Όσα Παίρνει ο Άνεμος (ταινία)

Το Όσα Παίρνει ο Άνεμος (αγγλ.: Gone with the Wind) είναι Αμερικανική επική ιστορική ρομαντική ταινία του 1939, βασισμένη στο ομότιτλο μυθιστόρημα της Μάργκαρετ Μίτσελ του 1936 και σε σκηνοθεσία Βίκτορ Φλέμινγκ. Η επική αυτή ταινία, που γυρίστηκε μάλιστα έγχρωμη, είχε πρωταγωνιστές τη Βίβιαν Λι, τον Κλαρκ Γκέιμπλ, τον Λέσλι Χάουαρντ και την Ολίβια Ντε Χάβιλαντ, και αποτελεί τη μεγαλύτερη εισπρακτική επιτυχία όλων των εποχών.

Όσα Παίρνει ο Άνεμος Gone With the Wind
Κινηματογραφική αφίσα
Σκηνοθεσία	Βίκτορ Φλέμινγκ, Τζορτζ Κιούκορ[1] και Σαμ Γουντ[1]
Παραγωγή	Ντέιβιντ Ο. Σέλζνικ
Σενάριο	Σίντνεϊ Χάουαρντ, Μπεν Χεκτ, Τζο Σβέρλινγκ, Τζον Βαν Ντρούτεν και Μάργκαρετ Μίτσελ
Βασισμένο σε	Όσα παίρνει ο άνεμος
Πρωταγωνιστές	Κλαρκ Γκέιμπλ, Βίβιαν Λι, Λέσλι Χάουαρντ, Ολίβια Ντε Χάβιλαντ, Χάτι ΜακΝτάνιελ, Μπάτερφλαϊ ΜακΚουίν, Τόμας Μίτσελ, Μπάρμπαρα Ο'Νιλ, Λόρα Χόουπ Κρους, Ona Munson, Χάρι Ντάβενπορτ, Βίκτορ Τζόρι, Αλίσια Ρετ, Τζορτζ Ριβς, Φρεντ Κρέιν, Έβελιν Κέγιες, Αν Ράδερφορντ, Ραντ Μπρουκς, Τζέιν Ντάργουελ, Πολ Χερστ, Γουόρντ Μποντ, Τομ Τάιλερ, J. M. Kerrigan, Oscar Polk, Carroll Nye, Έντι Άντερσον, Μέρι Άντερσον, Κλιφ Έντουαρντς, Yakima Canutt, Cammie King, Μίκυ Κουν, Ίζαμπελ Τζούελ, Αλμπέρτο ​​Μορίν, Eric Linden, Ernest Whitman, Τζορτζ Μίκερ, Howard Hickman, Ίρβινγκ Μπέικον, John Wray, Λεόνα Ρόμπερτς, Λούις Ζαν Χάιντ, Ολίν Χάουλαντ, Robert Elliott, Yola d'Avril, Ουίλιαμ Μπέικγουελ[2], Roscoe Ates[2], Μάρτζορι Ρέινολντς.[2], Φρανκ Φεϊλεν[2], Λέστερ Ντορ[2], Νταν Γουάιτ[2], Γκάι Γουίλκερσον[2], Frank Coghlan, Jr.[2], Τρέβορ Μπαρντέτ[2], E. Alyn Warren[2], Έντι Τσάντλερ[2], Everett Brown[2], Λουίζ Κάρτερ[2], Ρίτσαρντ Φάρνσγουορθ[2], Λίλιαν Κέμπλ-Κούπερ, Horace B. Carpenter, Ουάλις Κλάρκ, George Hackathorne, Έμετ Κινγκ, Ζακ Γουίλιαμς, Ντέιλ Βαν Σίκελ[2], Τσάρλς Μίντλτον[2], Τζέιμς Μπους[2], Τόμι Κέλι[2], Μάργκαρετ Μαν[2], David Newell[2], Shep Houghton[2], Hans Moebus[2], Jackie Moran και Marcella Martin
Μουσική	Μαξ Στάινερ
Φωτογραφία	Έρνεστ Χάλερ και Λι Γκαρμς
Μοντάζ	Χαλ Σ. Κερν και Τζέιμς Ε. Νιούκομ
Ενδυματολόγος	Γουόλτερ Πλάνκετ
Εταιρεία παραγωγής	Metro-Goldwyn-Mayer και Selznick International Pictures
Διανομή	Loews Cineplex Entertainment, Netflix και HBO Max
Πρώτη προβολή	15  Δεκεμβρίου 1939 (Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής)[3]
Διάρκεια	238 λεπτά
Προέλευση	Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής
Γλώσσα	Αγγλικά
Σχετικά πολυμέσα
δεδομένα (π • σ • ε )

