Ο Άρμπουνας της Επαρχίας Καλαβρύτων, παλαιότερα γνωστός ως Αρμπούνα, είναι ένα μικρό παραδοσιακό χωριό του Νομού Αχαΐας.
| Άρμπουνας | |
|---|---|
| Διοίκηση | |
| Χώρα | Ελλάδα |
| Περιφέρεια | Δυτικής Ελλάδας |
| Δήμος | Καλαβρύτων |
| Δημοτική Ενότητα | Κλειτορίας |
| Γεωγραφία | |
| Γεωγραφικό διαμέρισμα | Πελοποννήσου |
| Νομός | Αχαΐας |
| Υψόμετρο | 694 |
| Πληθυσμός | |
| Μόνιμος | 36 |
| Έτος απογραφής | 2021 |
| Πληροφορίες | |
| Παλαιά ονομασία | Αρμπούνα |
Βρίσκεται στο ΝΑ τμήμα του Νομού Αχαΐας, στις δυτικές πλαγιές της κορυφής «Ντουρντουβάνα» του Χελμού. Βρίσκεται σε μεσοσταθμικό υψόμετρο 737 μέτρων. Απέχει περίπου 112 χλμ. ΝΑ από την Πάτρα[1]. Είναι κτισμένο το χωριό αμφιθεατρικά στις πλαγιές του όρους Γκαμήλα και του υψώματος Ράχη. Αυτά τα δύο σχηματίζουν ένα είδος γωνίας και τα σπίτια του χωριού σχεδόν κατά το ήμισυ ανήκουν σε κάθε ένα από αυτά αντίστοιχα. Στο χωριό διατηρούνται αρκετές πέτρινες οικίες και έχει κηρυχτεί παραδοσιακός οικισμός[2].
Βρίσκεται κοντά στην Κλειτορία, έδρα του πρώην Δήμου Λευκασίου. Στα 1906 απείχε από αυτήν 1,5 ώρα[3]. Κοντά στον Άρμπουνα βρίσκεται το γνωστό για τα πεστροφεία του Πλανητέρο και ανάμεσα στα δυο χωριά ρέει ο χείμαρρος Βάλτος που χύνεται στον ποταμό Αροάνιο[3].
Οι απόψεις για το όνομα του χωριού είναι ποικίλες καθώς μπορεί να έχει λατινική ή και βενετική προέλευση και η ετυμολογία του έχει να κάνει με το είδος της τοποθεσίας που βρίσκεται το χωριό δηλ. να σημαίνει είτε περιοχή με καλό αέρα ή περιοχή γεμάτη μουριές ή περιοχή - πέρασμα[4][5]. Μια τελευταία άποψη αναφέρει ότι ίσως να έχει αρμάνικη προέλευση[6]. Η βιβλιογραφία το αναφέρει ως ελληνόφωνο χωριό, μ' εξαίρεση τον Κ. Θανασουλόπουλο που το συμπεριλαμβάνει στ' αλβανόφωνα.[7] Σύμφωνα με την ονοματολογική έρευνα, το τοπωνύμιο έχει την αφετηρία του στο αλβανικό Arbër «Αλβανός - (στον ελληνικό χώρο) Αρβανίτης» (παλαιότ. τύπος Arbën, πβ. το τοπωνύμιο Άρμπουρ, παλαιότερη ονομασία του χωριού Κορωνούδα Κιλκίς). Δεν αποκλείεται να μεσολάβησε και ο αρωμουνικός (βλάχικος) τύπος Arbines(u) «Αλβανός» (με την ίδια ετυμολογική αρχή)[8].
Το χωριό πρωτοαναφέρεται στη βενετική καταγραφή Grimani το 1700 να έχει πληθυσμό 111 κατοίκους (31 οικογένειες)[4].
Την 20/04/1835 ο τότε οικισμός Αρμπούνα προσαρτάται στον τότε νεοπαγή Δήμο Κλειτωρίας μέχρι το 1912 (ΦΕΚ 256Α - 28/08/1912), όταν και γίνεται η έδρα της ομώνυμης κοινότητας. Την 16/10/1940 το τότε όνομα του χωριού διορθώνεται στο σημερινό. Κοινότητα παρέμεινε μέχρι το 1997, όταν, σύμφωνα με το Σχέδιο Καποδίστριας υπήχθη στον πρώην Δήμο Λευκασίου ως τμήμα του δημοτικού διαμερίσματος της πρώην ομώνυμης κοινότητας (ΦΕΚ 244Α - 04/12/1997). Με τη διοικητική μεταρρύθμιση του 2010 από 1/1/2011 ανήκει στο διευρυμένο Δήμο Καλαβρύτων (ΦΕΚ 87Α - 07/06/2010)[9][10].
Στα 1885 αναφέρεται ότι ο οικισμός απείχε τότε μία ώρα και ένα τέταρτο ώρες δρόμο από τα Μαζέϊκα, την έδρα του τότε Δήμου Κλειτωρίας στον οποίο ανήκε διοικητικά[11].
Η πρώην κοινότητα (και νυν τοπική κοινότητα) Άρμπουνα απαρτίζεται από τον ομώνυμο οικισμό καθώς και τον οικισμό Καλαμάκι.
Η δημογραφική εξέλιξη του χωριού σύμφωνα με τις εθνικές απογραφές[12] του 20ού αι. είναι η εξής:
Κατά την απογραφή του 2011 στον οικισμό Καλαμάκι καταγράφηκαν 11 κάτοικοι[14], που μάλλον δεν είναι μόνιμοι[4].
Ο Άρμπουνας είναι η γενέτειρα του Παπουλάκου[15], ενώ η πατρική του οικία σώζεται, έστω και ερειπωμένη, μέχρι τις μέρες μας[2].
Κοντά στο χωριό βρίσκεται ένα μικρό μοναστήρι αφιερωμένο στην Κοίμηση της Θεοτόκου, το οποίο έχει μείνει γνωστό ως Μονή Παπουλάκου, αφού εκεί φυλάσσεται η κάρα του, και υπάγεται ως ξωκλήσι στον ενοριακό ναό του Αγίου Αθανασίου στον Άρμπουνα[4].
Κύρια δραστηριότητα των κατοίκων του είναι η κτηνοτροφία, ενώ γειτονιές του χωριού είναι τα Βαγεναίικα, τα Βλαχαίικα και τα Γιαννακοπουλαίικα[4].
Wikiwand in your browser!
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
