Βαρδάνης Τούρκος

Ο Βαρδάνης με το παρωνύμιο Τούρκος (άκμασε 795-903) ήταν Βυζαντινός στρατηγός Αρμενικής καταγωγής, που ξεκίνησε μία ανεπιτυχή εξέγερση ενάντια στον Νικηφόρο Α΄ (βασ. 802-811) το 803. Αν και ήταν μεγάλος υποστηρικτής της Ειρήνης της Αθηναίας (βασ. 797-802), σύντομα μετά την εκτόπισή της ορίστηκε από τον Νικηφόρο Α΄ ως διοικητής τού στρατού στην Ανατολή. Από τη θέση αυτή ξεκίνησε στάση τον Ιούλιο τού 803, μάλλον αντιτιθέμενος στην οικονομική και θρησκευτική πολιτική εκείνου. Τα στρατεύματά του βάδισαν προς την Κωνσταντινούπολη, αλλά απέτυχε να κερδίσει τη λαϊκή υποστήριξη. Τότε μερικοί σημαντικοί υποστηρικτές του τον εγκατέλειψαν και ο Βαρδάνης, αντί να πολεμήσει με αυτούς που τού έμειναν πιστοί, παραδόθηκε. Αποσύρθηκε ως μοναχός σε μία μονή, που είχε ιδρύσει. Εκεί τυφλώθηκε, ίσως με διαταγή τού Νικηφόρου Α΄.

Ο Νικηφόρος Α΄, εναντίον τού οποίου θέλησε να εξεγερθεί ο Βαρδάνης.

Βαρδάνης Τούρκος
Γενικές πληροφορίες
Γέννηση	8ος αιώνας
Θάνατος	9ος αιώνας[1]
Χώρα πολιτογράφησης	Βυζαντινή Αυτοκρατορία
Θρησκεία	Χριστιανισμός
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότητα	αξιωματικός
Οικογένεια
Τέκνα	Θέκλα
Στρατιωτική σταδιοδρομία
Βαθμός/στρατός	στρατηγός/Βυζαντινός στρατός
Αξιώματα και βραβεύσεις
Αξίωμα	δομέστικος των σχολών
δεδομένα

Οικογένεια

Νυμφεύτηκε τη Δομνίκη και είχε τέκνα:

• Θέκλα απεβ. π. 823, παντρεύτηκε τον Βυζαντινό βασιλέα Μιχαήλ Β΄ τον Τραυλό.

Πράγματι οι Συνεχιστές Θεοφάνη και ο Ιωσήφ Γενέσιος αναφέρουν, ότι πάντρεψε δύο από τις κόρες του με τον Μιχαήλ Β΄ και με έναν βοηθό του. Ο Γουέιρεν Τρέντγκολντ ταυτίζει τη δεύτερη κόρη με μία, που το όνομά (ή το παρωνύμιό) της ήταν Μπάρκα και ήταν η πρώτη σύζυγος τού Λέοντα Ε΄ του Αρμένιου. Αυτή τη διαζεύχθηκε ο Λέων Ε΄ μόλις έγινε Αυτοκράτορας το 813 για να νυμφευτεί τη Θεοδοσία. Έτσι η Μπάρκα πρέπει να είναι η μητέρα τού γιού του Συμβάτιου. Πάντως η Θεοδοσία είναι η μόνη με σαφήνεια τεκμηριωμένη σύζυγος τού Λέοντα Ε΄ και δεν υπάρχουν αποδείξεις για διαζύγιο ή δεύτερο γάμο. Ο Λέων Ε΄ αναφέρεται επίσης ως "εξάδελφος" τού Βαρδάνη, αλλά δεν είναι σαφές αν είναι κυριολεξία ή έχει την έννοια τού γαμπρού. Αν ήταν το πρώτο, η οικογενειακή αυτή συγγένεια θα απαγόρευε έναν τέτοιο γάμο. Η αναφορά αυτή ίσως είναι μία μεταγενέστερη επινόηση, που φτιάχτηκε όμοια με τον γάμο της Θέκλας με τον Μιχαήλ Β΄. Επίσης είναι γνωστός και ένας γιος, ο:

• Βρυέννιος/Βριένης, που το 813 κατείχε υψηλό αξίωμα. Επίσης αναφέρεται και μία:
• κόρη, άγαμη, καθώς και
• άλλα (ανώνυμα) μικρότερα τέκνα το 803.

Ένα μέρος της περιουσίας τού Βαρδάνη δόθηκε στη Δομνίκη και τα παιδιά της, ένα άλλο μέρος παραχωρήθηκε στους πτωχούς και ένα τρίτο μέρος αφιερώθηκε στην ίδρυση μίας μικρής μονής στην Κωνσταντινούπολη, όπου αποσύρθηκαν εκεί.

Πηγές

• Kiapidou, Irini-Sofia (17 January 2003). "Rebellion of Bardanes Tourkos, 803". Encyclopaedia of the Hellenic World, Asia Minor. Athens, Greece: Foundation of the Hellenic World. Archived from the original on 11 August 2011. Retrieved 2 July 2010.
• Kountoura-Galaki, Eleonora (1983). "Ἡ ἐπανάσταση τοῦ Βαρδάνη Τούρκου" [The revolt of Bardanes Tourkos]. Byzantine Symmeikta (in Greek) (5): 203–215. ISSN 1105-1639.
• Treadgold, Warren T. (1988). The Byzantine Revival, 780–842. Stanford, California: Stanford University Press. ISBN 0-8047-1462-

Παραπομπές

1. Ανακτήθηκε στις 26  Νοεμβρίου 2018.