Αγία Μαρίνα Ημαθίας

Η Αγία Μαρίνα βρίσκεται 12 χλμ. βορειοανατολικά της Βέροιας και στην περιοχή του κάμπου της.

Αγία Μαρίνα
Αγία Μαρίνα Αγία Μαρίνα
Διοίκηση
Χώρα	Ελλάδα
Περιφέρεια	Κεντρική Μακεδονία
Γεωγραφία
Γεωγραφικό διαμέρισμα	Μακεδονία
Νομός	Ημαθία
Υψόμετρο	40
Πληθυσμός
Μόνιμος	698
Έτος απογραφής	2021
Πληροφορίες
Ταχ. κώδικας	59100
Τηλ. κωδικός	2331
δεδομένα

Ιστορικά

Η ύπαρξη του χωριού μαρτυρείται ως βακούφι στους χάρτες της οθωμανικής περιόδου του 1550, του 1650 και του 1750. Ανήκε στον καζά της Βέροιας και ο πληθυσμός του χωριού ήταν σλαβόφωνος. Σε μαρτυρία σχετικά με περιοδεία του Μητροπολίτη Δανιήλ ( 1769 – 1799; ), που έγινε μετά το 1770, αναφέρεται ότι η αρχιερατική εισφορά την οποία απέδιδαν οι χριστιανοί κάτοικοι της Αγίας Μαρίνας ήταν 1.110 γρόσια. Αν υπολογιστεί ότι το κάθε στεφάνι (οικογένεια) είχε υποχρέωση να καταβάλει ετήσια αρχιερατική εισφορά περίπου 18 γρόσια – το 1/6 της τουρκ. λίρας, μπορεί να υπολογιστεί ο πληθυσμός του χωριού περίπου σε 61 οικογένειες και σε 250 χριστιανούς κατοίκους.

Στα 1804 ο περιώνυμος Αλή Πασάς εισβάλει στους καζάδες της Βέροιας και της Νάουσας. Τότε αρπάζει περιουσίες μουσουλμάνων και χριστιανών κατοίκων, απαιτεί την καταβολή ετήσιου φόρου και τοποθετεί στα καταλαμβανόμενα τσιφλίκια δικούς του επιστάτες (σουμπασήδες) όπως έγινε και στη Αγία Μαρίνα. Ο ελληνικός πληθυσμός υποφέρει τα πάνδεινα από την πλεονεξία του νέου κατακτητή εργαζόμενος σε καθεστώς τιμαριωτικής δουλείας και αποδίδοντάς του ετήσιο φόρο. Η κυριαρχία του διαρκεί ως το 1820.

Στα χρόνια του Μακεδονικού αγώνα είχε ενταχθεί στην Εξαρχία αλλά από το Μάιο του 1908 δημιουργήθηκε ελληνική κοινότητα. Στις 9 Δεκεμβρίου 1935 η περιοχή του χωριού επλήγη από τη μεγάλη πλημμύρα που δημιούργησε πρόβλημα σε όλο το νομό Ημαθίας και κατέστρεψε πολλές κατοικίες. Εξαιτίας του φόβου της επανάληψης του φαινομένου το χωριό μετακινήθηκε δυτικότερα κατά δύο χιλιόμετρα. Τη θέση του παλαιού χωριού δείχνει ο ναός της Αγίας Μαρίνας που πλέον απέμεινε το μόνο κτίσμα.

Γεωγραφικά στοιχεία

Η Αγία Μαρίνα (Τοπική Κοινότητα Αγίας Μαρίνης - Δημοτική Ενότητα Δοβρά), ανήκει στον Δήμο Βέροιας της Περιφερειακής Ενότητας Ημαθίας που βρίσκεται στην Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας, σύμφωνα με τη διοικητική διαίρεση της Ελλάδας όπως διαμορφώθηκε με το πρόγραμμα “Καλλικράτης”.^{[1] [2]}

Η επίσημη ονομασία είναι “η Αγία Μαρίνα”. Έδρα του δήμου είναι η Βέροια και ανήκει στο γεωγραφικό διαμέρισμα Μακεδονίας.

Πληθυσμιακά στοιχεία

Έτος	1920	1928	1940	1951	1961	1971	1981	1991	2001	2011
Πληθυσμός	216	443	652	809	935	886	964	958	796	864
Πηγές	[3]	[4]	[5]	[6]	[7]	[8]	[9]	[10]	[11][12]	[11][13]

Η Αγία Μαρίνα, κατοικείται κυρίως από γηγενείς Μακεδόνες, πρόσφυγες Μικρασιάτες και λίγους Πόντιους κατοίκους.^[14] Tα κύρια επαγγέλματα των κατοίκων είναι η γεωργία και η κτηνοτροφία.

