Δρόμος 100 μέτρων

Ο δρόμος 100 μέτρων, ή αλλιώς 100 μέτρα, είναι ένα από τα αγωνίσματα των αγώνων ταχύτητας στο άθλημα του στίβου. Είναι η μικρότερη απόσταση σε αγώνισμα του ανοικτού στίβου αντιπροσωπεύοντας καλύτερα το πρώτο συνθετικό του Ολυμπιακού συνθήματος Citius, Altius, Fortius στον κλασικό αθλητισμό.

Στίβος 100 μέτρα
Ο τερματισμός των 100 μέτρων στο Παγκόσμιο Πρωτάθλημα του 2013.
Ρεκόρ ανδρών
Παγκόσμιο	Γιουσέιν Μπολτ  Τζαμάικα 9,58 δευτ. (2009)
Ολυμπιακό	Γιουσέιν Μπολτ  Τζαμάικα 9,63 δευτ. (2012)
Ρεκόρ γυναικών
Παγκόσμιο	Φλόρενς Γκρίφιθ-Τζόινερ  ΗΠΑ 10,49 δευτ. (1988)
Ολυμπιακό	Ελέιν Τόμσον  Τζαμάικα 10,61 δευτ. (2021)

Ιστορία

Τα 100 μέτρα πραγματοποιούνται σε ένα ανοικτό στάδιο στροφής 400 μέτρων, σε μια σχεδιασμένη ευθεία που τελειώνει στη γραμμή τερματισμού. Είναι ολυμπιακό αγώνισμα από την πρώτη Ολυμπιάδα του 1896 για τους άνδρες, και από την Ολυμπιάδα του 1928 για τις γυναίκες.

Ο πλέον πρόσφατος χρυσός Ολυμπιονίκης του αγωνίσματος συχνά ονομάζεται ως «ο ταχύτερος άνθρωπος του πλανήτη». Ο Μαρσέλ Τζέικομπς και η Ελέιν Τόμσον είναι οι πρόσφατοι Ολυμπιονίκες. Το αγώνισμα των 100 μέτρων στο Παγκόσμιο Πρωτάθλημα Στίβου διοργανώνεται από την πρώτη διοργάνωση, του 1983.

Η εισαγωγή της χρονομέτρησης με ηλεκτρονικό χρονόμετρο έγινε στους Ολυμπιακούς Αγώνες του 1968 στην Πόλη του Μεξικού με πρώτο κάτοχο του ρεκόρ και πρώτο αθλητή που σημείωσε χρόνο κάτω από 10 δευτερόλεπτα τον Τζιμ Χάινς (χρόνος 9,95 δευτερόλεπτα). Η αναγνώριση των χρόνων της ηλεκτρονικής χρονόμετρησης ξεκίνησε επίσημα το 1977.^[1] Τη δεκαετία του 1970 δεν σημειώθηκε καμία βελτίωση, με τις επόμενες τρεις να υπάρχουν βελτιώσεις διαδοχικά με τους Καρλ Λιούις, Λιρόι Μπαρέλ και Ασάφα Πάουελ (δύο) και από μία για τους Κάλβιν Σμιθ, Ντόνοβαν Μπέιλι και Μορίς Γκριν. Ακολούθησαν τρεις καταρρίψεις από τον Γιουσέιν Μπολτ τη δεκαετία του 2000, ο οποίος παραμένει ο κάτοχος με 9,58 δευτερόλεπτα από το 2009.^[2][3]

Η εξέλιξη του παγκοσμίου ρεκόρ ανδρών από τις αρχές του 20ού αιώνα

Στις γυναίκες πρώτη κάτοχος του ρεκόρ με ηλεκτρονική χρονόμετρηση ήταν η Γουαϊόμια Τάις από την ίδια διοργάνωση με χρόνο 11,08 δευτερόλεπτα. Το ρεκόρ παρουσίασε βελτιώσεις τις δεκαετίες του 1970 και 1980 αλλά από το 1988 κάτοχος παραμένει η Φλόρενς Γκρίφιθ-Τζόινερ.^[2][4]

