From Wikipedia, the free encyclopedia
Ο ελευθεριακός σοσιαλισμός περιλαμβάνει μία ομάδα πολιτικών θεωριών που στοχεύουν σε μία αυτοδιευθυνόμενη κοινωνία χωρίς κράτος, όπου οι άνθρωποι συνεργάζονται ελεύθερα ως ίσοι (αυτός είναι περίπου ο ορισμός που δίνει στην ιδεατή αταξική, κομμουνιστική κοινωνία ο Φρίντριχ Έγκελς[1]). Αυτό θα μπορούσε να επιτευχθεί δίνοντας τον άμεσο έλεγχο των μέσων παραγωγής (π.χ. εργοστάσια, γαίες, μεγάλες επιχειρήσεις) και την ευθύνη των πολιτικών αποφάσεων στην εργατική τάξη ή, ευρύτερα, στην κοινωνία, η οποία θα τα διαχειρίζεται μέσα από αμεσοδημοκρατικές διεργασίες σε επίπεδο τοπικών κοινοτήτων. Πολλοί ελευθεριακοί σοσιαλιστές έχουν προτείνει την εθελοντική συνομοσπονδιοποίηση αυτών των αυτοδιοικούμενων κοινοτήτων σε περιφερειακό, ή και παγκόσμιο επίπεδο.
Ο πολιτικός χώρος του ελευθεριακού σοσιαλισμού θεμελιώνεται πάνω στις αξίες της αλληλεγγύης και της ελευθερίας. Στο πλαίσιό του δεν υπάρχει καμία κοινωνική, πολιτική ή οικονομική ιεραρχία, αλλά όλοι οι άνθρωποι είναι ίσοι και συμμετέχουν ισότιμα στις πολιτικοκοινωνικές διεργασίες. Ο ελευθεριακός σοσιαλισμός επομένως για την πραγμάτωσή του απαιτεί πολιτικά υποκείμενα με πίστη στις αξίες της ελευθερίας και της αλληλεγγύης, απαλλαγμένα από την ανάγκη του να εξουσιάζονται από κάποιον. Συνήθως απορρίπτει ρητά τόσο την ολιγαρχία όσο και την αντιπροσωπευτική δημοκρατία.
Ιστορικά στον ελευθεριακό σοσιαλισμό συγκαταλέγονται τα κινήματα του αναρχισμού (π.χ. αναρχοκομμουνισμός) και ποικίλες τάσεις ελευθεριακού μαρξισμού (π.χ. ο συμβουλιακός κομμουνισμός, ο νεομαρξισμός, οι καταστασιακοί κλπ.). Τα κινήματα και οι τάσεις αυτές αντιπαρατίθενται τόσο με τον «κρατικιστικό σοσιαλισμό» (κυρίως τον λενινισμό και τη σοσιαλδημοκρατία), όσο και με τον φιλελευθερισμό[2][3]. Ο διαχωρισμός τους από τον κρατικιστικό σοσιαλισμό ανάγεται στη διάσπαση της Πρώτης Διεθνούς, όταν οι αναρχικοί διαφώνησαν με το αίτημα των μαρξιστών για μία μεταβατική, μετεπαναστατική δικτατορία του προλεταριάτου η οποία σταδιακά θα αυτοδιαλυθεί και θα οδηγήσει έτσι στην κομμουνιστική κοινωνία[4].
Σήμερα, ο όρος ελευθεριακός χώρος ή αντιεξουσιαστικός χώρος χρησιμοποιείται ευρύτερα για να περιγράψει όχι μόνο τους επιγόνους του ιστορικού ελευθεριακού σοσιαλισμού, αλλά και για παρεμφερή πολιτικά κινήματα που απορρίπτουν ή επιχειρούν να υπερβούν τον κλασικό σοσιαλισμό από αντικαπιταλιστική και αντικρατική σκοπιά (π.χ. ο αναρχοατομικισμός, ο μετααριστερός αναρχισμός, το αυτόνομο κίνημα, η κοινωνική οικολογία κλπ). Στον αγγλοσαξονικό κόσμο, ο όρος ελευθεριακός ή δεξιός ελευθεριακός («libertarianism» ή «right libertarianism») χρησιμοποιείται εναλλακτικά και για να περιγράψει τον αναρχοκαπιταλισμό.
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