Η ιστορία λαμβάνει χώρα από την άνοιξη του 1861 μέχρι την περίοδο της Ανασυγκρότησης στον Αμερικανικό Νότο. Η ταινία βραβεύτηκε με 8 βραβεία Όσκαρ, ένα ρεκόρ που διατήρησε για είκοσι χρόνια.^[4] Το 1998 κατατάχθηκε τέταρτη στη λίστα του Αμερικανικού Ινστιτούτου Κινηματογράφου με τις 100 καλύτερες αμερικανικές ταινίες όλων των εποχών, αν και το 2007 μετακινήθηκε στην έκτη θέση.

Πλοκή

Μέρος 1

Στις παραμονές του Αμερικανικού Εμφυλίου Πολέμου το 1861, η Σκάρλετ Ο'Χάρα ζει στην Τάρα, την οικογενειακή φυτεία βαμβακιού στη Τζόρτζια, με τους γονείς της και τις δύο αδελφές της. η Σκάρλετ μαθαίνει ότι ο Άσλεϊ Ουίλκς—τον οποίο κρυφά αγαπά—πρόκειται να παντρευτεί την εξαδέλφη του, Μέλανι Χάμιλτον, και ο αρραβώνας θα ανακοινωθεί την επόμενη μέρα σε ένα μπάρμπεκιου στο σπίτι των Ουίλκς, στην παρακείμενη φυτεία των Δώδεκα Βελανιδιών.

Στο πάρτυ στις Δώδεκα Βελανιδιές, η Σκάρλετ κρυφά φανερώνει τα αισθήματά της στον Άσλεϊ, αλλά αυτός την αποκρούει, απαντώντας ότι εκείνος και η Μέλανι ταιριάζουν περισσότερο. Η Σκάρλετ εξοργίζεται όταν ανακαλύπτει ότι ένας άλλος προσκεκλημένος, ο Ρετ Μπάτλερ, έχει κρυφακούσει τη συνομιλία τους. Αφότου τον χαστουκίζει, εκείνος υπόσχεται ότι θα κρατήσει μυστικά όσα έγιναν. Το μπάρμπεκιου διακόπτεται από την κήρυξη πολέμου και οι άντρες τρέχουν να καταταγούν. Καθώς η Σκάρλετ βλέπει τον Άσλεϊ να φιλά τη Μέλανι κατά τον αποχωρισμό, ο αδελφός της Μέλανι, Τσαρλς, της προτείνει γάμο. Αν και δεν τον αγαπά, η Σκάρλετ συγκατατίθεται και παντρεύονται προτού φύγει για τη μάχη.

Η Σκάρλετ χηρεύει όταν ο Τσαρλς πεθαίνει από πνευμονία και ιλαρά ενώ υπηρετούσε στον Στρατό της Συνομοσπονδίας. Η μητέρα της Σκάρλετ τη στέλνει στο σπίτι των Χάμιλτον στην Ατλάντα για να την χαροποιήσει, αν και η δυναμική νταντά της Σκάρλετ, η Μάμι, λέει στη Σκάρλετ ότι γνωρίζει ότι πηγαίνει εκεί μόνο και μόνο για να περιμένει τον Άσλεϊ. Η Σκάρλετ, που δεν θα έπρεπε να πηγαίνει σε χοροεσπερίδες ενώ πενθεί,συμμετέχει σε ένα φιλανθρωπικό παζάρι στην Ατλάντα μαζί με τη Μέλανι όπου συναντά τον Ρετ ξανά, που τώρα είναι ένας από αυτούς που σπάνε τον ναυτικό αποκλεισμό προς όφελος της Συνομοσπονδίας Γιορτάζοντας μια νίκη του Νότου και για να συγκεντρωθούν χρήματα για την ενίσχυση της πολεμικής προσπάθειας, οι άντρες παροτρύνονται να συμμετάσχουν σε δημοπρασία για να διαλέξουν την κυρία που θα χορέψει μαζί τους. Ο Ρετ κάνει μια εξωφρενικά μεγάλη προσφορά για τη Σκάρλετ και, παρά την μη έγκριση των καλεσμένων, δέχεται να χορέψει μαζί του.