Κανονισμοί

Στον αγώνα, όπως και στους άλλους δρόμους ταχύτητας, χρησιμοποιούνται αφετήρες στην αφετηρία. Οι δρομείς λαμβάνουν θέσεις σε αυτούς με την εντολή του αφέτη «λάβετε θέσεις». Στη συνέχεια, με την εντολή του αφέτη «έτοιμοι», παίρνουν τη στάση ισομετρικής τάσεως των μυών και εκκινούν μόλις ακούσουν την εκπυρσοκρότηση του πιστολιού του αφέτη. Οι αφετήρες δίνουν μία επιπλέον ώθηση στους αθλητές.

Άνδρες δρομείς περιμένουν τις εντολές του αφέτη για την εκκίνηση.

Αν ένας ή περισσότεροι αθλητές κινηθούν πριν την εκπυρσοκρότηση, τότε ένας αισθητήρας πίεσης που υπάρχει στους αφετήρες στέλνει έναν ήχο στα ακουστικά του αφέτη, ο οποίος τότε εκπυρσοκροτεί το πιστόλι για δεύτερη φορά, δίνοντας έτσι εντολή να σταματήσει αμέσως η κούρσα. Στο παρελθόν, αν συνέβαινε αυτό, η λεγόμενη «άκυρη εκκίνηση», τότε ο αθλητής που την έκανε μία φορά δεχόταν επίπληξη και αν την έκανε για δεύτερη φορά τότε αποκλειόταν από τον αγώνα. Με τους κανονισμούς που ισχύουν στα νεότερα χρόνια, όμως, αρκεί μία μόνο άκυρη εκκίνηση για να αποκλειστεί κατευθείαν ο αθλητής που την έκανε.

Ο αγώνας

Σε συναντήσεις υψηλού επιπέδου, ο χρόνος μεταξύ του κρότου εκκίνησης και της πρώτης ένδειξης εκκίνησης στους αφετήρες μετράται ηλεκτρονικά, μέσω αισθητήρων που είναι ενσωματωμένοι. Χρόνος αντίδρασης μικρότερος από 0,1 δευτερόλεπτο θεωρείται λανθασμένη εκκίνηση. Το διάστημα των 0,2 δευτερολέπτων αντιστοιχεί στο άθροισμα του χρόνου που χρειάζεται για να φτάσει ο ήχος του πιστολιού του εκκινητή στα αυτιά των δρομέων και του χρόνου που χρειάζονται για να αντιδράσουν σε αυτόν. Αυτός ο κανόνας οδήγησε ορισμένους δρομείς να ξεκινήσουν εσκεμμένα λανθασμένα για να αποκτήσουν ένα ψυχολογικό πλεονέκτημα: ένα άτομο με πιο αργό χρόνο αντίδρασης μπορεί να ξεκινήσει λάθος, αναγκάζοντας τους πιο γρήγορους να ξεκινήσουν να περιμένουν και να είναι σίγουροι ότι θα ακούσουν το όπλο για την επόμενη εκκίνηση, χάνοντας έτσι μερικά το πλεονέκτημά τους. Για να αποφευχθούν τέτοιες καταχρήσεις και για να βελτιωθεί η ευχαρίστηση των θεατών, η IAAF εφάρμοσε μια περαιτέρω αλλαγή τη σεζόν του 2010 – ένας αθλητής με λάθος εκκίνηση λαμβάνει τώρα άμεσο αποκλεισμό. Η πρόταση αυτή αντιμετωπίστηκε με αντιρρήσεις όταν πρωτοεμφανίστηκε το 2005, με το σκεπτικό ότι δεν θα άφηνε περιθώρια για αθώα λάθη.^[5] Ο Τζάστιν Γκάτλιν σχολίασε: «Μόνο ένα τσίμπημα ή μία κράμπα στα πόδια θα μπορούσε να σου κοστίσει όσο δουλειά ενός έτους».^[6] Ο κανόνας είχε δραματική επίδραση στο Παγκόσμιο Πρωτάθλημα του 2011, όταν ο σημερινός κάτοχος του παγκόσμιου ρεκόρ Γιουσέιν Μπολτ αποκλείστηκε.^[7]

