Δήμος Λευκωσίας

Ο Δήμος Λευκωσίας είναι δήμος της Επαρχίας Λευκωσίας στην Κύπρο. Αποτελεί ένα από τους δώδεκα δήμους της επαρχίας Λευκωσίας.^[10] Είναι ο μητροπολιτικός δήμος και η διοικητική πρωτεύουσα της Επαρχίας Λευκωσίας. O οποίος αποτελείται από τους δήμους Λευκωσίας, Αγίου Δομετίου, Αγλαντζιάς και Έγκωμης ^[11] Μετά την τουρκική εισβολή του 1974, το μεγαλύτερο μέρος της διοικητικής έκτασης του Δήμου Λευκωσίας δεν ελέγχεται από την Κυπριακή Δημοκρατία. Το έδαφος αυτό ανήκει εκ του νόμου (de jure) στην Κυπριακή Δημοκρατία, ενώ εκ των πραγμάτων (de facto) ανήκει στο μη αναγνωρισμένο κράτος της Τουρκικής Δημοκρατίας Βορείου Κύπρου.

Δήμος Λευκωσίας
Δήμος της Κυπριακής Δημοκρατίας
Μοντάζ φωτογραφιών του Δήμου Λευκωσίας.
Η τοποθεσία του Δήμου Λευκωσίας στην Επαρχία Λευκωσίας.
Δήμος Λευκωσίας
Το έμβλημα του δήμου
Χώρα	Κύπρος[1]
Διοικητική μονάδα	Επαρχία Λευκωσίας[1]
Διοίκηση
• Σώμα	Δημοτικό Συμβούλιο Λευκωσίας[2]
• Δήμαρχος Λευκωσίας	Λέλλος Δημητριάδης (1971–2001), Μιχάλης Ζαμπέλας (2002–2006), Ελένη Μαύρου (2007–2011) και Κωνσταντίνος Γιωρκάτζης (2012–2024)[3]
• Μέλος του/της	Ένωση Δήμων Κύπρου[1]
Έκταση	50,6291 km²[4][5]
Πληθυσμός	55.014 (2011)[6][7]
Γ.Κ.	1000[8][9]
Τ.Κ.	1010–1107
Ζώνη ώρας	UTC+02:00 (επίσημη ώρα) UTC+03:00 (θερινή ώρα)
Ιστοσελίδα	Επίσημος ιστότοπος
δεδομένα

Αυτό το λήμμα αφορά τον Δήμο Λευκωσίας. Για την πόλη, δείτε: Λευκωσία. Για τον δήμο της ΤΔΒΚ, δείτε: Δήμος Λεφκόσα.

Τοποθεσία

Στα νότια συνορεύει με τον Δήμο Αγλαντζιάς, στα νοτιοδυτικά με τον Δήμο Στροβόλου, στα δυτικά με τον Δήμο Έγκωμης και τον Δήμο Αγίου Δομετίου, στο βορειοδυτικά με το Ορτάκιοϊ, στα βόρεια με τον Τράχωνα, τις Μάνδρες, τη Μια Μηλιά και το Νέο Χωριό Λευκωσίας, στα ανατολικά με το Παλαίκυθρο και στα νοτιοανατολικά με την Τύμβου.

Ιστορία

Ο Δήμος Λευκωσίας ιδρύθηκε τον Ιούλιο του 1878 όταν ξεκίνησε η Αγγλοκρατία στην Κύπρο. Μέχρι το 1882 η διοικητική έκταση του Δήμου Λευκωσίας περιλάμβανε μόνο την εντός των ενετικών τειχών περιοχή.^[12]

Η τουρκική εισβολή του 1974 μοίρασε τον Δήμο Λευκωσίας σε δύο μέρη.

Πληθυσμός

Στον Δήμο Λευκωσίας κατοικούσαν πάντα και Ελληνοκύπριοι και Τουρκοκύπριοι, με τους πρώτους να είναι περισσότεροι. Το 1958, λόγω δικοινοτικών διαταραχών, πολλοί Ελληνοκύπριοι έφυγαν από τη συνοικία του Αγίου Λουκά και εγκαταστάθηκαν σε άλλες συνοικίες στις οποίες ζούσαν Ελληνοκύπριοι. Επιπλέον, πολλοί Τουρκοκύπριοι έφυγαν από τις συνοικίες Ομεριέ και Τακτελκαλέ και εγκαταστάθηκαν σε συνοικίες του Δήμου Λευκωσίας που ελέγχονταν από τους Τουρκοκύπριους. Το 1960 το βόρειο τμήμα της Λευκωσίας κατοικείτο από Τουρκοκύπριους, εκτός από τη γειτονιά Ταχτακαλάς, ενώ το δυτικό μέρος της πόλης κατοικείτο πλέον μόνο από Ελληνοκύπριους.^[13]