Παραγωγή

Η ταινία είναι βασισμένη στο ομώνυμο και βραβευμένο με Πούλιτζερ μυθιστόρημα της Μάργκαρετ Μίτσελ και η παραγωγή της έγινε από τον Ντέιβιντ Ο. Σέλζνικ, ο οποίος έδρασε καταλυτικά στην επιτυχία της ταινίας. Όμως η μεταφορά του μυθιστορήματος της Μίτσελ δεν αποτελούσε δημοφιλές εγχείρημα από την αρχή. Ο Λούι Μπι Μάγιερ της εταιρίας Metro-Goldwyn-Mayer, είχε καταδικάσει από την πρώτη στιγμή το μυθιστόρημα και δεν ήθελε να χρηματοδοτήσει την οπτικοποίησή του, ενώ την ίδια αρνητική στάση κράτησαν επίσης ο Πάντρο Μπέρμαν της RKO και ο Ντέβιντ Ο. Σέλζνικ της Selznick International.

Ο Ντάριλ Ζάνουκ της 20th Century Fox διέθετε χαμηλό προϋπολογισμό για την ταινία, ενώ ο Τζακ Γουόρνερ ήταν ο μοναδικός παραγωγός του Χόλυγουντ που ήθελε να αγοράσει τα δικαιώματα της ταινίας για το ανερχόμενο αστέρι του, την Μπέτι Ντέιβις. Η Ντέιβις όμως, που δεν είχε προβλέψει την επιτυχία του βιβλίου και δεν είχε εμπιστοσύνη στο κριτήριο του Γουόρνερ, ο οποίος από το 1932, που την προσέλαβε, της ανέθετε ρόλους σε αδιάφορες ταινίες, απέρριψε τον ρόλο. Ο Σέλζνικ άλλαξε γνώμη για το εγχείρημα όταν η συνεργάτιδά του Κέι Μπράουν τον παρότρυνε να αγοράσει τα δικαιώματα του μυθιστορήματος.

Ένα μήνα μετά την κυκλοφορία του βιβλίου το 1936, ο Σέλζνικ αγόρασε τα δικαιώματα έναντι 50.000 δολαρίων.^[5] Ακολούθησαν τρία χρόνια κατά τη διάρκεια των οποίων ο ανήσυχος παραγωγός, άλλαξε τρεις σκηνοθέτες, ισάριθμο περίπου αριθμό σεναριογράφων και ασχολήθηκε ενεργά με την ανεύρεση των κατάλληλων ηθοποιών για τους κεντρικούς ρόλους.

Διανομή ρόλων

Ο Κλαρκ Γκέιμπλ και η Βίβιαν Λι, στους ρόλους τους, στην ταινία.