Οι δρομείς συνήθως φτάνουν την τελική τους ταχύτητα μόλις περνούν τα μισά του αγώνα και σταδιακά και αόρατα για το θεατή επιβραδύνουν μέχρι τον τερματισμό.^[8] Η διατήρηση αυτής της τελικής ταχύτητας για όσο το δυνατόν περισσότερο είναι ο πρωταρχικός στόχος της προπόνησης για τα 100 μέτρα. Οι τακτικές βηματισμού και τρεξίματος δεν παίζουν σημαντικό ρόλο στα 100 μέτρα, καθώς η επιτυχία στο αγώνισμα εξαρτάται περισσότερο από καθαρά αθλητικά προσόντα και τεχνική.

Ο νικητής, σύμφωνα με τους Κανόνες Αγώνων της IAAF, καθορίζεται από τον πρώτο αθλητή με τον κορμό του (χωρίς τα άκρα, το κεφάλι ή τον λαιμό) πάνω από το πλησιέστερο άκρο της γραμμής τερματισμού. Επομένως, δεν απαιτείται να περάσει ολόκληρο το σώμα τη γραμμή τερματισμού. Όταν η τοποθέτηση των αθλητών δεν είναι εμφανής, χρησιμοποιείται photo finish για να διακρίνει ποιος δρομέας πέρασε πρώτος τη γραμμή.

Ρεκόρ ηπείρων

Ήπειρος	Άνδρες				Γυναίκες
	Χρόνος (δευτ.)	Άνεμος (μ/δ)	Αθλητής	Χώρα	Χρόνος (δ)	Άνεμος (μ/δ)	Αθλήτρια	Χώρα
Αφρική	9,77	+1,4	Φέρντιναντ Ομανιάλα	Κένυα	10,72	+1,4	Μαρί-Ζοζέ Τα Λου	Ακτή Ελεφαντοστού
Ασία	9,83	+0,9	Σου Μπινγκτιάν	Κίνα	10,79	0.0	Λι Σουεμέι	Κίνα
Ευρώπη	9,80	+0,1	Μαρσέλ Τζέικομπς	Ιταλία	10,73	+2,0	Κριστίν Αρόν	Γαλλία
Βόρεια Αμερική και Καραϊβική	9,58 ΠΡ	+0.9	Γιουσέιν Μπολτ	Τζαμάικα	10,49 ΠΡ	0,0	Φλόρενς Γκρίφιθ-Τζόινερ	Ηνωμένες Πολιτείες
Ωκεανία	9,93	+1,8	Πάτρικ Τζόνσον	Αυστραλία	10,96	+2,0	Ζόι Χομπς	Νέα Ζηλανδία
Νότια Αμερική	9,89	+0,8	Ισαμάντε Ασίνγκα	Σουρινάμ	10,91	−0,2	Ροσάντζελα Σάντος	Βραζιλία

Οι 22 καλύτεροι αθλητές

Ο Γιουσέιν Μπολτ κατέρριψε το παγκόσμιο και ολυμπιακό ρεκόρ στους Ολυμπιακούς Αγώνες 2008 στο Πεκίνο.

