινούμενες με στρατιωτικά οχήματα περιπολούσαν τους κεντρικούς δρόμους και πλατείες. Στο τότε Υπουργείο των Ναυτικών (στη πλατεία Κλαυθμώνος) οπλισμένο άγημα κάλυπτε το χώρο, στο δε Υπουργείο των Στρατιωτικών, (στη συμβολή Ακαδημίας - Β. Σοφίας, εκεί που σήμερα είναι το μεγάλο κτίριο του ΥΠ.ΕΞ) τον χώρο κάλυπταν ολόκληροι λόχοι. Ο κόσμος εν τούτοις έφθανε στις κάλπες με φανατισμό, αν και σε κάποια τμήματα σημειώθηκαν συμπλοκές και πυροβολισμοί.
Τα αποτελέσματα άρχισαν αν γίνονται γνωστά από το βράδυ και ήταν ήττα για τον βενιζελισμό. Ο κόσμος που από το εσπέρας είχε κατακλύσει τις εφημερίδες, περί τις 2 η ώρα μετά τα μεσάνυχτα όταν πείσθηκε ότι η λαϊκή ετυμηγορία είχε ανατρέψει το βενιζελικό συγκρότημα ξεκίνησε κατά ομάδες και έσμιξε σε μια τεράστια αυθόρμητη πορεία στους δρόμους της Αθήνας με συνθήματα: «Χριστός Ανέστη», «Κάτω οι κλέφτες», «Ανάσταση» κ.λπ.
Την εποχή εκείνη δεν είχε ξεκινήσει ακόμα η λειτουργία ραδιοφωνικών σταθμών. Τα αποτελέσματα των εκλογών διανέμονταν αργά αργά με επίσημα σημειώματα στις εφημερίδες απ΄ όπου και γίνονταν η δημοσιοποίησή τους. Τα δε τηλέφωνα της υπαίθρου ήταν μαγνητικά και η μετάδοση των αποτελεσμάτων ήταν ιδιαίτερα αργή.
Τελικά στις εκλογές αυτές ο Εθνικός Συνασπισμός των Βενιζέλου, Μυλωνά, Καφαντάρη, Παπαναστασίου πήρε 46,32% και 110 έδρες ενώ η Ηνωμένη Αντιπολίτευση των Τσαλδάρη, Κονδύλη, Μεταξά πήρε 46,19% και 136 έδρες. Δύο έδρες και 2,01% πήρε το Αγροτικό κόμμα Ελλάδος του Σοφιανόπουλου το οποίο κατέβηκε στις εκλογές σαν Αγροτικοί Συμπράξοντες και οι διαφωνούντες του κόμματος σαν Αγροτικόν Κόμμα Ελλάδος.
Την επομένη των εκλογών στις 6 Μαρτίου, εκδηλώθηκε στρατιωτικό κίνημα με πρωταγωνιστή τον Νικόλαο Πλαστήρα, που είχε σκοπό να εμποδίσει το Λαϊκόν Κόμμα να σχηματίσει κυβέρνηση. Το κίνημα αυτό, με πρωτοβουλία του Πλαστήρα,[1] απέτυχε και κατάφερε σοβαρότατο πλήγμα κατά της βενιζελικής παράταξης, της συνταγματικής νομιμότητας, του κοινοβουλευτικού θεσμού και της αβασίλευτης δημοκρατίας, για τη σωτηρία της οποίας επιχειρήθηκε. Μετά την αποτυχία του κινήματος, ο Πλαστήρας κατάφερε να διαφύγει στο εξωτερικό.