Η νεοσύστατη εταιρία του Σέλζνικ δεν είχε στην κατοχή της κανέναν μεγάλο αστέρα της εποχής, κάτι που τον ανάγκαζε να δανειστεί ηθοποιούς από άλλες εταιρίες. Σύμφωνα με δημοψήφισμα, το αμερικανικό κοινό ήθελε τον "Βασιλιά του Χόλυγουντ", Κλαρκ Γκέιμπλ, για το ρόλο του Ρετ Μπάτλερ, αλλά ο Γκέιμπλ ανήκε στο δυναμικό της εταιρίας Metro-Goldwyn-Mayer. Ο Σέλζνικ δεν ήθελε να δανειστεί τίποτα από την εταιρία του πεθερού του, Λούι Μπι Μάγιερ. Η πρώτη του όμως επιλογή, ο Γκάρι Κούπερ, απέρριψε τον ρόλο.^[6] Ο Τζακ Γουόρνερ προσφέρθηκε να βοηθήσει τον Σέλζνικ παραχωρώντας του τη Μπέτι Ντέιβις, τον Έρολ Φλιν και την Ολίβια Ντε Χάβιλαντ, με αντάλλαγμα τα δικαιώματα της διανομής στις Η.Π.Α. Ο Σέλζνικ θεωρούσε ότι ο Φλιν ήταν ακατάλληλος για τον ρόλο και αποφάσισε να δανειστεί τον Κλαρκ Γκέιμπλ από την MGM, με αντάλλαγμα το 50% των κερδών της ταινίας.

Υποψήφιες για τον ρόλο της Σκάρλετ ήταν οι Τζιν Άρθουρ, Λουσίλ Μπολ, Ταλούλα Μπάνκχεντ, Μπέτι Ντέιβις, Κάθριν Χέπμπορν, Τζόαν Κρόφορντ, Φράνσις Ντι, Τζόαν Φοντέιν, Μπάρμπαρα Στάνγουικ, Νόρμα Σίρερ, Μάργκαρετ Σάλαβαν, Λάνα Τέρνερ, Κάρολ Λόμπαρντ, Πολέτ Γκοντάρ, Σούζαν Χέιγουορντ, Κάρλα Μπόου, Τζόαν Μπένετ, Μερλ Όμπερον, Λορέτα Γιανγκ και Μίριαμ Χόπκινς. Δημοψήφισμα του κοινού έδινε τη Μπέτι Ντέιβις ως φαβορί, ενώ η Μάργκαρετ Μίτσελ θεωρούσε καταλληλότερη τη Μίριαμ Χόπκινς. Η Χόπκινς ήδη στα 35 της θεωρήθηκε μεγάλη για τον ρόλο. Ο Σέλζνικ, που είχε δει τη Βίβιαν Λι στις ταινίες Μέσα από τις φλόγες και Ατίθασα νιάτα, τη θεωρούσε υπέροχη, αλλά η βρετανική της προφορά δεν ταίριαζε στο χαρακτήρα της Σκάρλετ Ο' Χάρα. Ο Αμερικανός ατζέντης της Λι, ήταν ο αντιπρόσωπος στην Αγγλία του πρακτορείου ταλέντων του Μάιρον Σέλζνικ, αδελφού του παραγωγού του Όσα παίρνει ο άνεμος Ντέιβιντ Ο' Σέλζνικ.

Τον Φεβρουάριο του 1938, η Λι ζήτησε να περάσει από ακρόαση για τον ρόλο της Σκάρλετ. Όταν ο Μάιρον Σέλζνικ, που αντιπροσώπευε τον Λόρενς Ολίβιε, συναντήθηκε με τη Λι, κατάλαβε ότι διέθετε όλα τα χαρίσματα που απαιτούσε ο ρόλος. Η Λι είχε συμβόλαιο με τον Άγγλο σκηνοθέτη Αλεξάντερ Κόρντα, με τον οποίο ο Σέλζνικ βρισκόταν σε διαπραγματεύσεις, που αφορούσαν τον δανεισμό της Λι για το Όσα παίρνει ο άνεμος.^[7] Ο Μάιρον κάλεσε τη Λι και τον Ολίβιε στο σετ, όπου κινηματογραφούσαν την πυρκαγιά της Ατλάντα. Εκεί ανάμεσα στις φλόγες, ο Μάιρον προσφώνησε τη Λι, λέγοντας στον αδελφό του: «Έι ιδιοφυΐα! Σου παρουσιάζω τη Σκάρλετ Ο' Χάρα». Την επόμενη ημέρα, η Λι διάβασε μια σκηνή για το Σέλζνικ, ο οποίος έγραψε στη σύζυγο του: «Από εκεί που δεν το περίμενε κανείς, βρέθηκε η Σκάρλετ και είναι πάρα πολύ καλή». Οι επικρατέστερες για τον ρόλο αυτή τη στιγμή είναι: η Πολέτ Γκοντάρ, η Τζιν Άρθουρ, η Τζόαν Μπένετ και η Βίβιαν Λι. Ο σκηνοθέτης, Τζορτζ Κιούκορ, εντυπωσιάστηκε από τη ζωντάνια της Λι, συμφώνησε με το Σέλζνικ και λίγες μέρες αργότερα ο ρόλος ανατέθηκε στη Λι.^[8]