Θέση	Χρόνος (δευτ.)	Άνεμος (μ./δ.)	Αθλητής	Χώρα	Ημερομηνία	Τόπος	Παρ
1	9,58	+0,9	Γιουσέιν Μπολτ	Τζαμάικα	16 Αυγούστου 2009	Βερολίνο	[9]
2	9,69	+2,0	Τάισον Γκέι	ΗΠΑ	20 Σεπτεμβρίου 2009	Σαγκάη	[10]
		−0,1	Γιόχαν Μπλέικ	Τζαμάικα	23 Αυγούστου 2012	Λωζάνη	[11]
4	9,72	+0,2	Ασάφα Πάουελ	Τζαμάικα	2 Σεπτεμβρίου 2008	Λωζάνη	[12]
5	9,74	+0,9	Τζάστιν Γκάτλιν	ΗΠΑ	15 Μαΐου 2015	Ντόχα	[13]
6	9,76	+0,6	Κρίστιαν Κόλμαν	ΗΠΑ	28 Σεπτεμβρίου 2019	Ντόχα	[14]
		+1,4	Τρέιβον Μπρομέλ	Τζαμάικα	18 Σεπτεμβρίου 2021	Ναϊρόμπι
		+1,4	Φρεντ Κέρλυ	ΗΠΑ	24 Ιουνίου 2022	Γιουτζίν
9	9,77	+1,4	Φέρντιναντ Ομανιάλα	Κένυα	24 Ιουνίου 2022	Γιουτζίν
		+0,9	Κισάνε Τόμσον	Τζαμάικα	28 Ιουλίου 2024	Κίνγκστον
11	9,78	+0,9	Νέστα Κάρτερ	Τζαμάικα	29 Αυγούστου 2010	Ριέτι	[15]
12	9,79	+0,1	Μορίς Γκριν	ΗΠΑ	16 Ιουνίου 1999	Αθήνα	[16]
13	9,80	+1,3	Στιβ Μάλινγκς	Τζαμάικα	4 Ιουνίου 2011	Γιουτζίν	[17]
		+0,1	Μαρσέλ Τζέικομπς	Ιταλία	1 Αυγούστου 2021	Τόκιο
15	9,81	-0,9	Νόα Λάιλς	ΗΠΑ	20 Ιουλίου 2024	Λονδίνο
16	9,82	+1,7	Ρίτσαρντ Τόμσον	Τρίνινταντ και Tομπάγκο	21 Ιουνίου 2014	Πορτ-οφ-Σπέιν	[18]
		+0,9	Ομπλίκ Σεβίλ	Τζαμάικα	1 Ιουνίου 2024	Κίνγκστον
18	9,83	+0,9	Σου Μπιγκτιάν	Κίνα	1 Αυγούστου 2021	Τόκιο
		+0,9	Ρόνι Μπέικερ	ΗΠΑ	1 Αυγούστου 2021	Τόκιο
20	9,84	+0,7	Ντόνοβαν Μπέιλι	Καναδάς	27 Ιουλίου 1996	Ατλάντα
		+0,2	Μπρούνι Σουρίν	Καναδάς	22 Αυγούστου 1999	Σεβίλλη
		+1,2	Ακάνι Σιμπίνε	Νότια Αφρική	6 Ιουλίου 2021	Σέκεσφεχερβαρ

Οι 11 καλύτερες αθλήτριες

Θέση	Χρόνος	Άνεμος (μ/δ)	Αθλήτρια	Χώρα	Ημερομηνία	Τόπος
1	10,49	0,0	Φλόρενς Γκρίφιθ-Τζόινερ	ΗΠΑ	16 Ιουλίου 1988	Ινδιανάπολη
2	10,54	+0,9	Ελέιν Τόμσον	Τζαμάικα	21 Αυγούστου 2021	Γιουτζίν
3	10,60	+1,7	Σέλι-Αν Φρέιζερ-Πράις	Τζαμάικα	26 Αυγούστου 2021	Λωζάνη
4	10,64	+1,2	Καρμελίτα Τζέτερ	ΗΠΑ	20 Σεπτεμβρίου 2009	Σαγκάη
5	10,65	+1,1	Μάριον Τζόουνς	ΗΠΑ	12 Σεπτεμβρίου 1998	Γιοχάνεσμπουργκ
		+1,0	Σέρικα Τζάκσον	Γαλλία	7 Ιουλίου 2023	Κίνγκστον
		-0,2	Σα΄Κάρι Ρίτσαρντσον	ΗΠΑ	21 Αυγούστου 2023	Βουδαπέστη
8	10,72	+0,4	Μαρί-Ζοζέ Τα Λου	Ακτή Ελεφαντοστού	10 Αυγούστου 2022	Μονακό
9	10,73	+2.0	Κριστίν Αρόν	Γαλλία	19 Αυγούστου 1998	Βουδαπέστη
10	10,74	+1,3	Μέρλιν Όττεϊ	Τζαμάικα	7 Σεπτεμβρίου 1996	Μιλάνο
		+1,0	Ίνγκλις Γκάρντνερ	ΗΠΑ	3 Ιουλίου 2016	Γιουτζίν

