Στη σύγχρονη εποχή, άρμα μάχης (τανκ, από τα αγγλικά: tank) είναι ένα ερπυστριοφόροτεθωρακισμένο όχημα μάχης.
Το λήμμα παραθέτει τις πηγές του αόριστα, χωρίς παραπομπές.
Τομή ενός άρματος M4A4 Sherman, του κυριότερου άρματος μάχης που χρησιμοποιήθηκε από τις Ηνωμένες Πολιτείες και τους άλλους δυτικούς συμμάχους κατά τη διάρκεια του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου.
Τα σύγχρονα άρματα διαθέτουν βαρέα όπλα και ισχυρή θωράκιση, όπως επίσης και ταχύτητα που τους επιτρέπει να μετακινούνται γρήγορα προς και από το πεδίο της μάχης. Παρ' όλο που τα άρματα δεν έχουν μεγάλη αυτονομία και είναι ιδιαίτερα δαπανηρά τόσο για την αγορά τους όσο και για την συντήρησή τους, αποτελούν ένα από τα πλέον διαδεδομένα όπλα, καθώς μπορούν εύκολα να προσβάλλουν στόχους αντίπαλων δυνάμεων και κυρίως να καλύψουν την προέλαση πεζικού και φίλιων στρατευμάτων.
Στις διάφορες στρατιωτικές επιχειρήσεις τα άρματα συμμετέχουν συγκροτώντας ίλες αρμάτων και ποτέ μεμονωμένα. Συνήθως καλύπτουν κινήσεις άλλων κλάδων ή όπλων (μονάδες πεζικού, καταδρομών, πεζοναυτών κ.λπ.). Η υποστήριξη των αρμάτων είναι αναγκαία καθώς παρ' όλη τη θωράκισή τους είναι σχετικά ευάλωτα από αντιαρματικά όπλα, νάρκες, εχθρικό πυροβολικό, ελικόπτερα και αεροπλάνα. Την υποστήριξή τους αναλαμβάνουν συνήθως ίδιες ή φίλιες δυνάμεις όπως το μηχανικό, η αεροπορία, το πυροβολικό, και το πολεμικό ναυτικό κατά στις αποβατικές επιχειρήσεις. Οι δυνατότητες ελιγμών των αρμάτων σαφώς περιορίζονται από τη μορφολογία του εδάφους των επιχειρήσεων π.χ. σε δάση και εδάφη με πολλά φυσικά εμπόδια.
Τα τρία παραδοσιακά χαρακτηριστικά που καθορίζουν τις δυνατότητες ενός άρματος είναι η ισχύς πυρός τους, η αυτοδύναμη κίνηση - ευκινησία τους και η αμυντική τους θωράκιση.
Η ισχύς πυρός είναι η ικανότητα ενός άρματος να καταστρέψει τον στόχο του. Αυτό περιλαμβάνει την ικανότητα να βάλλει επιτυχώς κατά κινούμενων στόχων, την ταχυβολία, και την ικανότητα καταστροφής θωρακισμένων οχημάτων και οχυρώσεων.
Η ευκινησία περιλαμβάνει την κάλυψη της μέγιστης απόστασης στον ελάχιστο δυνατό χρόνο, τους διάφορους τύπους του εδάφους που μπορούν να διασχίσουν, και την αυτονομία τους σε καύσιμα. Η στρατηγική ευκινησία περιλαμβάνει και τη μέγιστη ταχύτητα που μπορούν να αναπτύξουν τα άρματα στο οδικό δίκτυο, τα πεδία δράσεως και την ευκολία με την οποία μπορούν να μεταφερθούν πάνω σε αμαξοστοιχίες με βαγόνια - πλατφόρμες, αρματοφορείς στο οδικό δίκτυο ή ειδικά διασκευασμένα πλοία, τα αρματαγωγά. Τέλος, κάποια άρματα, μπορούν να μεταφέρονται και από ορισμένα αεροσκάφη, όπως το C-130 Hercules.
Η αμυντική ικανότητα σχετίζεται με τον τρόπο που έχουν κατασκευαστεί, ποια σημεία προστατεύονται περισσότερο από τη θωράκιση ή την ενεργητική θωράκιση και ποια λιγότερο. Επίσης περιλαμβάνει και την ικανότητά τους να παραμένουν αόρατα με παραλλαγή και άλλα μέσα, την αποφυγή εχθρικών βλημάτων και τη συνέχιση της μάχης έπειτα από χτύπημα.