Κατά τη διάρκεια των δικοινοτικών διαταραχών της περιόδου 1963-64, όλοι οι Τουρκοκύπριοι από τον Ταχτακαλά εκκένωσαν τη γειτονιά και μετακινήθηκαν σε γειτονιές της βόρειας Λευκωσίας, όπου αισθάνονταν ασφαλείς. Επιπλέον, όλοι οι Αρμένιοι που κατοικούσαν στις τουρκοκυπριακές περιοχές, μετακινήθηκαν σε περιοχές που κατοικούσαν Ελληνοκύπριοι. Ακόμη, η βόρεια Λευκωσία έγινε σημαντικό κέντρο υποδοχής Τουρκοκυπρίων οι οποίοι εγκατέλειψαν τα γύρω προάστια και τα γύρω χωριά.^[13]

Κατά την τουρκική εισβολή του 1974, οι Ελληνοκύπριοι κάτοικοι των βόρειων περιοχών της Λευκωσίας αναγκάστηκαν να εγκαταλείψουν τα σπίτια τους λόγω της έλευσης του τουρκικού στρατού.^[13]

Ο πίνακας που ακολουθεί παρουσιάζει τον πληθυσμό του Δήμου Λευκωσίας όπως καταγράφηκε στις απογραφές πληθυσμού που έγιναν στην Κύπρο. Οι απογραφές από το 1976 και μετά αφορούν τα εδάφη του Δήμου Λευκωσίας τα οποία βρίσκονται υπό τον έλεγχο της Κυπριακής Δημοκρατίας.

Ιστορικό απογραφών	Διάγραμμα Εξέλιξης Πληθυσμού
Ιστορικό απογραφών [14] Απογραφή Πληθυσμός %± Άνδρες Γυναίκες 1881 11.536[15] —   5,985 5,551 1891 12.515[16] 8.5% 6,694 5,821 1901 14.481[17] 15.7% 7,637 6,844 1911 16.052[18] 10.8% 8,379 7,673 1921 18.587[19] 15.8% 9,430 9,157 1931 23.324[20] 25.5% 11,794 11,530 1946 34.485[21] 47.9% 1960 45.629[22] 32.3% 22,474 23,155 1973 24.083[23] -47.2% 1976 54.149[24][25] 124.8% 26,351 27,798 1982 47.945[26] -11.5% 23,513 24,432 1992 47.036[27][28] -1.9% 23,039 23,997 2001 47.387[29][30] 0.7% 22,710 24,677 2011 55.014[6][7] 16.1% 26,520 28,494
Πληροφορίες για τον πληθυσμό και το διάγραμμα από τα δεδομένα.

Διοικητική διαίρεση

Ο Δήμος Λευκωσίας, για διοικητικούς σκοπούς, χωρίζεται σε 29 συνοικίες, οι οποίες παρουσιάζονται πιο κάτω.^[31] Σε παρένθεση ο πληθυσμός κάθε συνοικίας με βάση την απογραφή του 2011. Για τις συνοικίες που δεν ελέγχονται από την Κυπριακή Δημοκρατία δεν αναγράφεται πληθυσμός γιατί μετά την τουρκική εισβολή του 1974 δεν πραγματοποιήθηκε απογραφή στις συνοικίες αυτές από την Κυπριακή Δημοκρατία, αφού το έδαφος τους δεν ελέγχεται από αυτήν.

1. Αγία Σοφία 2. Άγιοι Κωνσταντίνος και Ελένη (3.209[6][7]) 3. Άγιοι Ομολογητές (10.528[6][7]) 4. Άγιος Ανδρέας (5.767[6][7]) 5. Άγιος Αντώνιος (5.801[6][7]) 6. Άγιος Ιωάννης (221[6][7]) 7. Άγιος Κασσιανός (82[6][7]) 8. Άγιος Λουκάς 9. Άγιος Σάββας (581[6][7]) 10. Αμπντί Τσαούς