Πηγή : World Athletics^[19]

Ολυμπιονίκες

Κύριο λήμμα: 100 μέτρα στους Ολυμπιακούς Αγώνες

Παραπομπές

1. «Progression of IAAF World Records». Ανακτήθηκε στις 4 Σεπτεμβρίου 2022.
2. «The New York Times : Records Fell at the Track Worlds. A Trend? Not So Fast». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 1 Αυγούστου 2022. Ανακτήθηκε στις 1 Αυγούστου 2022.
3. «Рекорды в беге на 100 метров». Ανακτήθηκε στις 4 Σεπτεμβρίου 2022.
4. «Лучшие результаты в беге на 100 метров у женщин». Ανακτήθηκε στις 4 Σεπτεμβρίου 2022.
5. «IAAF keeps one false-start rule». Ανακτήθηκε στις 4 Σεπτεμβρίου 2022.
6. «Gatlin queries false start change». Ανακτήθηκε στις 4 Σεπτεμβρίου 2022.
7. «The New York Times : Who Can Beat Bolt in the 100? Himself». Ανακτήθηκε στις 4 Σεπτεμβρίου 2022.
8. «Usain Bolt 100m 10 meter Splits and Speed Endurance». Ανακτήθηκε στις 4 Σεπτεμβρίου 2022.
9. Layden, Tim (31 Αυγούστου 2009). «Bolt Strikes Twice». si.com. Sports Illustrated.
10. «Tyson Gay equals Usain Bolt's old world record with second fastest 100m». theguardian.com. The Guardian. 20 Σεπτεμβρίου 2009.
11. Campigotto, Jesse (23 Αυγούστου 2012). «Yohan Blake becomes 3rd man to run 9.69». cbc.ca. Canadian Broadcasting Corporation.
12. Ledsom, Mark (2 Σεπτεμβρίου 2008). «Powell equals second fastest 100 meters time». reuters.com. Reuters.
13. «Justin Gatlin runs fastest 100 meters in world this year». espn.com. ESPN Internet Ventures. 15 Μαΐου 2015.
14. Σεπ. 2019 22:33. «Ντόχα 2019: Ο Κόλμαν έσπασε τα χρονόμετρα στα 100μ». www.sport24.gr (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 29 Σεπτεμβρίου 2019.
15. «David Rudisha Breaks World Record 1:41.01, Nesta Carter Runs 9.78 4th Fastest of All Time». Ανακτήθηκε στις 4 Σεπτεμβρίου 2022.
16. Litsky, Frank (17 Ιουνίου 1999). «Greene Breaks World Record in the 100 Meters». nytimes.com. The New York Times.
17. Cherry, Gene (4 Ιουνίου 2011). «Tyson Gay runs year's fastest 100 metres». theglobeandmail.com. The Globe and Mail.
18. «Thompson breaks record». guardian.co.tt. Trinidad and Tobago Guardian. 22 Ιουνίου 2014.
19. «100 Metres Women». Ανακτήθηκε στις 4 Σεπτεμβρίου 2022.

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

Commons logo

Τα Wikimedia Commons έχουν πολυμέσα σχετικά με το θέμα    Δρόμος 100 μέτρων