Το απόγευμα της 6ης Μαρτίου, αφού προηγήθηκε συνάντηση Βενιζέλου και Τσαλδάρη στο Προεδρικό Μέγαρο και η αναγγελία παραίτησης της κυβέρνησης,[2] διορίστηκε μεταβατική κυβέρνηση υπό τον Αλέξανδρο Οθωναίο. Στις 10 Μαρτίου 1933 ορκίζεται Πρωθυπουργός ο Παναγής Τσαλδάρης, Κυβέρνηση Παναγή Τσαλδάρη 1933. Τρεις μήνες αργότερα, στις 6 Ιουνίου επιχειρήθηκε δολοφονική απόπειρα εναντίον του Βενιζέλου στη λεωφόρο Κηφισίας.
Σε 4 περιπτώσεις χρειάστηκε να γίνουν επαναληπτικές εκλογές. Ειδικότερα, στη Θεσσαλονίκη οι εκλογές για την ανάδειξη των 18 βουλευτών ακυρώθηκαν με απόφαση του Εκλογοδικείου και επανελήφθησαν, προκειμένου να συγχωνευτεί στην εκλογική περιφέρεια και ο εκλογικός σύλλογος των Ισραηλιτών. Στη Ροδόπη μετά την παραίτηση του Μπακάλμπαση έγινε επαναληπτική εκλογή και την έδρα κέρδισε ο Αλέξανδρος Παπαναστασίου. Τέλος, οι θάνατοι του Ιωάννη Τζίβα στην εκλογική περιφέρεια Παρνασσίδας και του Νικολάου Σταυρίδη σε εκείνη των Σερρών είχαν ως αποτέλεσμα να διεξαχθούν αναπληρωματικές εκλογές για την πλήρωση των κενών εδρών.
| Κόμματα | Αρχηγοί | Ψήφοι | Έδρες | ||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Αριθμός | % | +− % | Αριθμός | +− | |||
| 1 | Ηνωμένη Αντιπολίτευσις | ||||||
| α) | Λαϊκόν Κόμμα | Παναγής Τσαλδάρης | 434.550 | 38,07 | 118 | ||
| β) | Εθνικόν Ριζοσπαστικόν Κόμμα | Γεώργιος Κονδύλης | 46.692 | 4,09 | 11 | ||
| γ) | Κόμμα Ελευθεροφρόνων | Ιωάννης Μεταξάς | 25.758 | 2,26 | 6 | ||
| δ) | Αγροτικοί Συμπράξαντες | ;;; | 20.200 | 1,77 | 1 | ||
| 2 | Εθνικός Συνασπισμός | ||||||
| α) | Κόμμα Φιλελευθέρων | Ελευθέριος Βενιζέλος | 379.968 | 33,29 | 80 | ||
| β) | Προοδευτικόν Κόμμα | Γεώργιος Καφαντάρης | 77.254 | 6,77 | 10 | ||
| γ) | Αγροτικόν Εργατικόν Κόμμα | Αλέξανδρος Παπαναστασίου | 47.460 | 4,16 | 13 | ||
| δ) | Αγροτικοί Συμπράξαντες | Αλέξανδρος Μυλωνάς | 14.302 | 1,25 | 5 | ||
| ε) | Κόμμα Συντηρητικών Δημοκρατικών | Ανδρέας Μιχαλακόπουλος | 9.672 | 0,85 | 2 | ||
| 3 | ΚΚΕ | Νίκος Ζαχαριάδης[3] | 52.958 | 4,64 | 0 | ||
| 4 | Αγροτικόν Κόμμα Ελλάδος | Ιωάννης Σοφιανόπουλος | 22.985 | 2,01 | 2 | ||
| 5 | Ενιαίον Μέτωπον Εργατών και Αγροτών | ;;; | 9.532 | 0,84 | 0 | ||
| 6 | Κομμουνιστική Οργάνωση Μπολσεβίκων Λενινιστών Αρχειομαρξιστών (ΚΟΜΛΕΑ) | ;;; | 1.387 | 0,12 | 0 | ||
| Έγκυρες ψήφοι | 1.141.331 | 100,00 | 248 | ||||
| Άκυρα και λευκά | |||||||
| Σύνολο | |||||||
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