Τα άρματα σχεδιάζονται για να συνδυάζουν σε ικανοποιητικό βαθμό και τα τρία παραπάνω κριτήρια και η σχεδίαση δεν αποσκοπεί στην τελειοποίηση του ενός σε βάρος των άλλων. Για παράδειγμα, η αύξηση της θωράκισης θα μείωνε την ευκινησία με το επιπρόσθετο βάρος. Η αύξηση της ισχύος πυρός θα απαιτούσε μεγαλύτερα όπλα σε βάρος τόσο της θωράκισης όσο και της ευκινησίας.
Το πρώτο σχέδιο θωρακισμένου άρματος μάχης εκπόνησε ο Λεονάρντο ντα Βίντσι, και δεν απείχε και πολύ από τη σύγχρονη μορφή του[εκκρεμείπαραπομπή]. Από τον Α' Παγκόσμιο Πόλεμο τα άρματα έχουν περάσει από πολλά στάδια εξέλιξης και συνεχίζουν να διαδραματίζουν σημαντικό ρόλο στον πόλεμο.
Α΄ Παγκόσμιος Πόλεμος
Τα "άρματα εφόδου", δηλαδή με ερπύστριες (τροχαλύσσους), εμφανίστηκαν για πρώτη φορά στον Α' Παγκόσμιο Πόλεμο ως οχήματα για την καταστροφή των εχθρικών συρματοπλεγμάτων και άλλων οχυρωμάτων. Είχαν βεβαίως προηγηθεί σχέδια αρμάτων πλην όμως όλα παρουσίαζαν σοβαρά μειονεκτήματα. Σιγά - σιγά εξελίχτηκαν και αντικατέστησαν το ιππικό στα πεδία των μαχών. Η πραγματική επανάσταση που έφεραν στην διεξαγωγή του πολέμου, πέρα και από την θωράκιση, ήταν η ικανότητά τους να κινούνται επί παντός καιρού και εδάφους, ακόμη και εκτός οδικού δικτύου, με μόνο τίμημα την συντήρηση των ερπυστριών κάθε 600-800 χιλιόμετρα[1].
Β΄ Παγκόσμιος Πόλεμος
Άρμα μάχης "Ματίλντα" φορτώνεται από την Αγγλία με προορισμό την Σοβιετική Ένωση, 1941. Πίνακας ζωγραφικής του Λέσλι Κόουλ
Μάχη του Κουρσκ (ρωσ. Курская битва) ονομάζονται οι γερμανικές και σοβιετικές πολεμικές επιχειρήσεις στο Ανατολικό Μέτωπο κατά τη διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου (από την 5η Ιουλίου του 1943 έως την 23η Αυγούστου του ίδιου έτους), στην περιοχή της πόλης του Κουρσκ (450 χιλιόμετρα νότια της Μόσχας), στην τότε Σοβιετική Ένωση. Παραμένει μέχρι σήμερα η μεγαλύτερη ακολουθία αρματομαχιών στην Ιστορία, συμπεριλαμβανομένης και της Μάχης της Πρόχοροφκα. Ήταν η τελευταία στρατηγικά σχεδιασμένη επίθεση που οι Γερμανοί ήταν σε θέση να επιχειρήσουν στα ανατολικά.
Hammond, B. (2009). Cambrai 1917: The Myth of the First Great Tank Battle. London: Orion. ISBN978-0-7538-2605-8.
