Δήμητρα Αρκαδίας

Για άλλες χρήσεις, δείτε: Δήμητρα.

Η Δήμητρα, έως το 1928 γνωστή ως Δίβριτσα^[1], είναι ορεινό χωριό του δήμου Γορτυνίας στο βορειοδυτικό τμήμα του Νομού Αρκαδίας. Σύμφωνα με τα στοιχεία της απογραφής του 2011, ο πληθυσμός του χωριού ανέρχεται στους 103 μόνιμους κατοίκους.^[2]

Δήμητρα
Δήμητρα Αρκαδίας, λήψη από τη θέση "Πόρτες"
Δήμητρα Δήμητρα
Διοίκηση
Χώρα	Ελλάδα
Αποκεντρωμένη Διοίκηση	Πελοποννήσου, Δυτικής Ελλάδας και Ιονίου
Περιφέρεια	Πελοποννήσου
Περιφερειακή Ενότητα	Αρκαδίας
Δήμος	Γορτυνίας
Δημοτική Ενότητα	Κοντοβάζαινας
Γεωγραφία
Γεωγραφικό διαμέρισμα	Πελοπόννησος
Νομός	Αρκαδίας
Υψόμετρο	540 μέτρα
Πληθυσμός
Μόνιμος	104
Έτος απογραφής	2021
Πληροφορίες
Παλαιά ονομασία	Δίβριτσα
Ταχ. κώδικας	220 15
Σχετικά πολυμέσα
δεδομένα

Ονομασία

Ο οικισμός έφερε αρχικά την ονομασία Δίβριτσα, η οποία είναι είτε αρβανίτικης προέλευσης και προσδιορίζει έναν τόπο με πολλά νερά^[3] είτε, πιο πιθανά, σλαβικής προέλευσης που προέρχεται από το αρχαίο σλαβικό «ντμπρ» που σημαίνει χαράδρα ή χάσμα.^[4] Το 1928 έλαβε τη σημερινή του ονομασία (Δήμητρα)^[1] από τον αρχαίο ναό της Ελευσίνιας Δήμητρας.^[3]

Γενικά και ιστορικά στοιχεία

Άποψη του κωδωνοστασίου της Εκκλησίας του Αγίου Νικολάου, στη Δήμητρα Αρκαδίας.

Εξωτερική άποψη της Εκκλησίας του Αγίου Νικολάου, στη Δήμητρα Αρκαδίας.

Η Δήμητρα είναι κτισμένη σε υψόμετρο 540 μέτρων, 111 χιλιόμετρα^[5] ΒΔ^[1] της Τρίπολης και σε κοντινή απόσταση από την Κοντοβάζαινα^[3]. Νότια του χωριού διέρχεται ο ποταμός Λάδωνας και σε κοντινή απόσταση βρίσκονται τα ερείπια του αρχαίου ναού της Ελευσίνιας Δήμητρας^[3] και το γυναικείο μοναστήρι της Ζωοδόχου Πηγής της Παναγίας Κλειβωκάς^[6]. Μνεία για τον οικισμό γίνεται κατά το τελευταίο διάστημα της Τουρκοκρατίας από τον Γάλλο περιηγητή Πουκεβίλ^[3]. Από τη Δήμητρα κατάγονταν ο αγωνιστής της Επανάστασης του 1821 Σπήλιος Χελωνιάρης^[7] και ο πολιτικός Ηλίας Γ. Παπαηλιού.

Διοικητικά η Δήμητρα υπήχθη το 1835 στην επαρχία Διποταμίας του νομού Αχαΐας και Ήλιδος, αλλά το επόμενο έτος προσαρτήθηκε στην επαρχία Γορτυνίας του νομού Αρκαδίας. Το 1912 ορίστηκε έδρα κοινότητας της επαρχίας Γορτυνίας, ενώ το 1997 υπήχθη στον καποδιστριακό δήμο Κοντοβάζαινας.^[8] Από το 2011 υπάγεται στο δήμο Γορτυνίας.^[9]