11. Αμπού Καβούκ 12. Αράπ Αχμέτ (50[6][7]) 13. Γενί Τζαμί (215[6][7]) 14. Ιμπραχίμ Πασά 15. Ιπλίκ Παζάρ-Κορκούτ Εφέντι 16. Καϊμακλί (11.564[6][7]) 17. Καραμανζαντέ 18. Μαχμούτ Πασά 19. Νεάπολη 20. Νεμπετχανέ (189[6][7])

21. Ομεριέ (206[6][7]) 22. Ομορφίτα (284[6][7]) 23. Παναγία (Παλλουριώτισσα)(12.398[6][7]) 24. Τακτελκαλέ (826[6][7]) 25. Ταμπακχανέ (299[6][7]) 26. Τρυπιώτης (2.158[6][7]) 27. Φανερωμένη (512[6][7]) 28. Χαϊδάρ Πασά 29. Χρυσαλινιώτισσα (124[6][7])

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

11

12

13

14

15

16

17

18

19

20

21

22

23

24

25

26

27

28

29

Οι συνοικίες του Δήμου Λευκωσίας.

Οι συνοικίες Ομορφίτα (22), Καϊμακλί (16), Παναγία (Παλλουριώτισσα) (23) και Άγιοι Κωνσταντίνος και Ελένη (2) δεν αποτελούσαν τμήματα του Δήμου Λευκωσίας έως και την 29η Μαρτίου 1968, οπότε και ενσωματώθηκαν.

Δήμαρχοι

Κύριο λήμμα: Κατάλογος Δημάρχων Λευκωσίας

Δήμαρχοι Δήμου Λευκωσίας διετέλεσαν κατά σειρά οι:^[32][33]

Χριστόδουλος Σεβέρης (15 Νοεμβρίου 1882-31 Ιουλίου 1888) Αχιλλέας Λιασίδεης (1 Αυγούστου 1888-10 Απριλίου 1908) Shevket Bey Podamialyzade (11 Απριλίου 1908-31 Μαρτίου 1911) Αχιλλέας Λιασίδεης (1 Απριλίου 1911-31 Δεκεμβρίου 1923) Αντώνιος Θεοδότου (8 Ιανουαρίου 1924-31 Μαρτίου 1926) Γεώργιος Μαρκίδης (6 Απριλίου 1926-31 Μαρτίου 1929) Θεμιστοκλής Δέρβης (5 Απριλίου 1929-28 Μαΐου 1946) Ιωάννης Κληρίδης (1 Ιουνίου 1946-31 Μαΐου 1949) Θεμιστοκλής Δέρβης (1 Ιουνίου 1949-18 Δεκεμβρίου 1959) Διομήδης Σκέττος (1959-1960)

Γιώργος Μ. Σπανός (1960-1962) Δημοτική Επιτροπή (1962-1963)[34] Γιώργος Μ. Σπανός (1963-1964) Οδυσσέας Ιωαννίδης (1964-1970) Λέλλος Δημητριάδης (Δεκέμβριος 1971-Ιούλιος 1974) Χριστόφορος Κυθραιώτης (Αύγουστος 1974) Λέλλος Δημητριάδης (1974-2001) Μιχαλάκης Ζαμπέλας (2001-2006) Ελένη Μαύρου (2007-2011) Κωνσταντίνος Γιωρκάτζης (2012- )

Αδελφοποιήσεις

Ο Δήμος Λευκωσίας είναι αδελφοποιημένος με:^[35]

• Δήμο Οδησσού - Ουκρανία (1996)
• Δήμο Ντόχας - Κατάρ
• Δήμο Βουκουρεστίου - Ρουμανία (2004)
• Δήμο Αθηναίων - Ελλάδα (1998)
• Δήμο Σιράζ - Ιράν (1999)
• Δήμο Σαγκάη - Κίνα (2004)
• Δήμο Σβερίν - Γερμανία (1974)

Αθλητικά σωματεία και αθλητικές εγκαταστάσεις

Πολλά αθλητικά σωματεία εδρεύουν στον Δήμο Λευκωσίας. Τα σημαντικότερα είναι ο Αθλητικός Ποδοσφαιρικός Όμιλος Ελλήνων Λευκωσίας (ΑΠΟΕΛ), ο Αθλητικός Σύλλογος Ομόνοια Λευκωσίας και ο Ολυμπιακός Λευκωσίας. Παλαιότερα, οι ποδοσφαιρικές ομάδες των τριών σωματείων χρησιμοποιούσαν ως έδρα το Παλιό Στάδιο ΓΣΠ, το οποίο δεν υπάρχει πλέον.