Ο Σέλζνικ προσέλαβε τον Λέσλι Χάουαρντ για τον ρόλο του Άσλεϊ Γουίλκς και την Ολίβια Ντε Χάβιλαντ για τον ρόλο της Μέλανι Χάμιλτον και τα γυρίσματα ξεκίνησαν τον Ιανουάριο του 1939.

Γυρίσματα

Τα γυρίσματα της ταινίας ξεκίνησαν με σκηνοθέτη τον Τζορτζ Κιούκορ και με βάση το ατελές ακόμη σενάριο του Λέσλι Χάουαρντ,^[9] το οποίο είχε πετσοκόψει και ξαναγράψει ο Σέλζνικ. Ο Κιούκορ σύντομα απολύθηκε και αντικαταστάθηκε από τον Βίκτορ Φλέμινγκ, με τον οποίο η Λι καυγάδιζε συνεχώς. Η Λι και η Ολίβια Ντε Χάβιλαντ συναντιόνταν κρυφά με τον Κιούκορ για να τους δώσει συμβουλές πάνω στους ρόλους τους. Κάποια στιγμή ο Φλέμινγκ αποσύρθηκε λόγω υπερκόπωσης και αντικαταστάθηκε για δυο βδομάδες από τον Σαμ Γουντ.^[10] Ο διευθυντής φωτογραφίας Λι Γκαρμς αντικαταστάθηκε επίσης από τον Έρνεστ Χάλερ, μετά από ένα μήνα εργασίας. Τα γυρίσματα της ταινίας διήρκεσαν συνολικά έξι μήνες και η πρεμιέρα που έγινε στην Ατλάντα στις 15 Δεκεμβρίου, συνοδεύτηκε από διθυράμβους.^[11]

Βραβεία Όσκαρ

Η ταινία έλαβε 13 υποψηφιότητες για τα βραβεία της ακαδημίας του αμερικανικού κινηματογράφου, σπάζοντας το ρεκόρ για τις περισσότερες υποψηφιότητες (το Όλα για την Εύα και ο Τιτανικός είναι οι μόνες ταινίες που κατάφεραν να ξεπεράσουν το Όσα παίρνει ο άνεμος, αποσπώντας 14 υποψηφιότητες).