«Electric/Hybrid Electric Drive Vehicles for Military Applications»,Military Technology(Moench Verlagsgesellschaft mbH)(9/2007): 132–144,September 2007
Barris,Ted(2007),Victory at Vimy: Canada Comes of Age April 9–12, 1917,Thomas Allen Publishers,σελ. 116,ISBN0-88762-253-4
Cawthorne,Nigel(2003),Steel Fist: Tank Warfare 1939-45,London:Arcturus Publishing Ltd.,ISBN0-572-02872-5
Cooper, Matthew;Lucas, James(1979),Panzer: The Armoured Force of the Third Reich,Book Club Associates
Coox,Alvin D.(1985),Nomonhan; Japan against Russia, 1939,Stanford University Press,ISBN0-8047-1160-7
Deighton,Len(1979),Blitzkrieg: From the rise of Hitler to the fall of Dunkirk,Fakenham:Fakenham Press Limited,ISBN0-224-01648-2
DiNardo,Richard L.(January 1986),«The First Modern Tank: Gunther Burstyn and His Motorgeschutz»,Military Affairs(JSTOR: Society for Military History)50, No.1(1): 12–15
Foley,Michael(2014),Rise of the Tank: Armoured Vehicles and their use in the First World War,Pen & Sword Military,ISBN978-1-78346-393-0
Forty,George(2004),Tank Warfare in World War II,London:Constable & Robinson Ltd,ISBN1-84119-864-1
Forty,George(2006),The World Encyclopedia of Tanks & Armoured Fighting Vehicles,Lorenz Books,ISBN0-7548-1741-5
Gilbert,Sir Martin(1991),Churchill: A Life,Thomas Allen Publishers,σελ. 298,ISBN0-7624-2081-2
Goldman,Stuart D.(2012),Nomonhan 1939; The Red Army's Victory That Shaped World War II,Naval Institute Press,ISBN978-1-59114-329-1
Goodell,Brad(January 2007),«Electrothermal Chemical (ETC) Armament System Integration Into a Combat Vehicle»,IEEE Transaction on Magnetics(IEEE)43(1): 4,doi:10.1109/TMAG.2006.887524
Koschier,Angelo V.;Mauch,Hagen R.(2000),«Advantages of the LV100 as a Power Producer in a Hybrid Propulsion System for Future Fighting Vehicles»,Journal of Engineering for Gas Turbines and Power122(October 2000): 693–698,doi:10.1115/1.1287585
Manrique,Jose;Franco,Lucas M.(2006),Las Armas de la Guerra Civil Espanola,28002 Madrid; La Los Libros,ISBN84-9734-475-8
von Senger und Etterlin,Dr. F. M.(1960),The World's Armoured Fighting Vehicles,London:Macdonald & Co. (Publishers) Ltd.
Wickert,Matthias(January 2007),«Electric Armor Against Shaped Charges: Analysis of Jet Distortion With Respect to Jet Dynamics and Current Flow»,IEEE Transaction on Magnetics(IEEE)43(1): 426–429,doi:10.1109/TMAG.2006.887650
Willmott,H.P.(2003),First World War,Dorling Kindersley,ISBN1-4053-0029-9
Xiaopeng,Li;Meng Tao;Zhao Chun;Li Liyi(January 2007),«Multiprojectile Active Electromagnetic Armor»,IEEE Transaction on Magnetics43(1): 460–462,doi:10.1109/TMAG.2006.887581
Zaloga, Steven J.;Grandsen, James(1984),Soviet Tanks and Combat Vehicles of World War Two,London:Arms and Armour Press,ISBN0-85368-606-8
Zaloga,Steven J.;Kinnear,Jim;Aksenov,Andrey;Koshchavtsev,Aleksandr(1997),Soviet Tanks in Combat 1941–45: The T-28, T-34, T-34-85, and T-44 Medium Tanks,Hong Kong:Concord Publication,ISBN962-361-615-5
Macksey,Kenneth(1976),Tank Warfare, A History of Tanks in Battle,London:Panther,ISBN0-586-04302-0
Macksey, Kenneth;Batchelor, John H.(1970),Tank: A History of the Armoured Fighting Vehicle,New York:Scribner,ISBN 0-684-13651-1,ISBN0-345-02166-5
Ogorkiewicz,Richard M.(1968),Design and Development of Fighting Vehicles,London:MacDonald,ISBN0-356-01461-4
Ogorkiewicz,Richard M.(1970),Armoured Forces: A History of Armoured Forces and Their Vehicles,Arms & Armour Press,ISBN0-85368-049-3
Ogorkiewicz,Richard M.(1991),Technology of Tanks,Coulsdon, Surrey:Jane's Information Group,ISBN0-7106-0595-1
Der Erste Weltkrieg, Teil 2: 1917-1918 (2 DVDs), αγγλικά, γερμανικά, έκδοση 2006, EAN 7321921873591 Περιέχει το ντοκιμαντέρ "The Great War - Technology Land War" με την ιστορία της εξέλιξης των πρώτων τανκς στον πρώτο παγκόσμιο πόλεμο.