Στο χωριό υπάρχουν τρία καφενεία, ένα καφέ-μπαρ, δύο ψιλικατζίδικα, ένα γυράδικο, ένα φαρμακείο και ένα κατάστημα με γεωργικά εφόδια. Επίσης λειτουργεί δημοτικό σχολείο, νηπιαγωγείο και τρείς εκκλησίες. Οι αστικές συγκοινωνίες με την κοντινότερη πόλη, τη Βέροια, είναι τακτικές (περίπου ανά μία ώρα) από της 7 το πρωί έως και της 9 το βράδυ.^{[1] [2]}

Πολιτισμικά δρώμενα

Στην Αγία Μαρίνα δραστηριοποιείται ο Μορφωτικός - Εκπολιτιστικός Σύλλογος με σκοπό τη διατήρηση και διάδοση του πολιτιστικού πλούτου της περιοχής στη νεολαία. Ο σύλλογος διοργανώνει σε ετήσια βάση εκδηλώσεις στα πλαίσια της γιορτής του χωριού και της ομώνυμης εκκλησίας ''Αγία Μαρίνα'' στις 16 και 17 Ιουλίου, με παραδοσιακούς χορούς από τα ίδια τα τμήματα του Συλλόγου αλλά και με συμμετοχή άλλων πολιτιστικών συλλόγων της περιοχής. Επίσης, ετήσιοι Χριστουγεννιάτικοι χοροί διοργανώνονται, σε οικογενειακό κέντρο διασκέδασης, στις 23 Δεκεμβρίου όπου εορτάζεται το ''κολντέ'' με το άναμμα μιας μεγάλης φωτιάς στο κέντρο του χωριού.

Αξίζει κανείς να επισκεφτεί τον Ιερό Ναό της Αγίας Μαρίνας που βρίσκεται 2 χλμ. ανατολικά του οικισμού της. Πρόκειται για μονόχωρη βασιλική με ενσωματωμένο νάρθηκα και σκεπασμένο περίστωο στη νότια και δυτική πλευρά. Οι διαστάσεις της εξωτερικής κάτοψης είναι 17,70 Χ 6,70 μ. Χτίστηκε με αργολιθοδομή και συνδετικό της υλικό είναι το ασβεστοκονίαμα. Το πάχος των τοίχων είναι 0,70 εκ.. Εξωτερικά προεξέχει μόνο η κόγχη του βήματος και δεν διαθέτει κανένα φωτιστικό άνοιγμα στους τοίχους. Τα μοναδικά παράθυρα του χώρου είναι οι δύο φεγγίτες που βρίσκονται στη δίριχτη στέγη του ναού. Η είσοδος γίνεται από δύο χαμηλά θυραία ανοίγματα, ένα στη δυτική και ένα στη νότια πλευρά, από όπου κατεβαίνει κανείς στο επίπεδο του δαπέδου του ναού με δύο σκαλοπάτια. Το δάπεδο είναι στρωμένο με ακανόνιστα παλαιά μάρμαρα και κεραμικά πλακίδια. Οι εσωτερικές επιφάνειες του ναού είναι καλυμμένες με τοιχογραφίες των μέσων του 18^ου αιώνα που δυστυχώς είναι σε πολύ άσχημη κατάσταση διατήρησης εξαιτίας της μηχανικής καταπόνησης όλου του ναού αλλά και της συσσωρευμένης αιθάλης. Αρκετά τετραγωνικά μέτρα τοιχογραφιών είναι καλυμμένα και με ασβέστη.

Είναι ανακηρυγμένο και προστατευόμενο μνημείο σύμφωνα με την ΥΑ ΥΠΠΕ/Β1/Φ36/31675/685/2-7-1985. ΦΕΚ 455/Β/19-7-1985.

Στη βορειοδυτική γωνία του ναού υψώνεται νεόδμητο κωδωνοστάσιο από οπλισμένο σκυρόδερμα.

Ο θρύλος της Αγίας Μαρίνας

Λέγεται πώς το χωριό πήρε το όνομά του από την Αγία Μαρίνα η οποία είναι και προστάτιδα του τόπου. Και οι δύο ιεροί ναοί του χωριού (ο παλαιός ναός 2 χλμ. ανατολικά αλλά και ο νέος ναός στο κέντρο του χωριού) φέρουν τον όνομα της. Οι κάτοικοι πιστεύουν πώς η Αγία έχει κάνει πολλά θαύματα και δεν είναι λίγοι αυτοί που υποστηρίζουν πώς την έχουν συναντήσει.

Κατά τη δεκαετία του '30 μία μεγάλη πλημμύρα κατέστρεψε το χωριό (το οποίο ήταν χτισμένο νοτιότερα) ολοσχερώς. Το μόνο κτίσμα που διασώθηκε ήταν ο ιερός ναός της Αγίας Μαρίνας. Πιστεύεται πως ήταν η Αγία πού προστάτευσε τον Ναό και πως κατοικεί σ' αυτόν και τον προστατεύει ακόμα και σήμερα^[15].