Η τελετή των Όσκαρ έγινε στις 29 Φεβρουαρίου του 1940 στο Κόκονατ Γκρόουβ και η ταινία κατάφερε να κερδίσει 8 αγαλματίδια συν δυο τιμητικά (Το βραβείο Έρβιν Θάλμπεργκ για τον παραγωγό της ταινίας Ντέιβιντ Ο'Σέλζνικ καθώς και ειδικό βραβείο για τη σκηνογραφία του Γουίλιαμ Κάμερον Μέντζις). Μέχρι σήμερα μόνο οι ταινίες Μπεν Χουρ (Ben Hur, 1959), Τιτανικός (Titanic, 1997) και Ο Άρχοντας των Δαχτυλιδιών: Η Επιστροφή του Βασιλιά (The Lord of the Rings: The Return of the King, 2003) έχουν καταφέρει να ξεπεράσουν τα 10 όσκαρ του "Όσα παίρνει ο άνεμος". Η Βίβιαν Λι κατάφερε να υπερισχύσει έναντι ιερών τεράτων, όπως η Μπέτι Ντέιβις, υποψήφιας για "Το λυκόφως μιας ζωής" (Dark Victory, 1939) και της Γκρέτα Γκάρμπο, υποψήφιας για την ταινία "Νινότσκα" (Ninotchka, 1939), ενώ η Χάτι ΜακΝτάνιελ, η Μάμι της ταινίας έγινε η πρώτη μαύρη ηθοποιός στην ιστορία του κινηματογράφου που κατάφερε να κερδίσει βραβείο όσκαρ (τιμήθηκε με όσκαρ Β' γυναικείου ρόλου). Η νίκη της ΜακΝτάνιελ προκάλεσε συγκίνηση σε όλους τους παρευρισκόμενους. Ο Κλαρκ Γκέιμπλ που είχε ως αντιπάλους του τον Λόρενς Ολίβιε, υποψήφιο για την μεταφορά του μυθιστορήματος της Έμιλι Μπροντέ "Ανεμοδαρμένα Ύψη" (Wuthering Heights, 1939) και τον Τζέιμς Στιούαρτ, υποψήφιο για την ταινία "Ο κύριος Σμιθ πάει στην Ουάσινγκτον" (Mr Smith Goes To Washington, 1939), έχασε το βραβείο από τον Ρόμπερτ Ντόνατ για την ταινία "Αντίο, Ωραία Νιάτα" (Goodbye Mr. Chips, 1939). Η ταινία ηττήθηκε επίσης στην κατηγορία με τα τεχνικά βραβεία και τη μουσική επένδυση, τα οποία πήγαν σε μια άλλη σημαντική παραγωγή του 1939, στην ταινία "Ο Μάγος του Οζ" (The Wizard Of Oz, 1939) σκηνοθεσίας επίσης του Βίκτορ Φλέμινγκ.

Βραβεία Ακαδημίας Κινηματογράφου (Όσκαρ)

Βράβευση:

• Όσκαρ Καλύτερης Ταινίας – Ντέιβιντ Ο'Σέλζνικ
• Όσκαρ Καλύτερης Σκηνοθεσίας – Βίκτορ Φλέμινγκ
• Όσκαρ Α΄ Γυναικείου Ρόλου – Βίβιαν Λι
• Όσκαρ Β΄ Γυναικείου Ρόλου – Χάτι ΜακΝτάνιελ
• Όσκαρ Καλύτερου Προσαρμοσμένου Σεναρίου – Σίντνεϊ Χάουαρντ
• Φωτογραφίας, Έγχρωμη ταινία – Έρνεστ Χάλερ & Ρέι Ρέναχαν
• Μοντάζ – Χαλ Σ. Κερν & Τζέιμς Ε. Νιούκομ
• Καλλιτεχνικής Διεύθυνσης - Λάιλ Ρ. Γουίλερ
• Βραβείο Έρβιν Θάλμπεργκ - Ντέιβιντ Ο'Σέλζνικ (τιμητικό)
• Σκηνογραφίας - Γουίλιαμ Κάμερον Μέντζις (τιμητικό)

Υποψηφιότητα:

• Α’ Ανδρικού Ρόλου – Κλαρκ Γκέιμπλ
• Β’ Γυναικείου Ρόλου – Ολίβια Ντε Χάβιλαντ
• Μουσικής Επιμέλειας - Μαξ Στάινερ
• Ειδικών εφέ - Τζακ Κόσγκροβ, Φρεντ Άλμπιν & Άρθουρ Τζονς
• Ήχου - Τόμας Ε. Μούλτον

Διαχρονικότητα

Η ταινία πούλησε περισσότερα εισιτήρια στις ΗΠΑ σε σχέση με οποιαδήποτε άλλη ταινία στην ιστορία του κινηματογράφου και αποτελεί μέχρι και σήμερα έμβλημα της χρυσής εποχής του Χόλιγουντ. Θεωρείται το πρότυπο της Χολλυγουντιανής εμπορικής ταινίας, γνωστής στα αγγλικά ως "μπλοκμπάστερ". Σήμερα θεωρείται ένα από τα πιο δημοφιλή και σημαντικά κινηματογραφικά έργα όλων των εποχών.