Οι κάτοικοι του χωριού ασχολούνται κατά κύριο λόγο με αγροτικές εργασίες (αμπελουργία και ελαιοκαλλιέργεια).^[3] Η κεντρική εκκλησία της Δήμητρας είναι αφιερωμένη στον Άγιο Νικόλαο και διαθέτει ξυλόγλυπτο τέμπλο.^[5]

Απογραφές πληθυσμού

Απογραφή	1928	1940	1951	1961	1971	1981	1991	2001	2011
Πληθυσμός	857[1]	830[1]	708[1]	785[1]	524[1]	302[1]	249[1]	221	103[2]

Φωτοθήκη

• 
  Άποψη οικιών στη Δήμητρα Αρκαδίας.
• 
  Άποψη οικιών στη Δήμητρα Αρκαδίας.
• 
  Άποψη οικιών στη Δήμητρα Αρκαδίας.
• 
  Άποψη οικιών στη Δήμητρα Αρκαδίας.

Παραπομπές

1. Σταματελάτος, Μιχαήλ; Βάμβα-Σταματελάτου, Φωτεινή (2012). «Δήμητρα Αρκαδίας». Γεωγραφικό Λεξικό της Ελλάδας. 1. Τα Νέα, σελ. 189.
2. «Δήμητρα (η) Δήμου Γορτυνίας Τοπική Κοινότητα Δήμητρας. Αρκαδία – Πελοπόννησος». dhmos.gr. Δήμοι, πόλεις και χωριά Ελλάδας. Ανακτήθηκε στις 5 Νοεμβρίου 2016.^{[νεκρός σύνδεσμος]}
3. Αθανασιάδης, Θοδωρής (22 Ιανουαρίου 2012). «Αρκαδία: Τα μυστικά του Λάδωνα». ethnos.gr. ΕΘΝΟΣ. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 26 Απριλίου 2017. Ανακτήθηκε στις 5 Νοεμβρίου 2016.
4. Ο Γερμανός Σλαβολόγος VASMER  παράγει το τοπωνύμιο Δίβρη από το αρχαίο σλαβικό «ντμπρ» που σημαίνει χαράδρα ή χάσμα. Άλλωστε σχεδόν όλες οι γνωστές περιοχές με ονομασία Δίβρες δείχνουν μια σχέση με μάλλον εδαφολογική σημασία, αφού είναι ημιορεινές ή ορεινές, με θέα στον ανοιχτό ορίζοντα και χαράδρες http://www.divrilamias.gr/no-sidebar/content/vivlio-toy-horioy
5. Πελωριάδου, Έρρικα. «Δήμητρα Αρκαδίας: Για δυό Ελληνικούς μέτριους και ένα γλυκύ βραστό!». off-road.gr. Off - Road.gr. Ανακτήθηκε στις 5 Νοεμβρίου 2016.
6. «I.Μονή Κλειβωκάς, το Μετέωρο της Γορτυνίας!». e-gortynia.gr. Γορτυνία - Μηνιαία εφημερίδα νομού Αρκαδίας. Ανακτήθηκε στις 5 Νοεμβρίου 2016.^{[νεκρός σύνδεσμος]}
7. Φώτιος Χρυσανθόπουλος (Φωτάκος): Βίοι Πελοποννησίων ανδρών και των έξωθεν εις την Πελοπόννησον ελθόντων κληρικών στρατιωτικών και πολιτικών των αγωνισαμένων τον αγώνα της Επαναστάσεως, εκ του Τυπογραφείου Π.Δ. Σακελλαρίου, Εν Αθήναις 1888, σελ. 150
8. Ζερμαίν Αλεξάκη - Θοδωρής Αθανασιάδης, Ζήστε στα ομορφότερα ορεινά χωριά της Ελλάδας, Ατραπός, β΄ έκδοση, Αθήνα 2003, σελ. 202.
9. «Διοικητικές μεταβολές Οικισμών των ΟΤΑ: Δήμητρα Ν. Αρκαδίας». eetaa.gr. Ε.Ε.Τ.Α.Α. Ανακτήθηκε στις 5 Νοεμβρίου 2016.^{[νεκρός σύνδεσμος]}