Ο θρύλος λέει ότι υπήρχε μία εικόνα στον ναό της Αγίας Μαρίνας, την οποία οι κάτοικοι του χωριού αποφάσισαν να τη μεταφέρουν στην τότε καινούρια εκκλησία τους αλλά η εικόνα κατά κάποιον τρόπο επέστρεφε πάντα στον παλαιό ναό.

Αναφορές

1. «Χωριά του κάμπου». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 26 Δεκεμβρίου 2017.
2. «INTERNATIONAL PUBLICATIONS».
3. «Πληθυσμός του Βασιλείου της Ελλάδος κατά την απογραφή της 19 Δεκεμβρίου 1920», σελ. 112 (pdf σελ. 133), από ΕΛΣΤΑΤ, Αρχειοθετήθηκε 7/6/2015], Ανακτήθηκε 8/1/2018
4. «Πληθυσμός της Ελλάδος κατά την απογραφήν της 15-16 Μαϊου 1928», σελ. 132 (pdf σελ. 152), από ΕΛΣΤΑΤ, Αρχειοθετήθηκε 4/3/2016], Ανακτήθηκε 8/1/2018
5. «Πληθυσμός της Ελλάδος κατά την απογραφήν της 16 Οκτωβρίου 1940», σελ. 160 (pdf σελ. 184), από ΕΛΣΤΑΤ, Αρχειοθετήθηκε 25/4/2017], Ανακτήθηκε 8/1/2018
6. «Πληθυσμός της Ελλάδος κατά την απογαφήν της 7ης Απριλίου 1951», σελ. 70 (pdf σελ. 70), από ΕΛΣΤΑΤ, Αρχειοθετήθηκε 4/3/2017], Ανακτήθηκε 8/1/2018
7. «Αποτελέσματα της απογραφής πληθυσμού - κατοικιών της 19ης Μαρτίου 1961», Πίνακας 1, σελ. 200 (pdf σελ. 270), από ΕΛΣΤΑΤ, Αρχειοθετήθηκε 6/3/2017], Ανακτήθηκε 8/1/2018
8. «Πληθυσμός της Ελλάδος κατά την απογραφήν της 14ης Μαρτίου 1971», σελ. 72 (pdf σελ. 72), από ΕΛΣΤΑΤ, Αρχειοθετήθηκε 24/10/2014], Ανακτήθηκε 8/1/2018
9. «Αποτελέσματα απογραφής πληθυσμού - κατοικιών της 5ης Απριλίου 1981», σελ. 363 (pdf σελ. 363), από ΕΛΣΤΑΤ, Ανακτήθηκε 8/1/2018
10. «Πραγματικός πληθυσμός της Ελλάδος κατά την απογραφή της 17ης Μαρτίου 1991 κατά νομούς, επαρχίες, δήμους, κοινότητες και οικισμούς», σελ. 92 (pdf σελ. 94), από ΕΛΣΤΑΤ, Αρχειοθετήθηκε 20/8/2017], Ανακτήθηκε 8/1/2018
11. «Central Macedonia (Greece): Municipalities & Settlements - Population Statistics, Charts and Map». www.citypopulation.de (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 3 Ιανουαρίου 2018.
12. «Απογραφή πληθυσμού - κατοικιών της 18ης Μαρτίου 2001», σελ. 214 (pdf σελ. 216), από ΕΛΣΤΑΤ, Αρχειοθετήθηκε 29/7/2017, Ανακτήθηκε 8/1/2018
13. «ΦΕΚ αποτελεσμάτων ΜΟΝΙΜΟΥ πληθυσμού», σελ. 10512 (pdf σελ. 38), και σε μορφή Excel από την επιλογή «Πίνακας αποτελεσμάτων ΜΟΝΙΜΟΥ Πληθυσμού-Απογραφής 2011» στην ιστοσελίδα της ΕΛΣΤΑΤ, Αρχειοθετήθηκε 24/11/2017], Ανακτήθηκε 9/1/2018
14. «Δημήτριος Λιθοξόου, Πληθυσμός και οικισμοί της περιοχής Βέροιας 1886 – 1927». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 19 Μαρτίου 2018. Ανακτήθηκε στις 31 Δεκεμβρίου 2017.
15. «Αγία Μαρίνα». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 26 Μαρτίου 2018.

Βιβλιογραφία

• Βουδούρης, Α., ''Η περιοδεία του Μητροπολίτου Δανιήλ στα χωριά της Επαρχίας Βέροιας κατά ανέκδοτο κώδικα της ιεράς Μητροπόλεως Βεροίας Ναούσης και Καμπανίας'', Μακεδονικά, τόμος 35 (2005-06), σσ. 193-213.