Δείτε επίσης

• Κατάλογος των καλύτερων ταινιών

Παραπομπές

1. Freebase Data Dumps. Google.
2. (Τσεχικά) Česko-Slovenská filmová databáze. 2001.
3. www.boxofficemojo.com/release/rl3629614593/.
4. "List of Oscars won in 1940". Ben-Hur surpassed it in 1960. IMDb, Awards for Ben-Hur.
5. Friedrich, Otto (1986). City of Nets: A Portrait of Hollywood in the 1940's. Berkeley and Los Angeles: University of California Press. ISBN 0-520-20949-4.
6. Selznick, David O. (2000). Memo from David O. Selznick. New York: Modern Library. σελίδες 172–173. ISBN 0-375-75531-4.
7. Pratt, William (1977). Scarlett Fever. New York: Macmillan Publishing Co. σελίδες 73–74, 81–83. ISBN 0-02-598560-4.
8. Haver, Ronald. David O. Selznick's Hollywood, Bonanza Books, New York, 1980. ISBN 0-517-47665-7; p 259
9. Yeck, Joanne, Dictionary of Literary Biography - American Screenwriters (1984) Gale Reaearch
10. Myrick, Susan (1982). White Columns in Hollywood: Reports from the GWTW Sets. Macon, Georgia: Mercer University Press. σελίδες 126–127. ISBN 0-86554-044-6.
11. Berger, Meyer (15 Δεκεμβρίου 1939). «Atlanta Retaken By Glory of Past» (PDF). The New York Times. Ανακτήθηκε στις 23 Μαΐου 2009.

Βιβλιογραφία

• Bridges, Herb (1998). The Filming of Gone with the Wind. Mercer University Press. ISBN 0-86554-621-5.
• Bridges, Herb (1999). Gone with the Wind: The Three-Day Premiere in Atlanta. Mercer University Press. ISBN 0-86554-672-X.
• Brown, Ellen F. and John Wiley. Margaret Mitchell's Gone With the Wind: A Bestseller's Odyssey from Atlanta to Hollywood. Lanham: Taylor Trade, 2011. ISBN 978-1-58979-567-9
• Cameron, Judy; Christman, Paul J. (1989). The Art of Gone with the Wind: The Making of a Legend. Prentice Hall. ISBN 0-13-046740-5.
• Harmetz, Aljean (1996). On the Road to Tara: The Making of Gone with the Wind. New York: Harry N. Abrams. ISBN 0-8109-3684-4.
• Lambert, Gavin (1973). GWTW: The Making of Gone With the Wind. New York: Little, Brown and Company.
• Myrick, Susan (1982). White Columns in Hollywood: Reports from the GWTW Sets. Mercer University Press. ISBN 0-86554-245-7.
• Pratt, William. (1977). Scarlett Fever: The Ultimate Pictorial Treasury of Gone with the Wind. Macmillan. ISBN 0-02-012510-0.
• Vertrees, Alan David (1997). Selznick's Vision: Gone with the Wind and Hollywood Filmmaking. University of Texas Press. ISBN 0-292-78729-4.

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

Wikiquote logo

Στα Βικιφθέγματα υπάρχει υλικό σχετικό με το λήμμα:    Όσα Παίρνει ο Άνεμος (ταινία)

• Όσα Παίρνει ο Άνεμος στην IMDb (Αγγλικά)
• Όσα Παίρνει ο Άνεμος στο AllMovie (Αγγλικά)
• Όσα Παίρνει ο Άνεμος στο Rotten Tomatoes (Αγγλικά)
• Όσα Παίρνει ο Άνεμος στο Metacritic (Αγγλικά)
• Όσα Παίρνει ο Άνεμος στο Box Office Mojo (Αγγλικά)
• Όσα Παίρνει ο Άνεμος στο TCMDB (Αγγλικά)
• Όσα Παίρνει ο Άνεμος στο AlloCine (Γαλλικά)
• Όσα Παίρνει ο Άνεμος στο Cine.gr (αρχειοθετημένος)
• William Hartsfield and Russell Bellman premiere films at the Atlanta History Center.